Morgunblaðið - 21.08.1982, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. ÁGÚST 1982
19
Aðalfundurinn að störfum. í innri hringnum sitja aðalfulltrúarnir, en í þeim ytri áheyrnarfulltrúar.
þess að við vorum með sumarskóla
í Hollandi og það var því viðráð-
anlegt að fara hingað, þar sem að-
eins þurfti að fara til Luxemborg,
til að ná í flugvél. Annars hefði
þetta reynst dýrt þeim sem lengra
eru að komnir.
Það er ýmislegt annað sem við
gerum. Við reynum alltaf að halda
nokkrar ráðstefnur á hverju ári,
síðasta ár voru þær fjórar. Þá höf-
um við skipulagt herferðir fyrir
ákveðnum málefnum. Ein slík var
farin nú í sumar og stóð yfir í 9
vikur. Þá fór mini-bus frá okkur
um alla Evrópu, skreyttur slag-
orðum. Ferðin hófst í Osló og það
voru alltaf tveir, þrír meðlimir frá
okkur í honum, sem stóðu fyrir
fundum víðs vegar um Evrópu. Ég
held það hafi verið haldnir yfir
100 fundir í háskólum um alla
Evrópu. Vígorðin voru mannrétt-
indi, friður, frelsi. Við lögðum
áherslu á, að hægt væri að trúa á
frið, en það mætti ekki stofna
frelsinu í hættu fyrir hann og við
mættum þess vegna ekki afvopn-
ast hraðar en Sovétríkin. Þá bent-
um við á mannréttindaþáttinn og
lögðum áherslu á, að hann mætti
ekki gleymast. Við minntum á
Pólland og Afganistan og atburði
þar, sem við undirstrikuðum að
taka yrði með í reikninginn, þegar
menn gerðu upp hug sinn til þess-
ara mála.
Það má nefna að við tökum þátt
í All European Youth and Student
Cooperation, en þau samtök voru
sett á stofn eftir Helsinki-sátt-
málann, til að halda áfram um-
ræðum um mannréttindamál, rétt
manna til að fara yfir landamæri
og annað slíkt. I þessum umræð-
um taka þátt frá Vestur-Evrópu
óopinberir aðilar, en hið sama er
ekki hægt að segja um þátttak-
endurna frá austantjaldsríkjun-
um, því þeir fylgja greinilega
opinberri stefnu í afstöðu sinni til
mála. Sá möguleiki er fyrir hendi
að austantjaldsríkin noti þetta
samstarf til að sýna þegnum sín-
um, að þau njóti viðurkenningar.
Við höfum einmitt verið að ræða
það hér á þinginu, hvort við eigum
að halda þessu starfi áfram eða
ekki vegna þessa.
Þau stúdentasamtök sem ég er
fulltrúi fyrir eru þau stærstu í
Svíþjóð. Þau heita Fria moderata
studenter forbund og samtökin
standa nálægt Moderatana. Ann-
ars er ég að mestu hættur starfi
fyrir stúdentasamtökin og hætti
núna sem formaður EDS. Ég er
núna blaðafulitrúi fyrir formann
Moderatana. Það er ástæðan til
þess að ég komst ekki hingað á
þingið fyrr en á þriðja degi, því að
tiltölulega augljósar. íslensk land-
búnaðarframleiðsla er varin
beinni samkeppni frá erlendum
framleiðendum og verðlagning af-
urðanna miðuð við að framleiðslu-
kostnaður fáist greiddur. Fyrir
löngu voru hafnar ýmsar styrk-
veitingar og lánafyrirgreiðslur til
þess að auka framleiðslu og bæta
samkeppnisaðstöðu landbúnaðar.
Offramleiðslan orsakast aug-
ljóslega af hinni miklu fjárfest-
ingu enda ekki óeðlilegt að bænd-
ur hafi fjárfest, þegar þeir njóta
til þess styrkja og óvísitölubund-
inna lána á verðbólgutíma. Hafa
ber það hér í huga, að þessar fjár-
festingar hafa verið fjármagnaðar
með beinum eða óbeinum erlend-
um lánum.
Offramleiðsluvandamál síðustu
ára hafa nú leitt til sérstakra að-
gerða til samdráttar framleiðslu.
Gripið hefur verið til fóðurbæt-
isskatts og kvótakerfis. Það er
fróðlegt að líta nánar á þessar að-
ferðir. Mér hefur skilist að
offramleiðsluvandamálið hafi orð-
ið sérstaklega þungbært þar eð
hallinn af framleiðslunni dreifist
á tiltölulega fámennan hóp,
bændastéttina, og nú síðast virðist
mér að vandanum hafi verið velt
yfir á enn minni hóp eða þá fram-
leiðendur, sem ekki hafa landbún-
að að aðaltekjulind svo og hina
stærri framleiðendur. Að mínu
áliti er ekki sérlega stórmannleg
aðferð, og færi ég þeim sérstakar
samúðarkveðjur, sem hafa orðið
fyrir þessu og ekki skilja hvers
þeir þurfa sérstaklega að gjalda.
Það veldur mér furðu hversu létt
nú er kosningaundirbúningur í
fullum gangi í Svíþjóð,” sagði Per
Heister að lokum.
Óvön flokkspóli-
tískum málgögnum
Þá tókum við tali Helgu Krum-
beck, framkvæmdastjóra samtak-
anna, og spurðum hana um eðli
starfs hennar og hvernig samtök-
in eru fjármögnuð.
„Ég er framkvæmdastjóri EDS
og hef aðsetur í Bonn. Ég hef
gegnt þessu starfi undanfarin þrjú
ár og er nú að hætta. Þetta er fullt
starf, unnið árið um kring. í minn
hlut koma skipulagsmál samtak-
anna, að sjá um allt sem lýtur að
starfi þeirra, undirbúa ráðstefnur
og sumarskólann til dæmis, yfir-
leitt hvað eina sem til fellur og
snertir samtökin að einu eða öðru
leyti. Þá þarf að halda sambandi
við aðildarfélögin og skipuleggja
allt sem fram fer á vegum sam-
takanna, til dæmis námsferðir
sem farnar eru með ákveðnu milli-
bili til hinna ólíku landa, síðast
fórum við til Kýpur.
Sumarskólann tel ég mikilvæg-
asta liðinn í starfi EDS. í honum
geta fleiri tekið þátt og þar gefst
venjulegum meðlimum tækifæri
til að kynnast sín á milli, sem og
að fræðast um ákveðin málefni.
Við höfum haldið hann núna sex
sinnum, fyrst í Nice í Frakklandi
og síðan víðs vegar um Evrópu,
núna síðast í sumar í Hollandi.
Þátttakan i sumarskólanum hefur
verið þetta 170—250 og það sýnir
vel hve áhuginn fyrir honum hefur
vissir stjórnmálamenn hafa
brugðið út af þeirri stjórnmála-
skoðun að láta samkeppnina ráða
því hverjir ættu að sinna fram-
leiðslunni í stað þessarar handa-
hófskenndu aðferðar. Fóðurbæt-
isskatturinn beinist einnig að því
að draga úr notkun eins breytilegs
framleiðsluþáttar, sem oft hefur í
för með sér lítinn sparnað, en
dregur athyglina frá aðalatriðinu,
að heildar framleiðslugeta landbún-
aðar er of stór. Skatturinn hefur
líka það í för með sér að fjárhagur
einstakra bænda getur stórlega
versnað þar sem þeim er gert erf-
iðara fyrir að bæta sér upp lélegan
heyskap með fóðurbætisgjöf. Ég
tel brýna þörf á að stjórnmála-
menn láti fara fram almenna út-
tekt á landbúnaðarstefnunni eins
og þekkist víða erlendis, t.d. í Sví-
þjóð. Heppilega leið til að bæta úr
þeim sérstaka vanda, sem nú er
við að glíma, tel ég þá, að ríkis-
sjóður úthluti fjármagni til kaupa
bújarða með þeim ásetningi að
leggja þar niður framleiðslu. Hafa
skal það í huga við val bújarða og
varðveislu þeirra að matvælaör-
yggið verði sem minnst skert. Með
þessum hætti eignaðist þjóðin
aukið land til sameignar og hindr-
aði framtíðarbrask með jarðir. Ég
tel það eðlilegt að kostnaðurinn af
mistökum stjórmálamanna við land-
búnaðarmál verði borinn af sem
flestum þegnum þjóðfélagsins. Þó
þarf afurðaverð til bænda að
lækka, ef ekki fæst nægilegt fram-
boð bújarða til kaups fyrir ríkið.
Elías H. Sveinsson,
landbúnaðarhagfræðingur.
verið mikill, því fólk verður bæði
að borga ferðir og uppihald sjálft.
Hvað fjármögnunina varðar,
leggja aðildarfélögin fram ákveðið
fé árlega sem meðlimagjald. Þá
fáum við einnig peninga frá Eur-
opean Youth Foundation, sem
Evrópuráðið setti á stofn, í því
augnamiði að styrkja starfsemi
ungliðahreyfinga af ýmsu tagi. En
auðvitað eigum við í eilífum fjár-
hagsvandræðum, við erum ekki
auðug samtök."
Hvernig hefur aðalfundurinn og
ráðstefnan tekist og hefur eitt-
hvað komið þér á óvart sem fram
hefur komið á ráðstefnunni?
„Það hefur verið góð skipulagn-
ing á þessu hérna, raunar besta
skipulagningin af þeim ráðstefn-
um sem ég hef verið á, en eins og
eðlilegt er tek ég eftir því, þar sem
slíkt er í mínum verkahring og
bitnar mikið á mér ef eitthvað fer
úrskeiðis. Það hefur stundum
komið fyrir að maður þarf að
byrja á að bjarga við málum, þeg-
ar maður kemur á nýjan stað og
uppgötvar kannski að lítið sem
ekkert hefur verið gert. Hvað
ráðstefnuna varðar er það mjög
undarlegt fyrir Þjóðverja að
kynnast fjölmiðlum, sem eru
reknir af stjórnmálaflokkunum
eins og hér er. Slíkt þekkist ekki í
Þýskalandi, nema ef til vill hjá
kommúnistum, að flokkarnir reki
dagblöð. Það er þá helst að það sé
um tímarit að ræða sem þeir
reka,“ sagði Helga Krumbeck.
Pottaplöntu
útsala
Okkar árlega pottaplöntu útsala er hafin, og seljum við nú
Allar pottaplöntur
meö 15—50% afslætti