Morgunblaðið - 29.04.1988, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. APRÍL 1988
25
Reuter
Franskir landgönguliðar koma búnaði sínum fyrir í herflutningavél í Nantes. Eftir mannránin á mið-
vikudag sendu Frakkar 300 landgrönguliða í viðbót til Nýju Kaledóniu.
Nýja Kaledónía:
Frakkar hóta að leysa
upp aðskiínaðarsanitök
Gíslarnir eru enn í haldi mannræningjanna
Nouraea, Reuter.
BERNARD Pons, nýlenduráðherra Frakka, sem nú er staddur á
Nýju Kaledóníu og sakað hefur helstu aðskilnaðarsamtök Kanaka
um að standa að baki ránum á frönskum herlögreglumönnum að
undanförau, hefur í hyggju að banna samtökin, hina Sósíalsísku
þjóðernisfylkingu Kanaka (FLNKS). Fór hann fram á það við Jac-
ques Chirac, forsætisráðherra Frakka, að hann leysti samtökin upp.
Segir Pons það vera öldungis
glögglega augljóst að samhengi
væri á milli mannránanna og að-
gerða FLNKS.
Síðastliðinn föstudag voru þrír
franskir herlögreglumenn höggnir
í spað með sveðjum og 16 aðrir
teknir í gíslingu. Á miðvikudag
freistaði yfírmaður sveitanna,
Philippe Legorjus, þess að semja
við mannræningjana og fór til fund-
ar við þá við áttunda mann. Brá
þá svo við að mannræningjamir
tóku þá einnig í gíslingu.
FLNKS hefur ekki lýst mannrán-
unum á hendur sér, en hefur stutt
þau. „Nýja Kaledónía er hluti lýð-
veldisins Frakklands og lútir
frönskum lögum," sagði Pons við
blaðamenn. „Þeir sem gerast brot-
legir við lögin með manndrápum
þurfa að svara til saka.“
Pons upplýsti að einn mannanna,
sem tekinn var í gíslingu á miðviku-
dag, gegni nú hlutverki sáttasemj-
ara en vildi ekki láta uppi hver það
væri. Áreiðanlegar heimildir eru þó
fyrir því að það sé fyrmefndur Leg-
oijus. Hann virðist geta farið á
milli ræningja og yfírvalda óhindr-
aður, en ekki er þó vitað hversu
fíjáls hann er.
Að sögn meðalgöngumannsins
eru gíslamir geymdir í afskekktum
helli í bjargi nokkru. Mun ástandið
í hellinum vera „mjög þrúgandi"
og mannræningjamir harla óróleg-
ir.
BBC:
Leníngradbad
plötusnúðinn
að hinkra við
EITTHVAÐ óvenjulegt var á seyði í nóvembermánuði síðastliðn-
um, þegar óskalagaþættinum Granny’s Chest, undir stjórn plötu-
snúðsins Sam Yossman, var að ljúka hjá Rússlandsdeild BBC.
Sam hafði þá um nokkurt skeið hvatt hlustendur í Sovétríkjunum
tU að hringja í þáttinn, en árangur orðið sáralítill.
Skyndilega gerist það síðan á
flóram klukkustundum 27. nóv-
ember, að 69 hlustendur hvað-
anæva að úr Sovétríkjunum —
allt frá Alma Ata í suðri til Ark-
angelsk í norðri — hringja í þátt-
inn. Þegar lotan stóð sem hæst,
sagði talssímastúlkan í
Leníngrad: „Viltu hinkra aðeins
við, Sam, ég er með fjóra hlust-
endur í viðbót, sem bíða eftir að
fá að tala við þig.“
John Tusa, framkvæmdastjóri
utanríkisþjónustu BBC (BBC Ext-
emal Services), sem útvarpar á
37 tungumálum til um 120 millj-
óna hlustenda um heim allan í
viku hverri, sagði frá þessu nýlega
á fundi í neðri málstofu breska
þingsins. Hann nefndi þetta sem
dæmi um bætt skilyrði til að út-
varpa til Austur-Evrópu í kjölfar
glasnost-stefnu Mikhails S. Gor-
batsjovs Sovétleiðtoga.
Aldrei fyrr höfðu svo margir
hringt, þrátt fyrir að þeir yrðu
að hringja frá opinberam pósthús-
um og símtalið kostaði þijár rúbl-
ur (um 220 ísl. kr.) á mínútuna.
„Við vitum ekki, hvað kom-
skriðunni af stað, en nú er þetta
ekki undantekning lengur, heldur
regla, varðandi samband okkar
við hlustendur í Sovétríkjunum,"
sagði Tusa á fundi með hópi þing-
manna úr evrópsku Atlantshafs-
nefndinni.
Enn er fylgt strangri skömmt-
unarstefnu í utanlandssímtölum í
Rúmeníu, á hinn bóginn virðist
sem orðið sé miklu auðveldara en
var að hringja til Vesturlanda frá
Búlgaríu, eins og frá Sovétríkjun-
um.
Búlgaríudeild BBC fékk 290
upphringingar frá Búlgaríu í
febrúarmánuði síðastliðnum — og
hafa þær aldrei verið fleiri þaðan
í einum mánuði.
Truflunum hætt
Tusa sagði þingmönnunum, að
BBC hefði brugðið við skjótt, þeg-
ar hætt var að trafla útvarpssend-
ingamar í Sovétríkjunum og Póll-
andi, og hresst upp á dagskrána.
Það hefði aftur stækkað hlust-
endahópinn.
Sovétmenn hættu að trafla út-
sendingar BBC á rússnesku í jan-
úar 1987. Samkvæmt áætlunum
stofnunarinnar kostuðu traflan-
imar þá um 800 milljónir dollara
á ári.
Þátturinn Argument (Á rök-
stólum), sem hleypt var af stokk-
unum í september og fjallar urh
málefni líðandi stundar á líflegan
hátt með umræðum og viðtölum,
fékk mikið hrós hjá flestum þeim
194 hlustendum, sem hringdu frá
Sovétríkjunum í janúar.
Tusa sagði, að hlustandi, sem
hringt hefði frá bænum Vladímír
hefði getið þess sérstaklega, hvað
honum þætti málefnalega og fag-
manniega tekið á viðfangsefnum
þáttarins.
BBC telur, að hlustendahópur
sinn í Sovétríkjunum hafí stækkað
úr 14 í 16 milljónir manna á viku,
frá því að truflununum var hætt.
í Póllandi, þar sem hætt var
að trafla útsendingamar 1. janúar
á þessu ári, hefur hlustendum
fjölgað jafnvel enn meira, að sögn
Tusa. Talið er, að hlustendafjöld-
inn hafi tvöfaldast, frá því að far-
ið var að trafla útsendingamar
þangað árið 1980.
Kalifornía:
Efahyggjumenn bindast
samtökum gegn dulspeki
SUÐUR-Kalifornía er Gósenland þeirra sem fást við dulræn og
yfirskilvitleg efni. Þar gera miðlar og menn sem trúa á lækninga-
mátt kvarskristalla það gott. Vísindalega þenkjandi menn eiga
þar undir högg að sækja og fá vart rönd við dulspekifárinu
reist. En sumir reyna þó hvað þeir geta. Stofnað hefur verið
Félag efahyggjumanna í Suður-Kaliforníu. Nú eru tvö þúsund
manns i félaginu „sem stofnað var af fólki sem var að verða
brjálað á því að horfa upp á nágrannann reyna að gera við
bílinn sinn með kristöllum,“ eins og einn forsprakkanna, A1 Seck-
el, eðlisfræðingur í Pasadena, orðar það.
Skynsemistrúarmenn hafa bandaleigur borgarinnar til að
áhyggjur af nýjustu móðursýkinni
í kringum Nostradamus, franskan
stjömuspeking frá 16. öld. Ef
mark er takandi á kvikmynd sem
gerð var árið 1981 um Nostrada-
mus og heitir „Maðurinn forspái"
þá mun Los Angeles farast í jarð-
beija kvikmyndina augum. í
síðustu viku mars bárast til dæm-
is tvö þúsund pantanir til dreif-
ingaraðilans, Wamer Home
Video. Nærri allar pantanimar
komu frá myndbandaleigum í
Kalifomíu.
skjálfta í næsta mánuði.
í raun ragluðust þeir sem gerðu
myndina örlítið í ríminu því
Nostradamus hafði ekki árið 1988
í huga auk þess sem hann spáði
fremur hagléli en jarðskjálfta. En
sú leiðrétting kom of seint.
Áhyggjufullir íbúar Los Angeles
hafa ráðist með offorsi á mjmd-
Upptök skjálftans í
iðrum jarðar
Þá var það sem vísindamenn-
imir gripu til sinna ráða. Tugir
áhyggjufullra Kalifomíubúa
höfðu hringt til stjömufræðistofn-
ana eftir að hafa séð myndina.
Starfsmenn Griffíth-stjömuskoð-
unarstofíiunarinnar í Los Angeles
hrandu fjölmiðlaherferð af stað
til að útskýra fyrir mönnum að
ekki væri um að ræða neina
beinlínuröðun reikistjama í maí-
mánuði. Auk þess bentu þeir á
að þó jarðskjálftar væra vissulega
áhyggjuefni í Los Angeles þá
ættu þeir upptök í iðram jarðar
én ekki í veikum þyngdarkrafti
fjarlægra stjama.
Þó stjömuspeki, dulspeki og
alls kyns húsráð við veikindum
séu útbreidd um allan heim, þá
má spyija hvers vegna slíkt falli
í svo fíjóan jarðveg í Los Ange-
les, næststærstu borg Banda-
ríkjanna.
A1 Seckel segir að skýringuna
sé að fínna í loftslaginu og lífsstfl
Los Angelesbúa. „Á austurströnd-
inni reynir fólk að lifa athyglis-
verðu, spennandi lífí,“ segir hann.
„Á vesturströndinni reyna menn
að gera sér lífíð létt. Hér er lögð
áhersla á glæsivagna og útlitið
en síður á andleg efni. Þetta má
einnig rekja til þess að skólakerf-
ið hefur bragðist. Til náinna verð-
ur náðar að leita. Fjöldi fólks er
í leit að lífsfyllingu. Þolir ekki að
spumingum sé ósvarað," segir
Seckel.
Markmið efahyggjumannanna
er ekki einungis að afhjúpa goð-
sagnir heldur einnig að hvetja
fólk til að leggja hlutlægara mat
á upplýsingar. „Rökvís hugsun er
á undanhaldi. Fólki er kennt hvað
það á að hugsa en ekki hvemig,"
segir Seckel.
Gengið á glæðum
Ifyrir nokkra tókst félaginu að
afhjúpa Anthony Robbins sem
heldur námskeið í „tauga-mál-
tækni" en henni er ætlað „að leysa
úr læðingi' hina ótakmörkuðu
krafta heilans". Einn af þessum
kröftum auðveldar að hans sögn
fólki að ganga berfætt yfír log-
andi eikarsprek. Efahyggjumenn
hafa sýnt fram á að allir gætu
gert þetta ókeypis vegna þess að
eikarbútar, hversu heitir sem þeir
era, leiða illa hita.
Nostradamus-æðið nú kemur
til vegna trúverðugrar kvikmynd-
ar sem gerð var um verk hans
árið 1981 þar sem Orson Welles
var sögumaður. Þeir sem trúa á
spámanninn segja að ljóð hans
hafí sagt fyrir um valdaskeið Hitl-
ers og Napóleons, seinni heims-
styijöldina og morðið á John F.
Kennedy.
Samkvæmt kvikmyndinni mun
jarðskjálfti ríða yfír „Nýju borg“
og segir Orsons Welles að nær
öragglega sé átt við Los Angeles
eða San Francisco með „Satúm-
us, Steingeitina, Júpiter, Merkúr
í Nautinu, Venus, einnig Krab-
bann, Mars í núllpunkti".
Starfsmenn Griffith-stjömu-
skoðunarstofnunarinnar sem
grandskoðað hafa framtextann
segja þessa útgáfu tómt bull.
Ekki er heldur fótur fyrir beinlínu-
röðun reikistjamanna í maímán-
uði, sama í hvaða stjömuspekileg-
ar kokkabækur er litið.
Iðrast ekki
Framleiðendur myndarinnar
iðrast ekki. David L. Wolper,
framleiðandi myndarinnar segist
fara úr bænum í maí en ekki
vegna spádómsins. „Komi jarð-
skjálftinn þá eykst sala mynd-
bandanna kannski nógu mikið til
þess að ég get endurreist húsið
mitt,“ segir hann hlæjandi.
Samkvæmt myndinni verður
heimsendir árið 3797. Ef kvik-
myndin hefur ekki á réttu að
standa og Los Angeles ferst ekki
í næsta mánuði, þá munu Seckel
og andlegir arftakar hans hafa
nóg að gera í framtíðinni.
Heimild: The New York Ti-
mes.