Bjarki - 22.10.1903, Page 2

2
BJ ARKI.
skorar á stjórn Eiðaskólans að sjá um að
Hagelands mjaltaaðferð verði kend við skólann®
var samþykkt.
Tillaga frá sama: »Framkvæmdanefnd bún-
aðarsambandsins falið að beina þeirri áskorun
til hreppsnefndanna á Fljótsdalshjeraði: að þær
hlutist til um hver í sínum hreppi að hin nýja
mjaltaaðferð útbreiðist hið fyrsta« var samþykkt
einnig.
5. Stœrri jarðabœtur. Fundurinn skorar á
búnaðarfjelög sambandsins að senda framkvæmd-
arnefndinni skýrslur um stórfeldar jarðabætur
sem væru hugsanlegar á fjelagssvæðinu.
6. Fundurinn felur framkvæmdanefndinni
að skora á hreppsnefndir þeirra hreppa, þar
sem eingin búnaðarfjelög eru nú, að gángast
fyrir stofnun slíkra fjelaga á næsta vetri.
7. Væntanlegri framkvæmdarnefnd er falið
að semja frumvarp til laga fyrir Búnaðarsam-
bandið og leggja það fyrir næsta fulltrúafund
þess.
8. í framkvæmdarnefnd Búnaðarsambands-
ins voru kosnir: sjera Einar Þórðarson, Jónas
skólastjóri Eiríksson og sjera Magnús Bl. Jóns-
son.
Fleira kom ekki til umræðu.
Fundi slitið.
Magnús Bl. Jónsson
Jón Jónsson
T.rT
Bækur.
—o —
H. ANQELL: SVARTFJAL.LASYNIR. — SÖGUR
FRÁ MONTENEGRÓ. Helgi Valtýsson þýddi
Prentsmj. Seyðisfjarðar 1Q03.
Það er hr. Davíd Östlund sern gefur þessa bók út.
Og heiður má það kallast fyrir Seyðisfjörð, að frá
prentsmiðju hans hjer koma nú þær bækur sem einna
vandaðastar eru að útgáfu af því, sem nú er út gefið
hjer á landi. Pó prentsmiðjur tvær hafi verið hjer
undanfarandi • um allmörg ár, þá er það sannast sagt,
að ekkert hefur komið hjer út með sæmilegum frá-
gángi fyr en Östlund setti hjer niður prentsmiðju
sína. Seyðisfjörður hefur ekki verið bókmenntabær
fyr en nú síðustu árin, þegar honum er að förl-
ast að flestu öðru leyti. En nú er ekki hægt
að neita því, að hann leggi fullkomlega sinn skerf til
bókmenntanna, þar sem hjer koma út, auk margs
annars, ljóðmæli sjera Matthíasar, eitt hið stærsta og
besta bókaútgáfufyrirtæki hjer á landi á síðustu
árum.
Þessi bók, sem hjer er um að ræða, er eftir norskan
herforíngja, sem ferðast hefur um Montenegró, eða
Svartfjailaland, fyrir nokkrum árum, en Svartfjalla-
land er lítið, sjálfstætt ríki norðvestantil á Balkan-
skaganum og hefur um margar aldir eitt sjer varið
sjálfstæði sitt gegn ofsóknum Tyrkja. Bókin er eigin-
lega ferðasaga höf. um landið, en í henni er ágrip
af sögu þjóðarinnar um margar aldir, lýsing á nú-
tíðarháttum hennar og landinu sem hún byggir.
Svartfellingar eru mjög merkiíeg þjóð, þótt fámenn
sje. Þeir eru Spartverjar vorra tíma ; sparsamir, hraust-
ir og herskáir. Höfundur þessarar bókar lýsirþeim
sem fyrirmyndarþjóð í mörgum greinum.
Bókin er allstór, 185 síður í stóru 8 bl. broti, og
prýdd með fjötda af myndum frá Montengró, manna-
myndum og landslagsmyndum, og framanvið er
mynd höfundarins. Kápan er óvenjulega skrautleg.
Yfir höfuð er bókin eiguleg og á skilið að vera vel
keypt.
Málið á þýðíngunni er ekki vandað, reyndar fjör-
ugt og smellið víða, en íslenskan er hvergi nærri
hrein, setníngaskipun og orðalag fremur norskt en
íslenskt, enda er þýðandanum tamara að rita á norsku
en íslensku.

Stjórnarbyltíng,
EFTIR GUY DE MAUPASSANT.
~ Niðurl.
Læknirinn rjeð sjer ekki fyrir gleði og
ánægju, hendur hans skulfu af geðshræríngunni.
En Picart, fyrverandi undirforíngi hans,
kallaði til hans úr mannþyrpíngu, sem nærri stóð:
»Þetta er nú gott og blessað út af fyrir
sig; en ef þeir neita að víkja úr húsinu, hvað
hjálpar þá þessi pappírsmiði ?«
Massarel bliknaði. Ef þeir ekki færu burtu
viljugir, þá sá hann ekki annað, en að hann
yrði að ráðast á þá. Hann hafði nú ekki
einasta rjett til þess, beldur var það einnig
skylda hans.
Hann leit upp til ráðhússins, vandræðalegur
á svipinn, eins og hann byggist við hálft í hvoru
að sjá dyrnar opnast og mótstöðumann sinn
gánga út og gefa upp vörnina.
En dyrnar opnuðust ekki. Hvað átti hann
þá til bragðs að taka? Múgurinn færðist nær
og nær hersveitinni. Háreystin óx o£ hlátrarnir.
Ein hugsun skaut lækninum einkum skelk í
bríngu. Plann sá, að ef hann gerði áhlaup á
húsið, þá yrði hann sjálfur neyddur til þess
að gánga fram fremstur í flokki. Og þar sem
öllu stríðinu mundi lokið við fráfall hans,
þá mundu hermenn de Varnetots skjóta á hann
og eingan annan, og hann þekti, að þeir gátu
skotið vel. Picart minnti hann lfka enn að nýu
á það. F.n nú datt honum ráð f hug; hann
sneri sjer til Pommels og sagði:
»Hlauptu strax til lyfsalans og biddu hann
að lána mjer hvítt bandklæði og gaungustaf.«
Lautinantinn hljólp strax á stað.
Læknirinn ætlaði að bregða upp hvítum fána ,
friðarfána; hann bjóst við ;:ð slíkt mundi mýkja
lund hins gamla, keisarabolla yfirvalds.
Pommel kom aftur með handklæði og kústa-
skaft. Ur þessu var gerður fáni og Massarel
læknir greip hann báðum höndum, gekk síðan
til ráðhússins og hjelt fánanum framundan sjer.
Hann nam staðar frammi fyrir dyrunum og
kallaðí: »Herra de Varnetot!« Hurðinni var
lokið upp og de Varnetot kom fram á þrösk-
uldinn og hermennirnir þrír með honum.
Læknirinn hörfaði ósjálfrátt aftur á bak, en
náði sjer fljótt, heilsaði fjandmanni sínum
kurteislega og mælti í ákafri geðshræringu:
»Herrar mínir, jeg er hjer kominn til þess að
tiíkynna ykkur fyrirskipanir þær sem jeg hef
feingið.«
Aðalsmaðurinn svaraði án þess að taka
undir kveðju hans : »Jeg vík, herra minn, en
það skuluð þjer vita, að hvorki geri jeg það
af ótta nje hlýðni við hina andstyggilegu stjórn
sem hrifsað hefur til sín völdin.« Og með
sterkri áherzlu á hverju orði bætti hann við:
»Jeg vil ekki að það líti svo út sem jeg
hafi verið í þjónustu þjóðveldisins einn ein-
asta dag. Þetta er orsökin.«
Massarel varð hissa og svaraði eingu. De
Varnetot hjelt strax á stað og hvarf skjótt við
næsta götuhorn ásamt hermönnum sínum.
Læknirinn gekk aftur til flokks síns og var
hinn regingslegasti. Á miðri leið hrópaði
hann: »Húrra! húrra! Þjóðveldið hefur al-
staðar yfirhöndina!«
En svo var að sjá sem þetta hefði eingin
áhrif á múginn. Læknirinn bætti við :
»Þjóðin er frjáls. Pið eruð frjálsir, óháðir.
Verið þið nú glaðir!«
En þorpsbúar voru seinteknir; þeir horfðu
á hann, og það var ekki á þeim að sjá, að
þeir væru hið minnsta hrifnir af orðum læknis-
ins.
Hann horfði á þá aftur á móti og honum
gramdist kæringarleysi þeirra. Hann vissi ekki
upp á hverju hann átti að finna til þess að vekja
fjör og áhuga hjá þessum trega og sljóva lýð.
En eitthvað varð hann að gera sem forgaungu-
maður hins sigrandi þjóðveldis.
Honum datt skjótt ráð í hug; hann sneri
sjer til Pommels og sagði : »Lautinant, farið
þjer og sækið þjer brjóstmyndina af keisaran-
um, afsetta keisaranum; hún stendur í ráðhús-
salnum; komið þjer híngað með hana og líka
með stól.«
Maðurinn kom aftur að vörmu spori með
gipsmynd af Napóleon á bakinu og reyrstól í
hendinni. Massarel gekk á móti honum, tók
stólinn, 'setti hann þar á torgið og myndina á
hann, gekk svo nokkur skref aftur á bak og
ávarpaði myndina með drynjandi röddu á þennan
hátt:
»Harðstjóri, sjá þar liggur þú fallinn, þar
liggur þú í saurnum og sorpinu. Undir hæl
þínum andvarpaði áður föðurlandið í kvölum
sínum; nú hefur hnefi hins hegnandi rjettlætis
lostið þig. Ósigur og skömm mun loða við
nafn þitt; þú fellur sem fángi Prússa, En á
rústum þíns hrunda keisaradæmis rís nú í
geisladýrð hið únga þjóðveldi og tekur upp
korða þinn brotinn . . .«
Plann bjóst við, að þessum orðum mundu
fylgja fagnaðaróp lýðsins. En einginn gafhljóð
frá sjer og eingínn klappaði. Bændurnir stóðu
hissa og þögðu, og myndin stóð kyr á stóln-
um, eins og ekkert væri um að vera, gljá-
kembd og með yfirskeggsbroddana beint út í
loftið, eins og auglýsíngahöfuð í rakaraglugga,
og virtist virða Massarel fyrir sjer með óbreyti-
legu, hæðandi gipsbrosi á vörunum,
þarna stóðu þeir hvor andspænis öðrum,
Napóleon á stólnum og læknirinn svo sem
þrjú skref frá honum. Læknirinn minntist
herforingjatignar sinnar og varð óður af reiði.
En hvað átti hann nú til bragðs að taka tii þess
að tendra áhuga hjá þessum lýð og afla máli
sínu fylgis?
Usjálfrátt studdi hann höndinni f mittið og
undir lófanum fann hann hvar marghleypan lá
í beltinu. Hugsanaafl hans var þrotið og hann
fánn eingin viðeigandi orð. Hann dró þá fram
marghleypuna, gekk tvö skref móti myndinni