Morgunblaðið - 14.06.1950, Blaðsíða 6

8
tíORGVNBLAÐIB
Miðvi'kudagur 14. júní 1950.
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Rítstjóri: Valtýr Stefánssor. (ábjvgðarafi.l
Frjettaritstjóri: íyar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ristjóm, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Askriftargjald kr. 14.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 80 aura eintakið. 85 aura með Lesbók.
Friðarsókn kommúnista
KOMMÚNISTAR UM allan heim hafa nú fengið nýja línu
irá húsbændunum í Moskva. Nú eiga þeir að taka friðar-
rnálin upp á arma sína og þykjast hvarvetna vera hinir einu
sö.mu friðarvinir, sem ætli að reyna að forða þjóðunum
uncan þeim ógnunum, sem „stríðsæsingamenn" lýðræðis-
þjójanna búi þeim. Kommúnistablöð hvarvetna um heim
flytja nú friðarboðskap á næstum hverri síðu í stað bylt-
ingaráróðurs. Samtímis er í flestum löndum byrjað að safna
undirskriftum undir einhverskonar friðarávarp. Sennilega
verður þess ekki langt að bíða, að friðarpostularnir hjer á
Islandi, kommúnistarnir, hefji undirskriftarsöfnun, til þess
að strnda ekki að baki samherjunum erlendis.
★
Kornmúnistar erlendis segja sjer hafa orðið mikið á-
gengt í undirskriftasmölun sinni. Er það í rauninni ekkert.
undarlegt, enda þótt mikill fjöldi fólks hafi komið auga á
úlfshár kommúnismans gægjast undan friðarskykkjunni
hjá mörgum undirskriftasmölunum og því ekki viljað Ijá
nafn sitt á slíka lista í þeirra höndum. Allar þjóðir heims
þrá frið og það er því ekkert afreksverk að fá milljónir
manna til þess að skrifa undir ávarp til stórveldanna um
að vernda friðinn. Myndi vafalaust hver maður fúslega
Skrifa undir friðarávarp, sem borið væri fram af einlægni,
en ekki hræsni og yfirdrepsskap.
★
Það hofir jafnan verið svo um kommúnista, sem aðra
oístækisraenn, að þeir eru hættulegastir, þegar þeir eru
blíðyrtastir og setja upp sakleysissvip. Það þarf heldur ekki
mikla skarpskyggni til þess að sjá, að þessi friðarsókn
kommúnista á sjer aðeins eitt takmark: Að gera lýðræð-
isþjóðirnar andvaralausar um öryggi sitt, svo að rússneski
biörninn geti gleypt þær, þegar honum þóknast. Öll „frið-
rrsóknin“ beinist gegn öryggissamtökum lýðræðisþjóðanna.
Þær einar eiga að ógna heimsfriðinum. Kommúnistablöð-
in á Norðurlöndum og vafalaust víðar, segja afdráttarlaust,
í.l' rauði herinn og herbúnaður Rússa sje aðeins til varnar
iriðirium og verkalýðnum. Þaðan á engin stríðshætta að
stafa. Undirokun þjóðanna í Austur-Evrópu er líka á þeirra
rn.áli bráðnauðsynleg ráðstöfun til þess að tryggja friðinn.
Þjóðviljinn ætti að birta meira úr þessum blöðum en hnnn
g ir til þess að sýna þjóðinni hið kommúnistiska hugarfar
, sinni rjettu mynd. Það er varla nokkur vafi á því, að
kr.mmúmstarnir á Norðurlöndum myndu telja það lofsverð-
an þáít í friðarbaráttu rauða hersins, ef hann rjeðist inn
í Finnniand eða eitthvert annað Norðui’landanna til þess
í-c vernda þau fyrir „stríðsæsingamönnunum“.
★
í síðustu heimsstyrjöld Iá við að andvaraleysi lýðræðis-
þjcðcnna yrði þeim að falli. Meðan Þýskaland bjó sig undir
r.' lcggja undir sig heiminn, sváfu flestir forustumenn lýð-
ræcisríkjanna værum svefni. Churchill og fleiri slíkir voru
þc. óspart kallaðir stríðsæsingamenn af „friðarsinnum“
þeirra tíma, nasistunum. Lýðræðisþjóðirnar hafa nú lært af
þessari bitru reynslu. Þær vilja ekkert fremur en lifa í friði
við allar þjóðir, en þær hafa sjeð hið nýja einræði hremma
hverja þjóðina eftir aðra. Þær hafa því bundist samtökum
um að efla öryggi- sitt sameiginlega ,og þær hafa um Ieið
hafið mjög merkilegt samstarí á sviði efnahagsmála og fjár-
mála. —
Gegn þessu samstarfi, ekki aðeins hinu hernaðarlega,
heldur einnig því viðskiptalega, hamast kommúnistar af
óllum mætti. Og þótt fylgið hafi að vonum hrunið af þeim
vegna þessarar sviksamlegu baráttu gegn hagsmunum þjóða
sinna, eru þó enn alltof margir, sem láta blekkjast af falsi
þeirra. En einnig þetta fólk mun senn skilja eðli „friðar-
sóknarinnar“ og annarra loddarabragða kommúnista. Það
þefir aldrei staðið á lýðræðisþjóðunum til samstarfs um
eflingu og verndun friðar og rjettaröryggis í heiminum,. en
þótt þær vilji margt í sölurnar leggja fyrir friðinn, þá
munu þær fyrr fórná friðnum en frelsínu. Þær munu því
ckki velja hinn kommúnistiska frið, sem er í því falinn að
boygja sig möglunarlaust undir kommúnistiska harðstjórn.
IIR DAGLEGA LIFINU
, A LANDAMdPRUIVl .
MFNNIXGARINNAIÍ
DR. JULIAN HUXLEY, prófessor, hinn kunni
breski fræðimaður, ljet svo ummælt eftir
stutta heimsókn til íslands fyrir einu eða
tveimur árum, „að það væri á takmörkum að
hægt væri að lifa menningarlífi á íslandi“.
Ekki fylgdi það sögunni hvoru megin hann
teldi íslensku þjóðina við þau takmörk.
Hjer verður ekki deilt við vísindamanninn
um landamæri menningarinnar á þessum
hnetti. En ef sá sami maður hefði verið stadd-
ur í Þjóðleikhúsinu í fyrrakvöld þykir mjer
ekki ólíklegt, að hann hefði verið tilleiðan-
' legur til að endurskoða ummæli sín.
•
RJETT AF STAÐ FARIÐ
UM ÞENNA einstæða viðburð í lista- og menn
ingarsögu íslensku þjóðarinnar er nóg aé vitna
í Orð dr. Páls ísólfssonar, sem hann sagði við
mig og fleiri eftir sýninguna:
„Hjer hefur verið farið rjett af stað, með
því að koma í upphafi fram með það besta,
sem til er á sviði óperusöngs. Það verður til
þess, að í framtíðinni látum við ekki bjóða
okkur neina meðalmennsku á þessu sviði“.
•
HEKLA OG
MIÐNÆTURSÓLIN
LÍTIÐ SKILJUM við ennþá, hvað Hekla,
hverirnir og miðnætursólin eru mikið að-
dráttarafl fyrir útlendinga, sem koma hingað
til lands.
Það mátti meðal annars heyra á sænsku
sönggestunum, er eg hitti nokkra þeirra, eftir
frumsýninguna í fyrrakvöld. Það voru ekki
síst konurnar í hópnum, sem ljetu þær óskir
í ljósi að fá tækifæri til að sjá þetta þrennt.
Vonandi að þeim verðí að óskum sínum.
BRAÐÞARFAR
' RÁÐSTAFANIR
BLÓÐIN SEGJA frá því, að þessa dagana
sje Slysavarnafjelagið að gera tilraun til að
kenna yngstu ökumönnum bæjarins — hjól-
reiðaíólkinu — algengustu umferðarreglur.
Það var sannarlega ekki vanþörf á.
tíáskalegt er að sjá hvernig unglingar æða
um göturnar á reiðhjólum, án þess að gera
. minnstu tilraun til að fara eftir einföldustu
reglum.
Tilraun Slysavarnafjelagsins er virðingar-
verð og ber án efa einhvern árangur.
MANNASIÐUM
EN VÆRI ekki hægt að slá tvær flugur í einu
höggi með því beinlínis að kenna unglingun-
um um leið undirstöðuatriðin í almennum
mannasiðum?
Það eru hvort eð er margir unglingar, er ekki
læra þá siði heima hjá sjer að flestir eru
farnir að örvænta um, að skólarnir gegni
þessu sjálfsagða skyldu%rerki sínu.
Uriglingar, sem vaða að fólki með ópum og
óhljóðum og sóðalegu orðbragði á almanna-
færi, þurfa ekki' síður að læra dálítið í um-
gengnisvenjum, en umferðarreglum.
•
NÁSKYLDAR
NÁMSGREINAR
SANNLEIKURINN er sá, að kurteisi og um-
ferðarreglur eru nokkuð skyldar námsgrein-
ar og það er erfitt að kenna dónum að fara
eftir settum reglum yfirleitt, hvort, sem það
eru umferðarreglur, eða annað.
Þcss vegna er þessu slegið fram hjer, ef
vera mætti, að það yrði til að ljetta Slysa-
varnafjelaginu kennsluna. En hún er eins og
áður er sagt, alveg bráðnauðsynleg og er allra
góðra gjalda vert, að sá þarfi fjelagsskapur
sefur ekki á verðinum.
ÍÞRÓTTIR
fslandsmófið:
Aliurnesinoar skoruSu tvlsvar á
Víkingur (0) 4 ÍA (1) 3
(Bjarni, Gunnl., Baldur 2);
(Þórður, Sveinn T. 2)
ÞESSI ósigur Akurnesinga hefur
gert að engu alla möguleika á, að
fjelag utan Reykjavíkur hreppi
íslandsmeistaratitilinn í fyrsta
sinn á yfirstandandi móti. Enda
þótt öll Reykjavíkurfjelögin hafi
sigurmöguleika, eru möguleikar
Vals og Víkings svo hverfandi, að
það mun svo til einsýnt, að undir
lokin muni það verða Fram og
KR, sem bítast um hnossið. En
hvað getur ekki gerst á móti sem
þessu.
Á síðasta íslandsmóti dró mjög
af Akurnesingum er líða tók á
mótið, og virðist það sama ætla
að verða uppi á teningnum nú.
í þessum leik örlaði lítt á snerp-
unni og kraftinum, sem fært
hafði þá nærri sigri í leiknum
gegn Fram. Leikur liðsins var nú
allur rólegri og samleikur betri.
Þeir urðu fyrir því óláni að Jón,
v.úth. skyldi meiðast svo, er lið-
ið hafði nóð góðum tökum á leikn
um í síðari hálfleik og sótti fast
að jafna, er leikar stóðu 2:1 þeim
í óhag.
“Það hóir mjög uppbyggingu
sókna þeirra, hve innherjarnir
leika innarlega og halda sig
nærri hvor 'öðrum. Við það skap-
ast of stórar eyður, þar sem fram
verðir andstæðinganna eru alls-
ráðandi og hafa nóg rúm til að
athafna sig. Slík leikaðferð er
einmitt vatn á myllu Kristjáns,
sem þá ó auðvelt með að þeytast
á milli þeirra og eyðileggja sam-
leikinn. Framlínan verður einnig
.laus í reipunum, útherjarnir
njóta mjög takmarkaðrar aðstoð-
ar og miðframherjinn fær nær
eingöngu sendingar, sem illmögu]
legt er að vinna úr.
Akurnesingar ljeku fyrst und-
an sunnan strekking og eftir
stundarfjórðung skoraði Þórður
Þórðarson fyrsta markið, en með
rjettri „dýfingu“ hefði markv.
Víkings átt að vera í lófa lagið
að koma í veg fyrir það. Strax í
upphafi síðari hálfleiks jafnaði
Bjarni og stuttu síðar bætti Bald
ur öðru við með hornspyrnu,
sem Helgi markv. sló inn í netið.
Þannig stóðu leikar er stundar-
fjórðungur var eftir, en þá mis-
tókst Halldóri, bakv., að hreinsa
eftir að markv. hafði „robisoner-
ad“ og skoraði Gunnlaugur. —
Nokkru siðar slasaðist Helgi í dýf
ingu og rann knötturinn frá hon-
um fyrir fætur Baldurs, sem
bætti því fjórða við. Á vellinum
voru nú aðeins 9 leikfærir Akur-
nesingar, þ.a. miðframv. í marki
og hófu þeir nú látlausa sókn og
skoruðu tvisvar á síðustu 2 mín.
Skoraði Sveinn Teitsson bæði úr
vítaspyrnu.
ÍA: Helgi Daníelsson, Halldór
Sigurðsson, Sveinn Benediktsson,
Sveinn Teitsson, Dagbjartur
Hannesson, Ólafur Vilhjálmsson,
Halldór Sigurbjörnsson, Pjetur
Georgsson, Þórður Þóiðarson,
Guðjón Finnbogason, Jón Jóns-
son.
Víkingur: Sigurjón Nielsen,
Guðmundur Samúelsson, Svein-
björn Kristjánsson, Kjartan Elías
són, Helgi Eysteinsson, Kristján
Ólafsson, Sigurður Jónsson,
Ingvar Pálsson, Bjarni Guðnason,
Gunnlaugur Lárusson, Baldur
Árnason.
Dómari var Mr. Victor Rae. —
Áhorfendur voru um 2500.
INNANFJELAGSMÓT Sund-
fjelagsins Ægis og Sundflokks
KR var haldið í Sundhöll
Reykjavíkur 11. júní. Ari Guð-
mundsson Æ, setti. nýtt met í
500 m. skriðsundi karla. Hann
synti vegalengdina á 6.44.8
min., sem er 14 sek. betra en
gamla metið, sem Jórias Hall-
dórsson átti. Helstu úrslit urðu
sem hjer segir:
100 rn. flugsund karla: —
Sigurður Jónsson KR, 1.16.8
mín.
50 m. skriðsund karla: — Ari
Guðmundsson Æ. 27,7 sek.
50 m. baksund drengja: —
Þórir Arinbjarnarson Æ, 36,1
sek.
100 m. baksund karla: —
Hörður Jóhannesson, Æ, 1.16.6
mín.
50 m. flugsund drengja: —
Elías Guðmundsson, Æ, 37,1
sek. —
50 m. bringusund kvenna: —
Guðlaug Pjetursdóttir, KR. 45.6
sek. —
400 m. skriðsund drengja: -—
Magnús Guðmundsson, Æ,
6.02.6 mín., sem er nýtt drengja
met. —-
500 m. skriðsund karla: —
Ari Guðmundsson, Æ. 6.44.8
mín., (met).
50 m. skriðsund drengja: —
Þórir. Arinbjarnarson, Æ, 29.4
sek. Magnús Thoroddsen. Æ„
30,2 sek.
50 m. flugsund karla: — Sig-
urður Jónsson KR, 33,8 sek.