Morgunblaðið - 13.06.1999, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
131. TBL. 87. ÁRG.
SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Ekkert fararsnið á rússneskum
hersveitum í Pristina og Jeltsín
hækkar foringja þeirra í tign
Biace, Pristina, Brussel, Lundúnum, Washington.
FRIÐARGÆSLUSVEITIR Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) streymdu
loft- og landleiðina inn í Kosovo-hérað
frá Makedóníu í dagrenningu á laug-
ardag aðeins örfáum klukkustundum
eftir óvænta atburði næturinnar er
um 200 manna rússnesk hersveit fór
inn í héraðið úr Serbíu í norðri og tók
sér stöðu við flugvöllinn í Pristina,
héraðshöfuðstað Kosovo. Síðdegis á
laugardag lokaði rússneska sveitin
flugvellinum og meinaði blaðamönn-
um aðgang. Klukkan þrjú að staðar-
tíma komu fyrstu sveitir breska hers-
ins til Pristina þar sem höfuðstöðvar
friðargæslusveitanna verða. Vænst
var komu Sir Michaels Jacksons,
hershöfðingja og yfirmanns KFOR-
friðargæslusveitanna, flugleiðis síðar
um daginn.
Þrátt fyrir yfirlýsingu Igors
Ivanovs, utanríkisráðherra Rúss-
lands, aðfaranótt laugardags um að
innreið rússnesku hersveitarinnar í
Kosovo hafi verið „óheppileg“ og að
foringjum hennar hafi verið fyrirskip-
að að hverfa frá héraðinu og bíða
frekari fyrirmæla halda Rússar enn
kyrru fyrir í Pristina. Síðdegis í gær
var tilkynnt að meira en eitt hundrað
rússneskir hermenn úr friðargæslu-
sveitum Rússa í Bosníu væru á leið
þaðan til Kosovo og að ekki væri
óhugsandi að fleiri yrðu sendir. Inn-
reið rússnesku hersveitarinnar að-
faranótt laugardags kom leiðtogum
NATO í opna skjöldu og var í mót-
sögn við yfirlýsingar stjómvalda í
Moskvu á fostudag þess efnis að
Rússar myndu ekki halda inn í
Kosovo fyrr en samþykki NATO lægi
fyrir.
I fararbroddi innreiðar KFOR,
friðargæslusveita NATO í Kosovo,
vora bandarískar Apache-árásarþyrl-
ur og breskar Chinook-herþyrlur.
Landleiðina hófu vagnar breska stór-
skotaliðsins sókn sína inn í héraðið
auk fyrstu hersveita KFOR, sem taka
mun stjómina í Kosovo. Ferð her-
sveitanna um fjallaskörðin frá landa-
mærum Makedóníu til Pristina sóttist
þó fremur seint og er aðgerðin hafði
staðið í um fjórar stundir höfðu sveit>
ir Breta og Frakka aðeins lagt um 25
km að bald. Voru tafimar raktar til
Reuters, AFP, AP.
þess að sérsveitir NATO urðu að
gera jarðsprengjur og sprengjugildr-
ur er á leið þeirra urðu óvirkar. Gert
var ráð fyrir því í undirbúningi að-
gerða að tafir gætu orðið en vitað var
að í Kacanik-fjallaskarðinu væri mik-
ið um sprengjugifdrur sem Serbar
höfðu skilið eftir.
Um 1.500 breskir hermenn og
1.200 franskir vom í fyrsta hópnum
er hélt inn í Kosovo. Fyrirhugað var
að senda af stað ítalska hersveit, um
2.000 hermenn, síðdegis á laugardag
og áttu um 8.500 þýskir hermenn að
halda inn í héraðið frá Albaníu á
sunnudag. Þá verða bandarískar her-
sveitir landgönguliða sem gengu á
land í Grikklandi á fóstudag sendar
inn hið fyrsta.
Lítið gert úr ágreiningi
Talsmenn NATO sögðu á laugardag
að innreið friðargæsluliðs bandalags-
ins gengi vel fyrir sig. „Brottflutning-
ur hersveita Serba er að aukast.
Landhersveitir Serba hafa fram að
þessu farið eftir fyrirmælum um
brottflutninginn,“ sagði Jamie Shea,
talsmaður NATO, í Bmssel í gær. Þá
gerðu embættismenn lítið úr ágrein-
ingi NATO og Rússlands vegna inn-
reiðar rússnesku hersveitarinnar að-
faranótt laugardags. „Við tökum
fregnunum með mikilli ró,“ sagði
embættismaður NATO við Reuters í
gær. Jamie Shea sagði að atburður-
inn væri ekki alvarlegur og sagðist
hann vera í góðu sambandi við stjóm-
völd í Moskvu. Embættismenn
bandaríska vamarmálaráðuneytisins
sögðu að á þetta atvik bæri að líta
sem „kynningarbrellu“ rússneskra
stjómvalda. Þá sagði George Robert-
son, vamarmálaráðherra Bretlands, í
viðtah við BBC í Lundúnum í gær að
innreið rússnesku herdeildarinnar
væri einangrað tilfelh og að hermenn-
imir hefðu látið heragann víkja fyrir
ákefð sinni.
Ekki er ljóst hver gaf fyrirskipun-
ina til rússnesku herdeildarinnar sem
hélt inn í Kosovo aðfaranótt laugar-
dags og segja rússneskar fréttastofur
að atburðurinn hafi jafnvel komið
háttsettum embættismönnum þar í
landi á óvart. Borís Jeltsín Rúss-
NATO
Kosovo
Reuters
BRESKAR hersveitir sem komu með Chinook-herþyrlum breska flughersins til Kosovo taka sér stöðu við út-
jaðar borgarinnar Kacanic í suðurhluta héraðsins á laugardagsmorgun.
landsforseti fundaði með þeim ígor
Sergejev vamarmálaráðherra og
ígor Ivanov utanríkisráðherra í
Kreml á laugardagsmorgun þar sem
farið var yfir þróun mála. Ekkert hef-
ur verið upplýst um fundinn en tals-
maður forsetans sagði að honum
loknum að Jeltsín hefði gefið fyrir-
skipanir um að „hrinda alþjóðlegum
aðgerðum í Kosovo í framkvæmd“.
Þykja viðbrögð stjómvalda í Moskvu
afar misvísandi í Ijósi fyrmefndra
ummæla Ivanovs á sjónvarpsstöðinni
CNN aðfaranótt laugardags. Eftir
fund ráðherranna og forsetans sagði
embættismaður í Kreml í viðtah við
AFP að Jeltsín hefði lagt blessun sína
yfir innreið rússnesku hersveitarinn-
ar. Þá bámst fréttir af því að síðdegis
hefði forsetinn fyrirvaralaust hækkað
Viktor Zavarsin, hershöfðingja og
foringja rússnesku hersveitarinnar í
Pristina, í tign. Rússneska Interfax-
fréttastofan sagðist í gær hafa heim-
ildir fyrir því að rússnesk stjómvöld
hefðu ákveðið að fjölga fljótlega her-
mönnum sínum í Kosovo.
Strobe Talbott, aðstoðamtanríkis-
ríkjamenn hafi farið fram á skýringar
frá Rússum. I yfirlýsingu Hvíta húss-
ins í gær kom fram að Clinton Banda-
ríkjaforseti og Jeltsín myndu ræðast
við um stöðuna í dag, sunnudag.
■ Þúsundir NATO-hermanna/6
Flutti messu
þrátt fyrir
óhapp
GREINA inátti sáraumbúðir á
höfði Jóhannesar Páls páfa í gær
er hann fiutti messu í bænum
Sandomierz í Póllandi. Greindu
talsmenn páfagarðs frá því að
páfí hefði hrasað á föstudag og
meitt sig lítillega, með þeim af-
leiðingum að sauma þurfti þrjú
spor. Þrátt fyrir óhappið lét páfi
engan bilbug á sér finna og engar
breytingar voru gerðar á dagskrá
Póllandsheimsóknar hans.
ráðherra Bandaríkjanna, sem stadd-
ur er í Moskvu, fundaði í gær með
embættismönnum rússneska utanrík-
isráðuneytisins um hlutverk Rússa í
KFOR-friðargæsluliðinu. Þá er talið
að vera rússnesku hersveitarinnar í
Pristina hafi verið rædd og Banda-
Hersveitir
halda inn í
Yfirlýsing um vilja
eða stjórnarskrá?
„VÍÐTÆKARI SÁTT
ER MARKMIÐIГ
ÞETTA BJARGAST
*
B
saínarsasíITr