Íslenzk sagnablöð - 23.04.1817, Blaðsíða 3

85
1818
87
Upphlaupsmenn affertu alla Konúnglega em-
baettismenn og tóku fríiands ítiorn álamt nýu
flaggi med regnbogaí og ftiornu yfir,
enn regnbogin hvatf brádlega eins og
hann á ed!i ttl, þv í konúngr faínadi ad bragdi
óvargum her, fvo ítadrinn vard inntekin og
upphlaupid ad ollu leiti dcmpad þann eora
Maji; þeir hellftu landrádamenn, fem ej
höfdu fallid edr flúid voru þvínxft dæmdir
tíl dauda og teknir af. Adur Jxr fréttir
höfdu boriz til Nordurálfunnar (enn J>ó ei
tiema 5 dögum scinna) uppgötvadiz annad
nýtt landrádafamband í Portugal fiálfri hvar
margir adalsmenn og hermanna foríngiar xt-
ludu fér ad myrda þnnn xdfta eníka hers-
höfdíngia (fem lfidi nar ad miklu leiti Jiar í
landinu) og fleiri fyrimenn, enn ftifta nýa
ríkísftidrn vegna J>eí's ad konúngurinn hefdi
flutt fig úr ríkinU'til Vefturálfunnar. Oll
Jeífi rádagjörd komft Jd upp í tíma og var
höfudsmadr bandamanna, Hershöfdíngin
Gornez Freire, áfamt hinum ellefu, tekin
af dögum í höfudftadnum Lifsabonmidt
f Oktober Mánudi; férhvör þeirra var
fyrft hengdr fídan halshöggvin og lokfins
brendr; varadi flátr þad í fulla 7 ríma. Gled-
ilegari var fá vidburdr ad Krdnprins jaefs-
ara ríkia giptiz á tédu rímabili einni ddrtur
Keifarans af Aufturríki og fdkti hún Btúd-
guma finn heina, yfir lángan fíoveg, í fud-
urhlura veftui álfunnar.
A S pá n i reyndi einnig cinn nafnkéndr
hershöfdíngi Lafcý ad nafni til ad ífifta
upphlaup mdti konúngfíns ftidrn, enn Jad
og hann höfdu lík afdrif; ifcann var fertr í
fángelfi, dæmdr heimuglega til dauda, fluttr
ríl ejarinnar M a j o r k u og þar hálshöggvin.
Spaníkir þurfa heldur varia margra daud-
legra hershöfdxngta vid , því þeir fengu fer
á þefsu límahili einn ddaudlegan í þetm hei-
laga Ignatius Lojola, er ftiftad hefur
Jefúf ta orduna hvörn þeir nú hafa giört ad
ypparfta forftidra (Ge n er a 1 i 1 s i mo) alls
ftrídslidfins og prýdr þar adauki med ftórkros-
fi einnrar álitlegrar riddaraordu. Oíkandi
vxri ad honum gengi ej eins og þeim heilaga
Antonius hvörn Karl Kongur 3<Ji hdf til
vidlíkrar rignar, enn hanr> reyndiz þó engin
férlegr ftrídskappi þ\í spöníkum veirti midr
í bardögunum ; var hann þefsvegna affetrr qg
mifti aptr riddarabandid.
I Ameríku blómgaz og þroíkaz frí-
löndinn í hennar nordurparti dag frá degt,
eins og von er á í þiöiarinnar úngdómi og
uppvexti. Verdílun þeirra fer miög vax-
andi og fagt er ad þeir þegar hafi eins mik-
la (cdr nxeiri) kauphöndlun í K í n a og Bi etar
fiálfir; lönd þeirra eru einnig ad aukaz.
pannig hafa þeir rekid ejuna Amelíu er
ádr heyrdi Spönsknm til, eptir ad iipphlatips-
rnenn úr Sudr-Ameríku liöfdu feilt þar ad
undir foríngia nokkrunx fem var írfkr ad
uppruna. Nokkurskonar deíníng hcfir
haldiz vid á þeífu tímabili milli nefndrar
þiódar og Spáns, þd án þefs ad brióraz út
í opinbert fiiíd. pau nýu fvokölludu frí-
lönd í Sudurparri þcflarar heimsálfu era
ennþá ecki vidurkénd fnllkomlega af neinn-
ri þicd, þd ad nokkruleiri af Nordr-
A m e r í k u og E ng 1 a n d i fem aungva hlut-
deild cga í srrídinu milli þeirra og Spaníkra
enn höndla ávallt vid upphlaupsmenn eins
og eckert hefdi í íkoriz. A þeífu tfmabili
fýniz tédum frflandstidrnar-vinunx ad hafa
gengid betr í fynnri löndunum, hvar þeir
hafa inntekid fylkid K í 1 í, enn lakar í þcini
nyrdri hvar hinn ýngri Mína, einn þeirra
hellftu foríngia, var tekin og fkotin eptir
fttídsréttarddmi.
I Afíu eru fífeld ftríd milli Brera
og Indianj í hvörium þeirn fyrrnefndu,
eins og líklegr er ávallt veitir betr. Senn