Alþýðublaðið - 01.11.1939, Blaðsíða 1

RITSTJORI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ARGANGUR
MÍÐVIKUDAGUR 1. NÓV. 1939.
259. TÖLUBLAÐ
tov blrtlr krðfur Biíssa meðan samnl
lelðlnnl til Moskva og segir, að aðalkrð
gamenn Flnn
bafi verlð
KröfurRússaósamrýmaiilegar
öryflf|i ©9 sjálf stœðl Finaiands
-----------------?_----------.—
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KAUPMANNAHÖFN í morgun.
O OVÉTSTJÓRNIN hefir nú alveg óvænt, áður en finnsku samningamennirnir eru
^ komnir með svar finnsku stjórnarinnar til Moskva, rofið þann trúnað, sem samn-
ingaumleitanir Finna og Rússa hafa farið fram með hingað til og þar með dregið mjög
úr öllum vonum, sem menn hafa gert sér um friðsamlegt samkomulag milli þeirra.
Molotov, forsætis- og utanríkismálaráðherra sovétstjórnarinnar, lýsti því yfir í ræðu,
sem hann hélt fyrir sovétþinginu í Moskva í gær, að Finnar hefðu neitað að verða við
Öllum aðalkröfum Rússa ög hafði um leið í hótunum um það, að sú afstaða Finna gæti
orðið hættuleg fyrir friðinn miíli Finnlands og Rússlands.
Kort a£ Finnlandi.
' V. '•
Kyrjálanesið. svonefnda er eið-
i3, sem sést neðarlega til hægri,
á milli Ladogavatns og Finnslta
flóans, sem liggur inn< til Lea.-
ingrad. Kyrjálar taka við með-
fram landamærunum fyrir
norðan Ladoga,
Járnbrautarbrúin milli Rájajoki og Bjeloostrov á landamærum
Finnlands og Rússlands á Kyrjálanesinu. Á bak við bliðið tekur
við rússneskt land, Fremst á myndinni sést finnskur hermaður.
Verkakonur f elldn I gær í einn hljóði
að gamja í samband kommúnista.
Sampykktu kröfu um kreytingar
á launaákvæðain gengislaganna
"17 KF. Framsókn hélt
• fjölmennan fund í gær-
kveldi og ræddi mörg félags-
mál. Auk þess var á fundin-
um rætt um bréf frá „stjórn
Landssambands stéttarfélag-
anna", en þetta er nafnið á
hinu nýja óstofnaða klofn-
ingssambandi kommúnista.
I því máli var eftirfarandi
ályktun samþykkt í einu hljóði:
„Fundur í Verkakvennafé-
laginu Framsókn, haldinn 31.
október 1939 lýsir megnustu
andúð sinni á tilraunum kom-
únista til þess að kljúfa alls-
herjarsamtök íslenzku verka-
lýðsfélaganna, Alþýðusamband
íslands.
Telur 1 undurinn að bréfið frá
svokallaðri stjórn Bandalags
stéttarfélaganna sé frekleg
móðgun við verkalýðsfélögin
þar sem í því 'er farið fram á
að brotin séu lög þau og sam-
þykktir, er þau lúta, og vísár
algerlegá á bug þessari nýju
klofningsherferð kömmúnista."
Þá var rætí um hina vaxandi
dýrtíð og aðstöðu alþýðuheim-
ilanna til hehnar. Að loknum
umræðum var eftirfarandi á-
lyktun samþykkt, einnig í einu
hljóði:
„Með tilliti til sívaxandi
dýrtíðar og annarra vandræða
af völdum styrjaldar þeirrar,
sem nú gengur í heiminum,
samþykkir Verkakvennafélagið
Framsókn að fela ráðherra og
þingmönnum Alþýðuflokksins
að b'eita sér fyrir því, að geng-
islögunum verði breytt á kom-
andi þingi, þannig að hækkað
verði kaup hjá láglaunuðu
verkafólki og millistétt tafar-
laust í hlutfalli við aukna dýr
tið."
Á fundinum flutti frú
Kristín Ólafsdóttir læknir stór-
fróðlegt erindi, sem gerður var
góður rómur að. Verkakona úr
Frh. á 4. síöu.
iVlmifl er að hefj-
astviðverkamanoa
bústaðina.
W' INNA við hina nýju
™ verkamannabústaði
er í þann veginn að hef j-
ast. í gær og í fyrradag
í
var unnið að taví að komá í
|
ii
upp skúrum á lóðinni og
flytja að efni, en byrjað \
, verður að grafa fyrir hús- ,
jj unum núna fyrir helgina. i;
Teikningar að húsunum
eru að verða tilbúnar, en
vinna gat ekki hafizt fyr !
í en búið var að mæla út \
lóðirnar, en verkfræðingar
bæjarins luku því ekki fyr
en á laugardag.
Menn eru þegar farnir að
skrifa sig á fyrir húsum
og borga fyrstu útborgun
sína, en í því efni verður
eingöngu farið eftir núm-
erum. Tók gjaldkeri fé-
lagsins á móti í gser gjöld-
um frá; mönnum. Fyrir-
framgreiðsla fyrir íbúðirn-
ar verður greidd í fernu
lagi. Vitanlega ganga þeir
fyrir vinnu við bygging-
arnar, sem eru íbúðakaup-
endur.
Molotov sagði í ræðu sinni, að Rússlaríd hefði upphaf-
lega farið fram á sams konar samninga við Finnland og
það hefði gert Við Eystrasaltsríkín, Eistland, Lettland" og
Lithauen, en Finnar hefðu talið slíka samninga ósamrým-
anlega sjálfstæði og hlutleysi Finnlands.
Rússland hefði þá fallið frá þeirri kröfu, og í þess stað
farið fram á, að landamæri Rússlands á hinu svonefnda
Kyrjálanesi millii Finnska flóans; bg Ladogavatns, fyrir
norðan Leningrad, yrðu flutt um nokkra tugi kílómetra inn
fyrir núverandi landamæri Finnlands, gegn því áð Finn-
land fengið í staðinn allmikið landflæmi af Sovét- Kyrjál-
um, við austurlandamæri sín. En Finnar hefðu einnig neit-
að að verða við þeirri kröfu, sem og annarri, um að Rúss-
land fengi flotastöð á suðurströnd Finnlands og nokkrar
eyjar í Finnska flóanum.
Nftt hœttnlegt viðhorf,
segir flamska stjérnin.
Samningamenn Finna munu þó halda
áfram ferð sinni austur til Moskva.
olotov boðar áframhald-
andi vlnáttu oo saivinnn
Msslands og Dyzkalands.
i
LONDON í morgun. FÚ.
RÆÐU sinni fyrir
sovétþinginu í Moskva
í gær kvað Molotov Rússa
ætla að fylgja áfram hlut-
leysisstefnu sinni og að því
er Þýzkaland snerti, sagði
hann, að vinátta Þjóðverja
og Rússa mundi haldast, og
samkomulagsumleitunum
um viðskipti þeirra milli*
Frh. á 4- 'áfön.
Þetta óvænta trúnaðarbrot sovétstjórnarinnar, samfara hót-
unum Mólotovs, hetir vakið mikinn kvíða í Helsingfors, þar sem
menn hofðu ekki gefið upp alla von um friðsamlega og viðun-
andi lausn deilumálanna.
Finnska stjórnin kom saman
á fund strax í gærkveldi til þess
að ræða yfirlýsingar Molotovs
og stóð sá fundur langt fram á
nótt.
Kl. 4.30 í nótt var svo gefin
út tilkynning af hálfu stjórnar-
innar og fjallar hún um ræð-
una.
Segir í lienni, að vegna ræð-
urnar hafi skapast nýtt og
hættulegt viðhorf, þar sem
Molotov hafi opinberlega skýrt
frá kröfum Rússa rétt þegar
samningamennirnir voru að
leggja af stað með svar Finna.
Þar til ræðan var haldin hefði
samkomulagsumleitanirnar far-
ið fram í trúnaði.
Finnska stjórnin segir, að
það sé enn of snemmt, að gefa
ákveðið svar, en hyggur að hið
nýja yiðhorf sem skapast hafi,
muni tefja samkomulagsumleit-
anirnar.
Finnar, segir í tilkynning-
unni, hafa leitast við að ná
samkomulagi upp á eigin spýt-
ur, án utanaðkomandi hjálpar,
og vilja leitast við að stuðla að
öryggi Rússlands, án þess að
setja eigið öryggi í hættu.
Samninoamenn Finna
vorn rétt f arnir af stað.
ferfeaieii og slé-
leni í lef lai f i krtli
ast breitiiflif i
tflfislii
Samningamenn Finna, þeir
Paasikivi og Tanner, voru rétt
farnir af stað frá Helsingfors,
pegar fréttin af ræ&u Molotovs
barst þangað, í fylgd meÖ þeim
er í þetta sinn Hakkarainen ráð-
herra, sem er sérfræöingur í
rússnesku og ábur hefír verið
Frh. á 4. siðu.
FUNDUR var haldirm í Verto^
lýðs- og síómannaféiagi
Keflavíkur 29. þ. m., og var hann
vel sóttur, þrátt fyrir það að
flestir bátar voru að veiðum.
Á fundinum voru tekin fyrir <og
rædd ýms félagsmái, en sérstak-
lega það ósamræmi, sem ou er
milii kaupgjalds og hins háa
vöruver&s, sem skapast hefír
vegna yfírstandandí styrjaldar^og
var í því sambahdi samþykkt
eftirfarandi áskorun til Alþingisí
„Fjölmennur fundur, haldinn-í
Verkalýðs* ög ^ómannafélagi
Keflavíkur 29. okt. 1939, skorar
á alþingi, er kemur saman 1.
nóv. þ. á., að breyta lögum um
gengisskráningu o. fl. frá 4. april
1939, vegna Ört vaxandi dýrtíðar,
þannig, að kaupgjald hækki i
fullu samræmi við aukna dýrrið
og fyrr en ákvæði 2. gr. nefndra
laga felur i sér. Dýrtíð hefir
vaxið svo mjög nú síðustw vikt
ur vegna yfirstandandí styr|aldar,
að fundurinn lítur svo á, að það
ástand, sem aá ier, geti á engan
hátt réttlætt þær hömlur á kaup*
gjaldi, sem nefnd iög ákveða..,;
Lyra
kom í fyrradag og var
hún með skipsbát, setn húti
fann á reki norður áf Shet-
landseyjum. Er báturirm merkt-
ur „Vistula" Svíþjóð. En þessu
skipi var sokkt fyrir nokkru.
Frá Kirkjugörðunum.
Athyglí fólks skal vakin á
því, að það er heppilegt að
hreinsa réita, og flytja burt
ónýtan gróður nú í haust. Það
gerir auðveldara að hirða og
fegra reitana með vorinu. í>etta
ættu allir þeir að athuga, sém
láta sér annt tím bl«sö>ina $ímA