Alþýðublaðið - 22.02.1939, Blaðsíða 1

EITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MffiVIKUDAG 22. FEBR. 1939
44. TÖLUBLAÐ
lafnfirskir verkamenn lialtia áfram að
a inn i Mamannafélag Hafnarfj.
NM "»« ***** '¦=..... ' ----------------------4.-----------------,------
Það er þegar orðið fjölmennara en Hííf.
?
Einróma krafa að lögleysur hinna reykvisku komm
únista i Haínarfirði verði tafariaust stððvaðar.
T T ERKAMANNAFÉLAG HAFNARFJARÐAR hélt
* framhaldsstofnfund sinn fyrir troðfullu húsi í Bæj-
arþingsalnum í gærkveldi. Var þar mættur sá kjarni hafn-
firzks verkalýðs, sem ekki lætur ginna sig, hvorki af kom-
múnistum né íhaldsmönnum, til neinna hermdarverka gegn
eigin félagi og samtökum. Þarna sáust verkamenn er í ára-
tugi hafa staðið í fylkingarbrjósti. er barizt hefir verið fyrir
kjarabótum verkamanna í Hafnarfirði, og við hlið þeirra
æskumenn, sem eru reiðubúnir til að taka upp merki
brautryð j endanna.
í upphafi fundrins las formað-
ur félagsins, Þórður >órðarson,
upp inntökubeiðnir fjölda
verkamanna, og er nú svo kom-
ið, að viku eftir að félagið var
stofnað og deilan hófst, að
Verkamannafélag Hafnarfjarð-
ar er orðið fjölmennara en
Verkamannafélagið Hlíf, og
mun eflaust á næstu dögum
enn auka meðlimatölu sína.
Er lokið hafði verið nauð-
synlegum stofnfundarstörfum
er ekki hafði unnist tími til á
fyrra fundi, hófust umræður
um deiluna við Hlíf og gang
hennar. .,Hér er ekki deila um
kaup og kjór verkamanna, —
heldur hafa kommúnistar með
aðstoð íhaldsmanna gert haná
pólitíska, og hefir þetta gengið
svo langt, að kommúnistar hafa
sent hingað setulið," sagði fram
sógumaður, Kjartan Ólafsson.
„en Verkamannafélag Hafnar-
fjarðar hefir í óllu hagað sér
samkvæmt landslögum, og við
höfum á engan hátt framið rang
indi, og munum ekki heldur
þola rangindi." Auk Kjartans
tóku til máls Emil Jónsson,
GuSmundur Gissurarson, Björn
Jóhannesson, Þórður Þórðar-
son og Davíð Kristjánsson, hinn
gamli og þrautreyndi forystu-
maður hafnfirzkrar alþýðu.
Þökkuðu allir ræðumenn
meðlimum Verkamannafélags
Hafnarfjrðar fyrir þá einurð og
festu, er þeir hafa sýnt í
deilunni gegn þessum samein-
uðu óvinum sínum, kommún-
istum og íhaldsmönnum, og
hvöttu til áframhaldandi bar-
áttu þar til yfir lyki.
í Hafnarfirði hafa undanfar-
ið vaðið um götur bæjarins
slagsmálahundar, sendir af
kommúnistum, en íhaldsmenn-
irnir hafa aftur á móti lagt til
vinnukonur sínar til að sjóða
niður og gefa matinn í þetta
mála- og setulið, svo að full-
komin er verkaskiftingin hjá
þessum samherjum. Hafnfirð-
ingar væru einfærir um að
leysa þessa deilu, ef þeir fengju
að ráða málum sínum sjálfir,
án íhlutunar frá Reykvíking-
um.
„Alþýðuflokkurinn hefir hing
að til verið á móti ríkislög-
reglu," sagði einn ræðumanna,
„vegna þess að flokkurinn hefir
álitið hana óþarfa, en þegar öfl
kommúnista og íhaldsmanna
sameinast í yfirtroðslu sinni á
landslögum, þá er brýn nauðsyn
á að efla ríkisvaldið svo að það
geti haldið uppi lögum og reglu
í landinu."
Að umræðunum loknum var
borin upp og samþykkt af öll-
um fundarmönnum eftirfarandi
tillaga:
„Fundur haldinn í Verka-
mannafélagi Hafnarfjarðar 21.
febrúar 1939 samþykkir að
standa fast saman í yfirstand-
andi deilu, þar til yfir lýkur.
í öðru lagi skorar fundurinn
(Frh. á 4. síðu.)
Málflutningiir fier fram
i dag fiyrir Félagsdómi.
Tj* ÉLAGSDÓMUR kom sam-
•*- an kl. 6 í gærkveldi.
Pétur Magnússon málafærslu-
maður Hlífar lagði fram kröfur
sínar, sem voru á þá leið, að
Verkamannafélagið Hlíf yrði
sýknað og til vara að málinu
yrði vísað frá.
Þá fiójr miálaferislu'maðturiinn
friam á það, afö viatradö'rna'ri Sig-
urjónis Á. Ólafsisioniar, Sigurgieir
Sigurjónisison cainid. jur., viki úr
dóminiuTn. Er það auðvitaíð hin
mies'ta fjar>sta?ða og anwn JaiBleirus
viena komið fram til stuiðinings
þieíim áráisiuim, slem blÖÖ koTnimún-
ista og íhaMisananina haifa haflð a
diómiran. í>á gat imálafærsfarriaö-
lirinm pesls, að hanjn m-yndi ef tií
vill þiurfa áð leiða vitnli í imáltau.
Ö'ómiuriMn koi:n samian kl. 2 í
dag. Ef vi<tinal©iðsla vierðtuT, hefst
málfliutoinigur þiegar aí> henni
lokinmi og miun standa friacn á
kvöld.
Dómiurinin mwi pegar í Upphiafi
í dag úrskurða uni þaið, hvort
Sigurgeir Sigiusrjónsson stouli
vikja.
Vitnialieið'silain verðiuT fyrir lok-
ubwm dyrraim'.
Viðsklft! Mss-
landi og ttalín
ankin nm 150°|o!
NÝKOMIN erlend blöð
skýra frá því, að
Sovét-Bússland og ítalía
hafi nú gert með sér nýjan
verzlunarsamning um að
auka vörukaup sín hvort
hjá öðru úr 400 milljónum
Iíra upp í 1000 milljónir
(um 230 milljónir króna) á
ári.
Viðskiftin eiga að byggj
ast á vöruskiftum. Sovét-
Bússland kaupir iðnaðar-
vörur frá ftalíu, en selur
þangað oliu, kol, málma,
timbur, rúg og hveiti,
Hvernig sögðu nú kom
múnistaflokkarnir í hinu
sameiginlega ávarpi sínú,
sem nýlega birtist í Þjóð-
viljanum? Jú, þar stóð:
„Engin kol, ekkert stál,
enga olíu til svikaranna
við heimsfriðinn."
lorshu sajunioga-
mennirnir koiu í
morgnn.
Fyrsti samninoafnndnr-
inn verðnr i dag.
"j%/S" EÐ LYRU í moirguin tooonu
¦*¦ ¦¦• hingað morstou sairniniiinga*
¦mieniniuiír Johannesien verzliunaT-
náðv fiorima'ðlur norsiku mefndariitin-
a:r, AndieriS|ein'-Ry,ss,t stórpiingsmað-
öir,, Pnebenisian deilidarstjóri í ut-
aniríkisimálaráðiumeytinú og Kjöes
deildarstjóri í norska „Kjöíoent-
rálen". Eru peir kominjir hingað
til að halda áfram saminiiingiuiin
peten, spm fpeista;ð var fyrir écra-
mótiin.
ViihjálmiuT Finsien viðisikiftia-
fulltrfúi frá Osiló tók á mótí hin-
um noroku giestom' á ;skipsfjöl kl.
U í imorgiuin fyrir hörid riMslstjórin-
afinnar. Að tilhlutun fiorsiEétiisr-áð-
hena he°ir vDskif laMltrúinin ve>
ið lá'tiinm dvelja hér imgur en
ætlast var til í peim tirgangi, að
hann gæti verið íslenzku isíamn-
teigamöininiuniuin til aðisitoðar sem
ráðiimautUT.
Fyrir bönd okkar mæta við
samningana HaraMur Guðtmiutads-
son, Jóin Ánnason, Richard Thors
og Stefán Þorviarðar,son.
Munu siamininigaimenininnir halda
fyns'ta fuind siimn pog&v í dag.
Lym
; taoni kllj. 7 í imoTgtm fré Bérgien.
oq Bretar í Mm veolnn að
Friðarumleitanir í Burgos bera engan árangur
Azana Spánarforseti (í miðjunni) í París, Til vinstri við
hann Pascua, sendiherra spönsku Iýðveldisstjórnarinnar þar,
til hægri Giral, einn af ráðherrum Negrinstjórnarinnar.
Mnaðamaðnr Booseielís
aðvarar
„Sífelt undanhald fyrir hótunum ein*
ræðisríkjanna er engln friðarstefna."
K.HÖFN í gærkveldi. FÚ.
"\Tþ ittman öldungaráðsmaður
-*¦ í Bandaríkjunum, sem
einnig er forseti utanríkismála-
nefndar deildarinnar, flutti í
gærkvöldi útvarpsræðu, sem
endurvarpað var um Ban,da-
ríkin, og skoraði fast á
þjóðina, að styðja utanríkis-
málastefnu Hloosevelts. Með því
væri verið að veita lýðræðis-
ríkjunum öflugastan stuðning í
baráttu þeirra gegn einræði og
kúgun.
Hann deildi nokkuð á stjórn-
ir Frakklands og Bretlands fyr-
ir undansláttarsemi þeirra við
Hitler og Mussolini.
Taldi hann síðan fram það,
sem Þjóðverjar og ítalir hefðu
þegar brotið undir sig og kvað
sameiginlega stefnu ítala,
Þjóðverja og Japana vera það,
að ná á vald sitt yfirráðunum í
Suður-Ameríku, meginhluta
Evrópu og Asíu. Gæti hvert
barn, sem lésið hefði „Mein
Kampf" eftir Hitler, gert sér í
hugarlund, hvar Hitler myndi
láta staðar numið, ef hann
mætti aldrei neinni mótspyrnu.
Sífellt undanhald fyrir hót-
unum og ofbeldi sagði hann, að
væri engin friðarstefna, eða
minnsta kosti hafnaði hann
slíkri friðarstefnu.
Að lokum lagði hann áherzlu
á, að Bandaríkjamenn væru
hvergi smeykir við framtíðina
og myndu allir sem einn maður
leggja lífið í sölurnar til að
verja frelsi og réttlæti, siðgæði
og trú.
Bandarikin mann svara
eioreeðlsherruniiin á
íelrra eioin máii.
LONDON í morgun. FO.
í Bandaríkjiunum gsrðisit pað
he'zt söguliegt í gær, a& Mr. Vin-
oenti, isem lér formáðiur flotaimála-
niefinidár fulltrúade'ldaiiina^flutti
ýlarle^a ræðiu og s-koraði á dföiltí-
ina að samþykkja frum'vatpiið tim
. fjárfnaaniög til loftflotastöð^a.
Hainin sagði, a'ð Bainidarldn
hlytu, úr pvi sem komið væri,
að svara einræðisheirruinuim á
pdrra eigin máli, og pau yrðu
Frh. á 4. síðiu.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
K.HÖFN í morgun.
"F\ AÐ er nú búizt við því,
*^ að Frakkland viður-
kenni stjórn Francos á
Spáni skilyrðislaust í lok
þessarar viku, og að Eng-
land muni innan skamms
gera hið sama, enda þótt
engin trygging virðist enn
hafa fengist fyrir því, að
Franco segi skilið við Mus-
solini og Hitler, né heldur
fyrir því, að hann verði við
þeim óskum Frakklands og
Englands að lofa fylgismönn
um lýðveldisstjórjnarinnar
fullum griðum að loknum
vopnaviðskiftum.
Franski senatsfulltrúinn Be-
rard, sem búinn er að fara tvær
ferðir til Burgos á Spáni í nm-
boði frönsku stjórnarinnar, til
þess að ræða við Franco og ráð-
herra hans, er nú í þriðja .sinn
á leið þangað og mun enn eiga
viðtal við Jordana hershöfð-
ingja, ufanríkismálaráðherra
Francos, kl. 6 í kvöld. Er búist
við að Berard muni koma aftur
til Parísar á föstudaginn og
franska stjórnin muni eftir það
viðurkenna stjórn Francos
formlega og opinberlega.
Vaxandi vðid fasista i
stiórn Francos.
Ekkert hefir opinberlega ver-
ið látið uppi um árangurinn af
samningaumleitunum Berards
við stjórn Francos í Burgos, en
fregnum frá París ber þó sam-
an um það, að Jordana utan-
ríkisráðherra muni hingað til
engin loforð hafa vijjað gefa
um stjórnarstefnu Francos í
framtíðinni, hvorki út á við né
inn á við.
Hins vegar gengur sterkur
orðrómur um að breytingar séu
í aðsigi á stjórn Francos, sem
bendi til alls annars fremur en
þess, að sundur dragi með
Franco og hinum fasistisku ein-
ræðisherrum ítalíu og Þýzka-
lands fyrst um sinn.
Ef þessi orðrómur hefir við
staðreyndir að styðjast, ætlar
Franco að taka sér titilinn rík-
isleiðtogi, að fordæmi Hitlers,
og gera mág sinn, Sunner, sem
er foringi spanskra fasista (fal-
angistanna), að forsætisráð-
herra sínum. Það er einnig tal-
ið, að í ráði sé að skipa fleiri
ráðherraembætti, sem hingað
til hefir verið farið með af
gömlum konungssinnum, á-
kveðnum fasistum. Meðal
þeirra, sem eiga að víkja úr
stjórn Francos, er sagt að sé
Jordana hershöfðingi, núver-
andi utanríkismálaráðherra,
sem fulltrúi frönsku stjórnar-
innar, Berard, hefir aðallega
rætt við.
Frh. á 4. sföju. ,