Morgunblaðið - 23.02.1957, Blaðsíða 14

14
MOnCTJNRT 4 Ð1Ð
Laugardagur 23. febrúar 1957
— Útgefendur
Framh. af bls. 9
Þetta tel ég hreinustu firru og
fór ekki dult með það í Birtings-
greininni. Þó hefði ég kveðið enn
fastar að eftir útkomu Árbókar
1956, því að i henni eru verk
sem engum gæti dottið í hug að
orða við skáldskap. Ekkert er
auðveldara en benda á marga
menn betur færa til að ritstýra
Árbókinni, en ég nefni einungis
þann sem mér kemur fyrstur í
hug: Snorra Hjartarson skáld
— í öðru lagi taldi ég ungum
höfundum lítinn heiður að því,
að Árbókin væri geíin út sem
„kálfur“ Nýs Helgafells, er væri
nú orðið aðeins svipur hjá sjón.
— Grein mín endaði á þessum
orðum: „Fórleggjurum er ekki
ofætlandi að gefa út rerk þeirra
(ungu) rétt eins og annarra höf-
unda, og ég heiti á ungskáldin
að beita upp í og sigla fremur
af sér alla útgefendur en láta
bjóða sér upp á auðmýkjandi
samflot með gömlum fúakláfum"
(þ. e. kálfs-systemið). Eins og
ljóst má vera hafði ég enn í
huga þau furðulegu ummæli
Helgafells, að útgefendur ættu að
raga verk ungra skálda eftir
óvirðulegri reglum og gefa þau
út með fyrirhafnarminni hætti
en skáldskap eldri höfunda, rétt
eins og það væri refsiverð ódygð
að vera ungur.
Hvort sem Kagnari Jónssyni
finnst ég hafa verið óþarflega
tannhvass eða ekki, erum við
áreiðanlega á eitt sáttir um
kjama málsins: að sinnuleysi
forleggjara um verk ungra höf-
unda sé bókmenntunum skað-
legt og útgefendurn ósæmandi.
Það ræð ég meðal annars af
því, að miklu minni ástæða er
nú en fyrir nokkrum árum að
kvíða því, að Helgafell fari að
„loka bókhaldinu“. Forlagið er
að hefja útgáfu fjölda myndlist-
arbóka, sem mikill fögnuður verð
ur að, ef vel tekst, — hefur einn •
ig á prjónunum útgófu á bók-
um eftir marga unga menn úr
ýmsum listgreinum: Thor, Leif
Þórarinsson, Jón Óskar, undir-
ritaðan og efalaust fleiri. Ég
fagna þessu af alhug og vona,
að önnur bókaforlög fari að
dæmi Helgafells. Mér er nefni-
lega ekki þannig farið, að ég
fái sting í hjartað við að sjá
aðfinnsluefnunum fækka. Það
er hægt að hugsa sér svo margt
skemmtilegra en hrópa sig hás-
an út af sleifarlagi sem auð-
velt er að bæta úr með ofurlitl-
um vilja.
Ég vil að endingu víkja stutt-
lega að hneykslun nafnleysingja
nokkurs í Vísi á „vanþakklæti"
Jóhannesar Helga. Ég þekki eng-
an listamann sem meti lítils á-
huga Ragnars Jónssonar á
listum né ósíngjörn störf hans íil
eflingar listalifi í landinu. En hitt
er annað mál, að listamenn eru
engir gustukamenn eins né neins.
Enginn kemst við, þó að rithöf-
undar og aðrir listamenn séu
húðskammaðir á opinberum vett-
vangi fyrir verk sem þeir hafa
unnið eins vel og þeir frekast
gátu, af stakri virðingu fyrir
verkinu og án þess að hugsa um
þóknun eða þakklæti. Er frem-
ur ástæða til að klökkna af með-
aumkun, þótt skapheitur höfund-
ur segi útgefanda sinum til synd-
anna, ef honum finnst sér mis-
boðið? Ég held ekki, enda sann-
færður um að Ragnar Jónsson
kann því betur að menn gangi
beint framan að honum en vegi
úr launsátri.
Einar Bragi.
— O —
RITSTJÓRAR Morgunblaðsins
hafa leyft mér að lesa grein
Einars Braga, riíhöfundar, og
boðið mér rúm í blaðinu fyrir
stutta athugasemd, en umræð-
um af þessu tagi um Árbókina
væri þar með lokið í blaðinu.
Ég hefi enga ástæðu til að van-
treysta þeim orðum Einars
Braga að hann beri ekki ábyrgð
á öðrum árásum á ritstjóra og
útgefendur Árbókar skálda en
þeim, sem hann hefir birt undir
eigin nafni í Birtingi, og flest eru
endurtekin í greininni hér að
framan, enda man ég ekki bet-
ur en tekið sé fram í greinar-
gerð minni, að ég dragi það
sjálfur í efa. Ég uni því líka hið
bezta að til séu menn, sem telja
aðra jafnhæfa til að stjóma Ár-
bókinni og okkur K. K. og vil
undirstrika þau ummæli að út-
gefendur megi ekki síður en höf-
undar njóta þeirra réttinda að
vera „húðskammaðir á opinber-
um vettvangi.“
R. J.
EGGERT CLAESSEN og
GÚSTAV A. SVEINSSON
hœstaréttarlögmenn.
Þórshamri við Templarasund.
Viggó Bförnsson—minningororð
f DAG fer fram í Þjóðkirkjunni
í Hafnarfirði minningarathöfn
Finns Viggó Björnssonar, mat-
sveins, er féll fyrir borð af m.s.
Dettifoss, er skipið var statt út af
Austfjörðum á útleið hinn 1. þ. m.
Finnur Viggó var fæddur í
Hafnarfirði 11. nóvember 1906,
sonur hinna mætu hjóna Björns
skipstjóra Helgasonar og Ragn-
hildar Egilsdóttur, er nú búa í
hárri elli.
Tíðum hafa velflestir tápmikl-
ir, vaskir menn þegar á unga
aldri valið sér hafið að svæði
sínu til afhafna. Jafnvel þótt
síðar í lífi þeirra gerist kostir
miklir til góðra lífskjara í landi,
heillar hafið svo mjög hugann,
að fátt eitt getur breytt þar
nokkru um meðan seigla er í sin
og heilsan ei þrýtur. Slíkir menn
sem þessir eru gifta sérhverrar
þjóðar, sem byggir afkomu sína á
siglingum, sjósókn og auðæfum
hafsins.
Um fermingaraldur hóf Viggó
þátttöku í störfum á sjónum.
Fyrst í stað sem léttadrengur á
togurum, við matseld, síðar við
matreiðzlu á millilanda flutninga-
og farþegaskipum. Þegar í fyrstu
byrjun ávann hann sér vinsemd
og vináttu skipsfélaga sinna. Þeir
fundu hjá honum alúð í störfum
og drenglund, lipurð og ósér-
hlífni, svo ungur sem hann var.
Þessir eiginleikar og aðalsmerki
hins sanna sjómanns einkenndu
Viggó æ síðan.
Þótt Viggó hafi ekki samfellt
stundað störf á sjónum, var hug-
ur hans þó jafnan bundinn ein-
mitt þeim, og til starfa á sjón-
um leitaði hann aftur og aftur,
þótt eigi gengi hann ávallt heill,
og ævi sína endaði Viggó við
skyldustörf sin á sjónum, og er
nú nár í votri gröf.
Hinn 20. febrúar 1932 giftist
Viggó eftirlifandi konu sinni
Maríu, fædd Seuring. Hjónaband
þeirra var hið ástúðlegasta, enda
voru þau hjón samhent um flest.
Frú María bjó Vig'gó fagurt heim-
ili, sem hann dáði og unni af heil-
um hug. Þar andaði hlýju, ástúð
og umhyggju, sem hans við-
kvæma lund kunni að meta. Heim
koman var því ævinlega kær og
ljúf.
Þá er Viggó lagði úr höfn í þá
för, er honum varð ekki aftur-
kvæmt úr, hafði hann það á orði
við vini sína, að væntanlega yrðu
þeir á skipi sínu aftur komnir
heim fyrir 20. febrúar, og andlit
hans geislaði af tilhlökkun, því
þann dag áttu þau hjónin silfur-
brúðkaups-afmæli. Heimkoman
yrði þá ánægjulegri en nokkru
sinni.
Án tvímælis mun einnig eigin-
konan hafa borið í hjarta sér
sömu hugsanir og undirbúið heim
komu ástvinarins af ríkum huga
kærleiks og vináttu.
Skip hans kom af hafi daginn
fyrir afmælisdaginn — en rúm
Viggós var autt.
Sár söknuður og tregi ríkir nú
í huga eiginkonu, dóttur og sona,
tengdadóttur, foreldra og syst-
kina.
Við vinir þeirra vottum okkar
einlægustu samúð syrgjendunum,
og biðjum þess að forsjónin megi
líkna þeim í þungri raun og mik-
illi sorg. Söknuður þeirra er
mikill og sár, en minningin um
góðan dreng og heimilisföður lýs-
ir því skærar, sem tryggðabönd-
in voru sterkari.
— Vinur.
2
LESBÓK BARNANITA
LESBÓK BARNANNA
3
Kæra Lesbók!
Ég ætla að segja frá
atviki, sem kom fyrir
hann pabba minn fyrir
mörgum árum.
Þegar flest hús hérna
í Keflavík voru hituð
með kolum, vann pabbi
við að aka þeim út.
Það var eitt sinn síðari
hluta dags, rétt fyrir jól-
in, að pabbi barði að dyr-
um í húsi, sem hann átti
að flytja kol í. En eng-
inn kom til dyra. Opnar
hann þá dyrnar og geng-
ur inn í forstofuna. Þar
var dimmt inni, en samt
sá hann eins og glitta í
eitthvað, hann sá ekki
betur er\ þar væri maður
á hreyfingu. Pabbi bauð
gott kvöld, en enginn
svaraði. „Ég er að koma
með kol, hvar á ég að
láta þau?“, kallaði pabbi,
en ekki svaraði maðurinn
þessu neinu, þó hann sýnd
ist horfa á .hann. „Þetta
er skrýtið“, hugsaði pabbi
með sér, „skyldi þetta
vera einhver hrekkjalóm-
ur, sem ætlar að gera mér
bilt við? En honum skal
nú ekki verða kápan úr
því klæðinu". Hann gekk
eitt eða tvö skref innar
og spurði þennan náunga,
hvort hann væri bæði
blindur og heyrnarlaus.
Ekki svaraði maðurinn,
en pabba sýndist hann
koma á móti sér og glápa
á sig. Nú var pabbi satt
að segja orðinn hálf
smeykur ,en vildi þó ekki
viðurkenna það, svo hann
rétti fram hendurnar til
að vera viðbúinn að taka
á móti þessum náunga, ef
hann færi eitthvað að
ybba sig. Og það stóð ekki
á því. Hann setti sig í
sömu stellingar ög pabbi,
og fór að pata eitthvað
út í loftið. Pabba var nú
farið að renna í skap, svo
hann stappaði í gólfið fyr-
ir framan þennan bjána,
sem gerði ekkert annað
en herma eftir honum.
Snigillinn
SNIGILLINN er eins kon-
ar krossgáta, sem er þó
byggð upp með nokkuð
öðrum hætti en venjuleg-
ar krossgátur. Síðari hluti
hvers orðs er byrjun á
því næsta. Gefið er upp
hve margir stafir eiga að
vera í hverju orði. Það er
tiltölulega auðvelt að
finna orðin og ef þú hefur
Loks kom kona innan úr
eldhúsinu, sem heyrt
hafði öll þessi læti, og
þegar hún opnaði hurð-
ina og ljósið féll fram í
forstofuna brá pabba nú
fyrst verulega í brún.
Hver haldið þið, að mað
urinn hafi verið?
Það var enginn annar,
en pabbi sjálfur, í spegli
sem var á veggnum beint
á móti honum! 1 dimmri
forstofunni sá hann óljóst
hreyfingar sínar í spegl-
inum án þess að sjá, að
þar var spegill.
Páll Valur, 8 ára,
blýant við hendina, get-
ur þú byrjað strax.
1. reykt í pípu — 5 stafir
2. fyrir aftan — 6 —
3. jurtaolía — 8 —
4. hnötturinn — 6 —
5. lengst frá
því yzta — 6 —
6. kerfi af
stöfum — 9 —
7. stundar — 5 —
8. sefar — 4 —
9. þrammar — 5 —
10. ílát — 3 —
ÞETTA er bréfið frá hon-
um Birni, 7 ára, sem allt
var prentað með listileg-
um upphafsstöfum. Hann
hefur mikinn áhuga á Les
bókinni. Sem betur fer
gleymdi hann ekki að
senda bréfið, eins og hann
var þó hræddur um.
Og hérna er það:
Góða Lesbók barnanna!
Viljið þið ekki hafa
„Klói segir frá“ fyrir
framhaldssögu? Það væri
gaman. Eða kannske „Gili
trutt“? Ég les Lesbókina.
Svo væri gaman að fá svo
lítið meira af skrítlum.
Já og líka að hafa hana
einni blaðsíðu lengri. Les-
bók barnanna er mjög
skemmtileg. Ég vona að
ég gleymi ekki bréfinu.
Vertu sæl,
Björn Sigurbjörnsson,
7 ára, Reykjavík.
Kæra Lesbók!
Þegar ég sá fyrsta tölu-
blaðið fylltist ég strax á-
huga á að safna Lesbók
barnanna.
Mér datt þess vegna í
hug, að segja frá ýmsu
efni, sem gaman væri að
birtist í blaðinu. Get-
raunir og krossgátur er
gaman að hafa öðru
hvoru. Líka væri gott að
fá birtar óskir um bréfa-
viðskipti. Mig langar til
að skrifast á við dreng
eða stúlku 13—15 ára. Hef
mikinn áhuga á frímerkj-
um.
Væri ekki hægt að hafa
örlítinn frímerkjaþátt ein
stöku sinnum í blaðinu?
Þá er alveg nauðsyn-
legt að hafa skemmtileg-
ar, stuttar sögur og skrítl-
ur. Líka er gaman að
myndasögu og gott væri
að hafa framhaldssögu
fyrir litlu krakkana.
Ég býst ekki við að
hægt verði að birta helm-
inginn af því, sem ég hefi
talið upp.
Svo óska ég Lesbók-
inni góðs gengis í frajn-
tíðinni.
Kristján P. Sigurpálsson,
Lundi við Varmahlíð,
Skagafirði.
Veldu veginn
Mamma önnu og Óla
hefir sagt þeim, að í dag
megi þau gera það sem
þau langi mest til.
Óla langar að fara nið-
ur að tjörninni til að
reyna nýja bátinn sinn,
en Anna vill helzt fá að
fara með mömmu í dýra-
garðinn og sjá öll skrýtnu
dýrin, sem þar eru.
En Óli og Anna eiga
ekki samleið, þau verða
að fara sína leiðina hvort.
Getur þú hjálpað þeim að
velja veginn?