Morgunblaðið - 19.10.1980, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1980
Ekkert mál, sögðu þeir
Eyþór Einarsson, formaður
Náttúruverndarráðs og fram-
kvæmdastjórinn Árni Reyn-
isson, þegar þeir voru að
hvetja undirritaðan óbreytt-
an liðsmann, Elínu Pálma-
dóttur, til að þramma fyrir
málefnið úr Fijótsdalnum yf-
ir hálendið austan Vatnajök-
uls ojí suður í Lón. Og mikið
rétt. Sú hin sama kom tiltölu-
leKa ósár úr gönKunni miklu.
heilluð af þessu hrikalega
fagra landslagi og rígmontin
yfir að hafa sannað að
margra ára innivera og
fundasetur væru ekki alveg
búnar að gera hana að eym-
ingja.
Svæðið austur og norðaustur af
Vatnajökli er einn af þessum
stórbrotnu stöðum á hálendinu,
sem vegna erfiðrar aðkomu hefur
hingað til verið nokkuð sjálf-
verndaður, en faerist nú hratt nær
alfaraleið og stórvirkjunum, með
tilheyrandi rannsóknaumferð og
stórum vinnutækjum. A viðkvæm-
um stöðum kemur það lögum
samkvæmt í hlut Náttúruvernd-
arráðs að fylgjast með, veita
aðhald og vaka yfir umgengnis-
rétti almennings, semsagt að
reyna að sjá til þess að ekki
hljótist skaði af nauðsynlegri at-
hafnasemi en hagur lands og
landsmanna sé tryggður. Norðan
vatnaskila á þessu svæði eru menn
að búa sig undir hina stóru
Austfjarðavirkjun með lóni á
Eyjabökkum og ekki sama hvar
eða hvernig ruðst er um. Sunnan
vatnaskilanna er friðlandið í
Lónsöræfum, sem er á ábyrgð
Náttúruverndarráðs. Og með vax-
andi áhuga ferðafélaga á svo-
nefndum „löngum gönguleiðum"
beinist athyglin gjarnan að frið-
lýstu svæðunum, sem alla jafna
eru fegurst og eftirtektarverðust.
Ferðafélag Islands og ferðafélögin
á Fljótsdalshéraði og Hornafirði
hafa mikinn hug á að gera þessa
leið aðgengilegri ferðalöngum á
tveimur jafnfljótum með göngu-
kofum og göngubrúm yfir erfiðar
ár. Þá skaðar ekki þótt ekki séu
allir skoðunarmenn tilhögunar
jafn röskir. Þeir geta þá um leið
verið ágæt tilraunadýr um rétta
fjarlægð milli skála. Þar sem oft
er illt og raunar ógerlegt að átta
sig á aðstæðum með landabréfa-
þekkingu eina, skipa náttúru-
verndarráðsmenn gjarnan með sér
staðaskoðun og það kom í hlut
okkar þriggja að skoða ýmsar
aðstæður, á þessu svæði. Auk
okkar þriggja, Eyþórs, Árna og
Elínar, lögðu upp úr Fljótsdalnum
Svandís Ólafsdóttir, kona Eyþórs,
Völundur Jóhannesson, formaður
Ferðafélags Austurlands, kunnug-
ur staðarmaður og skátinn aust-
firski Trausti Sigurðsson. Við
Reykvíkingarnir höfðum komið
með flugvél til Egilsstaða, birgt
okkur upp af völdum þurrmat í
Kaupfélaginu og hlaðið skrokkinn
gómsætum veitingum í félags-
heimilinu. Matvæli til ferðarinnar
voru fremur valin eftir þyngd en
bragði. Sérþörfum okkar Svandís-
ar um kaffi þó sinnt, svo og
kröfum Árna um vel útilátið
smjör. En það átti eftir að koma í
ljós, að Völundur hafði birgðir
miklar af einstaklega góðum og
handhægum frostþurrkuðum
þurrmat, sem franskir ferðamenn
höfðu komið með og skilið eftir.
Síðan var lagt upp frá Egils-
stöðum inn með Lagarfljóti á
tveimur jeppum. Ég og farangur-
inn með Trausta á undan í blæju-
jeppa hans með rauðum plusssæt-
um, en hin á eftir í jeppa Völund-
ar. Brátt tók að hitna mikið í
bílnum. Bílstjórinn snarstoppaði,
rauk út, þreif hurðina af hjorum
og renndi henni ofan á farangur-
inn fyrir aftan okkur með þeim
ummælum að í jeppa þessum legði
hitann upp um gólfið. Þar sem
mér sýndist hurðin æði óstöðug
þar og óhentugt að bílstjórinn
Gengið úr
Okkur dvaldist lengi við Eyjabakkafoss, en margir fagrir fossar eru í Jökulsá á Fljótsdal.
rotaðist við að fá hana í hnakkann
á svo mikilli ferð, reyndi ég svo
lítið bæri á að teygja báðar
hendur aftur fyrir mig og halda
við hurðina. Okkur hafði líka láðst
að spyrja Völund nákvæmlega um
leiðina, áður en ekið var af stað, og
lentum því norðan megin ár í
Norðurdal. Sem leiðréttist ekki
fyrr en við hittum bónda á túni
langt frammi í dalnum, þar sem
ekki bólaði á ferðafélögunum.
Raunar leizt mér ekkert á, þegar
Trausti tautaði eitthvað um að

'(\\ N
VAm-
JöKull

suður í
Fyrri grein
Myndir og texti:
Elín Pálmadóttir
Gönguleiðin, sem farin var, merkt með slitinni línu. í þessari
fyrri grein er sagt frá fyrstu 3 dögunum, þegar gengið var
frá Glúmstaðaseli i Norðurdal, suður með Jökulsá i skála á
Hraksíðu, áfram i Geldingafellsskála og loks að Kollumúla-
vatni ofan Tröllakróka.
Hópurinn hefur stækkað við Geldingafell, þar sem Ferðafélag Austurlands
hefur komið upp nýjum og góðum skála. Við skálann áður en lagt er upp:
Árni Reynisson, Svandís Olafsdóttir, Brynhildur Óladóttir, Magnús Hjálm-
týsson, Bragi Björnsson, Brynhildur Stefánsdóttir, Eyþór Einarsson, Trausti
Sigurðsson og Völundur Jóhannesson. Myndina tók Elín Pálmadóttir, níundi
ferðalangurlnn.
komast yfir þessa sprænu, sem
var beljandi Jökulsáin, en ekki
fylgdi hugur máli og hann renndi
rakleiðis til baka út á brú og fram
dalinn að sunnan og höfðum við
þar brátt náð ferðafélögunum á
illfærri slóðinni. Skammt innan
við innsta bæ, Glúmstaðaseí, varð
með engu móti komist lengra.
Skiptum við þar snarlega matvæl-
um í bakpokana, ofan á annan
viðlegubúnað, enda klukkan orðin
sjö að kvöldi. Og ég þrammaði
glaðbeitt af stað með 20 kg á
bakinu.
Leiðin liggur inn með Jökulsá og
upp úr dalnum. Hlíðhi á móti rís í
fyrstu há og innan við Kleif vaxin
fallegum skógarleifum milli
klettabelta. í ánni taka fossamir
við hver af öðrum, svo maður
getur varla slitið sig frá þeim. Það
kom mér alveg á óvart, að sjá
fossa á borð við nafntoguðustu
fossa landsins, sem þarna hafa
ekki einu sinni nafn. Og þó.
Kirkjufoss í dalsendanum, þar
sem við beygjum frá, steypist þar
niður í 30 m hátt gljúfur. Nú er
orðið blautt undir fæti, enda
sveigjum við meðfram Dýjafellun-
um, því ytra og innra. Gangan er
öll á fótinn. Áður en við komum í
náttstað, höfum við hækkað okkur
um 400—500 m. Þá er líka farið að
dimma. Þegar ég var að láta
deigan síga heima í Reykjavík og
þeir Árni og Eyþór að hvetja til
dáða, höfðu þeir slegið því fram að
fyrsti áfangi mundi ekki vera
nema þriggja tíma gangur. En úr
honum teygðist. Við komum ekki í
náttstað fyrr en klukkan hálf eitt.
Höfðum við þá verið að leita í nær