Helgarpósturinn - 17.08.1979, Síða 8

8
Föstudagur 17. ágúst 1979 —helgarpósturinn.
LÍTUM OKKUR NÆR
—Jielgar
pósturínn_
útgefandi: Blaöaútgáfan Viiaösgjafi
sem e!" dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins. en með sjálfstæða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Johannes Guð-
mundsson
Rrtstjórar: Arni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson
Ritstjórnarfulltrúi: Jón ðskar Haf-
steinsson.
Blaöamenn: Guðjón Arngrimsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Arni Stefánsson og Halldór Hall-
dórsson.
Ljósmyndir: Friðþjófur Helgason
Augiysingar: lngiD|org siguroaraorur
GjaMkeri: Halldóra Jónsdóttir
Oreifingarstjóri: Sigurður Steinars-
son
Ritstjórn og auglýsingar eru að Siðu-
múla lt, Reykjavik. Sími 81866. Af-
greíðsla að Hverfisgötu 8-10. Simar:
81866. 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
3.500.- á mánuði. Verð í lausasölu er
kr. 180.- eintakið.
AGÚRKURNAR
Ég bef það á tilfinningunni, að
einhver helsti kostur þjóðhöfð-
ingja sé að vera dauður úr öllum
æðum. Eitt helsta kosningaloforð
frambjóðenda til sliks embættis
ætti að vera náttúruleysi. Þetta
marka ég af raunum Játvarðs
erfðaprins af Engiandi sem ég
áipaðist til að skoða i leikrænu
formi i sjónvarpinu siðastliðinn
sunnudag.
Ekki sá ég betur en Játvarður
væri hinn kurteisasti maður og
kæmi i alia staði vel fyrir. En eins
og menn vita varð hann að hverfa
frá sinni stöðu sem þjóðhöfðingi
af þvi hann langaði til að dansa
vals við skólausa konu. Og
svoleiðis.
Ég fékk heldur ekki annað séð
en mannasiðir væru i góðu lagi i
þeim dagskrárlið sem sýndur var
á undan raunum erfðaprinsins i
sjónvarpinu á sunnudag. Þar var
greint frá opinberri heimsókn
okkar eigin þjóðhöfðingja til eyj-
arinnar Manar.
tJt frá þessari glúrnu dagskrár-
skipan sjónvarpsins fór ég að
velta þvi fyrir mér hvers vegna
starf þjóðhöfðingja virðist eink-
anlega snúast um svokallaða
mannasiði. Einhverjar seremóni-
ur sem litið virðast koma þvi
mannlifi við sem þjóðhöfðingjar
eru fulitrúar fyrir. Ég f® td.
ekki séð að forsetinn okkar, full-
trúi númer eitt I hlutafélaginu
okkar, þurfi að hafa það að sínu
meginstarfi aöbukka sig. Sé fyrst
og siðast sæmilega vel máli farin
samkvæmisdama. —
Ekkisvo að skilja aö auka þurfi
framkvæmdavald hans. Einfald-
lega ættum viö hluthafarnir að
gefa honum kost á að iifa svipað
þvi og það fólk sem hann er full-
trúi fyrir, gera starf hans örlitið
frjórra og manneskjulegra.
Agætur maður og áhugasamur
um forsetaframboð leit inn á
Helgarpóstinn um daginn og
varpaði til aö mynda fram þeirri
hugmynd hvort ekki væri unnt að
nota forsetaembættiö ögn meir i
þvi að koma okkar framleiðsluaf-
uröum á framfæri við erlenda
ráðamenn, til dæmis fiskinum
okkar. Það er að segja, aö forset-
inn yrði öðrum þræði þjóðlegur
farandsölumaður og prómótör.
Þetta er virðingarverö ábending,
þótt mér finnist hún ekki alveg
nógu góð.
Nú þegar blöð i agúrkutiö eru
farin að búa til forseta villt og
galið ættu menn að reyna að láta
sér detta eitthvaö snjallt i hug
sem gera mætti Bessastaði aö ögn
stuðmeira búi en nú er.
Þjóðhöfðingi er býsna stórt,
virðulegt orð. Betra að maður i
þvi hlutverki detti sem minnst
drukkinn á rassinn. Gefi helst
ekki út gúmmitékka. Sé okkur
frekar til sóma. Blessaðir forset-
arnir okkar. hafa allir staðið sig I
þessu. Þeir hafa lika, ekki sist sá
núverandi, verið „alþýölegri” en
margir aðrir þjóðhöfðingjar. En
þeir eiga heldur ekki aö vera
ööruvisi. Þeir eru áfram menn
þótt þeir flytjist til Bessastaða
um stundarsakir en ekki i Breiö-
holtið. Kannski viö ættum að gefa
þeim meiri sjans á aö bæöi lifa og
starfa eins og menn en ekki póii-
tiskar puntudúkkur.
Látum til dæmis ekki raunir
enska erfðaprinsins endurtakast
á okkár prins Albert. Hann á að fá
að dansa vals, eða jafnvel tangó,
við eins margar skólausar konur
og hann lystir.
Heill forseta vorum og fóstur-
jörð. tsland h.f. lifi. Húrra. AÞ.
A sama tima og hneykslast er
á þvi opinberlega og i hverju
skúmaskoti hér á landi aö nú
veiði Norðmenn meira en 90
þúsund tonn af loðnu við
Jan Mayen, erum við ís-
lendingar búnir að veiða
töluvert meiri þorsk hér við
land en fiskifræðingar lögðu til
i byrjun ársins, og lifa þó enn
meira en fjórir mánuðir af þvi
herrans ári 1979. Út yfir allan
þjófabálk tekur þó þegar tog-
araskipstjórar, sem undanfarn-
ar vikur hafa veitt svo mikið að
ekki hefur hafst undan að vinna
aflann, eru með yfirlýsingar um
að stöðva þurfi veiðar Norð-
manna við Jan Mayen. Þetta
heitir aö vera ekki samkvæmur
sjálfum sér. Auðvitað ber að
harma það að yfirvöld i Noregi
skuli ekki hafa betri stjórn á
fiskveiðum sinum en raun ber
vitni, og takmarka loönuveið-
arnar við Jan Mayen, rétt eins
og gert er hér á landi. Kjartan
Jóhannsson sjávarútvegsráð-
herra hafði þó dug i sér ekki að-
eins að banna islenskum loðnu-
skipum veiðar innan 200 mlln-
anna fram til 20. ágúst, heldur
Iika utan þeirra. Ævintýramenn
i sjávarútvegi væru áreiðanlega
búnir að senda skip sin út fyrir
200 milurnar til að ná i loönu-
titlur, þótt vitað væri fyrirfram
að þær myndu ekki greiða kost-
inn i mannskapinn, hvað þá oli-
una.
Hvað með afla útlend-
inga?
I upphafi ársins lögðu fiski-
fræðingar til aö þorskaflinn yröi
250 þúsund lestir i ár. Nú þegar
er aflinn orðinn 270 þúsund lest-
ir og mun þá ekki reiknað með
afla erlendra veiðiskipa hér viö
land. Þótt sá afli sfe ekki mikiil
að visu, þá safnast hann saman
þegar aflatölur, Belgiumanna,
Færeyinga og Norðmanna eru
lagðar saman. Hver er svo kom-
inn til með að segja aö þær afla-
tölur, sem þeir senda hingaö til
lands, séu réttar. Aö minnsta
kosti hafa kunnir togaraskip-
stjórar efast mjög um réttmæti
þeirra talna. Þeir segjast hafa
horft á skip frá grannþjóðum
okkar toga við hliöina á islensk-
um togurum sem ekki hafa
fengið annað en þorsk, en svo sé
ekki annaö að sjá en útlending-
arnir hafi aðeins gefið hluta af
þorskinum uppá veiðiskýrslum.
Meiri takmarkanir í
þorskinn
Sjávarútvegsráöherrann
okkar knái hefur sagt að stefnt
sé að þvi að þorskaflinn
verði ekki meiri en 290 þús-
und lestir á árinu, og fór
þannig töluvert upp fyrir mark
fiskifræðinganna. Ef viö gef-
um okkur að tslendingar séu
búnir að veiöa um 270 þúsund
lestir á árinu og útlendingar 10
þúsund tonn, þá má aöeins veiða
tfuþúsund tonn þaö sem eftir lif-
ir ársins, — og sjá allir sem
það vilja að þorskaflinn verð-
ur mun meiri, — nema grip-
iö verði enn til einhverra ráð-
stafana til að takmarka
þorskveiðarnar. Þessar tak-
markanir koma hinsvegar
allt of seint núna. Þær hefði
átt að gera til dæmis i kring
um verslunarmannahelgina,
þegar allir togarar voru búnir
aö vera I vaðandi þorski svo vik-
um skipti, og þeir komu drekk-
hlaðnir að landi hver á eftir
öðrum dag eftir dag. Um
verslunarmannahelgina
hafa liklega verið um 40 skut-
togarar að þorskveiðum,
og ef hver heföi veriö i landi
eina ferð má hiklaust telja
að^ um sex þúsund lestir af
þorski, þar sem kannski helm-
ingurinn er ókynþroska, er ekki
lengi að skila sér á næstu 'árum.
Þaö ber á það aö Hta aö pessa
daga voru lin- og netabátar i
þorskveiðibanni, og rétt eins og
bannað er að leggja laxveiöinet
i Hvitá og ölfusá og kannski
fleiri ár yfir helgar, hefði vel
veriö verjandi að banna allar
veiðar við landið i rúma viku I
kring um verslunarmannahelg-
ina. Þá hefði það ekki verið
amalegt fyrir hálftóman rikis-
kassa „Tomma á teppinu” að
sjómenn hefðu komið i land meö
fullar hendur — þvi hvað er
eðlilegra en þeir geri sér glaöan
dag loksins þegar þeir hafa fast
land undir fótum, eftir að hafa
þrælað myrkranna á milli, eða
meginhluta sólarhringsins á
góðum afiaskipum, túr eftir túr.
hákarl
Má ekki sföðva togarana
eins og loðnuflotann
Þorskveiöar undanfarnar vik-
ur, ná ekki nokkurri átt, hvað
svo sem útgerðarmenn og sjó-
menn segja. Það er vitað mál,
aðstór hluti þessa dýrmæta afla
hefur grotnað niður i vinnslu-
stöövunum þótt enginn vilji
kannski viðurkenna það, og
hvað hefur hún kostaö öll þessi
yfirvinna, sem viðgengist hefur
i frystihúsum viða um land um
helgar aö undanförnu, undir þvi
yfirskini að verið sé að bjarga
aflanum frá skemmdum?
Frystihúsamenn ættu að sjá
sóma sinn i þvi að tilkynna tog-
urunum, sem eru i viðskiptum
við þá, að ekki verði hreinlega
tekið á móti nema ákveðnum
tonnafjölda. Hversvegna geta
ekki skuttogarar stoppað rétt
eins og loðnuflotinn hefur verið
bundinn við bryggju nú i marg-
ar vikur? Svo er það umhugsun-
arefni, hvernig frystihúsin geta
látið vinna eftirvinnu alveg ó-
takmarkað, þvi eitt er vist að
ekki fæst hærra verð fyrir fisk-
inn þótt hann sé unninn I eftir-
vinnu. Það segir sig lika sjálft
að afköst frystihúsafólksins og
vandvirkni þess er eitthvað far-
in að minnka, þegar ekki er einn
einasti fridagur i viku.
Siglingar
Þá hefur það komið fram að
supi útgerðarfyrirtæki hafa lát-
ið skipin sigla vegna þess að
ekki hefur verið hægt að koma
afianum i vinnslu hér á landi.
Það er rétt sem einn togara-
skipstjóri sagði^þarf ekki að
flytja meira út, og erum við ekki
að fiska fyrir útflutning?” Jú jú
goitt og vel, en kostar ekki lika
olian eitthvað og ekki er það
hagur sjómanna að eyða
kannski hálfum mánuði i sigl-
ingu þegar verðið rétt lafir i þvi
sem fæst fyrir fiskinn hér
heima?
Sjómenn og
kontóristar
Græðgin, kapphlaupið um að
vera með mestan afla, án nokk-
urs tillits til fiskistofna, ræður
hér eingöngu ferðinni. Nú er það
ekki svo að togaramenn lepji
dauðann úr skel, nei skatt-
skrárnar sýna að svo er ekki.
Togarasjómenn siá að visu ékki
læknana út og þeir eru vel að
sinu komnir, en þeir ættu lika að
hætta þessu eilifa nuddi og tali
um kontórista og skrifborðsá-
kvarðanir, þvi sannleikurinn er
nú sá, að þaö eru þessir blessað-
ir kontóristar svokallaðir, sem
þeir geta illa án verið. Alltaf er
verið að heimta fullkomnari og
dýrari skip, betri og fleiri tæki
um borð i skipin, og þótt sjórinn
sé gjöfull, þá fást nú ekki, ennþá
að minnsta kosti, sjálfvirkir
dýptarmælar og fisksjár i vörp-
una, þótt enn faist i hana þorsk-
ur til að borga þessi tæki með,
og stundum slæöist einn og einn
hákarl meö sem sumir geta gert
sér mat úr!
Hákarl.