Kennarablaðið - 01.07.1900, Qupperneq 3

147
En á meðan hann vann að verki þeSsu, komst hann brátt
að þeirri niðurstöðu, að bækurnar mundu eigi hafa þau áhrif
á lesendurna, sem hann í fyrstu hafði hugsað sór. Hann komst
betur en nokkuru sinni áður að raun um það, að hversu góð-
ar sem bækur eru, þá koma þær þó eigi að noturn, nema les-
andinn hafi áður orðið snotinn af því, sem bækurnar hljóða um;
honum kom nú í hug það, setn hann sjálfur hafði reynt, þeg-
ar hann var í broddi lífsins og hafði setið og hlustað á fyrir-
lestra Henriks Steffens frænda síns, sem þá var nýkominn
sunnan af Jpýzkalandi og flutti svo aðdáanlegar og fjörugar
ræður um stjórnmál og heimspeki, svo kröftugar, að jafnvel
þeir, sem honum voru ósamdóma, gátu þó eigi annað en setið
hljóðir undir þeim. Og jafnframt þessu mintist nú Grundtvig
einnig þess, hvernig hann sjálfur hafði getað hriflð stúdentana
dönsku í ársbyrjun 1814, hvernig hann með orðum sínum
hafði reynt að vekja athygli þeirra, sem í raun og veru voru
honum ókunnugir, og tekist það. Eftir þessari reynslu varð
hann að gera þá ályktun, að inargt, sem eigi er mögulegt að
koma. til leiðar. með bókum, jafnvel ekki með beztu bókum
rituðum á móðurmálinu, jafnvel ekki með þeim bókum, sem
mest eru sniðnar að alþýðu hæfi, að því er málið snertir, það
getur hepnast með því að tala við þjóðina, einkum unglingana;
því hjá þeim eru tilfinningarnar örastar.
Þá var það, að hugmyndin um stóran háskóla fyrir al-
þýðu vaknaði hjá honum. far hugsaði hann sór, að hin upp-
vaxandi kynslóð ætti að safnast sanian til að hlýða á fyrir-
lestra um ættjörðina, um móðurmálið og um sögu þjóðarinn-
ar; þar átti að opna unglingunum aðgang að þeim fjársjóðum.,
sem forfeðurnir höfðu þeim eftir skilið. Og þessi hugmynd varð
smámsaman ljósari og ákveðnari, og staðurinn, þar sem hann
hugsaði sér að háskólinn skyldi vera, var Sórey, einn af hin-
um sögufrægustu stöðum í Danmörku. Þar bjó Absalon bisk-
up og ýmsir af frændum hans, og er sú ætt einna frægust
orðin 1 sögu Danmerkur; á miðöldunum var Sórey verndar-
múr danskrar tungu og danskrar sögu, en síðar hafði Kristján
IV. stofnað þar riddaraskóla; sá skóli var viðreistur að nýju,