Morgunblaðið - 16.12.1990, Blaðsíða 10

10 c
MORGUNBLAÐIÐ SUNNlÍDAGUR 16. DÉSEMB!eR 1990
STJERSTJt YFIRSJÚHIH
ER AÐ GERR EKKIREITT
Einar Gíslason fyrrum formaóur Hvitasunnusafnaðarins segir frá
eftir Guðrúnu Guðlaugsdóttir
í haust lenti ég fyrir tilviljun
á samkomu hjá Fíladelfíu á
Náttúrulækningahælinu í
Hveragerði. Ég tók mér
sæti í þéttskipuðum sal með
nokkurri eftirvæntingu, ég
hafði aldrei áður setið sam-
komu hjá þessum söfnuði.
Þegar ég kom inn var ungt
par að syngja kristilega
söngva með meiri léttleika
en ég hef vanist að slíkir
söngvar séu yfirleitt sungn-
ir. Með upplyftum höndum
og björtum svip beindu þau
söng sínu til himinhæða og
varla var hann stiginn áleið-
is þangað þegar annað ungt
fólk tók til við að segja frá
trúarreynslu sinni, sem var
í öllum tilvikum talsvert
mikilfengleg. Allt þetta fólk
hafði fundið Jesúm. Mér leið
eins og hveijum öðrum und-
anvillingi sem flækst hefur
óvart inná heimili samhentr-
ar fjölskyldu og finnur mjög
til framandleika síns. En þá
kom til sögunnar aldraður,
gráhærður maður þéttur á
velli og rjóður í andliti.
Hann hafði ekki lengi talað
þegar mér voru gleymdar
allar óþægilegar tilfinning-
ar. Þar fór predikari af gnðs
náð sem megnaði að hrífa
alla tilheyrendur sína með
sér. Hann leiddi okkur í saln-
um inn í híbýli snauðra sem
ríkra og sýndi okkur óhikað
inn í sína sálarkirnu. Hér
var kominn Einar Gíslason
fyrrum forstöðumaður
Fíladelfíu. Þó hann sé hætt-
ur að veita þeim söfnuði for-
stöðu hefur hann engu glat-
að af því sem leiddi hann
þar til forgöngu.
Eftir samkomuna tek ég Einar
Gíslason tali. Einar er hiklaus
maður. Segist eiga til þeirra
manna að telja sem ekki ví-
luðu stórræði fyrir sér. „Eg er stolt-
ur af því að vera afkomandi Fjalla-
Eyvindar," segir Einar. „Örlög Ey-
vindar voru grimm og hörð, stúlka
að nafni Guðbjörg frá Fossi í Hrun-
amannáhreppi varð ófrísk af hans
völdum, en faðir hennar gifti hana
öðrum manni. Ástarvonbrigði og
beiskja urðu hlutskipti Eyvindar.
Frá Jóni þessum Eyvindssyni lifa
ættir Eyvindar í dag. Sonur Jóns
var Eyvindur, hans sonur var Þor-
steinn, sem var faðir Einars afa
míns. Guðný Einarsdóttir var móðir
mín.
Faðir minn, Gísli Jónsson, var
stórættaður maður, kominn í tíunda
lið frá Guðbrandi Þorlákssyni. Á
níræðisafmæli föður míns gaus í
Eyjum, þar sem hann hafði búið
og stundað sjómennsku í meira en
fjörutíu ár. Hann sótti snjóinn hart
og varð fyrir því í sinni skipstjór-
atíð að missa sex sinnum mann út
en náði þeim öllum jafnhraðan. Það
var lán.
Einar afi minn gaf mér í leslaun
12 ára gömlum Vasenhusbiblíu,
prentaða í Kaupmannahöfn árið
1747. Afi minn bjó heima hjá okk-
ur. Við systkinin fimm sem upp
komumst og eru öll á lífi í dag
þekktum ekki kynslóðabilið. Afi var
í elli sinni í skjóli foreldra minna.
Við bjuggum öll í húsi hét Amar-
hóll eftir bænum Arnarhóli í Vest-
ur- Landeyjum, þar sem foreldrar
mínir voru bæði fædd. Ég ólst upp
við mikið ástríki frá hendi móður
minnar. Hún kallaði mig alltaf Ljúf,
enda drakk ég btjóst hennar til sjö
ára aldurs. Faðir minn var önnur
manngerð, hann var harður. Hann
naut aldrei föður síns og sætti sig
ekki við það. Mér svipar meira til
mömmu. Ég er ljúfur þó ég virðist
hijúfur. Þetta kom strax í Ijós. Þeg-
ar ég t.d. orðinn tenntur en var enn
á brjósti, þá setti ég alltaf varimar
yfir tennumar til þess að bíta
mömmu ekki, þetta gerði ég af eig-
in hvötum. Annað dæmi get ég
nefnt. Mjög ungur fór ég í sveit
hjá Ólafi Þorsteinssyni í Álfhólahjá-
leigu í Vestur-Landeyjum. Hús-
bóndi minn var mér góður og ég
hafði yndi af sveitaverunni. Ég
hafði m.a. þann starfa að fara á
milli bæjar og fólksins sem var á
engjúm. Ég sat gráa hryssu sem
var með jörpu folaldi. Hún var vök-
ur og góð. Ég hafði vanalega einn
taum uppi í henni og sat hana ber-
bakt. Olafur minnti mig á að ég
ætti að gefa henni tækifæri til að
pissa og drekka og lofa litlu Jörp
að drekka: Þetta var í júlímánuði
og ég gætti þess vel að hryssan og
folaldið fengju að drekka lyst sína.
Eitt sinn komum við að læk og
hryssan drakka og Iitla Jörp drakk
líka. Ég var þyrstur svo ég hugsaði
að ég skyldi prufa að fá að drekka
hjá hryssunni, fór undir hana og
mjólkaði upp í mig. Hún þefaði sitt
til hvorrar hliðar. Annars vegar var
folaldið sem hún þekkti og hinsveg-
ar var ég sem vanalega sat hana
berbakt. Hún kunni ekki ver við
mig en svo að lyktina samþykkti
hún. Ég hafði strax sem barn unun
af að njóta lífsins á eðlilegan hátt.
Ég fékk raunar tvisvar Iestrar-
laun hjá Einari afa mínum. Þau
síðari voru mjög vegleg. Hann gift-
ist 32 ára gamall 44 ára ekkju með
tíu böm og settist í mjög ríkt bú.
Hann eignaðist bara móður mína
með ömmu minni, Salvöru Snorra-
dóttur frá Skipagerði í Landeyjum.
Þegar ég var 12 ára var hann orð-
inn gamall og sjóndapur og bað
mig að lesa fyrir sig. Ég gerði það.
Ég las af svo mikilli tilfínningu að
við grétum báðir. Að lokum þeim
lestri fékk ég hluthafabréf í Eim-
skip. Þegar það félag var stofnað
sendu Sveinn Björnsson, fyrrum
forseti, og Eggert Classen, hæsta-
réttarlögmaður, afa mínum bréf og
báðu hann að safna hluthöfum.
Hann tók 80 lömb og seldi og not-
aði andvirði þeirra til að kaupa hlut-
hafabréf í Eimskip. í dag er hægt
að fá 800 þúsund fyrir þessi bréf.
Þegar afi minn gaf mér þessi bréf
hafði ég lesið fyrir hann Passíusál-
mana í heilan vetur. Þó afi minn
væri ánægður með lestur minn var
hann ekki ánægður með líf mitt.
Hann vildi ég væri kristilegri. Sú
ósk hans rættist þegar ég frelsaðist
og gerðist félagi í Betel og eignað-
ist lifandi trú.
Eftir að ég hafði lokið fullnaðar-
prófi með níu i einkunn kom Páll
heitinn Bjarnason skólastjóri heim
til mín til að hvetja foreldra mína
til að láta mig halda áfram námi.
En þá hafði pabbi orðið fyrir því
óláni að flækjast inn í kaupfélag.
Hann hafði skrifað sig þar fyrir
ábyrgðum og allt í einu var hann
ekki lengur eigandi að sínu húsi.
Það féllu á hann slíkar skuldir að
hann var tólf ár að hafa sig út úr
þeim erfiðleikum. Þó hann væri
duglegur og hefði tvöfaldan hlut á
sjó þá var svo að honum kreppt að
við urðum öll að hjálpast að. Ég
gat því ekki haldið áfram að læra.
Pabbi svaraði Páli þannig: „Það er
ekki hægt, ég hef engin ráð á því.“
Þegar ég var 14 ára fékk ég fyrsta
mánaðarkaupið mitt hjá Landss-
ímanum, 70 krónur. þegar ég kom
heim sagði pabbi: „Drengur minn,
hvað fékkstu mikið borgað,“ Ég
rétti honum seðlabúnkann og hann
sagði: „Ég verð víst að fara í ban-
kann og borga í víxlahítina.“ Svo
tók hann 60 krónur en gaf mér tíu
krónur.
Eftir þetta hélt ég áfram að læra
á almennum vinnumarkaði. Tungu-
málakunnáttu og aðra menntun hef
ég aflað mér hér og þar. Ég er
ekki beiskur út af þessu, mér fannst
þetta sjálfsagt því ég elskaði föður