Morgunblaðið - 12.05.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 1967.
Ólafur Björnsson prófessor:
REYKSKÝINU YFIR ,HINNI
LEIÐINNI' BLÁSIÐ BURT
DAGBLAÐIÐ Tíminn hefur sem
kunnugt er nú á annað ár
skemmt lesendum sínum með
þvi að leggja fyrir þá einskonar
gestaþraut, eða þá að ráða í það,
í hverju ,hin leiðin“ sem svo
var nefnd f fyrstu, en siðar var
skírð mörgum öðrum heitum,
væri fólgin. Fram til þessa hef-
ur þessi þraut þó reynst al-
menningi æði torráðin, og hefir
það sízt orðið til þess að auð-
velda lausnina þá sjaldan Tím-
inn hefir haft í framimi ein-
hverja tilburði til þess að
„skýra“ það í hverju „hin leið-
in“ væri fólgin.
Stjórnum eins og alltaf áður
Eins og getið hefur verið hér
i blaðinu bar það við á stjórn-
má'lafundi Framsóknarmanna á
Snæfellsnesi fyrir skemmstu, að
bóndi þar úr héraðinu innti
leiðtoga flokksins eftir því, hver
myndu verða úrræði Framsókn-
ar, ef þeir kæmust í valdaað-
stöðu eftir kosningarnar. Tók
hann fram, að hann fylgdi Fram
sóknarflokknum að málum.
Formaður Framsóknarflokksins,
sem staddur var á fundinum
mun engu hafa svarað en Hall-
dór Sigurðsson alþm. tók þá
af honum ómakið og svaraði
fyrirspurn bónda á þann veg,
að flokkurinn myndi sitjórna
eins og hann hefði alltaf gert
áður, og stefnuna þekktu allir.
Halldór er sem kunnugt er einn
hinna greindustu og málefna-
legustu þingmanna Framsókn-
arflokksins, og sá sem einna
óliklegastur er til þess að tala
af sér á opinberum vettvangi.
Enda mun því síður en svo
hafa verið til að dreifa að þessu
sinni. Honum hefur hins vegar
verið það ljóst, að neikvætt
nöldur9skraf, svo sem einkennt
hefur allan málflutning stjórn-
arandstöðunnar er hugsandi
kjósendum, hvort heldur er til
sjávar eða sveita ekki að skapi.
Þeir vilja auðvitað ekki kaupa
köttinn í sekknum, heldur fá
að vita, hvaða úrræða er von,
ef taka á upp nýja stjórnar-
stefnu. Ummæli Halldórs eru
þvi mjög lofsverð að því leyti,
að þau eru til þess fallin að
skapa stjórnmáladeilunum fyrir
kosningar málefnalegri grund-
völl en málflutningur stjórnar-
andstæðinga hefur hingað til
stuðlað að.
Já, allir þekkja stefnuna
Stjórnarandstæðingar hafa
haldið uppi hörðum árásum á
þau hagstjórnartæki, sem beitt
hefur verið til þess að gera
kleift að framkvæma þá gjör-
breytingu viðskiptahátta, sem
orðið hefur á valdatímabili nú-
verandi ríkisstjórnar, og einkum
er í því fólgin, að valfrelsi neyt-
endanna hefur leyst höftin og
skömmtunina af hólmi. Að-
spurðir um það, hvaða hagstjórn
artæki ættu þá að koma í stað-
inn, hafa þeir yfirleitt engu
svarað.
Hér verður það auðvitað
ávalt svo, hverjir sem við völd
eru, að einhvern veginn verður
að takmarka gjaldeyrisnotkun
þjóðarinnar við það, sem gjald-
eyrisöflunin leyfir hverju sinni.
Sá er og tilgangur þeirra hag-
stjórnartækja, svo sem vaxt-
anna, sparifjárbindingarinnar o.
fl., sem stjórnarandstæðingar
ráðast mest á. Á tímabilinu
1934—58 var öðrum hagstjórn-
artækjum hins vegar beitt í
þessu skyni, svo sem kunnugt
er, nefnilega opinberum úthlut-
unarnefndum, fyrst og fremst
þeirri, er látin var úthluta gjald
eyrisleyfum. En allt umrætt
tlmabil var Framsóknarflokkur-
inn, sem kunnugt er í ríkisstjórn
að undanteknu tæplega 5 ára
tímabili frá 1942—47, en ein-
mitt þá var helzt um einhverja
glufu í haftamúrinn að ræða,
þótt styrjaldaraðstæður og hið
almenna öngþveiti í alþjóða-
viðskiptum fyrstu árin eftir
styrjöldina kæmi að vísu í veg
fyrir að hægt væri að afnema
höftin með öllu. Starfsemi út-
hlutunarnefndanna setti þá svip
sinn á allt athafnalíf og raunar
einnig einkalíf borgaranna á
sama hátt og frjálsræðið gerir
það nú. Ekki verður heldur
komið auga á nein hagstjórnar-
tæki önnur, er komið geti í stað
þeirra sem nú er beitt. Svar Hall
dórs við því, hvers sé að vænta
af hálfu Framsóknar í efna-
hagsmálum virðist því alveg
ótvírætt. Ég get þó ekki varist
þeirri hugsun, þótt það sé e. t. v.
að bera í bakkafullan lækinn að
stinga upp á fleiri nöfnum á
Framsóknarleiðina að „gamla
leiðin“ sé betra heiti en „nýja
leiðin“.
Hvernig voru gjaldeyrishöftin
í framkvæmd?
Vegna þeirra kjósenda, sem
komnir eru af æskualdri, ætti
í rauninni að vera óþarft að
rifja upp, hvernig haftakerfið
reyndist og hve geysilega skerð-
ingu lífskjara og breytingu lífs-
venja það myndi hafa í för
með sér, ef að því yrði horfið
að nýju. En með tilliti til yngstu
kjósendanna og þess, að stjórn-
arandstæðingar virðast mjög
skáka í skjóli þess, að margur
sé fljótur að gleyma, er full
ástæða til þess, einmitt vegna
þess hve mjög kosningarnar
hljóta að snúast um þetta mál,
að rifja ýmislegt upp frá þess-
um tíma. Vafalaust hafa flestir
eða allir þeir, sem í úthlutun-
arnefndunum sátu, viljað rækja
störf sín eftir beztu samvizku.
Mjög hljóta þó flestar ráðstaf-
anir þeirra, að verða umdeildar.
Það er að vísu ódýru verði
keypt, að slá fram almennum
staðhæfingum sem þeirri, að
banna skuli fyrst og fremst inn-
flutning á öllum „óþarfa.“ En
hvað er óþarfi?
Á haftaárunum var lengst af
bannaður eða a.m.k. mjög tak-
markaður allur innflutningur
hljóðfæra. Sönggyðjan hefir
sennilega ekki átt upp á pall-
borðið hjá nefndinni, sem lík-
lega hefur verið sammála um
það, að hljóðfæri teldust óþarfi,
en hinir söngelsku eru þar auð-
vitað á öðru máli.
Þá var innflutningur á nýjum
ávöxtum lengst af bannaður eða
takmarkaður á haftaárunum.
Stóðu um skeið blaðadeilur
milli þekktra lækna hér í borg-
inni og innflutningsnefndar út
af þessu. Töldu læknar nýja
ávexti einhverja hina hollustu
fæðu og mörgum beinlínis nauð-
synlega. En nefndin taldi brjóst-
vit sitt hér betri leiðarstjörnu
en bókvit læknanna. Prófessor
í læknisfræði sagði mér einu
sinni, er ég hitti hann á förnum
vegi, að sér hefði um árabil
verið synjað um gjaldeyrisleyfi
fyrir bækur, er sér væri þörf á
vegna kennslu sinnar og vís-
indastarfa. En nefndin hefur
litið svo á, að prófessorar hlytu
að vera svo lærðir fyrir, að
óþarft væri fyrir þá að lesa
sér meira til.
Kerfinu um að kenna
Vissulega var ókleift fyrir þá
menn, er gjaldeyrisúthlutun
höfðu með höndum að gera öll-
um til hæfis. Þeir hefðu að
vísu getað orðið við óskum
hljómlistarunnenda, lækna og
vísindamanna um innflutning á
hljóðfærum, nýjum ávöxtum og
vísindaritum. En þá hefði orðið
að skera niður innflutning á ein-
hverju öðru, sem bitnað hefði
þá á einhverjum öðrum aðilum
en þeim, sem nefndir hafa verið.
Það er nærtækt í þessu sam-
Ólafur Björnsson.
bandi að minna á hin athyglis-
verðu ummæli Svetlönu Stalin
er hún lét falla föður sínum til
varnar í viðtali við bandaríska
blaðamenn fyrir skemmstu. En
hún sagðist telja það rangt að
- GARRISON
Framhald af blaðsíðu 1.
kveðst m.a. hafa komizt að
raun um það, að vitnum
hafi verið mútað til þess
að gefa vitnisburð, sem
stutt gæti grun um sam-
særi. Samkvæmt frétt AP-
fréttastofunnar, sem Mbl.
barst í dag er þegar hafin
rannsókn á meintum mútu
giöfum til vissra aðila, sem
viðriðnir eru „rannsókn“
Garrisons.
Grein sína hefur Aynes-
worth á þessa leið:
,.Jim Garrison hefur rétt
fyrir sér. Það hefur verið gert
samsæri í New Orleans — en
það er samsæri, sem Garrison
stendur sjálfur að. Það er
samsæri til að finna óvænta
og furðulega lausn á dauða
John. F. Kennedys, og sam-
ræma hana öllum málsatvik-
um; í þágu þessa málefnis
hefur saksóknarinn og menn
hans óbeinlínis verið valdir
að dauða manns og þeir hafa
auðmýkt, niðurlægt og að
lokum eyðilagt fjárhagslega
allmarga aðra.
Meðulin, sem Garrison not-
ar eru reyndar jafnvel enn
vafasamari en málsóknin
reglumönnum hans hafi boðið
ófúsu „vitni“ 3000 dali og
starf hjá flugfélagi, ef hann
aðeins vildi „láta í té stað-
reyndir“ varðandi meintan
fund manna, sem komu sam-
an til að skipuleggja morðið
á Kennedy.
Öðrum manni, sem eyddi
mörgum klukkustundum ár-
angurslaust til að telja
Garrison af samsæriskenn-
ingu sinni, hefur tvisvar ver-
ið ógnað — einu sinni af einu
„vitna“ Garrisons, og síðar
af Garrison sjálfum.
Öðrum — kúbönskum út-
lögum, sakamönnum, eitur-
lyfjaneytendum, kynvilling-
um, flækingum — hefur einn-
ig verið ógnað en vægar farið
í sakirnar, vegna þess að flest
fórnarlamba Garrisons eru
mjög auðsæranleg. Helzt
þeirra er Clay L. Shaw, við-
skiptajöfur og kunnur í sam-
kvæmislífinu. Hann á nú yfir
kenna mannvonsku hins látna
föður síns um allt misferli og
óhamingju fólksins er býr við
kommúniska stjórnarhætti. Þar
sama á við um haftakerfið. Að
þjóðin bjó við miklu lakari kjör
þegar haftakerfi-ð ríkti en hún
gerir nú, var ekki að kenna
þeim mönnum, sem með fram-
kvæmd þess fóru heldur kerfinu
sjálfu. Þetta stafar einfaldlega
af því, að fólkið þekkir betur
þarfir sínar sjálft en nokkrar
opinberar mefndir geta gert, jafn
vel þótt skipaðar séu hinum
góðviljuðustu mönnum.
Sá ekki sólina
Svo er sagt frá fyrrnefndum
stjórnmálafundi Framsóknar-
manna á Snæfellsnesi, að ræðu
menn hafi hver á fætur öðrum
vitnað, að þeir kæmu ekki auga
á þá velmegun, sem hér ríkti
Þetta kemur þó svo í bág við
staðreyndir, sem hverjum manni
ættu að vera augljósar, að það
minnir óneitanlega á Axlar-
Björn sáluga, þegar hann var
uppi á þessum sömu slóðum, sera
fundurinn fór fram á, og kvart-
aði um sólarlitla daga, þegar
venjulegum mönnum sýndist sól
skína í heiði.
Hver á alla einkabílana, sem
fluttir hafa verið inn síðustu
7—8 árin, öll heimilistækin, og
öll sjónvarpstækin og hverjir
hafa notið hinnar stórfelldu
aukningar skemmtiferðalaga til
útlanda á sama tíma? Ætli það
sé ekki íslenzkur almenningur?
Sú neyzla, sem talin er bezti
mælikvarðinn á almenna vel-
megun hefur á umræddu tíma-
'bili aukizt í álíka stórum stökk-
um og SIS tókst í skjóli gjald-
eyrishaftanna að auka veltu
sína á kostnað annarra fyrir-
höfði sér málshöfðun fyrir að
hafa tekið þátt í samsærinu
til að myrða forsetann".
Aynesworth skýrir síðan
frá því, að Jim Garrison hafi
sýnt framtakssemi í starfi í
New Orleans, og njóti þar
talsverðrar virðingar fyrir
röggsemi; því hafi flestir
borgarar New Orleans álitið,
að hann hefði eitthvað fyrir
sér, er hann fyrst hreyfði þessu
máli. Fyrsta handtakan, sem
Garrison lét framkvæma, var
á David Ferrie, sem hafði ver-
ið yfirheyrður af Warren-
nefndinni skömmu eftir morð-
ið. Drykkjusjúklingur nokkur
hafði látið að því liggja, að
Ferrie væri sá, sem hefði átt
að fljúga með Oswald i
burtu eftir morðið. Seinna
játaði drykkjusjúklingurinn
að hafa logið upp sögunnL
FBI og bandaríska leyniþjón-
ustan höfðu ekkert við Ferrie
að athuga. Samt sem áður
varð hann miðpunktur rann-
sókna Garrisons. Ferrie sagði
sjálfur, að rannsókn saksókn-
arans væri skrípaleikur. og að
hann mundi höfða mál á
hendur Garrison, léti hann
handtaka sig. Vikurnar liðu
og að lokum fór svo, að Ferr-
ie, sem var vilialítill og óstöð-
ugur, þoldi ekki yfirheyrsl-
urnar og lézt af mikilli heila-
blæðingu. Garrison sagði. að
hann hefði bersýnilega framið
sjálfsmorð. en við Aynes-
Worth saeði hann orðrétt á
heimili sínu viku eftir lát
Ferries: „Já, við hjálpuðum til
við að drepa tíkarsoninn".
Nokkrum dögum seinna
kom fram annað „lykilvitni"
sölumaður, Perry R. Russo að
nafni. Russo staðfesti kenn-
ingu Garrisons, en þeim, sem
yfirheyrðu hann fannst fram-
koma hans undarleg. „Það
var næstum eins og hann
hefði verið dáleiddur“ sagði
einn lögmaðurinn. Vörnin í
málinu komst litlu síðar að
raun um. að Russo hafði verið
dáleiddur, nokkrum klukku-
stundum áður en hann var
yfirheyrður.
Þá kom fram enn eitt vitnL
27 ára gamall negri og eitur-
lyfjaneytandi. Hann hafði
neytt eiturlyfja frá 13 ára
aldri og þurfti fjóra skammta
af heróíni á dag til að halda
tækja á kreppuárunum 1934—■
38, sbr. grein um það efni sem
ég skrifaði hér i blaðið þ. 29.
apríl sL
Framsóknarmenn eru ekki eicir
um að boða haftastefnuna
Þó að ströng höft og valda-
aðstaða Framsóknarmanna hafi
í meginatriðum orðið samferða
sl. rúm 30 ár, þá er ekki þar
með sagt, að Framsóknarmenn
séu einu og jafnvel ekki mestu
haftapostularnir hér á landinu.
Baráttan gegn þeim ráðstöfun-
um, sem afnám haftakerfisins
hefir byggst á, er einmitt sam-
eiginleg öllum stjórnarandstæð-
ingum. Alþýðubandalagið, og
þó sér í lagi hægri armur þess,
sem nú býður sérstaklega fram,
hefur verið öllu berorðara um
það en Framsókn að hið frjálsa
neyzluval almennings leiði til
ófarnaðar og beri því að afnema
það. Þeir sem lesa „Frjálsa
þjóð“, munu minnast greinar
sem í henni birtist á sl. sumrL
þar sem talað var um að það
væri „nautið sem réði ferðinni"
en „nautið'* voru húsmæður,
sem keyptu erlent kex og tertu-
botna. Menn getur vitanlega
greint á um það, hvort slíkar
og aðrar fjárráðstafanir sam-
borgara sinna séu skynsamlegar
eða ekki. En það sem baráttan
fyrst og fremst stendur um í
kosningum þeim, sem nú fara
í hönd, er, hvort fólkið eigi
áfram að fá að ráðstafa fjármun
um sínum eftir eigin vali eða
hvort það eigi, eins og var fyrir
valdatímabil núverandi ríkis-
stjórnar að lúta þar í einu og
öllu forsjá pólitískra nefnda,
sem jafnvel sé falið að ráða þvi
hvað fólk má hafa á borðum sín
sér „gangandi". Hann kvaðst
hafa orðið vitni að því I
skemmtigarði einum, að Clay
hefði látið Oswald hafa þykkt
seðlabúnt, en kvaðst ekki
hafa heyrt hvað þeim fór
á milli. Einn verjandanna
spurði hann að því hvernig
hann fengi fé til að útvega
sér heróín það. er hann þarfn-
aðist og kostaði hann meira
en tvöföld vrkulaun hans.
Hann svaraði. „Ég stel stund-
um“.
Á grundvelli vitnisburðar
negrans var Clay hnepptur I
fangelsi. Aynesworth rekur
síðan hvernig menn Garri-
sons fundu annan mann,
Alvin Beauboeuf, að nafni
og buðu honum 3000 dali fyrir
að styðja samsæriskenningu
Garrisons fyrir rétti. Einnig
buðu þeir honum góða vinnu,
ef hann reyndist samvinnu-
þýður. Beauboeuf var lengi
tregur til en lét að lokum til
leiðast.
Síðustu vitni Garrfsons eru
•tveir menn, sem báðir heita
Oswald að eftirnafni. Einu
afskiptin sem þeir virðast
hafa haft af Kennedy-morð-
inu er, að þeir starfa við
kaffifyrirtæki, þar sem Lee
Harvey Oswald vann einu
sinni.
Aynesworth segir að lokum:
„Garrison virðist nú vera
að glata sjálfstraustinu. Hann
á erfitt með svefn og segir,
að leigt „tundurskeyti" frá
Havana sé á hælunum á sé*.
Sú raunverulega spurning
er ekki lengur hvort Garri-
son hafi „leyst“ morðmólið.
heldur hversu lengi dagblöð
landsins muni þola þessa
skopstælingu á réttlætinu".
Sjólfslæðisíólk
FÉLAGAR í Heimdalli, Verði og
Óðni, sem fengið hafa senda
happdrættismiða í Landshapp-
drætti Sjálfstæðisflokksins, eru
vinsamlega beðnir að gera skil,
sem allra fyrst, því að óðum
styttist sá tími þar til dregið
verður.
um.