Plógur - 01.01.1903, Blaðsíða 7
7
Þess dæmi daglega, hvað unglings-
P'kar, sem koma með lausamennsku-
skjalið í vösunum úr sveitinni, hafa
8°tt af breytingunni. Hér koma
^enn hópum saman úr sveitinni
leita sér atvinnu á þilskipum.
Eptir sumarið eru þeir margir
skuldugir, og, flytja sig margir til
g°n.lu átthaganna yfir veturinn og
fEkka sumir um að vetrinum, en aðr-
lr koma sér fyrir matvinnung hjá
kaendum. Hinir, og þeir munu
flestir, eyða sumarkaupi sínu í
Eeykjavík, og lenda þar í allt
óðrum félagsskap, en ungum mönn-
uni er holt. Þeir læra allskonar
0reglu og iðjuleysi, eiga ekki fötin
l'tan á sig. Það eru ekki allir,
Sem þannig fer um. En það eru
e'nmitt þeir, sem hefðu gott af
a^ vera nokkrum árum lengur í
v,stum og læra algetig störf. Þótt
kaup þykj Jítið í sveit, þá er það
svo mikið, að flestir ungling-
ar geta átt nóg föt utan á sig,
°g eignazt kindur eða atinað.
»Ojá, — þetta er nú svo. —
^etta er bara fvrst í stað.
tetta
ar“
og
er eðlileg rás menningarinn-
Þannig hugsa tnargir ogtala
uiargir'-
eg segi, burt með alla þá
lenningu, sem er í raun réttri ó-
Illenning. Við viljum eignast stór-
D°rgir til þess við getum talist með
'^nienningarþjóðunum og til þess
*ð siðm.
lenningin þróist og lifi.
ef því skyidi fylgja sá ann-
!^rl’ki, að ómenningin og siðleys-
yði þyngra á metunum en
siðmenningin, þá væri betra að
vera laus við þá siðmenningu, sem
stórborgarlífið hefur í för tneð sér.
En sem betur fer, getur sönn sið-
menning átt sér stað, án þess að
henni fyigi þær alþekktu skugga-
hliðar, sem vér þekkjum fra
öðrum þjóðum.
Vér gætum t. d. þurkað upp
áfengisbrunninn, sem er undirrót
alls þess versta, sem þekkist í lífi
annara þjóða.
Vér getum með hagfelldri og
og hollri alþýðumenntun haft þau
áhrif á huga og hjörtu ungra
manna, að þeir fái meiri vilja og
siðferðisþrek, læri að elska eitt-
hvert göfugt málefni; með öðrum
orðum, að þeir mannist, verði að
sönnum og nýtum mönnum, sem
elska lífið, en ekki dauðann. —
Mcð öðrum orðum, vér þurfum
að ala upp nýja kynslóð, með
göfugum og hollum lífsskoðunum.
— Þær lífsskoðanir, sem drottna í
hjörtum margra nútíðarmanna um
allan hinn menntaða heim, og eru
upphaflega getnar og fæddar í höfði
materíaista (efnistrúarmanna)
fæða aldrei annað af sér en and-
legan dauða, vantrú, ómenningu,
sem drepur niður nllar siðmenn-
ingartilraunir. —
Þetta verðum vér að hafa hug-
fast, þegar vér förum fyrir alvöru
að leggja undirstöðusteinana að
framtíðarsiðmenningu vorri. —Þær
undirstöður, sem þegar eru iagðar,
eru flestar byggðar á sandi og reyk.
Vér verðum að miða allt við