Tíminn - 08.06.1918, Blaðsíða 8

140
TÍMINN
sama starf og karlmenn. Nú er
lika sú hreyfing hafin í öðrum
löndum. »Equal pay fo equal
work«, (sömu laun fyrir sama
starf), að þessu stefna konur nú
með meira kappi en nokkru sinni
áður. Um leið verða konur að
skilja, að eigi þessi sjálfsagða
jafnréttiskrafa þeirra fram að ganga
verða þær að búa sig undir starf
sitt af þeirri alúð, sem sjrnir að
þetta starf sé þeim eigi að eins
nokkurskonar millibilsásland, með-
an þær bíði eftir að komast i höfn
hjúskaparins.
Hjá konunum sjálfum sem velja
sér starfssvið við hlið karlmanns-
ins, verður að vakna ábyrgðartil-
finning fyrir því að búa sig jafnt
og hann undir starfið. Þá getur
hún lika með réttu krafist þess,
að kröfum hennar verði eigi fram-
ar vísað á bug með lílilsvirðingu
og viðkvæðinu gamla »af því þú
ert kvenmaður«. Þá á hún heimt-
ing á því, áð vera metin eftir því
hvernig hún leysir starf sitt af
hendi, og ætti eigi framar að bíða
lægri hlut sökum þess að hún er
kvenmaður, veikari að líkamlegum
kröftum og óvanari notkun hnefa-
réttarins í baráttunni fyrir tiiver-
unni en karlmaðurinn.
»19. júni«.
Fánamálið.
Frá Khöfn er símað 1. þ. m.:
»Zahle hóf umræður um íslands-
mál í ríkisþinginu með því að
skýra frá því, að hinar miklu and-
legu og efnalegu framfarir, sem
orðið hefðu á íslandi og þar af
leiðandi vaxandi þjóðarmetnaður,
hefði leitt til þess að hvað eftir
annað hefði orðið að taka afstöðu
íslands til ríkisins til athugunar.
Skýrði hann siðan frá því helsta
sem gerst hefir í því efni fram að
þessum tíma, og bar loks fram
tillögu um, að skipuð yrði nefnd
til þess að taka á móti skýrslu af
stjórninni um síðustu samninga-
umleitanirnar. Kvaðst hann vona
að ríkisþingið kostaði kapps um
að koma í veg fyrir allan ínis-
skilning, ineð vinsamlegri sam-
vinnu, og sagði að danskir full-
trúar, sem greiddu fram úr þessu
vandamáli, mundu hljóta heiður
og þökk þjóðar sinnar.
Christensen kvaðst að óreyndu
vera vondaufur um góðan árangur,
en engu tækifæri til samkomulags
mætti sleppa. Vinstrimenn héldu
fast við þau skilyrði sem þeir
hefðu sett 1988, að samband héld-
ist og samvinna. Ef ísland yrði
öðrum þjóðum háð, þá væri það
óbærilegt tjón fyrir Norðurlönd.
En sambandið yrði að vera veru-
legt, en ekkert málamyndasam-
band. Jafnaðarmenn og »radikalir«
studdu tillögu forsætisráðherrans
og sömuleiðis íhaldsmenn, með þvi
skilyrði, ef samninga ætli að taka
upp nú þegar, að allir flokkar
væru sammála. Um þetta skilyrði
íhaldsmanna sagði Zahle, að það
.....
væri á misskilningi bygt. Síðan var
tillagan samþykt og nefnd kosin í
báðum deildum.
Þær fregnir hafa borist hingað
siðar, að nefndin hafi haldið með
sér tvo fundi, en ókunnugt er enn
um niðurstöðu.
Fyrirspurnir.
Hr. ritstjóri.
Eg rakst í dag af tilviljun á
nefndarálit fjárhagsnefíidar efri
deildar alþingis í eftirlaunamáli
Björns bankastjóra Kristjánssonar.
Vakti plagg þetta hjá mér *marg-
víslegar hugleiðingar og gáfu mér
tilefni til að biðja heiðrað blað
yðar fyrir eftirfarandi fyrirspurnir:
1. Gelur heilsulaus maður gegnl
bankastjórastarfi við þjóðbanka
landsins á þessum erfiðu tímum?
2. Fer vel á því að eignalaus
maður sé bankastjóri við sömu
stofnun? Getur slíkt ekki orðið til
að hnekkja lánstrausti og áliti
bankans erlendis? Á það sér nokk-
ursstaðar stað i viðri veröld að
efnalega ósjálfstæðir menn skipi
álika trúnaðarstöðu?
7« 1918. D.
Þessu svarar þing og stjórn.
Ritslj.
JF'réttir.
Tíðin. Hér sunnanlands var
kaldari þessa vikuna en undan-
farnar. Úrkoma mikil og sólarlítið.
Fer grasvexli heldur hægt fram.
Nefndarskipanir. í beinu fram-
haldi af bresku samningunum hef-
ir stjórnarráðið nú skipað nefndir
til þess að annast um sölu á af-
urðum sem flytja á út úr landinu
og um framkvæmdir á innllutningi
á vörum, öðrum en þeim sem
heyra undir landsverzlunina. í út-
flutninganefnd hafa þessir verið
skipaðir: Thor Jenssen útgerðar-
maður, Ólafur Benjaminsson stór-
kaupmaður og Pétur Jónsson for-
maður sambands samvinnufélag-
anna. í innflutninganefnd þessir:
L. Kaaber konsúll, C. Proppé
kaupm. og Eggert Briem forinaður
Búnaðarfél. íslands.
Kartöfluræbtin ú Iteylíjanesi.
Undirbúningsverkum við kartöflu-
rækt landssjóðs á Bejrkjanesi er nú
nýlega lokið. Hafa verið settar
niður um 240 tunnur af útsæðis-
kartöflum — mest útlent útsæði,
stórt og ódrjúgt — í 30 dagsláttur.
Auk þess voru plægðar um 15 dag-
sláttur, sem gert er ráð fyrir að
bætt verði við á næsta ári. Vinn-
an hefir staðið um mánuð. Tólf
menn hafa verið í'astir við vinn-
una, auk þeirra við og við kvenn-
fólk og unglingar við léttari vinnu.
Milli 20 og 30 hestar voru notað-
ir. Áburður var mest þari, sem
mokað var í hauga í vetur, en auk
þess grútur og tilbúinn áburður,
síldarmjöl og chilesaltpélur. Verk-
stjórinn, Guðmundur Jónsson frá
Skeljabrekku, hefir um leið komið
þarna upp tilraunareitum um kart-
öflurækt og er það vel farið. Versti
agnúinn sem við er að glíma er
girðingarleysið, varð ekki fengið
sæmilegt girðingarefni, en ágangur
búfjár aíleitur á þessu svæði.
Slys. Knútur Zimsen borgarstjóri
féll af vélreiðhjóli nýlega sunnan
við Hafnarfjörð og fór úr liði á
annari öxlinni.
Séra Sigfús Jónsson á Mælifelli
hefir undanfarið veitt Kaupfélagi
Skagfirðinga forstöðu samhliða em-
bætti sínu. Nú verður Tryggvi H.
Kvaran aðstoðarprestur séra Sig-
fúsar, en hann snýr sér allur að
kaupfjelaginu.
Úr bréfi úr Þingeyjarsýsln.
Sjaldan mun hafa verið jafn mikil
leysing í þjóðlífinu sem nú. Nýi
Tíminn hrífur bændurna með sér,
og gerir þá unga í annað sinn,
sem orðnir voru gamlir. Bændum
á sextugsaldri og þaðan af eldri
finst að æskan vera að byrja, og
konurnar fylgjast með. Heyrst hefir
að kaupmenn fylki liði, og máske
verður bráðum höfuðorusta á allri
línunni — allri strandlengju lands-
ins og heim á hvern einasta bæ —
orusta upp á líf og dauða milli
kaupmannavaldsins * annars vegar,
en kaupfélaga og landsverzlunar
hinum meginn. Hér var á fyrstu
árum kaupfélagsins liáð svipuð
orusta í smærri stíl. Nú eru menn
spentir, en ekki hræddir. — »En
þess á milli þarf að búa«, og það
er nú ekki altaf leiðinlegt. Verst
er að þurfa nokkuð að sofa, hve
góð sem tíðin er, og þó altaf sé
dagur.
Já mikil blessuð tíð er þetta.
Sjaldgæft er að fá svona kröftuga
leysingu í þessum leysingamánuði
— maí. Nú suma daga -f- 24° C.
i skugganum, og þó sunnan vindur,
enda er allur snjór að hverfa,
túnin að byrja að grænka, ánum
slept með 3—4 daga gömlum
lömbum, þeim ám, ^em ekki þarf
að mjólka. Okkur er nýtt um
svona vor, og nú langar margan
til að lifa, enda kveða ungu pilt-
aruir við raust gömlu vísuna:
Gott er að eignast gæðin ílest
góða jörð og sauðfé mest,
góða konu og góðan prest
góða kú og vakran hest.
Áf öllu þessu gengur verst með
jörðina, og þykir mörgum smíða-
galli á heiminum, þegar alt hitt
þarf að verða ónýtt eða ómögulegt
vegna þess.
En ungu stúlkurnar raula ósköp
lágt:
Eiga vildi eg Erlend prest,
yfirsæng og kodda,
væna kú og vakran hest
og vera frú í Odda.
Fjórðungsþing. Samband ung-
mennafélaganna í Sunnlendinga-
Afgreiðslan
biður þá sem mættu missa
I., 3., 5. og 38. tölublað af
fyrra ári Tímans að senda
sér þau. —
fjórðungi hélt þing sitt, hið 10. í
röðinni, 10.—11. mai þ. á.
Stjórnin lagði fram skýrslu sína
og reikninga og skýrði frá starfinu
á liðnu ári. Fjórðungsstjórnin hefir
ekki ráð á miklu fé og hefir því
ekki getað gert margt, en fyrirles-
arar hafa farið um allan fjórðung-
inn og flutt fyrirlestra.
Á svæðinu milli Jökulsár á Sól-
heimasandi og Hítarár eru nú
31 félag og með 1300 félagsmönn-
um og verður ekki séð að stríðs-
tíminn hafi enn sem komið er
haft áhrif á þau og þeirra starf.
Þingið þó lakar sótt en undanfarin
ár, gekk þó vel, öll mál rædd með
fjöri og kappi, og vel afgreidd;
horfir margt til bóta sem gerl var.
Fjórðungsstjóraskifti urðu þar eð
Steinþór Guðmundsson baðst und-
an kosningu, Björn Bjarnarson
kosinn í hans stað. Ritari og
gjaldkeri endurkosnir.
Að loknu fjórðungsþingi var
fulltrúum boðið lil samfundar við
ungmennafélögin í Reykjavík. Þar
var fluttur fyrirlestur, sungið, er-
indi ílutt og ýmsar aðrar skemt-
anir um hönd hafðar.
Lík Pélurs Sigurðssonar slypstj.
frá Stykkishólmi fanst hér við
bryggjurnar í fyrradag, og þykir
það slaðfesta þá tilgátu að hann
muni hafa fallið út af hafnar-
bakkanum í vetur er hann hvarf.
— Er nú ákveðið að koma þar
upp rafljósum með haustinu.
Eftirlaunin. Um líkt leyti og
samþykt hafði verið í báðum
deildum að láta Birni Kristjáns-
syni eftir fjögurþúsund króna eftir-
launin, með skilyrðum þó í Ed.,
var skotið á kaupmannafundi hér
í bænum í þeim erindum að fá
þar samþykta áskorun til B. Ivr.
um að sitja svo lengi sem hann
með nokkuru móti sæi sér fært
heilsunnar vegna en sú áskorun
fekk engan byr. Og að því er
sagt er heldur ekki annars-
konar þakklætistillaga eða trausts-
yfirlýsing sem höfð hafði verið á
takteinum, svona til vara.
Á Sölvadalsaf'réttum fram af
Eyjafirði eru nýfundin tvö lömb
sem þar hafa gengið sjálfala í vet-
ur, segir »Dagur«. — í Vestmanna-
eyjum komu óskemdar kartöílur
upp úr kálgarði þegar farið var
að stinga hann upp, segir »Skeggi«.
Tryggvi Þórliallsson ritstjóri brá
sér upp í Borgarfjörð, er væntan-
legur heim aftur síðari hluta næstu
viku.
Ritstjóri:
Tryggvi Þórliallsson
Laufási. Simi 91.
Prentsmiðjan Gutenberg.