Alþýðublaðið - 26.11.1926, Blaðsíða 2

&LÞÝOUBLAIUÐ
| -.citnu út á hvi.'ijmn virkum degi. '
! Algreiðsla i Alþýðuhúsinu við !
j Hverfisgötu 8 opiri frá kl. 9 árrl. ;
i iii kl. 7 síðd.
< Skrifstofa á sama stað opin kl.
! 9> 2—Í0l 3 árd. og kl. 8 —9 síðd. ;
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 •
í (skriistofan). I
j Verðlag: Áskriltarverð kr. 1,00 á ;
i rnánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
j hver mm. eindálka.
Frentsmlðja: Alpýöuprentsmiðjan
(i sama húsi, söniu símar).
„éðinn41.
Strítndvarnaskipið nýja
ónofthæft?
Ófagrar sögusagnir.
Viðtal við atvinnumálaráðherra
Leiðinleg mistök.
Á Jónsmessu í sumar kom
strandvarnarskipið „Óðinn“, íyrsta
skipið, sem íslenzka þjóðin hefir
fengið sér til að verja landhelgi
sína, dýrmætan fjársjóð peirra
landsins barna, er- leita. hjargar
sér og sínum út á hafið á hinum
smærri fiskiskipum, fyrir yfir-
gangi ófyrirleitinna og erlendra
aflaklóa.
Óhætt er að fuilyrða, að aliur
landslýður hafi fagnað komu
pessá varnarskips og gert sér
beztu vonir um, að Jiað myndi
verða fengsælt á yfirgangs||ggina
og duga vel og lengi, en pví er
ekki að leyna, að ýmsir jiykjast
hafa orðið fyrir vonbrigðum í
þessum efnum. Þeim finst, að
heldur lítið hafi hingað til borið
á dfreksverkum af jiess hálfu í
landhelgisgæzlunni, og er jrað svo
fór til Ðanmerkur rétt fyrir síð-
ustu helgi, et'tir tæplega fimm
mánaða veru hér við land, fékk
kvittur um J>að, áð skipið væri
ekki svo gott sem skyldi, byr
undir báða vængi meðál almenn-
ings hér í borginni.
Pað eru frernur ófagrar sögu-
sagnir, sem j>á komust á gang
um skipið, og skal hér sagt frá
hinu helzta af j>eim, sem borist
hafa blaðinu til eyrna.
Sagt er, að skipið hafi farið
utan nú sakir j>ess, að þaö sé ó-
ALÞVÐUBLAÐIÐ
nothæft til landhelgisvarnanna.
Svo sé frá því gengið, að það
liggi svo undir áföllum sjávar,
ef nokkuð er að sjó, að hásetar
fái varla haldist við á þilfari þess.
1 sumar hafi það borið við, að
skipið ylti alveg á hliðina, en
skipverjar lent í mestu mannraun-
um við það að koma þvi á rétt-
an kjö.l. Við sjópróf, haldið um
þetta áfall, hafi siglingafróðir
rnenn komist að |>eirri niðurstöðu,
að skipiö væri ekki smíðað í [>ví
lagi, að það ætti að vera ofan
sjávar, heldur í kafi eða á mar-
arbotni. P>á hafi stjórnin ákveðiö
að senda skipið út til að fá það
lagað á j>ann hátt, að það væri
tekið sundur og aukið inn í byrð-
ing þess að stórum mun. Hafi
verið lagt fyrir skipstjóra að bú-
ast utan hið bráðasta, en þeirrar
óskar yfirmanna skipsins, að beð-
ið væri eftir, að „Fálkinn" yrði
ferðbúinn, svo að neytt yrði sam-
fylgdar hans yfir hafið, verið
synjað, hvort sem það hefir ver-
ið af því, að stjórninni væri ó-
sárara um skipverja en vátrygg-
ingarféð. Konur yfirmanna hafi
ætlað utan með þeim, en þeir þá
aftekið það vegna hættunnar og
synjáð öðrum, er fars óskuðu.
.Prír hásetar hafi verið skildir eft-
ir, svo að færri væru á skipinu,
ef illa tækist til, en tækifærisins
neytt til að klípa af biðkaupi
þeirra helminginn o. s. frv.
Þegar Alþýðublaðið hafði heyrt
J>essar sögusagnir, fór það á fund
atvinnumálaráðherra til að fá að
vita, liver fötur væri fyrir þessu
frá hans sjónarmiði, j>ví að skipið
er undir hans umsjá, og hann
hafði samið um smíð j>ess. Um-
sögn atvinnumálaráðherra var í
stuttu máli þessi.
Hann hafði samið við „Fiyde-
dokken" í Kaupmannahöfn um
sniið skipsins. Verðið var 494
þús. kr. danskar. Það hafði verið
til skilið í sanmingi um smíðina,
að skipið væri sem líkast togara
að útliti og gott sjóskip. Heildar-
teikningu af skipinu hefði hann
samjjykt, en engar hlutateikning-
ar, og til eftirlits með |>ví, að
skipið væri smíðað svo sem til-
skilið var, hefði stjórnin notið að-
stoðar skipasmiðasérfræðinganna
Brorson & Overgaards. Reynslu-
tími skipsins hefði verið ákveðinn
6 mánuðir, og væri hann nú nærri
liðinn. Því hefði ]>að verið sent
utan nú. Það hefði sem sé komið
í ljós, að skipið væri ekki gott
sjóskip. Það ylti mikið, og í sum-
um vindstöðum gæti það komið
iyrir, að j>að legðist aiveg á hlið-
ina. Svo hefði farið í sumar á
Siglufirði. Samkvæmt sjóprófinu
um það hefðu kolin kastast út
í aðra hliðina, og þurftu hásetar
að moka þeim yfir um aftur tii
að fá skipið á kjöl. Frammjó
skip eins og þetta tækju mjög
sjó á sig, og auk þess væri skipið
hraðskreiðara en óskað hefði ver-
ið, en hraðskrei'ðum skipum hætt-
ara við sjávarágangi. Yrðu nú
gerðar j>ær kröfur til skipasmíða-
stöðvarinnar, að skipið yrði gert
gott sjóskip samkvæmt samningn-
um, en engar kröfur um tiltekn-
ar breytingar væru enn gerðar, en
talað hefði verið um breytingu
á reykháfnum, sem væri of víður.
Þetta væri ait og sumt, sem frá
ráðherr-ans sjónarmiði gæti verið
itilefni til sögusagnanna. Um önn-
ur atriði, svo sem skiftin við skip-
verja, kvaðst hann ekki vita, en
vísaði um þau til Ól'afs Sveinsson-
ar vélfræðings, er við útgerð
skipsins er riðinn í urnboði stjórn-
arinnar, og snéri Alj>ýðublaðið sér
]>á tii hans. Kvað hann sögusagnir
þessar hanga í lausu Jofti. Til-
efnið að eins það, að utanför
skipsins hefði verið flýtt vegna
j>ess, að bezt hefði staðið á nú
vegna véru „Þórs“ hér. Kona
skipstjórans hefði hætt við að fara
vegna annríkis hans, er út kæmi.
Farþega flytji skipið yfirleitt ekki
nema með ströndum fram, og
hásétarnir j>rír hefðu tekið sumar-
Jeyli éft'r ósk með hálfu kaupi
eftir samkomulagi við þá, þar sem
skipið hefði ekki þurft á öllu lið-
inu ab halda í utanförinni.
Hér hefir nú verið skýrt frá
sögusögnunum um strandvarna-
skipið nýja og umsögnum hlut-
aðeigandi stjórnarvalda í því
skyni að leiða í ljós sannleikann
í þessu máli. Því verður ekki
neitað, að af þeim umsögnum
kemur i Ijós nokkur fótur fyrir
aðalatriðum sögusagnannxi, bg
það viröast óneitanlega hafa orð-
ið fremur.leibinleg mistök um frá-
ganginn á skipinu. Það er viður-
lcent af ráðherra, að skipið er
„ekki gott sjóskip", þó að til þess