Morgunblaðið - 22.09.1976, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER 1976
31
— Vík fyrir
Framhald af bls. 31
að þoka úr efsta sæti á lista
Alþýðuflokksins á Vestfjörðum
fyrir Karvel Pálmasyni í næstu
kosningum ef til sliks kæmi.
„Ég er tilbúinn að gera allt sem
mitt fólk á Vestfjörðum, sem mig
hefur stutt, biður mig um að gera,
enda er það líka þess að afgreiða
þessi mál en ekki mitt,“ svaraði
Sighvatur.
Þá náði Morgunblaðið tali af
Ragnari Arnalds, formanni
Alþýðubandalagsins og spurðist
fyrir um viðhorf hans til hugsan-
legs samstarfs við hluta fylgis-
manna Samtkanna.
„Mér virðist eðlilegast," sagði
Ragnar, „að þeir Samtakamenn
fái að gera upp mál sín I friði án
þess að við, sem I öðrum flokkum
erum, séum að blanda okkur I þau
mál. Mér kemur ekkert á óvart, að
nokkrir forustumenn Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna á
Vestfjörðum skuli nú stefna opin-
berlega að því að ganga til liðs við
Alþýðuflokkinn. Það var áður
vitað. Hitt þykist ég vita að
margir Samtakamenn telji aðrar
leiðir gæfilegri fyrir vinstri
hreyfinguna i landinu."
Ólafur Ragnar Grimsson segir I
viðtali við Þjóðviljann I dag:
„Hins vegar er ljóst að mikill
fjöldi Samtakafólks telur sig eiga
mun meiri samleið með stefnu
Alþýðubandalagsins og vildi þvi
efla þann flokk sem breiða
fylkingu vinstri manna á grund-
velli markmiða sósíalisma, þjóð-
frelsis og hagsmuna verkalýðs-
stéttarinnar."
Ég fagna þessum ummælum
enda hefur Alþýðubandalagið
ávallt stefnt að því í orði og verki
að sameina Islenzka vinstri menn
og sósíalista I árangursrlku
starfi.“_____f t ______
— 10 stór-
meistarar
Framhald af bls. 32
upplýsingar hjá Guðmundi I gær,
að auk hans og Friðriks yrðu með-
al þátttakenda 10 aðrir stórmeist-
arar, þeir Hort, Gligoric, Ivkov,
Sax, Matulovic, Velimirovic, Garc-
ia, Smejkal, Vakic og Barikov.
Mótið hefst 29. september n.k. og
lýkur 17. október.
— Rannsókn
Framhald af bls. 32
næstu 10 árin af skyldum veirum.
Morgunblaðið spurði Margréti
Guðnadóttur, hvort llkur gætu
verið á því að spánska veikin
hefði gengið hér eftir 1918 —
aðeins vægari en I faraldrinum.
Margrt sagði að inflúenza væri
mjög óstöðugt fyrirbæri og þvl
væri ekki unnt að fullyrða um
það, en reynslan hefði sýnt að
iðulega þegar inflúensufaraldur
hefði gengið fylgdi slóði skyldra
stofna á eftir — sem ekki væru
nákvæmlega eins. Dregur því úr
sýkingunni. Aðaltoppur veikinn-
ar var 1918 eins og kunnugt er og
var hann alls staðar það ár. Var
þetta geysiskæð veiki og dó þá
fleira fólk en í heimsstyrjöldinni
1914—18. Er því ljóst að hún var
ákaflega miklu skæðari en
inflúensa er alla jafna.
1 þessum hópi, sem athugaður
hefur verið er fólk, sem segist
hafa fengið anga af spönsku
veikinni árin á eftir. Um leið og
sýnin hafa verið tekin hefur
fólkið verið spurt um sjúkdóms-
sögu sina, m.a. um inflúensu —
einnig um búsetu þess hvar það
kunni að hafa verið þegar
faraldurinn gekk.
Þegar rannsóknin er gerð upp,
sem þegar er iokið lítur niður-
staðan þannig út að mótefni sem
slóði faraldursins hefur myndað
er svipað alls staðar á landinu.
Fólkið, sem fætt er fyrir 1928
hefur svolitið inflúensumótefni,
einnig á svæðum, þar sem talið er
að spánska vefkin hafi ekki
gengið. Sagðist Margrét Guðna-
dóttir telja að það væri vegna
sama slóðans sem fylgdi
faraldrinum og áður er nefndur
og ekki var reynt að stemma stigu
við. Voru það farsóttir sem
dreifðust um, gerðu lítinn usla,
en náðu að gera fólk jákvætt á
þessum svæðum. Af yngra
fólkinu er ekki allt neikvætt —
einn og einn einstaklingur er
jákvæður, hefur mótefni, en sú
hlið málsins hefur enn ekki verið
að fullu könnuð.
Margrét Guðnadóttir sagði að sá
hópur, sem búið væri að mæla
væri stór meðal gamalmenna og
skiptir hann verulegu máli upp á
bólusetningu að gera. Mótefnið er
mest i árgöngunum, sem fæddir
eru 1908 til 1918. Siðan lækkar
það niður og fólk sem fætt er 1918
heur ekki allt smitazt en sumt
hefur fengið mótefnið. Einnig
minnkar mótefnið, þegar kemur í
árganga sem eldri eru en 1908 og
sýni úr elzta fólkinu, sem fætt er
á árunum 1887—1900 eru minnst
jákvæð, enda er það fólk orðið
það roskið að það heldur mótefn-
um illa.
Þessir hópar eru með 50 til 70%
mótefni á svæðunum, þar sem in-
flúensan gekk, en meðal fólks fyr-
ir norðan og austan er mótefnið
miklu minna. Eru það kannski
nytsömustu upplýsingarnar af
rannsókninni — sagði Margrét
Guðnadóttir. Það fólk, Norðlend-
ingar og Austfirðingar, eru ekki
mjög vel varðir, en svipuð svörun
verður hjá þeim og verður meðal
árganganna frá 1918 til 1928.
Þrir læknanemar á fjórða ári
hafa haft allan veg og vanda að
söfnun sýnanna. Eru það Sigurð-
ur Thorlacius, Karl Kristinsson
og Bjarni Agnarsson. Hafa þeir
borið hita og þunga af öllum þess-
um rannsóknum, söfnun og úr-
vinnslu, en Margrét Guðnadóttir
hefur annazt verkstjórnina.
— Crosland
Framhald af bls. 1
hefur náðst samkomulag þar um
milli Efnahagsbandalagsland-
anna um áramótin. „Þetta þýðir
að EBE-löndin nlu verða að setja
meiri hraða á málið. Fiskveiði-
markamálið verður að leysast
innan 12 vikna,“ sagði talsmaður
samtakanna. Sambandið hefur
innan sinna vébanda útgerðar-
fyrirtæki meir en 400 fiskibáta
sem gera út frá nlu stærstu út-
gerðarbæjunum I Englandi, Skot-
landi og Wales.
— Waldheim
Framhald af bls. 1
áleitnari hvort Sameinuðu
þjóðirnar hefðu efni á þvl —
hvernig sem á mál væri litið —
að viðhalda siðum sem þýddi i
reynd að þá mánuði ársins sem
mest annrlki væri, sinntu full-
trúar veizluhöldum langt um-
fram þær stundir sem þeir
eyddu I vinnu.
Slíkt dreifði og eyðilegði tíma
og krafta, svo að ekki væri nú
minnzt á kostnaðarhlið málsins.
Waldheim kvaðst líta svo á að
það væri I þágu framfara, efna-
hagslegra sem félagslegra og
ekki sízt þegar velllðan væri i
huga höfð, að fulltrúar ynnu
betur, Þeir hefðu skyldur við
þjóðir slnar og sjálfa sig og þvl
væri ráð að breyta þessari
stöðu, hætta að 'sökkva sér I
gleðskap og matarveizlur og
reyna þess I stað að rækja
mikilvæg skyldustörf sem þeir
væru til kjörnir að vinna.
- Fyrrv. ráðherra
Framhald af bls. 1
ton er sprengja sprakk I bifreið
hans. Samstarfskona hans beið
einnig bana við sprenginguna.
Maðurinn, Orlando Letelier, 44
ára að aldri, var varnarmálaráð-
herra Allendestjórnarinnar er
herforingjabylting steypti honum
af stóli árið 1973. Aður hafði
hann verið bæði innanrlkis- og
utanrlkisráðherra. Heimsmála-
ráðið, rannsóknastofnun I einka-
eigu þar sem Letelier starfaði og
er andsnúin herstjórn Augusto
Pinochets I Chile, hélt þvl fram I
kvöld að Letelier hefði verið
myrtur af leynilögreglu Chile-
stjórnar. Letelier hefur allt frá
þvt hann var rekinn úr landi eftir
byltinguna, verið einn af
hörðustu gagnrýnendum
Pinochetstjórnarínnar.
Sendiherra Chile I Washington
Manuel Trucco, harmaði morðið á
Letelier og sagði það vera
„svlvirðilegt hermdarverk" og
hvatti til nákvæmrar rannsóknar
á málinu fyrir hönd stjórnar
sinnar. Bandaríska utanríkisráðu-
neytið harmaði einnig atburð
þennan i kvöld. Letelier var hand-
tekinn og hafður I fangelsi I
nokkra mánuði eftir valdatöku
hersins. Hann kom til Banda-
ríkjanna frá Venezuela, en 10.
september s.l. svipti rlkistjórn
Chile hann borgararétti. Hann er
annar fyrrverandi ráðherra I
stjórn Allende sem ferst i
bílsprengingu erlendis.
— Afríka
Framhald af bls. 1
málið til baka. Fundir fram að
helgi munu væntanlega snúast
fyrst og fremst um skipulagsmál
— kjósa skal 17 varaforseta á
allsherjarþingi og formenn fasta-
nefndanna sjö. Allsherjarumræð-
an með þátttöku 135 landa hefst á
mánudag og mun standa I þrjár
vikur. Kissinger mun að þvi er
talið er halda slna ræðu 30.
september. Allsherjarþingið
stendur I þrjá mánuði.
— Svíþjóð
Framhald af bls. 1
nýkjörna þings að ákveða hver
verður forsætisráðherra fyrir 8.
október, en ljóst er að viðræður
flokkanna þriggja hefjast hið
fyrsta. Fálldin og Gösta Bohman,
leiðtogi Hægfara einingarflokks-
ins, ræddust við f dag, en ekki var
vitað hvort Per Ahlmark, leiðtogi
Þjóðarflokksins, tók þátt I við-
ræðunum.
Bohman var sá eini þeirra
þriggja sem vildi láta hafa eitt-
hvað eftir sér um fundina með
forseta þingsins. Hann taldi það
sjálfsagt mál að þriggja flokka
stjórn yrði mynduð og lýsti þeirri
skoðun sinni að ráðherraembætt-
in ættu að skiptast milli þeirra
eftir þingstyrk. Samkvæmt þessu
ætti Miðflokkurinn að eiga 9 ráð-
herra, Hægfara einingarflokkur-
inn 6 og Þjóðarflokkurinn 4. „Við
munum reka ríkisstjórnarstefnu,
en ekki flokksstefnur, og þetta
mun krefjast einingar milli flokk-
anna,“ sagði Bohman.
Stjórn Palmes mun verða við
völd til bráðabirgða. Alls náðu 16
af ráðherrum hennar kjöri áþing-
ið. þ.á m. Palme sjálfur, en þar
verður hins vegar ekki að finna
Bengt Norling, samgönguráð-
herra, Lennart Geijer, dómsmála-
ráðherra, og Kjell-Olof Féldt,
efnahagsmálaráðherra.
Hin nýja rlkisstjórn mun að þvl
er stjórnmálaskýrendur telja
fljótlega lenda I erjum við hin
valdamiklu verkalýðssamtök
landsins sem eru I nánum tengsl-
um við Jafnaðarmannaflokkinn.
Þá er búizt við þvl að um 60
jafnaðarmenn I opinberum
áhrifastöðum muni láta af em-
bætti slnu við stjórnarskiptin.
Blöð I Stokkhólmi höfðu uppi
vangaveltur um það I dag að einn
þeirra yrði Krister Wickman,
seðlabankastjóri Svlþjóðar og
fyrrum utanrfkisráðherra jafnað-
armannastjórnarinnar.
Sænsk blöð skrifuðu að vonum
mikið um kosningaúrsitin og
stjórnmálaviðhorfið I dag. Kvöld-
blaðið Expressen (frjálslynt)
sagði i leiðara sinum með all-
nokkurri ánægju: „Tlmi eins-
flokksstjórnar er liðinn. Nýr tlmi
er runninn upp“. Expressen segir
að burtséð frá því sem hin nýja
ríkisstjórn komi til með að gera
sér stjórnarskipti heilbrigð fyrir
sænskt lýðræði. Eitt helzta skil-
yrðið sem hin nýja stjórn verður
að uppfylla, að sögn Expressens,
er að hún vinni eftir „frjálslyndri
vinstri stefnu" og muni það verða
meginhlutverk þeirra Ahlmarks
og Fálldins að takmarka áhrif
íahldsaflanna (flokks Bohmans).
Hitt kvöldblaðið, Aftonbladet
(styður jafnaðarmenn), var að
vonum á öðru máli og segir m.a.:
„Nú á ríkisstjórnin samstöðu með
atvinnurekendum." Spáir Afton-
bladet átökum á vinnumarkaðin-
um og jafnframt átökum innan
ríkisstjórnarinnar sjálfrar.
Svenska Dagbladet (styður
Ihaldsmenn) var hins vegar bjart-
sýnt á að nýja rikisstjórnin
mótaði stefnu I þágu „þjóðarinnar
allrar". Það hafi verið hin mikla
„byrði“ að hafa sömu stjórn I
fjóra áratugi sem réð mestu um
kosningaúrslitin. Þá hefði kjarn-
orkumálið ruglað kjósendur I rlm-
inu og sóstalísk stefna alþýðusam-
bandsins hefði skelft marga.
Stærsta morgunblaðið , Dagens
Nyheter (sjálfstætt, fjrálslynt)
nefnir leiðara sinn „Geta þeir
komið sér saman?" Leggur blaðið
áherzlu á að stjórnin nýja verði
„miðjustjórn" og stjórnist af
meirihlutaákvörðunum. Blaðið
segir að borgaraflokkarnir þrlr
séu ekki jafn ósammála og jafn-
aðarmenn hafi látið I veðri vaka;
t.d. hafi orðið vart við „áberandi
einingu um efnahagsmál upp á
slðkastið". Hvetur blaðið hina
nýju stjórn til að hafa gott sam-
band við verkalýðshreyfinguna
og öfugt.
— Skattstofa
Vestfjarða
Framhald af bls. 2
innar I réttu hlutfalli við vinnu-
börgðin.
T.d. hafa nú, auk Búnaðar-
sambands Strandamanna, i
fyrsta sinn verið krafin um
fyrrgreind gjöld ýms áhuga-
mannafélög svo sem ung-
mennasamband og hesta-
mannafélag. Þetta mun og eins-
dæmi og ekki ljóst hver til-
gangurinn er, nema ef vera
skyldi löngun til að ganga af
þess háttar félögum dauðum.
Þá hafa bændur og búalið
sýslunnar ekki farið varhluta
af þvi skattæði er nú rikir á
Vestfjörðum, Þar má greina
innheimtu á söluskatti mörg ár
aftur i tímann sem viðkomandi
hefur greitt af I mörgum til-
fellum, tekjuskatt og útsvar af-
nám persónuafsláttar á sl. ári
áætlaðar tekjur á einstaklinga,
tilbúnar tekjur af fóðrum
búfjár hjá fólki I sambúð og
þeim sem ekki eru I atvinnu-
rekstri, refsiaðgerðir af ýmsu
tagi, ofl. sem of langt mál væri
upp að telja.
Þvi hlýtur sú spurning að
vakna hvert sé I eðli slnu starf
skattstjóra. A að llta á hann
sem hlutlausan aðila milli
skattþegns og rikis eða er hann
settur hinum fyrrnefnda til
höfuðs, hafandi það markmið
að afla ríkinu tekna með öllu
mögulegu móti, notandi hverja
þá aðferð löglega eða ólöglega
sem þjónar þeim tilgangi.
Fundurinn neitar að fallast á
að þannig beri skattstjóra að
vinna enda mun og annar
háttur á hafður á öðrum skatt-
stofum landsins.“
Vegna þessarar ályktunar
Búnaðarsambands Stranda-
manna hafði Morgunblaðið
samband við Hrein Sveinsson
skattstjóra I Vestfjarðaum-
dæmi. Hann sagði að hann vissi
að álögð gjöld félagsins hefðu
verið kærð og myndi hún fá
slna venjulegu meðferð eins og
aðrar kærur. Hann kvaðst ekki
vilja svara ályktuninni, hún
væri gjörsamlega órökstudd. Ef
verið væri að halda þvl fram að
eitthvað ólöglegt ætti sér stað á
skattstofunni, þá væri það
aðeins Imyndun.
Hreinn Sveinsson skattstjóri
sagði að Búnaðarfélagið hefði
kært og málið gengi sinn vana-
gang — kæran fengi venjulega
meðferð og málið hefði ekki
stöðvazt. Hann sagði að ef
Búnaðarsambandið væri á hinn
bóginn að tjá sig um skattamál
annarra, þá væri það nýlunda
og taldi hann vafasamt að það
hefði umboð til slíks. Það hefði
hver og einn bóndi sinn rétt. Er
lesið var fyrir Hreini niðurlag
ályktunarinnar um hinn beizka
kaleik, sem skattstofan væri,
sagði hann: „Já, þeir eru kunn-
ugir, Búnaðarsamband
Strandamanna, ef þetta er eitt-
hvert almennt álit. Þá þykja
mér þeir kunnugir á Vest-
fjarðakjálkanum, ef þetta á að
vera rétt. Hér er aðeins um
fullyrðingu út I loftið að ræða,
sem hvorki segir að vinnubrögð
skattstofunnar séu rétt eða
röng. Það mun koma fram i
viðkomandi úrskurði, hvort svo
sé,“ sagði Hreinn Sveinsson að
lokum.
sióvarfréttir
eina alhliða íslenska sjávarútvegsblaSið.
I nýjasta tölublaði Sjávarfrétta er farið í skelfiskróður með Smára SH 221 frá
Stykkishólmi og á loðnuveiðar við Nýfundnaland.
Sagt er frá heimsókn til Vestmannaeyja og rætt við forsvarsmenn fiskvinnslu-
fyrirtækja og skipstjóra
Sjávarfréttir fjalla um útgerð og fiskiðnað, markaðsmál, rannsóknir visindi,
tækni og nýjungar, skipasmiðar, og margvislegt annaðefni tengt sjávarútveg
Sjávarfréttir er fjórum sinnum útbreiddara en nokkuð annaS blað á sviSi
sjávarútvegsins.
Til Sjávarfrétta, Laugavegi 178 pósthólf 1193.
Rvik. Óska eftir áskrift.
Nafn
Heimilisfang
Sími
\Askriftarsími 823001
sjávarfréttir1