Helgarpósturinn - 25.06.1982, Blaðsíða 8

8
...vandier
um slíkt
að spá
Leiöari í New York Times árið
1920segir svo:
„Viö vonum aö prófessorinn viö
Clark háskólann (Robert God-
dard) láti aöeins sem hann kann-
ist ekki viö grundvallareölisfræöi,
ef hann heldur, aö eldflaug geti
virkaöá lofttæmi.”
Stjörnufræöingurinn William
Pickering sagöi áriö 1910:
„Hugarflug almennings gælir oft
viö hugmyndina um risastórar
fljógandi vélar sem þjóta yfir
Atlantshafiö meö fjölda farþega
innanborös, líkt og nútima gufu-
skipin okkar. Þaö má teljast ör-
uggt aö segja, aö slikar hug-
myndir eru tómir draumórar.”
Timaritiö Science Digestsagöi i
ágúst 1948:
„Lending á tunglinu og feröa-
lag um yfirborö þess er svo
miklum vandkvæöum háö fyrir
mennina, aö þaö gæti tekiö
visindamenn um 220 ár aö vinna
bug á þeim.”
Föstudagur 25. júní 1982 JpMZti irinn
ég einn texta á plötunni hennar
Steinku Bjarna. Mest hef ég þó
ort fyrír Geirmund Valtýsson,
mér skilst að ég eigi nokkra texta
á plötu sem hann ætlar að geía út
i sumar. Við Geirmundur þekkj-
umst siðan ég bjó á Sauðárkróki,
hann var með okkur i danslaga-
keppninni þar."
— Danslagakeppni á Sauðár-
króki?
„Já, kveníelagið hélt uppi ár-
legri danslagakeppni i ein
fimmtán ár. Þaö byrjaði þannig
að kvenfélagið hafði fastan fjár-
öflunardag á nýársdag en þá gekk
oft erfiðlega að fá aðsókn þvi fólk
var eftir sig eftir gamlárskvöid.
Þá datt mér i hug að efna til dans-
lagakeppni. Kg vissi af mörgum
sem voru að semja lög, fór til
þeirra og fékk þá til að syngja
lögin fyrir mig. Oft orti ég texta
við lögin, en siðan fengum við
hljómsveit til að flytja þau á
skemmtuninni og samkomugestir
greiddu atkvæöi um þau. Við
reyndum alltaf að hafa 12 lög en
þegar það gekk illa kom fyrir að
ég semdi lag og lag til að íylla upp
Guðrún Gisladóttir, saumakona og hagyröingur. (Mynd: Jim) i töluna.
Ég yrki á
„Takið eftir. Ég undirrituð slæ
tvær flugur i einu höggi. fcg yrki á
meöan ég sauma. Þess vegna tek
ég að mér fatabreytingar og einn-
ig viðgerðir. Svo yrki ég fyrir
l'ólk, ef það óskar þess. (i öllum
dúrum.) Guðrún Gisladóttir,
Suðurhólum 14, simi 71440.”
Þessi smáauglýsing sem birtist
lyrir nokkru i D&V vakli forvitni
okkar svo við heimsóttum auglýs-
andann og spuröum hana hvort
hún hefði fengiö eitthvaö aö gera
Ut á auglýsinguna.
„Lkki er þaö nú mikiö. Hins
vegar hafa klæöskerar hringt i
migog hótaö aö kæra mig af þvi
að ég hali ekki meislarabréf. Ég
haföi nú ekki hugmynd um aö
þess þyríti, ég veit um margar
konur sem gera þetta án þess aö
hafa slikt bréi'. Þetta er nauösyn-
leg þjónusta þvi lólk vinnur svo
mikið að þaö hefur engan tima til
að gera við fötin sin. Eitthvaö
hafa klæðskerarnir aðhalst þvi ég
fékk senda söluskattsskýrslu einn
daginn. Ég veit ekki hvaö þeir
halda, kannski að ég reki eitt-
hvert stórverkstæði hér. Þeir
ættu að vita að ég bý hér i einu
herbergi og saumavélin min er 42
ára gömul. Ég geri þetta mér til
dundurs i sumar, en á veturna
vinn ég i Skiöaskálanum i Hvera-
dölum.”
Galleri Langbrók i sumarbúningi:
Smámyndir Langbróka
meðan eg sauma
auglýsir
Guðrún
Gísladóttir
sem hélt uppi
danslaga
keppni á
Sauðárkróki
í fimmtíu ár
— En hvað um ljóðin?
„Ég hef ekki fengið margar
óskir núna, en ég auglýsti fyrir
nokkrum árum og þá var ég beðin
um ýmisskonar kveðskap; erfi-
ljóð, ástarljóð og tækifærisljóð af
ýmsu tagi, svo sem afmælis- og
fermingarljóð.”
— Hefurðu ort mikið um
dagana?
„Já, ég hef td. gert töluvert af
dægurlagatextum; ég var að
ljúka við texta við verölaunalagið
Ur Söngvakeppni Evrópu. Svo á
Þetta gekk i fimmtán ár en þá
flutti ég úr bænum og kvenfélagið
gafst upp á þessu árið eftir. 1
Skagafirðinum býr mikið af fjöl-
hæfu fólki og það var ótrúlega
mikið um að þaö væri að semja
lög. Þaðersyndgagnvartþessum
höfundum að lögunum sem þarna
komu fram var ekkert haldið á
lofti. Einu sinni kom Svavar
Gests þó og íékk spólu með 15
lögum sem hann lék i útvarpinu.
Flest lögin eru þó til og hægt að
finna þau.
En sem fjáröflun iyrir kven- l
félagið hreif þetta. Fólk sleppti
jafnvel gamlárskvöldinu tii aö
geta sótt danslagakeppnina.”
— Fékkstu eitthvað við að
syngja sjálf?
„Já, ég var dálitið i gaman-
visnasöng fyrir noröan og flakk-
aði um Norðurlandið ef ég var
beðin um það. Ég tróð upp á
sjómannadaginn, sæluvikunni og
öðrum skemmtunum. Svo var ég
beðin að taka þátt i kabarett árið
1952 i Austurbæjarbió. Það var
Félag islenskra dægurlaga-
höfunda sem hélt þennan kabar-
ett, Pétur Pétursson var stjórn-
andi og Freymóður var þarna
lika. Við skemmtum á nóttunni
eftir bió i heila viku."
— ÞH
Galleri Langbrók er iöngu orðið
einn af föstu punktunum i endur-
nýjuðu mannlifi miðbæjarins.
Jafnframt nátengt bæði cndur-
reisn Bernhöftstorfunnar og
Listahátiðum, en galleriið var
fyrst opnað á Listahátið 1980.
„Langbrækurnar” sem aö gall-
eriinu standa, listakonurnar sem
upphafiega bundust samtökum
um það sumarið 1978 að opna
Galleri Langbrók að Vatnsstig 12,
hafa líka unnið sér fastan sess i
listalifi borgarinnar.
— Við vorum fyrstar til að gera
leigusamning I Bernhöftstorf-
unni, vorum þær fyrstu sem þorð-
um það, segir Ragna Róberts-
dóttir vefari og tauþrykkjari um
leiö og hUn og GuðrUn Gunnars-
dóttir vefari og textilhönnuður
sýna stoltar hUsakynni gallerisins
sem hafa verið lokuö undanfar-
inn mánuð vegna gagngerra end-
urbóta.
— Þetta var mjög illa fariö, það
þurfti að skipta um gólf og flestar
undirstöður, en nU höfum við gert
hUsnæðið upp i annað sinn, nU
eins og fyrr án allra styrkja frá
riki eða borg. Við stöndum
straum af öllum kostnaði sjálfar,
enda höfum við steypt okkur i
stórar skuldir, segir GuðrUn, en
vill engar tölur nefna.
Sama dag og Listahátið ’82
hófst opnuöu þær Langbrækur
sýningu á smámyndum eftir fé-
lagsmenn, textil, keramik, grafik
og skUlptUr. Ein Langbrók sendi
verk frá Finnlandi, önnur frá
Búðardal og sú þriðja frá Hvann-
eyri. Ekkert verk er stærra en 15
sinnum 15 sentimetrar, og verðið
er frá 1500 - 3000 krónur.
— Það hefur aldrei verið nein
roksala hjá okkur, þaö er helst að
fólk kaupi grafik, hún virðist vera
i tisku, og sala á keramik fer
heldur vaxandi. En fólk virðist
ekki enn lita á vefnað eða tau-
þrykk sem „almennilega” list,
segja þær stöllur.
En Galleri Langbrók er þeim
mikils virði, þaö að þær hafa
þennan stað til aö hafa verk sin til
sýnis og sölu hefur verið þeim
hvatning i starfi. Gróði hefur
aldrei verið af starfseminni, þótt
ekki hafi heldur verið beint fjár-
hagslegt tap, amk. ekki til þessa.
Nema sjálfboðavinna þeirra við
uppsetningu sýninganna, eftirlit
með þeim og vinna við rekstur
húsnæðisins sé reiknað til taps.
— Þetta er hugsjónastarf, og
viö hugsum aldrei um peninga.
En vitanlega verðum við að vinna
við annað til að framfleyta okkur
og fjölskyldum okkar, flestar
stundum við kennslu sem aðal-
starf. Þetta er starf númer tvö
eöa jafnvel þrjú — við þurfum
lika aö hugsa um heimilin, segja
þær Ragna og Guðrún.
Dómsmál á
stríðs
tímum
Meðan stríðið geisaði á Falk-
iandseyjum fór allt mannlif eyj-
arskeggja úr skorðum. Að þvi
undanteknu að hæstiréttur eyj-
anna starfaði með eðlilegum
hætti — i London. Þegar striðs-
átök voru i hámarki kom 56 ára
Falklendingur fyrir rétt I London
vegna dótns sent hann hafði hlotið
i undirrétti eyjanna fyrir að
stytta konu sinni aldur.
Glæpir eru ekki sériega tiðir
meðal eyjarskeggja sem eru tæp-
lega tvö þúsund talsins. Árið 1980
voru þó íramin tvö morð á eyjun-
um, þau fyrstu siðan 1905. Auk of-
annefnds eiginkonumorðs varð
fjárhirðir einn manni að bana i
ölæði.
Ástæðan fyrir þvi að áírýjunar-
réttur eyjanna hefur aösetur i
Londonenekki á Falklandseyjum
er sú að i þau íáu skipti sem hann
þarf að koma saman þykir ódýr-
ara að senda einn mann lrá Falk-
landseyjum til London en að
senda þrjá dómara og réttar-
þjóna til eyjanna.
Nokkur vandræöi sköpuðust um
það hvar maðurinn ætti af af-
plána dóminn. Fangelsi eyjanna
er aðeins eitt meö tvo kleia og er
það aðallega notað sem geymsla
fyrirdrukkna menn, Hverfisteinn
eyjanna. Taliö var sýnl að sá
dæmdi yrði einmana I fangelsinu
og var þvi ákveöiö aö hann skyldi
afplána dót íinn i Englandi. Fram
til 1965 voru Falklendingar sem
komist höfðu i kast viö lögin látnir
afplána dóma sina á Möitu en það
tók enda þegar eyjan hlaut sjáll-
stæði. Siðan heiur ekki þurít aö
veita falklenskum glæpamönnum
húsaskjól.
Hvaða
Antóníus?
Hver þekkir ekki örvæntinguna
sem fylgir þvi að fá i hendur mat-
seðil sem skrifaöur er upp á
frönsku? Þá dugir ekki nein
menntaskólafranska, þvi nafn-
giftirnar geta verið alveg út I
hött. Þær stjórnast iðulega af sér-
visku matreiðslumanna eða
hreinum tilviljunum.
Tökum sem dæmi réttinn
„Créme Agnés Sorel”. Ef þú ert
vel að þér i franskri sögu veistu
etv. að Agnes þessi var hjákona
Karls 7. Frakkakonungs. En þaö
þarf meiriháttar innsæi til að
skilja að á bakvið þetta nafn leyn-
ist kjúklingasúpa með sveppum
og nautatungu.
Og hvað er „Zizi”? Það er for-
drykkur (hungurvaki, lystauki,
sultardropi) geröur Ur kampa-
vini, bláberja- og hindberjallkjör-
um. Nafnið er frá borgarstjóra i
Lyon en sérfræðingur blaðsins i
franskri tungu segir að „zizi” sé
notað þegar nefna þarf visst lif-
færi karlmanna við börn.
En nú eru þessi vandræði Ur
sögunni, amk. fyrir þá sem læsir
eru á ensku. 1 London er Utkomin
orðabók franska „matseðlamáls-
ins” sem ber heitið „The Taste of
France”. Höfundur er Fay
Sharman og skýrði hún frá þvi við
Utkomu bókarinnar að hugmynd-
in hefði að sjálfsögðu kviknað
undir borðum.
Enska blaðið Sunday Times
gerði rannsóknarblaðamann
vopnaðan orðabókinni Ut af örk-
inni til að reyna notagildi hennar
á frönskum matsölustöðum i
London. Hann kom til baka hinn
ánægðasti, bókin hafði orðið hon-
um að miklu gagni. Aðeins einu
sinni hafði hún brugðist. Það var
þegar matseðillinn hljóðaði upp á
„Medaillons de porc St. Antoine”.
Þá sagði bókin réttilega að um
væri að ræða kringlóttar svina-
kjötssneiðar. En hvað með Heil-
agan Antónius, hvað var hann að
gera á matseðlinum? JU, skýr-
ingin fannst i alfræðibók: Antón-
ius þessi er dýrlingur svinahirða.
Orðabók þessi er 300 siður og að
sögn of stór til að geta nefnst
vasabók. Hins vegar er hún ekki
stærri en svo að þaö má fletta upp
i henni undir borðum án þess að
mikið beri á þvl.
ÞG.
Uagna Itóbertsdóttir og Guðrún Gunnarsdóttir Langbrækur: Þetta er
hugsjónastarf.