Helgarpósturinn - 09.04.1987, Blaðsíða 31

e^'r Átla ^eimi Sveinsson

Síbelíusarkvartettinn
í Norrœna húsinu
Góðir gestir frá Finnlandi léku
af snilld í Norræna húsinu á sunnu-
daginn var. Það var kennarakvart-
ett tónlistarháskólans í Helsinki,
en hann er kenndur við Síbelíus;
meðlimirnir eru allir prófessorar
þar. Valinn maður er í hverju rúmi,
forystumenn á sínu sviði. Seppo
Tukiainen og Erkki Kantola leika á
fiðlur, Veikko Kosonen á lágfiðlu
og Arto Noras, sennilega þekktast-
ur þeirra, er einhver besti sellóisti
sem ég hef heyrt.
Tónleikarnir hófust á einum af
kvartettum Haydns. Mér þykir æ
vænna um Haydn, ég skil vel
menn eins og György Ligeti og
Snorra Birgisson, sem spila músík
hans daglega til að hreinsa eyru
og hug. Þetta minnir á þá menn
sem lesa Njálu reglulega til að við-
halda íslensku tungutaki og vand-
aðri framsetningu. Haydn á svo
mikinn þátt í tónmáli okkar Evr-
ópubúa að hann hefur horfið í
skuggann af sjálfum sér, hann er
alls staðar og hvergi, einna helst í
verkum annarra. Við höfum svip-
að dæmi úr skáldskap okkar: Jón-
as Hallgrímsson og Stein Steinarr.
Næst fengum við að heyra
Kvartett op. 5 nr. 3 eftir Beethov-
en, og var flutningurinn fínn og
sannur, í anda verksins. Menn
lögðu ekki mikið upp úr fallegum
samhljómi eða fágun. Miklu held-
ur var lögð áhersla á að draga.
fram skýrar línur og andstæður í
hraða og styrk. Þess vegna minnti
verkið á tréristu. Seinasti þáttur
þess er í fúgu-líki. Með árunum
gerðist Beethoven kontrapúntísk-
ur í hugsun. En honum gekk brös-
uglega, framan af, að flétta saman
laglínur að listfengi. Það var
kannski ekki fyrr en í Missa
solemnis að hann hafði raddfléttu-
stílinn, þ.e. pólifónískan tjáningar-
máta, fullkomlega á valdi sínu. Og
seinast á efnisskránni var kvartett
Síbelíusar Voces intimae op. 56.,
sem er þekktasta kammerverk
hans.
í Norræna húsinu er tónleikasal-
urinn góður en nokkuð lítill. Hann
hentar mjög vel fyrir flutning á
kamínfertónlist.-Þar £r nýr van.d-
aðurijygill áfKést'u gérð, og á for-
stjórinn Knut Ödegárd skilið mikl-
ar þakkir, frá öllum músíkunnend-
' um, fyrir að hafa staðið skörug-
lega að því máli, ásamt sænska
stjórnarmeðlimnum, Gunnari
Hoppe, en þeir fengu íslensk og
norræn fyrirtæki til að leggja fram
Tónlistarflutningur alls konar
hefur lengi verið veigamikill þátt-
ur í starfsemi Norræna hússins,
sem er, og á að vera, alhliða menn-
ingarstofnun á norrænum grunni.
í forstjóratíð Eriks Sönderholm,
sem var bókmenntafræðingur,
voru haldnar miklar músikveislur
í Norræna húsinu. Og skáldið
Knut Ödegárd lætur ekki sitt eftir
liggja. Konur þeirra beggja eru
tónlistarmenn. Sérlega þykir mér
áhugaverð tónleikaröðin með
ungum norrænum einleikurum. í
fyrra, frá apríl til júní 1985, komu
þar fram fimm einleikarar, einn frá
hverju landi. Frá okkur var það
Þorsteinn Gauti Sigurðsson, bráð-
efnilegur píanisti. Og nú á þessu
ári er framhald á þessari tónleika-
röð, og okkar kona er Sigrún
Eðvaldsdóttir. Býr hún yfir mestu
hæfileikum í fiðluleik, sem sést
hafa hér, frá því að Guðný Guð-
mundsdóttir konsertmeistari kom
fyrst fram.
Vissulega eru þessir ungu ein-
leikarar misjafnir eins og gengur.
En þeir bestu munu vinna sér
heiðurssess í músíklífi Norður-
landa og kannski víðar. Ég hlust-
aði ekki á allt þetta unga fólk, en
ég veit að Helen Jahren frá Sví-
þjóð er frábær á óbó, og Jostein
Stalheim frá Noregi er mikill
harmonikusnillingur. Og á næst-
unni mun Norræna húsið bjóða
upp á tónleika með píanói, fiðlu,
orgeli og gítar. Eftirminnileg var
hin myndarlega íslenska tónlistar-
sýning í desember 1985 og fyrir-
lestrahald í sambandi við hana um
marga þætti tónlistar hér á landi
að fornu og nýju. Þá var einnig
gefinn út prýðilegur yfirlitsbækl-
ingur um tónlist okkar, sem Þor-
kell Sigurbjörnsson tók saman,
hinn fyrsti sinnar tegundar, að ég
held. Að þessu var mikill fengur.
Margt annað hefur verið á tón-
listardagskrá Norræna hússins, t.d.
fluttu Anna Málfríður og Ber-
kofsky nýlega alla þá músik sem
Schubert samdi fyrir píanó fjór-
hent. Annars hýsir Norræna húsið
háskólatónleika, ýmsa tónleika
Tónlistarskólans og marga aðra
gesti, héðan og frá Norðurlönd-
um. Lausleg athugun sýnir að tæp-
lega tuttugu tónleikar hafa verið
haldnir í Norræna húsinu frá ára-
mótum. Það er margt áhugavert
sem Knut Ödegárd og starfslið
hans hefur bryddað upp á í músík.
Norræna húsið er einn af máttar-
stólpum tónlistarlífs í Reykjavík.
KVIKMYNDAHÚSIN
AIISTurbcjarRíH
LOKAÐ VEGNA BREYTINGA
bMhö
LITLA HRYLLINGSBUÐIN
★★★
(Little Shop of Horrors)
Þetta er Islendingum aö góðu kunnugt
eftir að Hitt leikhúsið setti upp sam-
nefnt leikrit, en myndin er ekki síður vel
heppnuð.
Sýnd kl. 5, 7,9 og 11.
ALLT I HVELLI
(Touch and Go)
★★
Grínmynd með Michael Keaton.
Sýnd kl. 7, 9 og 11.
LEYNILÖGGUMÚSIN BASIL
★★★★
Teiknimynd.
Sýnd kl. 5.
LIÐÞJALFINN
(Heartbreak Ridge)
★
Clint Eastwood leikur liðþjálfa sem
þjálfar sérsveitir í bandaríska hernum.
Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.
NJÓSNARINN
(Jumpin Jack Flash)
★★
Gamanmynd með stjörnunni úr Color
Purple, Whoopi Goldberg,
Sýnd kl. 5, 7 og 11.
FLUGAN
(The Fly)
★★
Galdrar og hrollur fyrir það sem þess er
virði. Bönnuð yngri en 16 ára.
Sýnd kl. 11.
PENINGALITURINN
(The Color of Money)
★★★
Paul Newman hlaut óskarinn fyrir leik
sinn (þessari mynd.
Sýnd kl. 9.
ÁBENDING
KRÓKÓDlLA DUNDEE
(Crocodile Dundee)
★★★
Léttgrín.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Ráðagóði róbótinn, Hundallf,
öskubuska og Hefðarkettir sýndar
’kl. 3 um helgina.
BIOHUSIÐ
ALIENS
★★★★
Endursýnd, ein af betri horror myndum
undir það slðasta.
Sýnd kl. 5, 7.30 og 10.
ASKOLABIO
GUÐ GAF MÉR EYRA
(Children of a Lesser God)
★★★
Marlee Matlin hlaut óskarinn fyrir leik
sinn í þessari mynd (hennar fyrsta hlut-
verki. I hófi væmin ástarsaga.
Sýnd kl. 5, 7.30 og 10.
LAUGARÁS
B I O
Það er alveg gríðarlegur fjöldi góðra
mynda ( bænum sem stendur. Fyrst er
rétt að minna á frönsku kvikmyndavik-
na, hún stendw yfir til föstudags. I
boganum ér Hérbergi með útsýni
f'er stófþóð og líka Trúboðsstöðin
sem enginn ætti að missa af. Guð gaf
mér eyra í Háskólabíói, Peggy Sue í
Stjörnubíói, Litla hryllingsbúðin ( B(ó-
höllinni.
EINKARANNSÓKNIR
(Private Investigations)
★★
Framleiðandi Sigurjón Sighvatsson.
Faglega gerð en engin tilraun til ný-
sköpunar.
Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.
EFTIRLÝSTUR LlFS EÐA LIÐINN
(Wanted Dead or Alive)
★★★
Hörku spennumynd.
Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.
BANDARlSKA AÐFERÐIN
(The American Way)
Um fljúgandi útvarpsstöð.
Sýnd kl. 7, 9 og 11.
FURÐUVERÖLD JÓA
(Making Contact)
★★
Ævintýramynd.
Sýnd kl. 5.
IREONBOGNNN
HERBERGI MEO ÚTSÝNI
(Room With a View)
★★★★
Frábær mynd. Ekta bresk i klassa fyrir
sig.
Sýnd kl. 3, 5.30, 9 og 11.15.
TRÚBOÐSSTÖÐIN
(Mission) 'V-- - '■ialBö*-
★★★
Ein sú besta ( bænum, frábær kvik-
myndataka og stórgóður leikur.
Sýnd kl. 5, 7.15 og 9.30.
hjartasAr
(Heartburn)
★★
Jack Nicholson og Meryl Streep, en
árangurinn lætur á sér standa.
Sýnd 5.05, 7.05, 9.05 og 11.15.
SKYTTURNAR
★★★
Metnaðarfull mynd og bara vel heppn-
uð að mörgu leyti.
Sýnd kl. 3.15, 5.15, 9.15 og 11.15.
FERRIS BUELLER
★★
Gamanmynd um skróp og Ferraribíl.
Sýnd kl. 3.05.
ÞEIR BESTU
(Top Gun)
★★★
Þjóðernisrembingur ( algleymingi og
pínu ást með
Sýnd kl. 3.
HANNA OG SYSTURNAR
(Hannah and her Sisters)
★★★
Woody Allen mynd sem svíkur engan.
Þrefaldur óskar en Woody spilaði á
klarinettið sitt á meðan.
Sýnd kl. 7.15.
Athugið llka frönsku kvikmyndavikuna,
sem stendur fram á föstudag.
PEGGY SUE GIFTI SIG
(Fteggy Sue Got Married)
★★★
Kathleen Turner fær aðsvif og hverfur
aftur (tfmann, endurtekur lífið sig?
Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.
STATTU MEÐ MÉR
(Stand by Me)
★★
Fjórir strákar aö leita aö llki.
Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.
jfaéíL
BLÁ BORG
(Blue City)
★★
Með Judd Nelson og Ally Sheedy,
nöfnin vekja grun um unglingamynd
eftir uppskrift.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
★ ★ ★ ★ framúrskarandi
★ ★ ★ mjög góð
★ ★ miðlungs
★ þolanleg
O mjög vond
MYNDBOND
CUTTERS WAY ★★★
7/7 leigu m.a. hjá Topp Myndum,
Alfheimum 4 og Vídeóspólunni,
Holtsgötu.
Bandarísk, árgerd 1981.
Leikstjórn: lvan Passer.
Leikarar: Jeff Bridges, John
Heard, Lisa Eichorn.
Segir frá iðjuleysingjunum
Cutter (Heard) og Bono (Bridges)
sem lifa saman súrt og sætt. Bono
er ásakaður um morð og í tilraun-
um sínum við að sanna sakleysi
hans fer Cutter yfir strikið. Cutter
er fyrrverandi hermaður úr
Vietnam og hefur misst neðan af
öðrum fætinum og á í baráttu við
sjálfan sig og umhverfi sitt þess-
vegna, auk þess sem samband
hans við vinkonuna (Eichorn)
gengur illa. Heard fer á kostum í
hlutverki hins skapmikla Cutters
og Bridges sömuleiðis sem hinn
rólyndi sérvitringur. í andstæðum
þeirra felast meginátök myndar-
innar svo og í vonlausri baráttu
Cutters við að sættast við ástand
sitt. Mynd sem enginn ætti að láta
fram hjá sér fara. -KK
HELfiARPðfffUAIMN 31