Morgunblaðið - 15.05.1971, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. MAÍ 1971
„Samningar um fiskveiðar við
Færeyjar og Grænland erfiðastir44
— segir Nybae Andersen
— markaðsmálaráðherra Dana
FULLTRUI Dana á ráðherra
fundi EFTA er Nybáe Ander-
sen markaðsniálaráðherra og
ræddi Mbl. stuttlega við hann
nin það sem framnndan er
h.já Dönum í sanmingaviðræð
iinum við EBE.
— Hvað er næsta skrefið
hjá Dönum?
— Það verður ráðherra-
fundurinn í Genf 7. júní n.k.
Á þeim fundi munum við
taka fyrir helztu vandamálin,
en þau varða fiskveiðarnar
við Færeyjar og Grænland.
Það er erfitt að segja fyrir
um hvað kemur út úr þeim
viðræðum, en við teljum ólík-
legt, að við fáum lausn á
þeim málum fyrr en Norð-
menn hafa leyst sín vanda-
mál varðandi fiskveiðarnar.
. — Hvaða augum lítið þér
á fundi Rippons í Brússel á
þriðjudag og miðvikudag?
— Ég er mjög ánægður
með þann mikla árangur, sem
þar náðist, en hann er ein-
mitt það sem við höfum beð-
ið eftir. Ég tel ástæðu til tais
verðrar bjartsýni í ljósi
þeirra samninga, sem þar náð
ust.
— Nú er endanlega ákveð
ið að þjóðaratkvæðagreiðsla
fari fram um málið í Dan-
mörku. Viljið þér einhverju
spá um þau úrslit?
— í Danmörku hefur allt-
af verið fyrir hendi meðal al-
mennings meirihluti stuðn-
ingsmanna inngöngu, og ég
tel ekki að þar verði breyting
á. Við göngum til þingkosn-
inga í haust en síðan fer þjóð-
aratkvæðagreiðslan fram að
— Hvernig horfir nú í efna
hagsmálum Dana.
Ég tel að við séum nú á
réttri leið út úr erfiðleikun-
um. Hinn mikli greiðsluhalli
á vöruskiptajöfnuðinum í s.l.
mánuði gefur ekki rétta mynd
af ástandinu, því að aprílmán-
uður er yfirleitt lðlegasti mán
uður ársins. Hin stranga
launa- og verðstöðvun er nú
að bera árangur, atvinnuleysi
er ekkert og ég held að vöru
skiptajöfnuðurinn muni lag-
ast fljótlega með aukinni
framleiðslu og útflutningi.
Nyb&e Andersen.
«... yiu ocu'm uu a ricuiueiosiu ug uinuinmgi. i>yoae anoer
Finnar munu tryggja samkeppnisað-
stöðu sína með samningum við EBE
— segir Olavi J. Mattila
ráðherra Finna
OLAVI Johannes Mattila
er utanríkisviðskiptaráðherra
Finna og hefur gegnt þvi
embætti um árabil. Hann er
verkfræðingur að mennt og
hefur unnið í þjónustu
finnska ríkisins um 20 ára
skeið og hefur mikla reynslu
i milliríkjaviðskiptum; hefur
m.a. verið viðskiptafulltrúi í
sendiráðinu í Peking og Buen-
os Aires. Mbl. spurði hann
um áiit hans á samningum
Breta við Efnahagsbandalag-
ið. Mattila svaraði:
— Ailt bendir nú til þess,
að samningarnir gangi vel,
en þrátt fyrir að Bretar gangi
í Efnahagsbandalagið og Dan-
ir og Norðmenn fylgi á eftir,
trúi ég því ekki, að tollmúrar
verði reistir i Vestur-Evrópu.
Ég óttast það ekki. Stefna
okkar Finna hlýtur að vera
að auka viðskiptin við Sovét-
ríkin og Bandaríkin — það er
stefna okkar.
— Haldið þér ekki að verzl-
un F’inna við Vestur-Evrópu
muni dragast saman — og
því sé Finnum nauðsynlegt
að tryggja hag sinn með aðild
að bandalaginu.
— Nei, ég held ekki að
verzlun okkar muni dragast
Olavi Johannes Mattila
saman og Finnar stefna ekki
að því að komast í Efnahags-
bandalagið. Hið eina, sem við
höfum áhuga á, er að tryggja
samkeppnisaðstöðu okkar á
markaði Vestur-Evrópu og
það munum við gera með sér-
samningum.
- Teljið þér þá enga breyt-
ingu verða á aðstöðu Finna?
Eftir Brússelfundinn nú
tel ég enga breytingu verða
á aðstöðu okkar Finna. EFTA
heldur áfram að vera til og
þróunin á að sjálfsögðu eftir
að skera úr um mörg atriði
og framvindu mála. Ég er
mjög bjartsýnn á framtíðina
viðskiptalega séð og vonast
eftir aukinni samvinnu innan
EFTA við breyttar aðstæður,
sagði Mattila að lokum.
Vandinn að ákveða
stöðu þeirra sem
áfram verða í EFTA
í YFÍRLÝSINGU ráðherra-
fundar EFTA, sem gefin var
út að loknum fundinum á há-
degi í gær, fögnuðu ráðherr-
arnir hversu vel hefur miðað
í samnínga- og undirbúnings-
viðræðum milli EFTA-land-
anna og Efnahagsbandalags-
ins frá þvi þeir komu síðast
saman til fundar í nóvember
sl. En þessa hagstæðu þróun
telja ráðherrarnir í samræmi
við meginmarkmið EFTA,
sem er að efla samvinnu rikj-
anna í Evrópu. Ráðherrarnii
fögnuðu sérstaklega þeim um
talsverða árangri, sem náðst
hefur síðustu daga í viðræð-
um Breta og Efnahagsbanda-
lagsins. Þeir telja einnig, að
undirbúningsviðræðurnar, er
fram hafa farið síðustu
mánuði milli EFTA-landanna,
sem ekki æskja aðildar að
EBE, og Efnahagsbandalags-
ins, ættu að geta orðið grund-
völiur væntanlegra samninga
milii aðilanna. Ráðherrarnir
létu i ljós þá skoðun, að nú
hefði skapazt grundvöllur fyr
ir lausn óleystra vandamála
varðandi öll ElTA-iöndin.
Þannig lýsa ráðherrarnir í
stuttu máli afstöðu sinni til
þeirrar þróunar, sem undan-
farið hefur orðið í efnahags-
legum samskiptum ríkjanna
í Vestur-Evrói>u. Ráðherrarnir
Virðast siður en svo harma
þessa þróun, enda þótt hún
hafi óhjákvæmilega í för með
sér breytingu á samstarfi
ríkja þeirra innan EFTA.
Þeir telja þróunina þvert á
móti i samræmi við megin-
markmið samstarfs þeirra inn
an EFTA, og nú virðast meiri
likur fyrir því en nokkru sinni
fyrr, að því markmiði verði
unnt að ná.
í yfirlýsingu sinni fjalla
ráðherrarnir einnig um breytt
viðhorf í innbyrðis samstarfi
EFTA-ríkjanna. Þeir segja, að
innan EFTA sé og verði unn-
ið að því að finna lausn á
þeim vandamálum, sem glima
þarf við til að viðhalda þvi
viðskiptafrelsi, sem þegar hef
ur leitt af EFTA. Þeir feía
fastaráði samtakanna að
halda áfram að vinna að til-
iögugerð um iausn þessara
vandamála.
Á blaðamannafundinum,
sem forseti EFTA-ráðsins,
Brugger, efnahagsmálaráð-
herra Sviss, efndi til, þegar
lokayfirlýsingin var kynnt,
sagði hann, að vandamálin,
sem leysa þyrfti, væru eink-
um þrjú. í fyrsta lagi þyrfti
að koma á skipulagi í sam-
starfi Efnahagsbandalagsins
og EFTA sem stofnana. í
öðru lagi þyrfti að gera sér
grein fyrir, hvernig samband-
ið ætti að verða milli hinna
tveggja hópa EFTA-landa, þ.e.
þeirra, sem ganga í Efnahags
bandalagið og þeirra, sem
halda áfram i EFTA. Og i
þriðja lagi þyrfti að ákveða,
hver yrðu tengslin milli þeirra
sex EFTA-landa, sem eftir
verða í samtökunum, þegar
Danmörk Noregur og Bret-
land hafa - tengzt EBE. Að
þessu verkefni verður unnið
af fastaráði EFTA í Genf og
munu einhverjar tillögur frá
því vafalítið liiggja frammi á
næsta ráðherrafundi EFTA,
sem efnt verður til i Genf í
nóvember n.k.
í yfirlýsingu sinni ítreka
ráðherrarnir, að þeir leggja
á það ríka áherzlu, að stækk-
un Efnahagsbandalagsins
megi ekki verða til þess að
eyðileggja viðskiptaírelsið inn
an EFTA, og hér að framan er
getið þeirra vandamála, sem
þarf að hyggja að í þvi sam-
bandi. Ráðherrarnir lýstu þvi
einnig yfir, að æskilegt væri,
að hvers konar samningar við
Efnahagsbandalagið kæmu til
framkvæmda á sama tíma.
Svipuð skoðun hefur einnig
komið fram hjá talsmönnum
Efnahagsbandalagsins. En í
þessu ætti þvi að felast, að
þann 1. janúar 1973, þegar
aðlögunartíma Breta er ætlað
að hefjast samkvæmt núver-
andi áætlunum, skuli aðrir
samningar einnig koma til
framkvæmda. Þó yrði e.t.v.
einnig hugsanlegt að miöa við
það tímamark, þegar aðlögun-
artimanum lýkur.
Hér að framan hefur verið
getið helztu atriðanna úr yf
irlýsingu ráðherrafundarins,
þar sem fjallað er um sam
vinnu ríkjanna í Vestur-
Evrópu og tengsldn milli
EFTA-landanna og Efnahags-
bandMagsins, auk þess er í
yfirlýsingunni fjallað þau
einstöku mál önnur, sem rædd
voru á fundinum, en þeirra
verður ekki getið hér.
Ljóst, er, að þau EFTA-
lönd, sem sitja munu eftir i
samtökunum, þegar Efnahags
bandalagið stækkar eru stað-
ráðin í því að halda áfram
skipulagsbundnu samstarfi
sínu innbyrðis, enda þótt þau
leiti sérsamninga við Efna
hagsbandalagið. Hitt er einn-
ig ijóst, að samningar þeir,
sem 011 EFTA-iöndin hafa þeg
ar gert sín á milli munu ekki
raskast, þótt einstök • land-
anna gerist aðilar að EBE og
gangi þvi úr EFTA sem stofn-
un.
Með tilliti til þessa alls
hljóta menn að íhuga, hver
væri staða Islands nú, ef land
ið hefði ekki gerzt aðili að
EFTA fyrir rúmu ári. I
stuttu máli mætti segja, að
við stæðum utangarðs og
hefðum ekki hlotið þá mikils-
verðu viðurkenningu á sér-
stöðu okkar, sem við óneitan-
lega fengum, þegar við gerð-
urnst aðilar EFTA. Þau 8 Evr
ópuríki, sem við þá sömdum
við, munu standa við þá samn
inga sína, enda þótt breyting
verði á skipulaigsbundnu innra
samstarfi þeirra. Aðstaða okk
ar nú til að tryggja stöðu
okkar i aukinni samvinnu
Evrópuríkjanna á sama hátt
og við gerðum með EFTA-
samkomulagin u fyrir ári er
mjög góð og henni má ekki
spilia með skammsýnum sjón
armiðum.
Sókn í Kambódíu
Saigon, 14. maí. AP.
UM 5000 Suður-Vietnamskir
hermenn hófu sókn á tveim
stöðum, inn í austurhluta
Kambódíu á miðvikudag. Þeir
njóta stuðnings bandarískra
flugvéla. Hersveitir þessar
höfðu verið i varnarstöðu sið
astliðinn mánuð, meðan end-
urskipulagning fór fram eft-
ir harða bardaga í öðru hér-
aði. Tilgangurinn með sókn-
inni er sagður að eyðileggja
stjórn- og æfingarstöðvar í
Kambódíu.
— Egyptaland
Framhald af bls. 1
reyndu að fyligja Mn.unni frá
Moskvu. Sadat stafar þó tæp-
lega hætta af óánægju Sovétríkj
anna, því þau þora varla að
hætta á aligera upplausn með
þvi að beita sér gegn honum.
Sadat hélt í dag útvarpsræðu
sem stóð yfir í tæpar tvær
klukkustundir, og þótti mörgum
fréttamönnum hann tala heldur
óskipuiega. Hann lýsti þvi meðal
annars yfir að hann hefði sett
Mohamed Fáwsi, fyrrum varnar
málaráðherra í stofufangelsi, og
sagði að fleiri hefðu verið hand-
teknir. Hann nefndi þó ekki
nö*n. Sadat k'lykkti út með því
að segja að áður en langt um
liði yrði gagnger breyting á
stjórnunarkerfi Arabiska sam-
bandslýðveldisins, með algerlega
frjálsum kasninigum.
t
Útför föður okkar,
SigurSar Stefánssonar,
vígsltibiskiips,
verður gerð frá Dómkirkjunni
í Reykjavik laugardaginn
15. maí kl. 10.30.
Rörnin.