Morgunblaðið - 19.03.1983, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. MARZ 1983
VIÐSKIPT!
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Umsjón: Sighvatur Blöndahl
Fundur Ráðgjafanefndar EFTA:
Áhyggjur vegna
stuðnings- og
verndaraðgerða
FJÖLMARGIR fulltrúar á fundi Ráðgjafanefndar EFTA í Genf í liðinni
viku lýstu yfir áhyggjum sínum vegna sívaxandi fjölda fjölbreytilegra
stuðnings- og verndaraðgerða, sem hvert ríkið á fætur öðru hefur gripið
til að undanförnu.
Meðal verndaraðgerða, sem
nefndar voru, voru alls konar
tæknilegar hindranir, svo sem sí-
breytilegir staðlar, „samkomulag"
um takmarkanir á útflutnings-
magni, „samkomulag" um lág-
marksverð og skipulagðar tafir við
tollafgreiðslu vara. Sem dæmi var
nefnt að í Frakklandi er aðeins
starfandi ein tollafgreiðslustöð
langt frá París með mjög fáu
starfsfólki, sem tollafgreiða má
videotæki, þannig að biðtími eftir
tollafgreiðslu skiptir mörgum vik-
um.
Þá var og rætt um enn aukna
beina ríkisstyrki til fyrirtækja,
rikisrekin fyrirtæki og niður-
greiðslur vaxta af útflutningslán-
um.
Á fundinum kom fram sú skoð-
un, að ef svo héldi sem horfði
myndi raunveruleg fríverzlun líða
undir lok og að þegar litið væri til
lengri tíma myndu afleiðingarnar
óhjákvæmilega verða enn aukið
atvinnuleysi og versnandi lífskjör.
Um 32 milljónir manna eru nú
atvinnulausar í OECD-ríkjunum
og hafi stjórnvöld sums staðar lát-
ið undan þrýstingi um skamm-
tíma lausn aukinna verndarað-
gerða gegn betri vitund vegna
hræðslu við að ná ekki endurkjöri
ella.
A fundinum var sérstaklega lýst
eftir stjórnmálamönnum, sem
hefðu pólitískan kjark til að
standa og falla með þeim skoðun-
um, sem þeir teldu réttar hverju
sinni.
Fulltrúar verkalýðshreyf-
inganna lögðu áherzlu á að auka
þyrfti hagnað og hagnaðarvon
iðnfyrirtækja þannig að þau
fengjust til að auka fjárfestingar
sínar í nýjum fyrirtækjum og voru
fulltrúar á einu máli að þetta væri
vænlegasta leiðin til að vinna bug
á atvinnuleysinu og til að bæta
lífskjörin. Þá var lögð fram á
fundinum skýrsla efnahags- og fé-
lagsmálanefndar EFTA, sem
rannsakað hefur aðgerðir í vefjar-
og fataiðnaði EFTA-ríkjanna und-
anfarin tvö ár.
Fram kemur í skýrslunni, að
það eru einkum Noregur og Sví-
þjóð, sem styrkt hafa fyrirtæki í
þessum greinum með beinum rík-
Smásala dróst
saman um 3% í
V-Þýzkalandi
SMÁSALA dróst saman um 3% í
janúarmánuði sl. í Vestur-Þýzka-
landi, ef hún er borin saman við
janúarmánuð 1982, samkvæmt upp-
lýsingum vestur-þýzku hagstofunn-
ar.
Smásöluverð hækkaði um 4% á
þessu tímabili, sem er aðeins yfir
verðbólguhækkuninni, sem var
liðlega 3,5%.
isstyrkjum, enda þótt fækkun
starfsfólks í þessum greinum hafi
orðið mest hjá þeim. Nefndin var-
aði við sérstökum aðgerðum af
þessu tagi og hvattti ríkisstjórnir
þessara ríkja til að hætta þeim
með öllu.
í umræðum um alþjóðleg gjald-
eyrisviðskipti lýsti fulltrúi Efna-
hagsbandalagsins gengisstefnu
ýmissa ríkja sem hinni „nýju
verndarstefnu". Voru menn á eitt
sáttir að mjög brýnt væri að bæta
núverandi kerfi alþjóðlegra gjald-
eyrisviðskipta, áður en verra hlyt-
ist af en orðið er, en tóku að öðru
leyti undir þær skoðanir, sem að
framan er lýst.
Fyrir íslands hönd sátu fundinn
þeir Davíð Schveing Thorsteins-
son, Guðmundur H. Garðarsson,
Páll Sigurjónsson, Agnar
Tryggvason, Ólafur Davíðsson og
Ragnar S. Halldórsson.
Hagnaður Bergensen um
100 milljónir dollara
Eitt fárra skipafélaga með hagnað af rekstri á síðasta ári
NORSKA skipafélagið Sig. Bergensen tilkynnti nýverið, að veru-
legur hagnaður hefði orðið af rekstrinum, þrátt fyrir hinar miklu
þrengingar í skipaútgerð þar í landi og víðar. Rekstrarhagnaður
félagsins var í námunda við 100 milljónir dollara, borið saman
við 85,8 milljón dollara hagnað á árinu 1981.
Á síðasta ári rak Bergensen
43 skip, sem eru samtals um
7,6 milljónir DWT og hafa
möguleika til flutninga á
668.000 rúmmetrum.
Þessi niðurstaða er athygl-
isverð fyrir þær sakir, að at-
vinnuleysi hefur verið veru-
lega vaxandi í Noregi á síðustu
misserum, auk þess sem norsk
skipaútgerð hefur átt í veru-
legum rekstrarörðugleikum og
kaupskipafloti heimsins hefur
ekki verið minni um langt ára-
bil.
Talsmaður Bergensen sagði
að stórflutningar félagsins
hefðu gengið sérlega vel á síð-
asta ári og væru þeir aðal-
ástæðan fyrir þessari góðu út-
komu. Hvað framhaldið varð-
aði þá væri ekkert hægt að
segja um það. Mikil óvissa
ríkti ennþá í efnahagsmálum
iðnríkjanna og reyndar flestra
ríkja. Hins vegar væru um-
samin verkefni Bergensen með
því bezta í sögu félagsins,
þannig að ekki væri ástæða til
mikillar svartsýni á næstu
mánuðum.
Flest flugfélög
rekin með tapi
Delta með tap f fyrsta sinn síðan 1948
Miklir erfiðleikar hafa verið í flugrekstri undanfarin misseri, sem hefur
m.a. komið fram í miklum taprekstri flestra flugfélaga heimsins undanfar-
in ár. Árið 1982 varð lítil undantekning frá þessu, samkvæmt upplýsingum
frá IATA, Alþjóðasamtökum flugfélaga.
í nýlegu yfirliti segir m.a., að Delta-flugfélagið bandaríska, sem hefur
verið rekið með hagnaði allt frá árinu 1948, hafi komið út með 17,1
milljón dollara tapi á síðasta ári, borið saman við 91,6 milljón dollara
hagnað á árinu 1981.
Tap bandaríska flugfélagsins
Pan Am var liðlega 450 milljónir
dollara á síðasta ári og virðist
ekkert lát vera á erfiðleikum fé-
lagsins.
Bandaríska flugfélagið TWA
tilkynnti fyrir skömmu, að tap fé-
lagsins fyrir skatta á síðasta ári
væri í námunda við 44,5 milljónir
dollara, borið saman við 28,3'
milljónir dollara á árinu 1981.
Þá má nefna, að bandaríska
fraktflutningafélagið Flying Tig-
ers var með um 72,6 milljóna doll-
ara tap á síðasta ári, en til sam-
anburðar var tap félagsins á árinu
1981 um 22,9 milljónir dollara.
Ekki var þó tap á öllum banda-
rísku félögunum, því United til-
kynnti fyrir skömmu, að hagnaður
upp á 2,2 milljónir dollara hefði
orðið af rekstri félagsins á síðasta
ári.
Franska ríkisflugfélagið Air
heimsins
árið 1982
France var með tap upp á 120
milljónir dollara á árinu 1982, sem
er um tvöfalt meira tap en á árinu
1981.
Þá varð um 19,5 milljón dollara
tap á rekstri hollenzka flugfélags-
ins KLM á síðasta ári, borið sam-
an við liðlega 2,8 milljónir dollara
á árinu 1981.
Þá má skjóta því að, að tap
Flugleiða á síðasta ári var í nám-
unda við 100 milljónir króna, sem
er nálægt 4,8 milljónum dollara á
genginu í dag. Tapið má að stærst-
um hluta rekja til þess, að stjórn
félagsins ákvað að afskrifa eign
Flugleiða í Cargolux upp á 62
milljónir króna, auk þess sem fé-
lagið varð fyrir gengistapi upp á
um 40 milljónir króna.
Sömdu greinar-
gerð um störf
kjörinna
endurskoðenda
VERZLUNARRÁÐ íslands hefur
látið taka saman greinargerð um
starfssvið kjörinna endurskoðenda
hjá félögum og fyrirtækjum.
í greinargerðinni er tiltekið
hvaða þættir séu í verkahring
kjörinna endurskoðenda og hver
sé eðlileg verkaskipting og sam-
vinna milli þeirra og löggiltra
endurskoðenda. Greinargerðin var
rædd á stjórnarfundi í Verzlun-
arráðinu á dögunum og samþykkt.
Hún er fáanleg á skrifstofu ráðs-
ins. ________
49. ársþing FÍI
á miðvikudaginn
FÉLAG íslenzkra iðnrekenda boðar
til 49. ársþings síns miðvikudaginn
23. marz nk. í Kristalssal Hótels
Loftleiða og hefst þaö með setn-
ingarræðu Víglundar Þorsteinsson-
ar, formanns félagsins, klukkan 11.
Að ræðu Víglundar Þorstefns-
sonar lokinni mun Hjörleifur
Guttormsson iðnaðarráðherra
flytja ræðu. Þá verður gert mat-
arhlé.
Eftir hádegisverð verða flutt er-
indi. Björn Jóhannsson mun fjalla
um rekstrarfjármögnun, Brynjólf-
ur Bjarnason um langtímalán iðn-
aðar og Kristján Jóhannsson um
eiginfjármögnun og áhættufé.
Þá verða bornar upp og ræddar
ályktanir ársþingsins áður en til
þingslita kemur.
Minna á alþjóð-
legar vörusýning-
ar í Búlgaríu
VERZLUNARRÁÐ íslands hefur
fengið bréf frá Verzlunarráði
Búlgaríu, þar sem beðið er um að
vekja athygli íslenzkra kaupsýslu-
manna á tveimur alþjóðlegum
vörusýningum, sem haldnar verða
í Plovid í ár. Hin fyrri er fyrir
ýmsar neyzluvörur og verður
haldin 9.—15. maí, en hin síðari er
fyrir tæknibúnað og verður haldin
26. september til 3. október í
haust.