Alþýðublaðið - 03.04.1939, Blaðsíða 3

MÁNUDAGINN 3. APRIL 1939.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MtSTJÓHI:
F. R. VALDEMASSSON.
í fjarveru hans:
J6NAS GUBMUNDSSON.
AFGBEIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverf isgötu).
SÍMAR:
4966: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn ('innl: fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: ViS. ViHijálms (heima).
1196: Jónas GuSmunds. heima,
49Ö5: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝBUPRENTSMIÐJAN
FJífíiíiSsiiS¥eriiiie
eli' leioislækkiin.
ALLIR munu vera sammála
. um það, aðrir en komm-
únistar, að fullkomna þjóðar-
nauðsyn beri til þess, að rétta
við hag útgerðarinnar. Jiitt
greinir menn hökkuð á um,
hyaða leiðir skuli íarnáf f^því
efríi. Þó erú það einkum tvær
leiðir, sem menn koma auga á.
Er önnur leiðin sú, að verð-
launa útflutniriginn — útflutn-
ingsverðlaun — en hitt er
gengislækkun.
Ef hvor þéssará leiða fyrir
sig Ir athuguð nánar, sést áð
þær haf a báðar svipaðar verk-
anir fyrir alþýðu manna. ,—
Styrkjaleiðin, — þáð ér áð
: yeitá "útflu'tningsverðlaun —
krefst þess að á þjóðina séu
lagðir miklir skattar, því minni
hjálp útveginum til handa en
4-^-5 milljónir króna er honum
önóguf styrkur. Það fé hefði
því orðið að fá með nýjurri aukri-
um álögutn á landsfólkið og
vitantega þa fyrst og fremst
, Qrðið að takast á einhvern hátt
gegn um verzlunina, s. s. með
auknum innflutningstollum>: -—
skattí á innflutningsleyfin eða
öðruni svipuðum ráðstöfunum.
Hefði það óHjákvæmiÍega' haft í
för meðséf állmikið?áukriáiáýr-
tíð frá því sem nú er. Þessari
: leið fylgjr. og mikið.umstang; í
úthlutun styrkjánha ög meðférð
og skiftingu þess fjáf; sémtil
útgerðarinnar ,ætti að renna. ;Er
það réynslan af slíkum styrkj-
um, að þeir verða jafnaiítald-
ir. ófullnægjandi og mörgum
finnst mönnum vera mismunað
vérulega við skiftingu þeirra
og ú^hlutuh. Hin lejðin, geng-
islÉkkun — véfkaf a ¦ ^ahn
háti," '"' að erlénduf' vatriirigur
hækkar í verði en útflutnings-
varan hækkar lfka,< ef verS
hénnar helzt óbreytt á hinum
erlenda ritáfkáSi. Er þáð feynsla
allra, að verðhækkun á fram-
leiðsluvöruríum verður til þess
að áuka framleiðsluna, því fleiri
f ara þá að fást við f ramleiðslu'
og fjármpgnið, sém hefir á und-
anförnum árum horfið frá út-
gerðiríni leitar þárigð aftur þeg
v/ar.hún hefir líkur til a8.--.geta
borið sig eða skilað arði. Mesta
hættan við gengislækkun er
sú, að margir géta notað hana
sem tilefni : til ¦< hækkunar, á
varningi og öðru, algerlega að
ástæðulausu og éins hittj að í
skjóli herínar séu vörur riækk-
aðar langt, urnfram það, sem
nokkra nauðsyn ber"..til: Er því
mest um það vert að geta reist
við slíku sem rammastaf skorð-
ur, og á annan hátt dregið úr
þyí, að húri falli með Öllum sín-
um þunga á þá, sem lægst. eru
launaðir og hafa minst sér til
(,framfæris.
... . '.$.,,'..';,.
Alhýðuflokkurinn taldi rétt ao
fara styrkjaleiðina og bar iram
íillöfux hav um í milliþinga-
nefndinni í útvegsmálum. En um
þær tillögur náðist ekki sam-
komulag, þyí áðrir nefndarmenn,
og útgeröármenn yfirleitt, töldu
réttara að fara þá léið að lækka
gengi krónunnar. Alþýðuflokkn-
um er og hefir verið ljóst, hver
Vöði ér á ferðum, éf ekki tekst
einmitt nú að kbma útgerðinni
til hjálpar, svo hún geti aukist
frá því sem er, og sú útgerð,
sem enn er ekki stöðvuð, geti
haldið áfram. Hann hefir þvi
undanfarnar vikur rætt þessa leið
við fulltrúa frá Framsóknar- og
Sjálfstæðismörinum. Þegar það
var fullvíst orðið, að báðir þessir
flokkar vildu engá leið fara aðra
en þá að lækka krónuna, taldi
Alþýðuflokkurinn það skyldu
sína, að reyna að draga svo úr
áhrifum gengislækkunarinnar fyr-
ir allan almenmnjg í landinu, sem
unt væri, og voru öll skilyrði hans
fyrir að eiga þátt í því að fára
þessa leið, á þann veg, að reyna
að tryggja sem bezt rétt verka-
fólks og sjómanna og annárs lág-
Iaunafólks.
Alþýðuflokknum er það Ijjóst,
áð innan vébanda hans eru skift-
ár skoðanir um þessi mál, og
því vár vafasamt nema rétt-
ast hefði verið af flokkn-
um að taka uþp þá afstöðu
að vera þar ábyrgðarlaus og láta
aðra um að ráða fram úr vand-
anum. Én slíkt ábyrgðarleysi hefði
verið með öllu óaf sakanlegt. Geng-
islækkun héfði orðið framkvæmd
hvort sem Alþýðuflokkurinn átti
þar hlut að eða ekki, og jafnyel
þö alþingi tæki málið ekki til úr-
lausnar. Hefði hún þá skollið á
álmenning með ölium sínum
þunga, án þess hokkrar skorður
væru við reistar. Með þeirri af-
stöðu, sem Alþýðuflokkurinn hef-
,ir tekið til þéssara mála allra,
hefir hann enn einu sinni sýnt,
að hann er þess albúinn, að tak-
ast á hendur ábyrgð af lausn
hinna vandasömustu mála, jafn-
vel þótt innan hans vébarida séu
þar um skiftar skoðanir. Hann
víll ekki berjast gegn þvi, að út-
géfðinni yerði hjálpáð eftir þeirri
leið, sém yfirgnæfandí meirihluti
állra, er áð hénni stánda, óskar
éftir,_ef hánn getur frygt að þær
bætur fáist til handa hinu vinri-
andi fólki, sem -una riiá við,
?! málum sem þessum verður
öll þjóðin að færa fórnir, og það
a áð vera métnaður hvers ein-
asta manns, að leggja sinn skerf
til þess, er alþjóðarheill veltur á.
Svb mun það Iíka reýnast, þegar
frá líður og menn fá tækifæri til
að líta á málin og yfirvéga þau
rólega og getá metið rökin með
bg móti. En það er eiris með
þetta mál og önnur mikilvæg
málefni, sem alþjóð snerta, að
þár má ekki dæma eftir tilfinn-
ingum einum saman, heldur því
á^landi, sem ríkir, og þeim leið-
um, sem fyrir hendi eru og fær-
ar eru. «
Samvinna kommúnista
og Sjálfsfæðismanna i
HafnarL heldnr áfram.
Æsingafundir þeirra út af fasteigna~
skatti, sem er lægri en í Reykjavík.
Fasteignaskatturion var
samMkktur af AIMðn-
flokksmSnnum og Sjálf-
stæðismðnnum.
'Y VÖ BLÖÐ hér í bæn-
; •¦¦ um skýrðu frá því í gær
að fundur hefði verið hald-
inn í Hafnarfirði á laugar-
dag til að mótmæla fast-
eignaskatti, sem bæjarstjórn
Háfnarfjarðar hefir nýlega
lagt á samkvæmt heilmild í
lögum og var skatturmn sam
þykktur af Alþýðuflokknum
og Sjálfstæðisflokknum. —
Þessi blöð eru Þj óðvilj inn,
málgagn kommúnista, og
Morgunblaðið, aðalmálgagn
Sjálfstæðisflokksins.
I Morgunblaðið skýrir nökk-
urnvegihri litlaust frá því. sem
gerðist á þessum fundi, en eins
og að vanda lætur skrifar blað
kommúnista um málið á þann
veg, að það nái yfirleitt ekki
nokkurri átt, að nokkur maður
greiði nokkur gjöld til hins op-
inbera, 'ríki eða bæjarfélaga.
.Það vekur alveg sérstaka at-
hygli í sambandi við þetta mál,
að samvinna Sjálfstæðismanna
í Hafnarfirði við uppivöðslu og
laridfáðalýð kommúnista held-
ur áfram. Einn aðalhöfuðpaur í-
haldsins í Hafnarfirði, Þorleifur
Jónsson, var málshef jandi á um-
ræddum fundi, en á eftif hon-
um kom kommúnistinn Helgi
Sigurðssbn. Féll allt í ljúfa löð
með .þessu hyski oog kosið í
einhverskonar hermálaráð gegn
bæjárstjórninni af báðum örm-
um.
Fasteignaskattur sá, sem bæj.
rstjórn Hafnarfjarðar hefir
lagt á, er lægri en fasteigna-
skatturinn, sem í vetur var lagð-
ur á okkur Reykvíkinga, þó
dirfist íhaldið að efna til nokk-
urskonar uppreisnar suður í
Hafnarfirði út af skattinum þar.
Að þessu sinni, eins og um
daginn, taka íhaldsmenn og
kommunistar höndum saman,
skrif íhaldsbíaðanna þessa dag-
ana gegn landráðalýðnum, fara
þyí að líta hræsnislega út. Eða
heldur Sjálfstæðisflokkurinn
að hægt sé að treysta honum til
haldgóðs samstarfs um nytja-
mál, þegar hann að öðrum
þræði gerir bandalag við glæpa-
hyski kommúnista og æ'sir það
upp, til hermdarverka. Flokkur-
inn mun komast að raun um
það, að-það er ekki hægt að
líta á hann, sem lýðræðisflokk
meðan hann heldur í hönd
kommúnistaforsprakkanna og
vinnur með þeim að skemdar-
verkunum.
Það lítur svo út, sem með
þessum fundi kommúnista og í-
haldsmanría í Hafnarfirði sé
verið að stofna til deilna, sem
ætlast er til af fundarboðend-
um að illu geti til leiðar komið.
Kanpfélagið og kosn
lnpr fnlltrda.
Framh. af 2. sfðu.
reglum, sem deildarstjórnirnar og
fulltrúar hafa viljað miða uppá
stungur sínar við, þá skal þess
getið, að enginn vafi leikur á því,
að hlutaðeigendur hafa í fyrsta
lagi af frCmsta nlegni reynt að
haga vali sínu þannig, að ekki
,væru i kjöri aðrir en þeir, sem
þektir eru að áhuga, dugnaði og
einlægni sem samvinnumenn. 1
Öðru lagi mun hafa vakað fyrir
þeim sú ótvíræða nauðsyn, að
uppástungurnar væru ekki póli-
tískt einlitar eða hlutdrægar í
þeim skilningi, enda mun öllum
félagsmönnum ljóst, og þá ekki
sízt deildarstjóriim og fulltrúum,
að það er hvorki réttlátt né heppi
íegt, að féíag, sem í eru menn
ör öllum stjórnmálaflokkum, velji
sér fulltrúa og stjórnir úr t. d.
áðeins einum þessara flokka.
Nú getur það altaf orkað tvi-
mælis, hversu vel þessar uppá-
stungur deildarstjórnánna takast,
þött fullkomin ábyrgðar- og rétt-
lætistilfinning liggi til grundvall-
ár. En þá keriiur líka til kasta
hinna óbreyttu liðsmanna að
leggja dóm sinn á þær og gera
áðrar tillögur, ef þurfa þykir.
Eins og áður er sagt, voru uppá-
stungur deildarstjórnanna tilbún-
ár snemn^a i febrúarmánuði s. 1.
Þær voru þegar í stað lagðar
fram á skrifstofu félagsins ásamt
spjaldskrám deildanna, til athug-
unar fyrir félagsmenn. Til þess
að minna rækilega á kosningarn-
ar, voru þær auglýstar í jan-
úarblaði félagsins, lögum og
reglugerðum útbýtt til félags-
manna O: s. frv.
Eins og vænta mátti, komu
Happdrætti Háskóla íslands.
Á moFgun er síðasti endnrnýjunardagur. |j
Athugið; áð vegna páskanna eru aðeins 4 m
rnmm m .. m « , mmm.
margir á skrifstofu Kron til þess
áð kynná sér tillögur deildar-
stjórnanna. En aðeins i tveim
deildum komu viðbótaruppá-
stungur frá einstökum deildar-
mönnum.
A þetta verður ekki Httð ððru-
visi en þannig, að í 13 deildum
félagsins hafi deiídarmenri eftir
atvikum verið ánægðir með upp-
ástungur deildarstjórnanna, því
að ella hefðu þeir sjálfir notað
sér réttinn til þess að bæta við
þær nöfnum þeirra félagsmanna,
sem að þeirra áliti væru færari
til starfsins.
Óánægja með öréttláta niður-
röðun eftir pólitískum lit hefði
líka að sjálfsögðu komið í Ijós
þá þegar, ef ástæða hefði verið
H.
Að athuguðu því, sem að fram-
ap segir, hlýtur það að vekja
athygli allra greinargóðra og
féttsýnna manna, að í 13 tilfell-
um af 15, eða nánar tiltekið: í 13!
deildum af þeim fimmtán, sem
í félaginu eru, virðast félagsmenn
Kron hafa verið og vera ánægðir
með val fulltrúanna.
Nú er það áreiðanlega flestum
félagsmönnum ljóst, og þá ekki
sízt hinum ýmsu trúnaðarmönn-
um Kron, að pólitiskar togáireit"
ur og deilur innan félagsiris eru
hættulegar og óviðeigandii enda
er óhætt að fullyrða, að félags*
stjórn og stárfsmenn félagsina"
hafa gert það, sem í þeirra valdi
stendur til þess að brýna fyrir
almenningi gildi grundvallarregl"
unnar um pólitiskt hlutleysi. Ár«
angurinn er heldur ekki svo lítill,
þegar vel er að gáð, Pólitískrar
óánægju út af kosningunum hefír
ekki gætt svo að vitað sé nema
aðeins í tveim deildum, og þ6
ekki nema í sambandi við mjög
fáa af þeim fulltrúum, sem kosn-
ir voru í hvorri deildinni fyrir
sig. Er svo að sjá, samkvæmt
ýmsu, sem fram hefir komið í
því sambandi, að um sé að ræða
tvo flokka eða einstaka menn úr
tveim flokkum, sem lotið hafi i
lægra haldi hvor fyrir öðrum til
skiftis eða a. m. k. telji sjálfir
að svo hafi verið. Ef rétt er —
en á það skal enginn dómur
lagður hér —, ber öllum góðum
félagsmönnum að harma þessi
tiífelli og þó fyrst og fremst að
sameinast til ennþá harðari s'ókn-
ar gegn öllum slíkum flökka-
drætti.
Guðm. Tryggvasón.
SmásHluverð
á eftirtöldum tegundum af tóbaki má eigi vera hærra en hér segir;
Rjól B.B.
Meliemskraa B.B.
Smalskraa B.B.
Mellemskraa Obel
Skipperskraa Obel
Smalskraa Obel
Kr. 14.00 pr. % kg.
i 1/20 kg. pk. Kr. 1.50 pf. pk.
i- 1/20 — ~ — 1.70 — -':
- 1/20 —.:— — 1.50 — --
- 1/20 — ¦--------1.60 — -
- 1/20 — — —. 1.70 — -
Utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar má leggja allt að 3%
innkaupsverð fyírir sendingarkostnaði til útsölustaðar.
if
Tébakseliikasala rfkísins.
Brnnatnfgglngar
| Liftryggingar
Vátrygginsarskrifstofa
Sigfúsar Sighvatssonar. 1
Lætiiargðtn 2. In
NÝ BéK:
Mjdl&urfræði
Eftir Sigufð Pétursson gerlafræðing.
Bókin er ómissandi. öllum þeim, sem vinria að fram-
leiðslu og meðferð mjólkur og mjólkurafurða, en auk þess
er hún fróðleg og skemtileg aflestrar fyrir alla.
í bókinni eru rúmlega 20onyndir til skýringar. Kostar
kr. 3.50 og fæst í öllum bókaverzlunum.
Barnaleikföng.
Allir nútíma uppeldisfræðingar eru sammála um, að barn-
inu séu leikföng jafnnauðsynleg og næringin, og það frá
þriggja mánaða aldri. Gefið því börnunum leikföng um
páskana. Flestar þær tegundir, sem fást hér á landi, eru
til hjá okkur og verðið hvergi lægra.
K. Einarsson & Bjornssón.