Haukur - 01.07.1912, Blaðsíða 8

HAUKUR.
ekki síður gera mjer far um að hjálpa yður út úr
vandræðunum, heldur en vinkonu yðar; og um
borgunina er það að segja, að málefnið sjálft er
mjer næg borgun. En þurfi jeg að kosta einhverju
til, þá skal yður vera frjálst að bæta mjer það
upp, þegar yður er það hægast. Og nú bið jeg
yður að segja mjer allt það, sem getur stuðlað
að því, að jeg fái rjetta hugmynd um málið«.
»Það, sem verst er af öllu«, svaraði stúlkan,
»er það, að kvíði minn er svo óákveðinn, og að
-grunur minn er byggður á eintómum smá-atvikum,
sem ókunnugir hljóta að álíta hjegóma, svo að
jafnvel sá, sem jeg átti tilkall til að hjálpaði mjer
öllum öðrum fremur með ráðum og dáð, álítur að
allt það, sem jeg segi honum um þetta, sje ekki
annað en eintómir draumórar og heilaspuni móð-
ursjúkrar konu. Hann segir það auðvitað ekki
berum orðum, en jeg skil það á því, að hann fer
ætíð undan í flæmingi. En nú hefi jeg heyrt, herra
Holmes, að þjer sjeuð gæddur þeirri gáfu, að geta
sjeð inn í hugskot manna, og á þann hátt komizt
fyrir klæki þeirra, og að þjer gætuð ráðið mjer
heilt, og vísað mjer leið út úr hættum þeim, sem
umkringja mig á alla vegu«.
»Mjer er forvitni á að heyra sögu yðar, ungfrú
góð«.
»Jeg heiti Helen Stoner, og jeg á heima hjá
sjúpa mínum, sem er síðasti afkomandi gamallar
saxneskrar ættar á Englandi, Roylott-ættarinnar
frá Stoke Moran, vestan til í Surrey«.
Holmes kinkaði kolli. »Jeg kannast vúð ætt-
ina«, mælti hann.
»Ætt þessi var áður fyrri einhver auðugasta
ættin á Englandi, og átti jarðeignir bæði í Berk-
shire og Hampshire og á öllu svæðinu þar á milli.
Á öldinni sem leið voru svo fjórir erfingjarnir hver
fram af öðrum mestu eyðsluseggir og ljettúðugir,
og því, sem þeim tókst ekki að fara með, því eyddi sá
fimmti í röðinni, sem var þeirra allra svallsam-
astur. Hann átti að lokum ekki annað eftir af
jarðeignunum, en fáeinar ekrur af landi og tvö
hundruð ára gamla herragarðinn, sem afarmikil
veðskuld hvilir á. Hjer eyddi næst síðasti eigand-
inn æfi sinni, og átti við mjög þröngan kost að
búa, eins og hálfgerður húsgangur meðal höfðingj-
anna; en af því að einkasonur hans, stjúpi minn,
var svo skynsamur að sjá það, að hjer varð eitt-
hvað til bragðs að taka, leitaði hann styrks hjá
einum ættingja sínum, og með hans aðstoð tókst
honum að ná prófi í læknisfræði. Því næst fór
hann til Kalkútta, og af því að hann var ötull og
duglegur maður, fjekk hann þar fljótlega nóg að
gera. Svo vildi honum það til einu sinni, að hann
drap í bræði sinni einn þjóna sinna, þarlendan
mann, vegna þess að hann hafði stolið einhverju
smávegis frá honum, og það lá við sjálft, að hann
fengi líflátshegningu fyrir. Hann slapp þó með
nokkurra ára fangelsi. Og er hann hafði tekið út
hegninguna, hvarf hann aftur til Englands, fullur
mannhaturs og vonbrigða.
Afeðan Roylott læknir var á fndlandi, kvæntist
hann móður minni, frú Stoner, ekkju Stoners ridd-
arahersis og yfirhershöfðingja í bengalska stórskota-
— 111 —
liðinu. Jeg og Júlía systir mín vorum tvíburar,
og vorum við að eins tveggja ára, er móðir
okkar giftist aftur. Hún átti töluverðar eignir,
sem gáfu af sjer að minnsta kosti þúsund sterlings-
pund á ári. Áður en hún dó, ráðstafaði hún
þessum eignum sínum, og ákvað, að allir vextirnir
skyldu renna til Roylotts læknis, meðan við syst-
urnar værum ógiftar og dveldum hjá honum, en
að hann skyldi greiða okkur tiltekna upphæð á
hverju ári, ef við giftum okkur. Skömmu eftir að
við komum til Englands, andaðist móðir mín.
Hún beið bana af járnbrautarslysi rjett hjá CreW-
Það eru nú átta ár síðan. Roylott læknir hætti þa
alveg að hugsa um það, að stunda lækningar í
Lundúnum, og flutti sig út á herragarð forfeðra
sinna i Stoke Moran. Eignir þær, sem móðir mín
hafði látið eftir sig, voru nógar til þess, að við
gátum veitt okkur allt sem við þurftum, og það
leit svo út, sem við hefðum átt að geta lifað ham-
ingjusömu og áhyggjulausu lííi.
En einmitt um þetta sama leyti varð breyting
mikil til hins verra á skapsmunum stjúpa míns.
í stað þess að reyna að komast í kynni og vin-
fengi við nágrannana, sem urðu 'undir eins mjög
glaðir yfir þvi, að maður af Roylott-ættinni skyldi
nú aftur setjast að á gamla ættarsetrinu, lokaði
hann sig inni í herbergjum sínum, og kom varla
út fyrir liúsdyr, nema til þess að hefja illdeilur
og ribbaldaskap við hvern þann, er á vegi hans
varð. Óstjórnlegt bráðlyndi, sem nálgast æði.
hefir vei’ið arfgengur skaplöslur í Roylott-ættinni;
og jeg held mjer sje óhætt að fullyrða, að hjá
stjúpa mínum hafi þessi ættar-sjúkdómur magnazt
við dvöl hans á Indlandi. Hann hefir tvívegis
orðið að mæta fyrir rjetti vegna ribbaldaskaps og
ofríkisverka, og öllum mönnum í nágrenninu stend-
ur orðið ógn og skelfing af honum, svo að þeir
leggja á flótta undir eins og þeir sjá hann, þvi
að liann er beljarmenni að burðum, og með öllu
óviðráðanlegur, þegar hann reiðist.
í vikunni sem leið þreif hann járnsmiðinn í
þorpinu, og fleygði honum yfir háa girðingu út
í ána, og varð jeg þá að reyta saman alla þá pen-
inga, sem jeg gat náð í, og láta smiðinn fá þá, til
þess að hann þegði, og með þvi tókst mjer í það
skifti að forða stjúpa mínum frá málsókn og æ-
varandi smán. Einu kunningjar hans eða vinh'
eru Zigeunarnir (framber: Sígoínar), sem ávalR
eru á flækingi kringum heimili okkar. Hann leyfii'
þeim að reisa tjöld sín og halda til ókeypis hvar
sem er á þessum litla, óræktaða og hrísivaxna land-
skika, sem enn þá tilheyrir herragarðinum, og 1
launaskyni notar hann sjer óspart gestrisni þeirra,
heldur oft til í tjöldum þeirra, og ferðast með þeim
til og frá, svo að hann er stundum heila viku eða
lengur að heiman í einu. Hann liefir og ákaflega
mikið dálæti á indverskum dýrum, sem gamall
vinur hans í Kalkútta sendir honum öðru hvoru.
Nú sem stendur á hann t. d. bæði urðarkött og
bavían-apa, sem leika lausum liala á heimilinu,
og eru menn næstum því eins liræddir við dýr
þessi, eins og húsbónda þeirra. (Framh.)
— 112 —