Morgunblaðið - 15.05.1971, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. MAl 1971
15
Síra Sigurður Stefánsson vígslu-
biskup - Minning
KVEÐJA FRÁ PRESTA-
FÉLAGI HÓLASTIFTIS
Þegar séra Sigurður Stefána-
son, vígslubiskup er kvaddur í
hinzta sinn, er hljótt um byggð
ir Eyjafjarðar og Norðurlands.
Söknuður ríkir í hópi vina og
starfsbræðra, þegar hann er all
ur. Bjartar minningar vaka og
leiða hugann til liðnu daganna,
þegar hann gekk fram í starfi
sínu, heílsuhraustur, hjartan-
lega glaður og virðulegur, eins
og hann jafnan var í lífi og
starfi.
Séra Sigurður Stefánsson var
kosinn formaður Prestafélags
hins forna Hólastiftis haustið
1958, og því starfi gegndi hann
til sumarsins 1968, en þá var
hann kjörinn heiðursforseti í
virðingar- og þakkarskyni fyrir
ailt, sem hann hafði unnið að
félagsmálum og kirkjulegri þjón
ustu á löngum starfsferli. Til
Möðruvalla vígðist hann 1928,
prófastur varð hann í Eyjafjarð-
arprófastsdæmi 1953 og vígslu-
biskup í Hólastifti hinu forna
1959. Bæði sem prófastur og
vigslubiskup heimsótti séra Sig-
urður margar kirkjur á Norður
landi og var hvarvetna mikill
aufúsugestur. Þrjár kirkjur í
Hólastifti vígði hann: Efra-Núps
kirkju, Grenivíkurkirkju og
Reykjahlíðarkirkju. í kirkju sem
utan var hann vinsæll og tók
fullan þátt í gleði fólksins og
sorgum.
Séra Sigurður Stefánsson vann
embættisstörf sín þannig, að
þau gleymast ekki. Hann lýsti
þeim með trúarhita, kærleik og
virðuleik, sem hann átti í rík-
um mæli. Störfin vandaði hann
af kostgæfni, mál hans var fág
að og fagurt og framsetningin á
hrifamikil. Ég man þau lofsam
legu orð, sem fyrirrennari hans í
vígslubiskupsembætti, séra Frið
rik J. Rafnar hafði um séra Sig-
urð, hve gott og öruggt væri að
fela ,honum störfin, því að frá
hans hendi væri hvert verk
vandað og óbrigðult.
Hinn langvarandi og erfiði
sjúkdómur varð þess valdandi,
að séra Sigurður Stefánsson
varð að draga sig í hlé fyrir
aldur fram. Það var þung raun
fyrir hann svo mikinn og ágæt
an starfsmann, og sjónarsviptir
þegar hann fór. — Sjúkdóminn
bar hann með karlmennsku,
æðruleysi og trúartrausti, sem
eigi gat dulizt, er gengið var að
sjúkrabeði hans. Þessi seinasta
ganga hans með sjúkdómskross-
inn minnir mig á þessi orð úr
erfiljóði, sem vinur hans Davið
Stefánsson frá Fagraskógi orti,
og flutt voru í Möðruvalla-
kirkju:
Og guðageislar skína
í gegn um skýin dökk
og bak við heita harma
er hjartans ást og þökk.
Með virðingu og þökk flyt ég
hiriztú kveðju til séra Sigurðar
Stefánssonar, vígslubiskups, frá
Prestafélagi Hólastiftis. Guð
bléssi minningu hans og frú Mar
íti Ágústsdóttur. Guð huggi og
blessi börn þeirra og ástvini.
Pétur Sigurgeirsson.
: Síra Sigurður Stefánsson, fyrr
verandi vigslubiskup Hólastiftis
hins forna, var fæddur 10. nóv-
ernber árið 1903 að Bjargi við
Skerja.fjörð, og voru foreldrar
hans hjónin Stefán Hannesson,
ættaður af Hvalfjarðarströnd,
og Guðrún Matthíasdóttir frá
Ft>ssá 1 Kjós. Ólst Sigurður upp
við Skerjafjörð, en móðir hans
fluttist þaustið 1913 til miðWuta
Reykjavikur og hóf veitingasölu
váð Traðarkotssund — vist að-
adlega til að geta kostað son
sinn, Sigurð, til langskóianáms
-j- og þar var heimili hans iMl
skóla- og háskólaárin.
1 Menntaskólanum lenti
Sigurður í ágætum bekk — svo
sem marka má af þvi, að meðal
sambekkinga hans, sem fóru í
guðfræðideild Háskóla folands,
voru sira Helgi heitinn Konráðs
son, sira Björn Magnússon próf-
essor, síra Jakob Jónsson dr.
theol., síra Benjamín Krist-
jánsson, Sigfús heitinn Sigur-
hjartarson, síra Jón Ólafsson í
Holti, sira Kristinn Stefánsson,
síra Þormóður heitinn Sigurðs-
son frá Yztafelii, Þórarinn Þór-
arinsson seinna skólastjóri á
Eiðum og sira Jón Auðuns dóm-
prófastur, —- svo að ég nefni
aðeins þá sem mér koma í hug
umhugsunarlaust. Flestir þess-
ara guðfræðistúdenta stofnuðu
svo ásamt örfáum öðrum, lítið
eitt eldri, mánaðarrit um trúrnál
er þeir nefndU „Strauma", og
var það yfirleitt mjög fjörlega
skrifað og vakti athygli hvar-
vetna um landið. Meðal þessara
ungu áhugamanna var Sigurður
Stefánsson. Einnig gerðist það á
stúdentsárum hans, að hann —
ásamt Benjamín Kristjánssyni —
fór í stúdentaskiptum til Kaup-
mannahafnarháskóla og voru
þar missiris tíma. Þeir félagar
voru svo heppnir að hljóta vist
á heimili rithöfundarins Aage
Meyer Benedictsens, fjöl-
menntaðs ágætis manns og Is-
landsvinar. Kostnaður af öliu
þessu vðr lítiil. Sumarið eftir
dvaldist Sigurður um tveggja
mánaða tíma í Þýzkalandi til
frekari kynningar á guð-
fræði og kirkjulífi annarra pró-
testantískra þjóða.
Guðfræðiprófið tók svo Sig-
urður við Háskóla Islands í febr
úar 1928, með 1. einkunn. Hann
vigðist til Möðruvalla i Hörgár-
dal 13. maí sama ár og kvænt-
ist 19. sama mánaðar bekkjar-
systur sinni, Maríu, dóttur
Ágústs Jósefssonar heilbrigð-
isfulltrúa Reykjavíkur. Þau
fluttust þá þegar til Möðruvalla,
og þar voru þau alla prests-
skapartíð síra Sigurðar — til
ársins 1965, er hann lét af emb
ætti vegna þeirrar vatv
heiísu sem nú hefur dregið hann
til dauða, 67 ára að aldri. Þá
fluttust þau hjónin til Reykja-
víkur og áttu þar heima siðan.
Prófastur Eyjafjarðar-próf-
astsdæmis var síra Sigurður ár-
in 1954-64, og vígslubiskup Hóla
stiftis hins forna varð hann ár-
ið 1959, en sagði þvi embætti
af sér áratug seinna. Bægisár-
prestakall bættist við Möðru-
valla-prestakall árið 1941.
Auk framangreindra embætta
voru síra Sigurði, eins og geng-
ur, fcdin ýmis trúnaðarstörf,
kirkjulegs og stéttarlegs eðlis.
Veigamest þeirra var, að árið
1960 var hauin, að tillögu bisk-
ups, skipaður, annar tveggja
présta, í fjögurra manna nefnd
til að kynna sér -ástand prests-
setranna í landinu og gera til-
lögur um framtíðarskipan prests
setursmála. Ferðaðist sira Sig-
urður víðs vegar um landið, þess
ara erinda, og skilaði nefndin
greinargerð og tillögum. For
maður Prestafélags Hóla-
stiftis hins foma varð síra
Sigurður sjálfkrafa um leið og
hann varð vígslubiskup.
Síra Sigurður stundaði bú-
skap á Möðruvöllum alla sína
prestsskapartíð — hamhleypa
við útiverk — og bjó lengi vel
stórt, en dró úr bústærðinni á
seinni árum, enda jukust
þá heldur unmsvif hans á öðrum
sviðum. Hánn sléttaði allt hið
mikla tún sitt og færði það mjög
út. Úthús jarðarinnar voru öll
endurreist á hans tíma þar.
Ibúðarhúsið brann haustið 1937,
og var þá að sjálfsögðu nýtt
hús reist, en það var, að frum-
kvæði sha Sigurðar, stækkað
árið 1950.
1 félagsmál — auk hinna
kirkjulegu — lagði sira
Sigurður mikið verk. Sýslu-
nefndarmaður Arnarness-
hrepps var hann frá árinu 1950
unz hann fluttist frá Möðru-
völlum. Formaður fræðsluráðs
Eyjaf jarðarsýslu frá árinu
1948. Hann átti mikinn þátt í
stofnun og stjórn sjúkrasamlags
svæðisins; var formaður í Slysa
varnafélagsdeildinni og fulltrúi
hennar á landsfundum. Ennfrem
ur átti síra Sigurður sæti
í stjórn Skógræktarfélags Ey
firðinga. Simastöðvarstjóri
byggðarlagsins — o.s.frv. —
Síra Sigurður var félagi í Akur-
eyrarstúku Frimúrarareglunnar.
Hann var sæmdur riddara-
krossi Fálkaorðunnar.
Síra Sigurður unni hvers kon-
ar islenzkum fræðum og ís-
lenzkri tungu — var nokkur fag-
urkeri. Sjálfur skrifaði hann bók,
þar sem þessi sjónarmið samein-
uðust ást hans á svæði presta-
kalls sins — bókina um síra
Jón Þorláksson á Bægisá
og skáldskap hans. Varð síra
Sigurður að leggja hart að sér
til að koma þvi verki af, því
að þá var heilsan biluð.
Með árinu 1961, veiktist síra
Sigurður, og náði hann aldrei
fullri heilsu aftur. Fáum árum
seinna var hann orðinn óvinnu-
fær að mestu, og var það þessi
sjúkdómur sem dró hann til
dauða. Frú María hafði andazt
árið 1968, og eftir það var sira
Sigurður ýmist í sjúkrahúsi eða
hressingarhæli. Hann andaðist
8. þessa mánaðar á Landspítal-
anum.
Það mátti heita að lifið léki
við sira Sigurð — unz það sneri
alveg við blaðinu, er hann átti
eftir ólifaðan einn áratug. Slík
umskipti myndu öllum mjög örð
ug — ekki sízt lífrikum manni.
En trúin hélt honum uppi —
trúin og óbilandi ástríki konu
hans og barna þeirra. Það mun
með fádaamum, að maður lifi svo
lengi svo illa farinn til heilsu.
En aldrei heyrði ég hann mæla
æðruorð — þegar hann mátti
mæla. Og þegar ég heimsótti
hann, tæpri viku fyrir andlát
hans, og hann hafði rétt staðið
af sér ofsalegt áhlaup dauðans,
Skrifstofustúlka
óskast til starfa sem fyrst við vélabókhald, vélritun o. fl.
Umsóknir ásamt uppl. um aldur, menntun og fyrri störf
sendist afgr. Mbl. fyrir 18. þ.m. merkt: „4191".
var hann nýrakaður, með styrka
stillingu í tilliti, horfðist ítrek-
að í augu við mig svo lengi sem
ég sjálfur vúldi og tók fast í
hönd mína. Þar var maður, sem
gert hafði upp alla reiknimga.
Síra Sigurður var maður hár
vexti og grannur, með stillta
reisn og virðulega þótt fjörmik-
il'l ákafamaður væri, tilfinninga
ríkur og næmur — alla leið inn
í hið dularfulla; röddin hljóm-
mikil og fögur, Með öðrum orð-
um: upplagður prestur — því að
hann var trúaður alla ævi, frá
blautu barnsbeini, svo er móður
hans fyrir þakkandi. Hann var
líka áhrifamikill í messuflutn-
ingi '— og við jarðarfarir —
— raunar hvers konar prests-
störf, og vinsæll meðal sóknar-
barna sinna að sama skapi. Orð-
sending, sem ég fékk frá Þór
Þorsteinssyni, bónda og kirkju-
haldara á Bakka í Öxnadal, er,
hefði ég haldið, trúverð-
ugur vitnisburður þessa. Hann
segir: „Mér er ljúft að minnast
kynna minna af séra Sigurði á
Möðruvöl'lum. Þau eru öll á
einn veg. Yfir öllum hans emb-
ættisverkum hvildi virðulegur
hátiðleiki, sem snart alla við-
stadda, enda vel virtur af sókn-
arbörnunum. Þá var hann ekki
siðri utan kirkju: skemmtilegur
og góður félagi. Ég á margar
góðar minningar um hann, sem
ég mun aldrei gleyma, — konu
hans og börn.“ „Undir þetta tök
um við öll, hér á Bakka,“ bætti
dóttir Þórs, Ólöf, við, en hún
flutti mér símleiðis orð föður
síns, sem orðinn er heyrnardauf-
ur.
Börn þeirra vígslubiskups-
hjónanna eru (eftir aldri talin):
Sigrún (húsfreyja í Reykjavík),
Bjöm Uögregluþjónn í Reykja-
vík), Ágúst (sóknarprestur í
Ólafsvík) og Rannveig (flug-
freyja og húsmóðir í Reykja-
vík).
Ég minnist telpu á fermingar-
aldri sumarið áður en ég fór I
guðfræðideild Háskóla Is-
lands, 1918. Hún var bæði fríð,
vel vaxin og sköruleg. Hún átti
oft leið þar fram hjá sem ég
átti þá heima. Tveimur — þrem-
ur árum seinna fór ég að taka
eftir unglingspilti, háum,
grönnum og sérkennilegum —
mér fannst eitthvað listamanns-
legt við hann. Svo er það einn
góðan veðurdag, að ég kynntist
þessum pilti. Hann trúði mér
fyrir því, að hann elskaði þessa
fögru stúlku, sem reyndist vera
bekkjarsystir hans. Nokkru
seinna voru þau trúlofuð — og
Iifðu siðan, er ástæður leyfðu,
saman í ástríku hjónabandi, unz
dauðinn tók fyrir samvist-
ir þeirra þessa heims.
„Gerið yður vini,“ sagðd
Jesús, „til þess að þeir taki á
móti yður i hinar eilífu tjald-
búðir!“ Ég ber lifandi von' í
brjósti um, að þessi tvö hafi nú
endursameinazt —-. á enn full-
komnari hátt en verða
mátti hér í heimi. Og segja
mætti mér, að fágætur næmleiki
sira Sigurðar — því að þetta
voru þau María og Sigurður —
hafi átt þátt i því fagra öryggi,
sem lýsti af honum, er ég heim-
sótti hann nokkrum dögum áð-
ur en hann dó — lýsti
af honum er hann, að sínu leyti,
var eins og rúst eftir loftárás.
Björn O. Björnsson.
Enn er skarð höggvið í hóp
skólabræðra og fornvina. Eng-
um gat þó á óvart komið
andlát síra Sigurðar Stefáns
sonar, vanheilsa hans var orðin
löng, og dauðinn hvlld frá þján-
ingum og inngangur að nýju lífi
og starfi.
Sira Sigurður fæddist 10.
nóvember að Bjargi við Skerja-
fjörð. Foreldrar hans voru
Stefán Hannesson og Guðrún
Matthiasdóttir. Ólst hann að
mestu upp undir handleiðslu
móður sinnar, sem var mikilhæf
kona og varð syni sínum ómet-
anleg stoð andlega og efnalega.
Hann lauk stúdentsprófi úr
Menntaskólanum í Reykjavík
1924 og háskólaprófi í guðfræði
1928. Var hann skömmu
síðar kosinn prestur til Möðru-
valla í Hörgárdal og tók hann
vígslu 13. maí 1928. Nokkrum
dögum síðar kvæntist hann
bekkjarsystur sinni Mariu
Ágústsdóttur, heilbrigðisfull-
trúa Jósefssonar. Fluttust þau
þá þegar norður og reistu bú á
hálfu hinu forna höfuðbóli, þar
sem þau bjuggu síðan við mMa
reisn um tvo áratugi.
Það var engin tilviljun, að
Framhald á bls. 18.
MELAVÖLLUR
Á völlinn nú töltið og takið á,
trimmið það skaðar engan.
í dag kl. 14 leika
Ármann — Valur
Mótanefnd.
Fiskiskip til sölu
Til sölu er 50 tonna tréskip með sérstaklega
hagkvæmum greiðsluskilmálum.
Einnig 38 tonna bátur jsem er í endurbygg-
ingu og verður tilbúnn í nóvember 1971.
Til sölu eru 6, 7, 11, 22, 55 tonna tréskip.
Hef aðila sem vill kaupa stálfiskiskip yfir
100 rúmlestir.
ÞORFINNUR EGILSSON,
héraðsdómslögmaður,
Austurstræti 14, sími 21920.
Heimasími 24617.