Alþýðublaðið - 04.11.1926, Blaðsíða 3

4. nóv. 1926.
3
Níðslegar aðfarir.
Fyrir tæpum tveim árum kom
til mín maður, að nafni Guðmund-
ur Gíslason, gullsmiður hér í bæ.
Vissi hann, að ég átti hús í Hafn-
arfirði og spurði mig, hvort ég
vildi ekki selja það eða láta pað í
skiftum fyrir hús hér. Kvað ég
þaÖ vera. Sagði hann, að Erlend-
ur Erlendsson húsasali hér í bæ
,gæti komið því út. Ég þekti
manninn ekki neitt, en talaði við
hann, og fór hann með mig til
Péturs Þ. Gunnarssonar kaup-
manns og ætiaði að fá hús hjá
honum. En er það brask var bú-
ið að standa í mánuð, þá hætti
Pétur við alt. Þá stingur Erlend-
ur upp á því, að ég taki tvo
dóma upp í húsið; hann skuli
útvega mér hús fyrir þá. Telur Er-
lendur mér það áreiðanlegt, svo
að Pétur er þar vitni að og Guð-
mundur líka. Einnig segir Pétur,
að hann sjálfur skuli fá þessa
dóma borgaða, og telur mér það
trúanlegt, svo að ég glæpist á
að taka þá. Voru þeir að upphæð
báðir um 7000 krónur. Þegar ég
fer síðan með þá til að fá þá
borgaða, þá eru þeir, sem áttu
að greiða þá, öreigar og ekkert af
þeim að hafa. Annar dómurinn
var á tvo kaupmenn á Siglufirði,
en tveimur árum áður en ég fékk
dómana í þendur voru þeir orðnir
gjaldþrota og áttu minna en ekki
neitt. Það vissu þeir báðir, Pét-
ur og Erlendur, þegar þeir voru
að ljúga þessa pappíra út í mig.
Síðan hefir Erlendur ekkert vilj-
að tala við mig, og mér eru þessir
peningar altapaðir, nema ef ein-
hver góður maður vildi nú hjálpa
mér. Hér hefir verið syikin út af
mér aleiga mín, og stend ég nú
tómhendur eftir og húsnæðislaus
og atvinnuiaus fyrir þá sök, að
mig vantar þessa peninga mína,
fatiaður frá aliri vinnu nema
handverki mínu, sem ég get ekki
rekið fyrir húsnæðisleysi og pen-
ingaleysi.
Þar sem ég hefi fyrir þremur
börnum að sjá, vildi ég, að ein-
hver góður maður vildi nú rétta
mér hjálparhönd og hjálpa mér
eitthvað lítið til að bæta úr þess-
um vandræðum mínum, þó ekki
væri annað en að hjálpa mér um
verkstæðispláss, til að ég geti
rey.nt að byrja á handverki mínu.
ALpíuuELÁEIÐ
Ég rita þessa grein öðrum til
• viðvörunar við slíkum mönnum.
Valtýr B. Mýrdal.
Vaka,
timarit handa íslendingum.
i sumar, þegar boðsbréfið að
tímariti þessu kom út, gat Al-
þýðublaðið þess og birti kjarna-
atriðin úr því. Nú er fyrsta hefti
tímaritsins. komið út fyrir nokkru,
1. hefti árgangsins 1927, og er því
rétt að geta þess og efnis þess
stuttlega. Svo geta lesendur gert,
hvað þeim sýnist.
Ritið er þokkaiegt að ytra út-
liti. Það er í þægilega grárri
kápu með áprentuðu nafni sínu
og útgefenda á fyrstu síðu, þokka-
lega letursettri, en lausri við tii-
gangslaust útflúr. Á næstu síðu er
efnisyfirlit heftisins og auglýsing
um tímaritið. Þá taka við ekki
færri en sextán blaðsíður með
auglýsingum kaupsýslumanna og
atvinnurekenda o. fl. Síðan hefst
fyrsta ritgerðin, „Sjálfstæði is-
lands“ eftir dr. Ágúst H. Bjarna-
son háskólakennara. Er þar yfir-
lit ■ yfir sjálfstæðismál íslenzku
þjóðarinnar og stiklað á árunum
1262, 1662 og 1962, er i síðasta
lagi á samkvæmt sambandslög-
unum að færa íslendingum alt,
er þeir hafa mist í sjálfstæðis-
efnum síðan 1262. Leggur höf-
undurinn til, að nú sé stofnuð
almenn, lögboðin elii- og slysa-
trygging, ög greiði í hana allir
16—60 ára landsbúar 10 kr. á
ári til . 1962, og myndu þá hafa
safnast í þann sjóð 50 milljónir
króna, en þar með verði þjóðin
orðin fjárhagslega sjálfstæð. —
Næsta ritgerð heitir „Lög og
landslýður“ eftir Ólaf Lárusson
lögfræðikennara. Ræðir liann um
útgáfu lögbókar handa islending-
um og vill minnast 1000 ára af-
mælis íslenzkrar lögggjafar með.
því að bæ'ta úr því, að á síðari
tímurn hafi löggjafarnir „fjar-
lægt lögin landslýðnum". — Sig-
urður Nordal háskólakennari rit-
ar um „Rafstöðvar á sveitabæj-
um“, segir frá slíkum stöövum,
er reistar hafa verið, og birtir
tvær myndir. frá þeim. — „Helg-
ar tilgangurinn tækin?“ heitir
grein eftir Gúðmund Pinnboga-
son landsbókavörrð, og kemst
hann vitanlega að þeirri niður-
stöðu, að þeirri spurningu beri
að neita. Aliur þorri fóiks hefði
að vísu líklega svarað því með
einu orði af brjóstviti sínu, en
nú vita hinir, sem efast hefðu,
hverju svara ber. — „Samlagning“
kallast næsta grein, erindi flutt
á kennaraþingi og víðar af Sig-
urði Nordal. Deilir hann þar á
mæiingavjsindi nútímans að því,
er kemur til andlegra hæfileika
manna, og samiagningarandann,
er birtist í þeim. Slík vísindi eru
og býsna þur á manninn og jafn-
gott, þótt slíku sé andæft. Það
má vera óskemtilegt fyrir þann,
sem gleður sig í firðarljóma ó-
þektrar eiginstærðar, að verða ef
til vill tekinn einn góðan veður-
dag, er hann situr „hár i eigin
hæstri ímynd“ og klífur sjálfan
sig, mældur og „veginn og —
léttvægur fundinn.“ Bagi er, að
höfundurinn virðist hafa gleymt,
að reikningsmenn leggja eigi að
eins saman heilar tölur, heldur
einnig heilar tölur og brot,
blandnar tölur, svo að þeir eru
vísir til að geta mælt upp bauga-
brot mannlífsheildarinnar þrátt
fyrir alt. — „Hallfreður vandræða-
skáld“ er kvæði eftir Davíð Ste-
fánsson frá Fagraskógi. Lýsir
skáld þar skáldi. — Ásgeir Ás-
geirsson fræðslumálastjóri skrif-
ar unr „gengi“ — ekki fræðslu-
málastarfseminnar, heldur pen-
inga, — og er þar viðað að fest-
ingar- eða „stýfingar“-ályktun. —
„Þingræðið á glapstigum" kall-
ast ritgerð eftir Árna Pálsson
sagnfræðing. Er þar lýst og all-
vel einkennum þess sjúkdóms, er
háð hefir fólksstjórnarfyrirkomu-
laginu i flestum löndum upp á
síðkastið, — þ. e. síðan ýfirráð
auðvaldsstéttarinnar náðu full-
komnun sinni —. Ekki virðist
höfundurinn taka eftir orsökinni,
sem þar leynist, né sjá meðalið
við sjúkdóminum, og er slíkt þó
furðulegt, þar sem bent var á
hvort tveggja í Alþýðublaðinu um
það bil, er Guðmundur Hannes-
son skrifaði sig í ógöngur „út
úr ógöngunum". Sýnir þetta, að
því fer fjarri, að hugir þeirra
jafnvel, se'm hafa lært til rann-
sóknar og skilnings á fyrirbrigð-
urn mannlegs lífs, sögunni, éru
ekki galopnir fyrir nýjurn áhrif-