Morgunblaðið - 08.06.1988, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B
Japan:
Ætla að skrín-
leggja lítið sker
- og bjarga með því 160.000 fermíl-
um af japönsku efnahagslögsögunni
Tókýó, The Daily Telegraph.
JAPANSKIR verkfræðingar og
kafarar beijast nú við að bjarga
örlitlu skeri f Kyrrahafi frá því
að verða æstum öldimum að
bráð en vegna þessa Iitla kletts,
sem varla stendur upp úr á
flóði, er japanska landhelgin
160.000 fermQum stærri en ella
væri.
Skerið heitir Okinotorishima og
er syðsti landgrunnspunkturinn,
sem japanska efnahagslögsagan
er miðuð við. Er nú unnið að því
að skrínleggja það ef svo má segja
með stáli og steinsteypu og liggja
Qögur skip við festar allt um-
hverfis klettinn. Auk þess er nú á
leið þangað þyrluskip frá japanska
flotanum.
Okinotorishima er kóralrif og
stóðu fjórir klettar upp úr sjónum
þegar Japanir slógu eign sinni á
það árið 1931. Nú er svo komið,
að á flóði eru klettamir aðeins
tveir og svo litlir, að fullorðinn
maður getur með naumindum
lagst flötum beinum á þann stærri.
Japanir mega ekki til þess
hugsa að missa skerið alveg því
að þá minnkaði efnahagslögsagan
um 160.000 fermílur eins og fyrr
sagði en á þessum slóðum eru
auðug fískimið og verðmæt jarð-
efni undir sjávarbotni.
Til að bjarga skerinu er verið
að sökkva allt umhverfís það
10.000 stálbitum eða -römmum
en síðar verða þeir bundnir saman
með steinsteypu. Á umgjörðin að
ná upp yfír sjávarmál og vera
nokkru hærri en skerið sjálft.
Áætlað er, að framkvæmdin kosti
sem svarar til 5,5 milljarða
íslenskra króna.
Japanskir lögspekingar segja,
að endurreisn eýjunnar hafí engin
áhrif á rétt þeirra til efnahagslög-
sögunnar umhverfís hana. „Það
eina, sem bannað er með alþjóða-
lögum, er að búa til gervieyju sem
viðmiðunarpunkt," sagði embætt-
ismaður í japanska utanríkisráðu-
neytinu.
Reuter
Anna-Greta Leijon og Ingvar Carlsson, forsæt-
isráðherra, á blaðamannafundi f Stokkhólmi i
gær, þar sem skýrt var frá afsögn Leijons.
Leijon hættir
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fréttaritara Morgunblaðsins í
Svíþjóð.
ANNA-Greta Leijon, dómsmálaráðherra, sagði af
sér f gær vegna þeirrar gagnrýni, sem hún hefur
sætt fyrir að styðja einkaaðila tU að rannsaka
morðið á Olof Palme, fyrrum forsætisráðherra
Svíþjóðar.
Þegar Leijon hafði tilkynnt afsögn sína ákváðu
stjómarandstöðuflokkamir fjórir að draga til baka til-
lögu um vantraust á hana, sem þeir höfðu lagt fram
á þingi.
Ingvar Carlsson, forsætisráðherra, tilkynnti afsögn
Leijons á blaðamannafundi. Við það tækifæri gagn-
rýndi hann stjómarandstöðuna fyrir að þola ráðherran-
um ekki að gera ein mistök. í fyrrakvöld sagði Carls-
son að ekki kæmi til greina að Leijon segði af sér en
málið tók aðra stefnu þegar fyrir lá í gærmorgun að
þingmeirihluti væri fyrir vantrausttillögu.
Carlsson lýsti fyllsta trausti við Leijon og sagðist
myndu fela henni ráðherrastarf í stjóm, sem tæki
væntanlega við eftir kosningamar í Svíþjóð 18. sept-
ember næstkomandi.
Fram að kosningum mun Thage G. Peterson, iðnaðar-
ráðherra, taka við starfí dómsmálaráðherra og gegna
því fram að kosningum. Anna-Greta Leijon tók við
ráðherraembætti 20. október eftir að forveri hennar,
Sten Wickbom, neyddist til að segja af sér.
Deng sækist eftir bættri
sambúð við Kremlverja
Segir Gorbatsjov þurfa að „hafa hraðan á“ áður en hann lætur af störfum
Peking, Daily Telegraph.
DENG Xiaoping, valdamesti maður Klna, hefur tilkynnt að hann hygg-
ist láta af störfum sfðar á þessu ári og telur að skref í átt til „eðli-
legra samskipta" Kína og Sovétríkjanna þurfi að vera tekin áður en
hann lætur verða af þvf að setjast f helgan stein. „Gorbatsjov verður
að hafa hraðan á, þvf ég verð hér ekki öllu lengur," er Deng sagður
hafa tjáð erlendum fyrirmanni f opinberri heimsókn fyrir skömmu,
en heimildarmennimir eru vestrænir stjómarerindrekar f Peking.
Hinn 83 ára gamli leiðtogi sagði
að hann hefði í hyggju að láta af
störfum vegna aldurs áður en árið
er liðið. Þrátt fyrir að Deng hætti
störfum í Stjómmálaráðinu í október
síðastliðnum er hann enn formaður
miðstjómar flokksins og hermála-
ráðsins og er því í raun æðsti yfír-
maður hersins.
Deng myndi áfram vera helsti
áhrifamaður í Kína, en losna við
daglegt stjómsýsluamstur. Sjálfur
hefur hann hvað eftir annað hamrað
á nauðsyn þess að yngja upp forystu-
sveit alþýðulýðveldisins og sumir
stjómmálaskýrendur em þeirrar
skoðunar að hann telji sig of gamlan
til þess að geta hitt og rætt við leið-
toga sovéska kommúnistaflokksins á
jafnréttisgrundvelli.
Míkhaíl Gorbatsjov Sovétleiðtogi
hefur margsinnis lýst yfír áhuga
sínum á leiðtogafundi sínum og
Dengs til þess að jafna 30 ára gaml-
ar deilur þessara tveggja stórvelda
kommúnistaheimsins, en þær vom
rétt svo búnar að valda kjamorku-
styijöld árið 1969. Kínveijar setja
Kristnir andófsmenn í Sovétríkjunum:
Kirkjan taki afstöðu til umbóta
Moskvu. Reuter.
KRISTNIR andófsmenn hvöttu
rússnesku rétttrúnaðarkirkj -
una í gær til þess að taka af-
stöðu tQ umbótastefnu stjórn-
ar MíkhaQs Gorbatsjovs og tU
þess að fordæma Jósef Stalfn.
„Þar sem íhaldssamir and-
stæðingar umbótastefnu stjóm-
arinnar láta nú á sér kræla, verð-
ur kirkjan að taka afstöðu og
sýna hvar í flokki hún stendur,"
sagði Gleb Jakunín, andófsklerk-
ur.
Jakunín sagðist hafa sent
kirkjuráði rétttrúnaðarkirkjunn-
ar áskomnarskjal þar sem það
situr á fundum í Zagorsk og held-
ur upp á þúsund ára afmæli
kristnitöku í Rússlandi. Hvatti
Jakunín kirkjuna til þess að
Reuter
Fulltrúar bandarfsku rétttrúnaðarkirkjunnar mæta tQ hátíðahalda
í Moskvu f tílefni eittþúsund ára afmælis kristnitöku Rússa. Mynd-
in er tekin rétt við DanUoffsmoskvuna f Mosku.
draga til baka iofgjörð um Stalín,
sem gefín var út á sínum tíma
til stuðnings einræðisherranum.
Annar kristinn andófsmaður,
Alexander Ogorodnikov, sem er
leiðtogi trúfélags, minntist
kristnitökunnar með því að efna
til biblíunámskeiðs þar sem 50
trúbræður hans íjölluðu um
vandamál kirkjunnar víðs vegar
um land. Menn frá Leníngrad
skýrðu þar frá tilraunum til að
fá kirkju, sem Stalín lét loka,
opnaða. „Ef við leyfum kirkjunni
að starfa verður það skoðað sem
hugmyndafræðilegur ósigur af
okkar hálfu," var svar embættis-
manna.
Sjá „Fögnuður vegna biblíu-
gjafa ... “ á bls. 33.
það skilyrði fyrir bættri sambúð
ríkjanna, að Sovétmenn fái lepp-
stjóm sína í Víetnam til þess að fara
með innrásarher sinn úr Kambódíu,
en margir fréttaskýrendur telja að
því hafí nú þegar verið fullnægt.
í óvenju jákvæðri yfírlýsingu, sem
gefin var út um helgina, sagði Tian
Jiyun, einn aðstoðarforsætisráðherra
Kína, að kommúnistastjómin í Pek-
ing vildi bæta samskiptin við Kreml-
verja hið fyrsta.
I dag ætla utanríkisráðherrar
ríkjanna tveggja að hittast í New
York.
Háttsettur sovéskur embættis-
maður sagði í gær að yfírlýsing Víet-
nama um að 50.000 hermenn yrðu
kvaddir heim frá Kambódíu í ár hefði
breytt stöðu mála. „Hin svonefndu
skilyrði" Kínverja væm „að hverfa
af sjálfu sér.“ Igor Rogatsjov, einn
aðstoðarutanríkisráðherra Sovétríkj-
anna, sagði einnig á blaðamanna-
fundi í Peking að hann hefði engar
efasemdir um að leiðtogafundur Kína
og Sovétríkjanna myndi fara fram.
Hann staðfesti ennftemur að Deng
hefði sagt erlendum fyrirmanni að
betra væri að hann hitti Gorbatsjov
í ár.
Samkvæmt útgáfu Rogatsjovs
hafði Deng einfaldlega sagt að á
næsta ári yrði hann „of gamall“.
Deng er sagður hafa látið þessar
skoðanir í ljós á fundi með erlendum
gesti fyrir um tveimur vikum, en
talið er að þar ræði um Joaquim
Alberto Chissano, forseta Moz-
ambique, sem fór frá Kína hinn 20.
mai.
Rogatsjov er í Kína til þess að
skýra kínverskum ráðamönnum frá
leiðtogafundi Bandaríkjanna og Sov-
étríkjanna í Moskvu, en áður hafði
Edward Rowney, sérlegur ráðgjafi
Bandaríkjaforseta, gengið sömu er-
inda á fund þeirra.