Morgunblaðið - 13.06.1999, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1999 29
hverfísáætlunar undirritað í mars á
síðasta ári,“ segir Olafur. „Það sam-
komulag markar á vissan hátt tíma-
mót,“ heldur hann áfram. „Það er
mjög óvenjulegt að samtök sem
þessi vinni saman með verksmiðjun-
um að ákveðnum umhverfisþáttum
og skilgreini þau markmið sem
leggja á áherslu á. Við höfum átt
mjög gott samstarf við forsvarsmenn
verksmiðjanna og lít ég svo á að
samkomulag okkar gæti orðið ákveð-
in fyrirmynd að því hvemig megi
vinna þessi mál annars staðar á land-
inu.“
Verður að viðurkenna
ólík sjónarmið
Ólafur segir umhverfis- og náttúru-
vemdarsamtök geta haft áhrif á um-
gengni við náttúrana og umhverfið
með því að hafa strangt eftirlit með
iðnaðarrekstri. Þau geti unnið að því í
samvinnu við stjórn-
endur fyrirtækjanna að
reksturinn sé til fyrir-
myndar bæði hvað
varðar umgengni við
náttúrana, rekstur
mengunarvama og
ásýnd svæðisins í heild.
„Til þess að þetta geti
orðið að veraleika
verða umhverfis- og
náttúruvemdarsamtök
að viðurkenna ólík
sjónarmið og bera virð-
ingu fyrir þeim og jafnfi'amt að vera
reiðubúin að vinna að hugsjónamál-
um sínum með ólíkum aðilum."
Hann segir þó að stjórn samtak-
anna, sem auk hans skipuðu Ólafur
Oddsson og Arnór Hannibalsson,
hafi orðið fyrir mikilli gagmýni þeg-
ar ákveðið hafi verið að hefja sam-
starf við stjórnvöld og fyrirtækin.
„Margir vora þeirrar skoðunar að við
hefðum átt að halda baráttunni gegn
álverinu áfram en við töldum að á
þeim tímapunkti sem sámþykktin
fékkst á Alþingi hafi barátta okkar
verið töpuð. Alverið skyldi rísa hvort
sem okkur líkaði betur eða verr og
því töldum við okkur þurfa að vinna
út frá þeim aðstæðum sem okkur
væri búin. Við ályktuðum sem svo að
samvinna væri vænlegust til árang-
urs enda hefur það sýnt sig í þeim ár-
angri sem náðst hefur. Eg hef ekki
heyrt af öðram umhverfissamtökum
sem hafa haldið áfram að berjast eft-
ir að baráttan er töpuð og borið jafn
mikið úr býtum og við höfum gert.“
Ólafur segir jafrtframt að tíminn
þegar átökin stóðu sem hæst hafi ver-
ið mjög erfiður. „Maður varð fyrir
ákveðnu áreiti, fólk var að hringja í
mann í tíma og ótíma, bæði til að hella
sér yfir mann og hvetja mann áfram í
baráttunni. Gagmýnin varð oft ósann-
gjörn á stundum og það sem mér
fannst erfiðast var að sitja undir
gagnrýni félagsmanna. Stjóm SÓL
hafði þó fullan skilning á viðbrögðum
félagsmanna, tilvera þeirra var sett úr
skorðum, lífsafkomu og heimili þeirra
ógnað. Þá vora ákveðnir félagar mjög
óvægnir í garð okkar stjómarmanna
en það hefur einfaldlega ætíð verið
sjónarmið mitt að gera sömu kröfur
til mln og ég geri til annarra. Við get-
um ekki gert kröfur um að stjómvöld
leiki lýðræðislega þegar við eram ekki
tilbúin að gera það
sjálf. Mér finnst að ég
hefði ekki verið sam-
kvæmur sjálfum mér ef
þetta hefði verið gert
öðravísi.“
Að sögn Ólafs eru
miklir hagsmunir í húfi
varðandi hugmyndir
um álver á Reyðarfirði
sérstaklega sem við-
vílqa virkjunarfram-
kvæmdum. Hann segir
að stjómvöld verði að lúta lögum um
mat á umhverfisáhiifum á sama hátt
og SÓL í Hvalfirði hafi þurft að hlíta
niðurstöðum í málefnum álversins á
Grandartanga. Því verði að setja
virkjunarframkvæmdir á Austurlandi
í umhverfismat líkt og lög geri ráð
fyrir. „Það er siðferðileg skylda
stjómvalda nú um stundir að fara að
lögum og grundvallaratriði í lýðræðis-
legu þjóðfélagi að menn virði lýðræð-
islegar niðurstöður. Því er það mjög
mikill ábyrgðarhlutur að eyða hvers
konar náttúrufyrirbæram eða nátt-
úruminjum án þess að hafa að baki því
forsendur sem grandvallaðar era á
rannsóknum á þeim áhrifum sem
röskunin gæti valdið í náttúrunni.“ _
Ólafur víkur orðum að því að SÓL
í Hvalfirði hafi látið til sín taka í
fleiri málum en umhverfismálum
Hvalfjarðar undanfarið. „Við höfum
beitt okkur í alþjóðaskuldbindingum
Islendinga og teljum að Island eigi
ekki að vera eftirbátur annarra
þjóða í málefnum líkt og Kyoto-bók-
uninni. Við eram á þeirri skoðun að
Islendingar eigi að taka fullan þátt í
því samkomulagi frá upphafi.“ Sam-
tökin hafa haft frumkvæði að ýmsum
framfaramálum í umhverfis- og nátt-
úruvemd hér á landi. Meðal annars
gengust samtökin fyrir því að um-
hverfisráðuneytið tæki upp dag um-
hverfisins 25. apríl ár hvert sem
haldið var upp á í fyrsta sinn í vor.
Jafnframt höfðu samtökin frum-
kvæði að því að frjáls umhverfis- og
náttúraverndarsamtök veittu um-
hverfisverðlaunin í fyrsta skipti en
sá sem varð fyrir valinu í ár er Guð-
mundur Páll Ólafsson náttúrafræð-
ingur, sem m.a. hefur skrifað bæk-
urnar Perlur í náttúru
íslands, Fuglar í nátt-
úra Islands og Strönd-
in í náttúra Islands.
Samtökin plöntuðu
því fræi sem Græni
herinn er orðinn í dag.
Að sögn Ólafs er eng-
um betur treystandi á
þeim vettvangi en
Stuðmönnum sem era
á leiðinni í græna her-
ferð um landið í sum-
ar. Hann segir mikil-
vægt að umhverfismál séu sett í
skemmtilegt samhengi og gerð líf-
leg. „Þau eru ekki bara tóm leiðindi
og orrasta um eina verksmiðju eða
virkjun. Þau era satt að segja
lífsmáti eða eins konar lífsviðhorf.
Við teljum að með því að einblína
ekki bara á neikvæðu hliðina á um-
hverfismálunum muni menn til
lengri tíma litið ná meiri árangri. Við
teljum að við höfum breytt ýmsu til
góðs og að barátta SÓL í Hvalfírði
hafi í raun verið upphafið að þeirri
vakningu í umhverfismálum sem átt
hefur sér stað að undanfómu.
Ólafur segist þó sakna þess að
ekki hafi enn tekist að mynda heild-
arsamtök umhverfis- og náttúra-
vemdarsamtaka í landinu sem hefðu
sameiginlegan vettvang. Nýverið
hafi þó verið stofnuð Umhverfissam-
tök Islands sem áttu að gegna þessu
hlutverki. „Þeir sem stofnuðu þessi
samtök stóðu utan við önnur um-
hverfissamtök og töldu sig að hluta
til hafna yfir það fólk sem hefur stað-
ið í eldlínunni til þessa. Því hefur
ekki enn náðst góð samvinna þar á
milli.“ Hann bætir því þó við að
óformlegu samstarfi samtakanna
hafi verið ýtt úr vör með veitingu
umhverfisverðlaunanna og segist
vona að það verði byggt upp frekar í
framtíðinni.
Bjartsýnn á framtíðina
Ólafur er tilbúinn að vinna áfram
að umhverfis- og náttúravemd eftir
að hann lætur af formennsku SÓL
enda era þetta hans hjartans mál.
Hann segist þó ætla að taka sér hlé
frá opinberam málefnum um sinn
vegna þess hve barátta undanfarinna
tveggja ára hafi tekið mikið á. Hann
sagði að stjóm samtakanna hefði ver-
ið einstaklega samhent og er þakldát-
ur félögum sínum fyrir
samstarfið. Oft hafi
menn þurft að setja sig
inn í flókin mál á
skömmum tíma en sök-
um góðrar samvinnu
hafi það oftast tekist
vel.
Hann er mjög bjart-
sýnn á framtíðarhorf-
ur í umhverfismálum á
íslandi. „Við eigum að
geta verið í farar-
broddi í umhverfis- og náttúravernd
í heiminum því við búum yfir svo
mikilli þekkingu og höfum yfir svo
hæfu fólki að ráða á þessu sviði.
Tækifæri íslendinga liggja í ósnort-
inni náttúra. Við heyram fréttir úr
Evrópu þar sem landbúnaðarvörar
eru stórspilltar vegna eiturefna á
meðan íslensk matvæli era til fyrir-
myndar hvað varðar hreinleika og
gæði. Islenskir bændur era jafn-
framt afar framsæknir og harðir að
verja hagsmuni sína. Því hef ég fulla
trú á að sól verði hátt á lofti í Hval-
firði um ókomin ár. Grannur hefur
verið lagður að því að í Hvalfirði sé
rekin stóriðja í fullri sátt við um-
hverfið og að þangað verði litið í leit
að fyrirmynd um hvernig vinna eigi
að þessum málum.“
„Ég hef ekki heyrt
af öðrum umhverf-
issamtökum sem
hafa haldið áfram
að berjast eftir að
baráttan er töpuð
og borið jafn mikið
úr býtum og við
höfum gert.“
„Umhverfismál eru
ekki bara tóm leið-
indi og orrusta um
eina verksmiðju
eða virkjun. Þau
eru satt að segja
lífsmáti eða eins
konar lífsviðhorf."
3D studio
MAX
.——~
31) Stiuiio MAX ei [wð
foi rit sem noö liefui hvaö
iiiestum viustelíluui (
|ji ivuldíU - og ln eyFnm iulrt
gei ö. Frti iö ei i I lelst n þa'tti
foiiitsins, teiknrtö i
Di ividd, geiöcii stuttrti
lu e\ tíni\ tulii UniiniítUoii) og
|M‘i ni\ udset trti (lendering)
fyi ii sjonvrti p og í ilmui
• Xrtiniö er l J-0 klst. langt.
(180 kennslustundir)
• Xeestu nrtniskeiö byrjfl t septeniber.
• Upplýsingar og iunritun í snna S44
4SOO eört SSS 4980

Nýt tölvu- og viðsidtptaskóHrm hefuropnað
amcm gkestlegan skóla t Hlíðasmára 9
ÍMpoivogittIv0b6tarv0sMhnn I Hafnarftrðt
Nýi tölvu- &
viðskiptaskólinn
Hólshrauni 2 - 220 Hafriaifiröi - Stmi: 556 4980 - Fax: 555 4981
Hlfðasmára 9 - 200 Köpavogi - Sfrni: 544 4500 - Fax: 544 4501
Tölvupóstfang: skoli@ntv.is - Heimasföa: www.rrtv.is
III
MENNTASKÓLINN í KÓPAVOGI
KÓPAVOGURGRAMMARSCHOOL
Nám sem nýtist þér!
Framhaldsnám á skrifstofubraut
Nú stendur yfir innritun í framhaldsnám á skrifstofubraut
Menntaskólans í Kópavogi. Mtkii áhersia er lögð á tölvunám,
viðskipta- og samskiptagreinar.
Kennt frá 17.20 til 21.00, mánudaga, þriðjudaga, miðvikudaga
og fimmtudaga og frá ki. 9.00 til 13.00 á laugardögum.
Inntökuskilyrði: Nemendur sem lokið hafa a.m.k. 5 önnum í
framhaldsskóla eða hafa sambærilega menntun. Þeir nemendur
sem hafa lokið námi af skrifstofubraut Menntaskólans í
Kópavogi ganga fyrir um skólavist. Kennsla hefst 30. ágúst en
innritun stendur yfir til 25. júní.
Upplýsingar veitir kennslustjóri bóknáms milli kl. 9.00 og 15.00.
MENNTASKÓLINN í KÓPAVOGI
Ferðamálaskólinn - Hótel- og matvælaskólinn - Leiðsöguskóiinn
Digranesvegur - IS 200 Kópavogur - fsland
Simi/Tel: 544 5510. Fax 554 3961.