Alþýðublaðið - 20.02.1939, Blaðsíða 2
MÁNUDAG 20. FEBR. 1939.
Friður
frelsi
framfarir
Skipulag
fafnréiti
vinna
Fáninn frá Ottakrin
Frá Vínarborg: Efst til vinstri verkamannabústaðirnir Goethe-Hof. Til hægri ráðhús borg-
arinnar. Neðan til hinir heimsfrægu verkamannabústaðir Karl Marx Hof, sem voru stór-
skemdir af stórskotaliði stjórnarinnar í götubardögunum í febrúar 1934.
Knattspyrna:
Hin ellefu boðerð sunnudagsins
———4-------
Þessi frásögn, sem hér
birtist, er þýdd úr blaði
ungra Alþýðuflokksmanna í
Noregi — Arbeiderungdom-
men. Hún er skrifuð fyrir
það blað af austurrískum fé-
laga í tilefni af 5 ára minn-
ingu bardaganna í Austur-
ríki-
Ottakring var og er hin rauða
háborg Vínar. Þar voru einmitt
nokkrir af fegurstu verka-
mannabústöðum borgarinnar. .
12 .fébrúar 1934 voru þessi
verkamannaheimili miðstöð bar
daganna í Austurríki. Storm-
sveitirnar voru sendar þangað
til að brjóta baráttuna á bak
aftur. Árangurslaust. Bryn-
vögnum var ekið fram til að
styrkja sóknarlínuna, en verka-
mennirnir hrundu enn árásun-
um. Stórskotaliðið kom á víg-
völlinn og sprengjurnar dynja
á húsaraðirnar, þær springa,
veggirnir falla inn, og árásir
voi'u gerðar á hverja hæðina á
fætur annari.
Sigurvegararnir 12. febr-
1934 sigruðu brennandi rústir.
Verjendurnir, smáflokkur úr
varnarliði alþýðunnar og hóp-
ur verkalýðsæsku, flúðu um
jarðgöng með vopn sín.
*
Ári síðar: 12. febrúar 1935 í
Ottakring.
Meðal verkamanna í verk-
smiðjunum ríkir alvara og á-
kveðinn vilji. í miðdagshléinu
eru tendruð ljós í borðstofun-
um til minningar um febrúar-
bardagann. Verkamennirnir
minnast þeirra standandi, sem
létu líf sitt fyrir frelsið.
Klukkan 12,30 um hádegið á
Nepomuk-torginu í Ottakring:
Alt í einu safnast saman
fjöldi fólks. Rauður fáni flýg-
ur upp. í honum eru örvarnar
þrjár, merki Alþýðuflokksins.
— Internationalinn er sung-
inn með lyftum knýttum
hnefum. Fánanum er sveiflað
fram og bak við hann fylkja
sér í hópgöngu félagar úr varn-
arliðinu og alþýðuæskan, með
föstum skrefum. Það er hróp-
að í kór. Opnið gluggana. Hér
er einingin, lifandi þrátt fyrir
öll bönn. Hrifningarköll hljóma
úr gluggunum. Vegfarendur
nema staðar, koma inn í raðirn-
ar, fylkja sér bak við rauða fán-
ann. Lögreglubifreið kemur,
liðið stekkur af honum og býst í
skotstöðu. Hópurinn stöðvast
andartak, en fáninn heldur á-
fram rólega, borinn af öryggi
og festu. Fánaberinn, ungur
piltur, hrópar: ..Bræður! Hald-
ið röðinni í lífi og dauða allir
sem einn maður!“ Lögreglan
verður trufluð, en hvöss skip-
un kemur þeim til meðvitund-
ar, og skothríðin dynur á hópn-
um. Nokkrir úr hópgöngunni
hníga til jarðar og eru bornir
rösklega burtu.
Aftur smella byssugikkir lög-
reglunnar. Fáninn hnígur,
stöngin er klofin af kúlu, fána-
bérinn reikar. Blóð drýpur úr
brjósti háns. Enn miðar lög-
reglan, hópurinn snýr við og á
flótta. Nokkrir úr varnarliðinu
þrífa skammbyssur úr vasan-
um og skjóta á lögregluna, er
síðan leggur af stað með
nokkra særða.
í dimmum garði í Thalia-
stræti liggur fánaberinn, ungi
verkamaðurinn Stefán Fiechtl.
Hann er meðvitundarlaus, blóð
ið lagar úr brjósti hans. En
hnefarnir eru enn kreptir um
fánastöngina, halda henni eins
og í skrúfstykki. Fáninn drekk-
ur í sig blóðið, örvarnar þrjár
litast purpuralit þess. Vinirnir
standa umhverfis hinn látna.
Þá er kallað: „Þrír lögreglubíl-
ar eru á leiðinni!“ EinnHokar
augum hins látna félaga. Knífi
er brugðið og fáninn skorinn
frá stönginni, einn úr varnar-
liðinu vefur honum um mitti
sér. Þeir fara.
Lögreglan, sem ryðst inn í
garðinn, finnur lík Stefáns
Fiechtl. Umhverfis munninn
eru einkennilegir drættir, eins
og hann vilji hrópa: „Merkið
stendur, þó maðurinn falli.“
Lögreglan klófesti aldrei
fánann frá Ottakring. Leyni-
lega fór hann mann frá manni,
hús úr húsi, þar til hann komst
í örugga geymslu. Þar er hann
enn í öryggi fyrir þeim, sem
hata rauða dúkinn og óttast
blóðblettina í honum.
Sá dagur kemur, þegar rauði
fáninn blaktir aftur yfir Vín-
arborg og Austurríki. Þá mun
einnig fáninn frá Ottakring
verða dreginn úr sínum felu-
stað. Og sá fáni, helgaður með
verkamannablóði, mun blakta í
fylkingarbrjósti liðssveitanna,
sem ganga til síðustu og úr-
slitaorustunnar. Þá munu fé-
lagar Stefáns Fiechtls með þög-
ulli lotning og tign breiða
rauða fánadúkinn yfir gröf
hans- í minningu um myrka
fortíð, í órofa heitstrengingu til
samtíðarinnar og með fagnandi
sigurvissri kveðju til framtíðar-
innar.
íþróttasamtok
æskunnar.
MÖRG IÞRÓTTAFÉLÖG eru
starfandi í Reykjavík. 1
þieim ier fjöldi fólks og fliesf á
æs'kius'keiði, er því fJjótséð að hér
getur vieriö um violdiug tmenniinig-
arsamtök að ræða, stairfsetmíi, siern
gietwr orkiað mikiu, iðkki alðeinis í
þágu íþróttaiiðkana og likamfegr-
ar heilbrigði, heldiur eiinniig til á-
hrifa á félagsilegar skoðajnir og
umgengni.
Þetta er líka flestum ljóist, og
vlö 'sjáum, ajö í Iþróittahneyfingu
. lundanina .gætir áróðurs og átaba
lum félagsfeg yfirráð í íþróitta-
samtökunimi.
VerSlur þá máskie fyrist fyrir
áð athuga yiðhorfið til íþrótta-
Sðfcana. Má segja, að þar séu
tvienn aðalisjónarmið á sattnia hátt
pg í þjóðmálunium1.
Annars wgar hiin herlibrigða
skoðun lýðriæðiis og víðsýnáis, í-
þróittaiðfcaniir viegna heiibrigði
lifcaimanisi og í félagsleigiuim' ánda.
Hins vegar him miðiuir hola sam>
kiepnlsisfcoðumi, íþróttaiðkun vegna
átianguiis: mietiagræðigi.
Fyrrii skoðunin skapar ski'lyrði
til almiennrar þiátttöfcu í íþrótta-
iðfcunum og hieilbrigðriar siam-
vininu íþnóttafélaganna um aniál-
efni sín. Hin síðari liei'ðir tál þiess,
að íþróttirnar verða fyrir fáa 'af-
nefcsimierun og samtoeppMilsianidlinn
sphlir nauðisynfegri gagnkvæmri
samvininu íþróttafelagalnina unr
lajuisn stænri mála.
Vitaniiega er af þiasisium ásitæð-
um mfkils vert, hvor sfcoðumin
ræðfur rneiru innan íþróWafólag'-
aninia, en aiufc þiesis sfciftiir þalð
ekfci minna máli- gagnvairt pó'li-
tí'akum áróðri einræðisflokkanna.
Þar sem einræöið er í latltmætti
sin'u, er íþróttahrifningiin með
valdboði 'Skipúð sem liður í
1. Knatts.pyrnuteiikir eru opin-
bierar samkomiur til að veita út-
rás öllium hugsanlegum tlfinn-
ingum. Þetta ættu mienn efckiað
þiurfa að láta itreka við sig.
2. Iþró'ttin er jaðletns til þess
að láta mokkur þúsuind áhorf-
énda fá tækifæri tiíl að anida að
sér hreiniu liofti; allar hinar þús-
uradimiar siem stunda íþróttinia
viegna heilsiu isininiar og líkama
toorna ofclkur efcki við.
3. Þeir semi stunda knattspyrnu
hafa ekki mikla ánægjiu af til-
veru sinni. Eu hinir sem horfa
á bana hafa hana ósfcifta.
4- Dómiaranuim má lífcja við
útlaga. Þú miátt móðga hann
(aiveg einsi og þér munidi vera
sa-ma um að verða móðgaður
sijálfur). Vertu ganvart hion.um
eins og þú værir hieima hjá þér.
Aúðvitað viranur haran aðeinsfyr-
ir fcaúpi, og þekfcir ekfcert sem'
hieitir hugsjóndr. (Sú siem býður
hæst viranur!)
5. Knattspyrnureglur eflUi húg-
tök, siem isnlðia má tl eftir þvi
sem hieratar bezt. Maður notfær-
ir sér þær, éðla læsit ekki vita til-
venu þeirra, eftir því siem hieppi-
legasit ier. Hafi maður góð radd-
börad, þarf rnaður alls ekfci áð
þek;k ja þær.
6. Féliagið þitt er hámark sköp-
uniaiánnar. Það leikur beztakniatt-
spyrnu og siam.anstendur aöetns
af meinlausum' lömbum'. Viertu
ekki sieinn að átta þig á hlutun-
um, ef sies;sunaútur þám er á
aranari skoðun; hanin mun játa,
villu sína: I .síðaisifa lagi á Lainds-
spítalanum .
7. Andlei'keniduimir eru aftúr á
móti grimmir úlfar. „Tókuð þið
eftir hvað þieir léku foul nú aft-
ur. Væri ekki náttúr’iegt að hengja
alla þessa dóna?“
8. Góða frammistöðu Wsins
flokki ein'ræð'isiheraanis. Þaranig
er t. d. nú í Þýzfcaiainldi Hitler
hefir gefið út fyrirskipun um lík-
amfega þjálfun fóifcsiinis, og þar
siegir m. a. á þiesisa ieið:
Hér eftir stoail starfsiemi þieirra
milljóna Þjóöverja, s|em istunlda í-
þröttir og spiort, isfcioðiaisit siem
P'ólittskt stairf inman nazista-
flokfcsiinis. Íþró'tt'aleiðtogL ríkisiins,
herriai von Tschammer únd Osten,
bier ábyrgð á því, laið fynirsfcip-
umin ,sé framfcvæmd.
Rifcisniefnd niazista ber ábyrgð-
ima á alþjóðfegri íþróttaþátttöfcu
og .samvininu.
Þetta em eftirtiektarveirðúr
fróttir, og ekfci sízt fyrir íslenzka
íþróttamenn, sem Þjóðverjar hafa
gert :sér mjög dælt við síðústu
árin. Einhver mlun e. t. v. spyrjia;,
hver sé mesta hættan. Flieistir ls-
lendingar múrau gera sér ijóist, að
akikiur sifenidur hætta af gælúm
þýzkU njazistarana, þó að vísu sé
ekfci ðifam jafn opið, siem á Is-
lainidi búa.
0g þesisi tilsikipun. Hitliers er
gerð méð það fyrir augum, aið í-
þróttahreyfingin verði einn hlekk-
uriiran x áróöúrsi- og útbneiðslu>
starfi nazista. Þesis vegna vafcnar
spumingin hér heima: Þolir ís>
lenztoa smáþjóðin islílfcan áróðiur
ósvifinis sförveldiiis ? Er nofcifcur á-
stiæðia til þiesis, að. íþnóttaisaimitö'k í
lýðfrjálsu lanidi hiafi samviinnu
við flokfcspölitislkia áröðurisvél
eiraræðisiríkiis?
Hverju svara íþröttamenn? —
Hvert er svar ilstenzkrar æsfcu?
skaltu þe-gja í hel, til þess að
lið þitt misisi ekki kjarkinin. Þú
getur heimtað af hvierjum knatt-
spyrnuleitoara isiem ler, að hainn sé
fær um þá hluti, sem þú múiirdir
sjálfur óska aö vena fær um.
9. Korndu altaf of seint, og
horfðu aidréi á kappleiki II. og
III. flofcks. (Þeir miega iærv
fyrst!) Grundva'llarnegla þín skal
vera áð fara altaf heim 10 mín.
fyrir leifcslok. Þig má lefcki henda
T7~ VENFÉLAG Alþýðuflokk'síns
hélt aðiaifund sinn fimtudúgs
kvötld 16. þ. m. í Alþýðuhúsinu
við Hverfisgötu.
Fyrir fundinum lágu öll venju>
feg aðialfundarstörf þiar á mieðial
s.tjónra:rtoo,sning. Fyrverandi
stjórn féliagsins var endurkosin
í einiu hljóði. Stjóm félagsins
sikiipa þessiar konur:
Formaður frú Jónina Jónaitans-
dóttir.
Ritairi frú Soffía Ingvarsidóttir.
Gjalidfceri frú Elinborg Lárus>
dó't'tir .
Va.raformaÖur frú Kristín Ól-
afsidóttir.
Meðstjómanidi frú Guöný Guð-
'munidsidóttir.
Að aflokraum almennum, aiðal-
funidarstörfum, voru ýms félags-
imál tekira til lumiræðu.
Ritari félagsins frú Soffía Iing-
varsidóttir bar fraim og taOiaði fýr-
ir nokkmm tillögum er miðúiðú
að því að' aiuka félalgshæfni
kveraraa til að styrkja uppbygg-
ingu félagsins.
Eiranig tafaði hún um fræiðsiu-
starfsemi iranan félagsiras, og
lagði hún tii, að á þesisum vietri
væri komið á fyrir félagsikoniur
raámsflokki. i hjúfciluin .sjúfcra í
heimahúsium éða hjálp í vjðiög
um. Varaformaður félagsins', frú
Kris'tín ólafsdóttir læfcúir hiafi
lofað að vera iieiðbéinánldi í .siífc-
um filotoki.
Undirtektír félagskvenna voru
mjög göðair um þesBi mál og
tófcu margar fcoraur till (máis.
HEYEIÐ KONUK
að sfcipa sjáifium þér á bekfc
með knatts.pyrnuleikaranum, slem
er neydídur til að dvelja á vellin-
um tiíl leiksiloka.
10. Blaðameranimir verða á
augabnagði leiðinleglir og mollu-
tegir, ef þú lætiur í ljós að þú
sért sammála ritdómum þeirra í
nokfciu atriði.
Fyrir tíu aura geta menn átt
hieimtingu á að up páhald silei-kari
miarans sé hæfilega skjallaður og
Ijósimyndaður á alla vegu .
11. Iðkaðu aldrei knattspyrnu.
Animars máttu eiga á hættu að
f)ú lá'tir í ijósi sanngjamar sfcoð-
anir á íþröttirani.
þessiari fræðslústarfsiemi félags-
ins'.
Frú Svava Jónstíóttir ræddi úm
neyt|enída,siamtöfcin og þýðiingu
þeirra fyrir afkoimú almerantogs.
Síðan settust fundarfconur að
saimeigintegri kaffidrykkju. Unldir
borðum fór fram margt til fróð-
leiks og .skemtanar. Tvær konror
siungu tvísöng og hlútu rnifclð
Iófafcliapp að launúm. Frú Kristín
Ólafsdóttir læknir flutti eriradium
íslenzkt mataræði. \/ar það fróð-
Iiegra og gieggra en fliest það,
sem um þetta mál hefir verið
irttað í seinni tið.
Aö okúm fluttí ein félagsfconian
ljóð er hún tileinkaði K nfé-
lagi Alþýðúflokfcsms. Ljóðið er
orfct undir lagi, og hafa félajgs-
fconur í hyggju að synjgja það
eftirleiðis á samkoimum sinum.
Funídur þeasi var kyenféliaiginu
ti.1 sónra. Enda á félaigiö mörg-
um ágæti.s kröftum’ á að sidpx.
Það eina, sem dró úr ánægju
þetta kvöid, var það, að furadur
var fremiur illa sóttur. Er það illa
farið ibæði fyrir félag=skapin;n í
heild og eíns fyrir fconamar, siem
heijma sátu. Þær fóru töluverðs á
mis.
Alþýðuflokfcsfconur, í hvaða
stétt og .S'töðu siem þið eruð, sæk-
ið Sundi í yfckar eigta félaigl'. Þar
eru rædíd ykkar eigin flolkksmál,
siem þið verðið að vita sfcil á.
Þar yerða flútt mientanidi eriindi,
er fconúr varða, ©ran fremur ávalt
ýmsi atriði tii sfciemttmar.
V ÖRS LANDS.
(Flutt á fundi Kvenfélags Alþýðuflokksins).
—0-
Heyrið konur vors' lands, hvort þið búið við sæ eða’ í sveit,
leggjum samtaka hendur á plóginn að stækka okkar reit.
Skipumst einhuga í lið, vísum fordóma fjötrum á bug.
Göngum frjálsar að marki með djörfum og stórráðum hug.
Við hefjum þar átök, sem hjarta og sál standa næst,
til hagsbóta öreigalýð, þar sem þörfin er stærst.
Flytjum boðskap um jafnrétti, bræðralag, frið hér á jörð.
Stöndum baráttufúsar um hugsjónir flokks okkar vörð.
Félagskona.
námskei
að Kolviðarhóli
hefjast í þessari viku. — Kennari verður sænski skíða-
kennarinn
Georg Tufveson.
Þátttaka tilkynnist í síma 3811.
Tekið á móti nýjum félögum í símum 3811—3545 og 4587.
Kvenfélao Alpýðnflokksins.
-----»-— ,
Néfntí var koste til að koma á