Morgunblaðið - 19.03.1983, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. MARZ 1983
19
I
Geisli kominn
út á norsku
— í þýðingu Knut Ödegárds
ÞEKKTASTA kvæöi Einars
Skúlasonar, Geisli, sem fjallar um
Ólaf konung helga og jarteikn,
sem urðu eftir píslarvættisdauða
hans á Stiklastöðum 1030, hefur
verið snarað á norsku og nú borizt
Morgunblaðinu. Norska skáldið
Knut Ödegárd hefur þýtt kvæðið
það hefur verið gefið út í viðhafn-
arútgáfu í Noregi. Kvæðið er þýtt
á norskt landsmál, eins og Lilja
Eysteins Ásgrímssonar, sem öde-
gárd þýddi einnig á sínura tíma
við góðar viðtökur í Noregi.
Geisli er myndskreyttur af
Björn Björneboe, sem hélt sýn-
ingu á teikningum sínum hér á
landi ekki alls fyrir löngu við
góðar viðtökur. Hann hefur gef-
ið Hallgrímskirkju grafíkmynd-
ir eftir sig og eru þær til sölu,
til styrktar kirkjunni.
Það er norska útgáfufyrir-
tækið Tiden norsk forlag, sem
gefur Geisla út.
Fremst í bókinni er ritgerð
eftir Knut ödegárd um ljóðið og
skáld þess, Geisli — Guðdóm-
lega ljósið, og var ritgerðin á
sínum tíma birt í Lesbók Morg-
unblaðsins í þýðingu séra Sig-
urjóns Guðjónssonar. Aftan við
hana er ítarleg heimildaskrá og
kemur þar fram að Ödegárd
hefur lagt útgáfu Finns Jóns-
sonar af Geisla til grundvallar
þýðingu sinni. Þessi nýja við-
hafnarútgáfa af Geisla er 83
blaðsíður. í henni eru margar
teikningar tengdar efninu, með-
al annars af Niðarósdómkirkju.
Bókin er í stóru broti og í við-
hafnarbandi, eins og Lilja á sfn-
um tíma.
Einar Skúlason var eitt
margra íslenzkra skálda, sem
tengdust norska konungsvald-
inu á miðöldum. Hann var ekki
einungis hirðskáld, heldur auk
þess stallari hjá Eysteini kon-
ungi á 12. öld. Snorri getur Ein-
ars oft í Heimskringlu.
Geisli var frumfluttur í Nið-
arósdómkirkju 1153. Björn
Björneboe er prestur við þá
sömu kirkju. Hann er kunnur
teiknari í Noregi og iðkar þá list
ásamt pretsstarfi sínu. Knut
Ödegárd er íslendingum að
góðu kunnur. Hann hefur þýtt
ljóð íslenzkra skálda á norsku
og úrval af ljóðum hans sjálfs
Knut Ödegárd
hefur verið gefið út á íslenzku. I
tilefni af þýðingu hans á Lilju
Eysteins Ásgrímssonar birtist
samtal við hann í Lesbók Morg-
unblaðsins. í niðurlagi ritgerð-
ar sinnar um Geisla segir Knut
Ödegárd m.a: „Það er ekki fyrr
en með „Geisla", að við komum
auga á manninn, einstakling-
inn, sem lifað hafði skugga-
tilveru í ættarsamfélaginu, en
birtist nú í sögu okkar. Eins og
meistarinn fæddist meðal þeirr-
ar þjóðar í heiminum sem mest
mat blóðböndin og stofnaði þar
nýtt heimssamfélag um leið og
hann rauf þau, þannig átti ólaf-
ur eftir dauða sinn að rísa upp í
norrænni vitund og vísa veginn
til nýrrar og óþekktrar sam-
ábyrgðar: Samfélags sem miðar
fyrst og fremst við einstakling-
inn. Einstaklingurinn kemur
fram og er viðurkenndur sem
meðbróðir í andlegri einingu
sem nær til hvers manns.
Fyrir ólaf, ekki fyrir Ólaf
Haraldsson eða ólaf digra,
heldur fyrir heilagan ólaf, nær
kristindómurinn til hjartans:
hið harða og kalda hjarta fær
lækningu. Lindir spretta upp. í
norðlægu landi myndast rúm
fyrir hinn innra mann. Og út
frá lindunum, sem spretta upp í
norskum grýttum heimi, rís
umbreytt náttúra, steinninn rís
hátt í dómkirkju fyrir manns-
hjörtu."
Þess má loks geta, að mikil
listadagskrá er haldin um þess-
ar mundir f Munch-safninu f
Osló og er hún á vegum lista-
safna höfuðborgarinnar. Þar
hefur verið fslenzk dagskrá,
sem Knut Ödegárd annaðist,
ásamt Þorgerði Ingólfsdóttur
konu sinni: Island í orði og tón-
um. Þar kynnti skáldið Geisla
og Lilju, en las auk þess upp
ljóðaþýðingar eftir sjálfan sig á
verkum íslenzkra samtíma-
skálda, þeirra ólafs Jóhanns
Sigurðssonar, Einars Braga,
Jóns óskars, Stefáns Harðar
Grímssonar, Matthfasar Jo-
hannessen og Þorsteins frá
Hamri.
Fyrirlestr-
ar um félags-
ráðgjöf
DAGANA 19.—30. mars nk. dvelur
hér á landi próf. Bengt Börjeson.
Ferð hans hingað til lands er á veg-
um Stéttarfélags íslenskra félags-
ráðgjafa og Félagsvísindadeildar
Háskóla fslands.
Prófessor Bengt Börjeson mun
halda endurmenntunarnámskeið
fyrir félagsráðgjafa um efnið: Fé-
lagslegar og persónulegar for-
sendur félagsráðgjafastarfsins.
(Socialarbetaren og det sociala
arbetets villkor). Hann mun
ennfremur halda námskeið fyrir
starfsfólk fjölskyldudeildar Fé-
lagsmálastofnunar Reykjavíkur-
borgar um efnið Börn í kreppu —
hið erfiða barnaverndarstarf
(Barn i kris — om den svára barn-
omsorgen).
Prófessor Bengt Börjeson mun
halda hér tvo opinbera fyrirlestra
í tengslum við dvöl sína hér. Ann-
ar fyrirlestur, sem er á vegum
Kennaraháskóla íslands verður þ.
22. mars kl. 20.30 f Kennarahá-
skólanum og fjallar um efnið Fé-
lagsleg áhrif kennslustarfsins
(Undervisningens sociala konse-
kvenser). Hinn fyrirlesturinn er á
vegum Félagsvísindadeildar Há-
skóla íslands þ. 28. mars kl. 20.30
og fjallar um efnið: Hvað aðgrein-
ir félagslegt meðferðarstarf og
sállækningar (Psykosocialt arbete
og psykoterapi — hvad skiljer,
hvad forenar?)
Fyrirlestrarnir, sem eru öllum
opnir er áhuga hafa á, verða aug-
lýstir nánar siðar.
Ot\óde
^ 3 sýn^^W^ídað
sérstaka a\uð 09 WJg
‘ltí^a,brt9ð'