Morgunblaðið - 18.11.1988, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1988
„Allir réttsýnir menn hljóta að hugsa
sinn gang áður en þeir slá á út-
rétta sáttahönd Palestínumanna“
Rætt við utanríkisráðherra Jórd-
aníu, Taher Masri, og vangaveltur
um ástandið í Miðausturlöndum nú
SAMÞYKKT þings Palestínumanna í Algeirsborg á dögunum, þar
sem lýst var yfir stofhun sjálfstæðs Palestínuríkis, er að mati
Bandarikjamanna fuil óljóst orðuð til þess að Bandaríkjamenn
geti fallið frá þeirri meginreglu sinni að hefja viðræður við
PLO. Þessi afstaða verður harla óskiljanleg þegar yfirlýsingin
er grannt skoðuð, því að í henni koma skýrt fram þau atriði, sem
hingað til hafa verið sett á oddinn, í orði að minnsta kosti, til
þess að Bandaríkjamenn og síðan ísraelar gætu fallist á að ræða
við PLO.
Viðurkenning þingsins á sam-
þykkt 242 sem Sameinuðu þjóð-
imar gerðu 1967, svo og fleiri þar
sem kveðið er á um jafnan rétt
allra ríkja í Miðausturlöndum
kemur skilmerkilega fram. í yfír-
lýsingunni hafnar þingið ofbeldi
og hvetur til að öll mál verði leyst
með samningum og eftir friðsam-
legum leiðum. í þriðja lagi leggur
þingið til — og kannski það eina
sem má kalla óljóst orðað — að
Sameinuðu þjóðimar taki að sér
eftirlit í hinu nýstofnaða ríki. Það
verður því ekki annað séð en PLO
hafí með þessu uppfyllt þau
margítrekuðu skilyrði sem sett
hafa verið fyrir því að viðræður
yrðu teknar upp við þau.
Viðbrögð Israela hafa verið
mjög harkaleg og þarf í sjálfu sér
ekki að koma á óvart. Á það má
benda að forystumenn ríkisins
hafa hvað eftir annað lýst þessum
sömu skilyrðum sem forsendu fyr-
ir að þeir geti talað við forsvars-
menn PLO. í viðtali Morgunblaðs-
ins við sendiherra ísraels á ís-
landi, Yehiel Yativ, á sl. vori ítrek-
aði hann þetta og sagði að PLO
þyrfti aðeins að gera tvennt til
að ísraelar ræddu við þá. Sam-
þykkja Israelsríki og afneita of-
beldi og valdbeitingu hvers konar.
Nú hefur sendiherrann hins vegar
og eins og eðlilegt verður að telj-
ast tekið undir þá opinberu skoðun
stjómar ísraels, að yfirlýsing
þingsins sé markleysa og áróðurs-
bragð.
I viðtali sem ég átti við Taher
Masri, utanríkisráðherra Jórd-
aníu, á heimili hans í Amman,
nokkrum dögum áður en þingið
hófst í Algeirsborg, kom skýrt
fram að ekki var búist við að þing-
fulltrúar myndu ganga jafn langt
í viðurkenningu á Israelsríki og
raunin varð. Masri sagðist búast
við að þingfulltrúar myndu naum-
ast í þessari lotu ná lengra en að
fallast á samþykkt 181 frá 1947,
þar sem kveðið er á um tvö ríki
gyðinga og araba.
Masri sagði að ekkert réttlæti
væri í því, að hafnað yrði að tala
við PLO, svo fremi þingið „kæm-
ist að réttri niðurstöðu", og átti
þar við fordæmingu á valdbeit-
ingu og að eining næðist um grein
181. Hann sagðist trúa því, að
þar með hefði Palestínumönnum
tekist að bijóta niður þann höfn-
unarmúr sem Bandaríkjamenn
hefðu reist um þá. Síðan kæmi
röðin að Israelum að endurskoða
sína afstöðu, en það myndi vafa-
laust taka lengri tíma hvað sem
samþykkt þingsins liði. „Það er
nokkum veginn augljóst, að Pa-
lestínumenn munu teygja sig eins
langt og þeir geta,“ sagði Masri.
„Með því að nefna ísrael á nafn
nokkrum sinnum í yfirlýsingu og
með því að fresta að koma á fót
útlagastjóm, sýna þeir ótvíræðan
vilja til að leiða þetta mál til
lykta.“
Masri sagði að nýafstaðinn
fundur í Jórdaníu milli Husseins
konungs, Mubaraks, Egypta-
landsforseta, og Arafats, form-
anns PLO hefði styrkt Árafat í
sessi gagnvart öðmm forystu-
mönnum araba um að vilji væri
til samvinnu og að leitað yrði við-
unandi lausnar.
Masri sagðist auðvitað ekki
þurfa að fjölyrða um að sam-
skipti Jórdana og forystu PLO
hefðu oft verið flókin og ásakanir
gengið á báða bóga og þetta hefði
valdið óróa innan PLO. Nú hefðu
mál verið rædd af hófsemd og
Arafat hefði verið gerð grein fyr-
ir að hann nyt.i fulls stuðnings.
Þetta væru einnig ákveðin skila-
boð til Israela, sem hvað sem öðm
liði, litu á Mubarak og Hussein
sem hófsama í afstöðunni til fsra-
els. „Ég vil ekki trúa því að
Bandaríkjamenn tregðist lengur
við að viðurkenna PLO, þegar
Palestínuþingið hefur stigið þetta
Reuter
Taher Masri, utanríkisráðherra Jórdaníu. Myndin var tekin á
heimili hans i Amman fyrir skemmstu, þegar blm. Morgunblaðs-
ins ræddi við hann.
Yasser Arafat, formaður PLO,
vann óumdeilanlega dipló-
matiskan sigur i Algeirsborg.
skref, Bandaríkjamenn em þeir
einu sem geta þrýst á ísraela með
einhvetjum árangri,“ bætti hann
við.
Þegar við Masri töluðum saman
vom kosningar í ísrael, en úrslit
lágu ekki fyrir. Hann sagði, að í
Jórdaníu vonuðu menn auðvitað,
að Verkamannaflokkurinn sigr-
aði, en hann vildi ekki taka undir
þung orð forsætisráðherra lands-
ins, að það væri stórkostlegt áfall
ef Likud færi með sigur. Það
færi ekki á milli mála, að allt
myndi verða erfíðara viðfangs og
taka langtum lengri tíma ef Likud
fengi stjómina í sínar hendur, en
það væri heldur ekki raunsæi í
að búast við skjótum breytingum
„við verðum að fara skref fyrir
skref. Það er óhugsandi að ætla
eða ætlast til að ísraelar kú-
vendi. En það má einnig binda
vonir við breytta stefnu Sovétríkj-
anna í heimsmálum í þessu sam-
hengi.“
Sögusagnir í Amman hafa fyrir
satt að þar hafi varla nokkur
maður vitað um þá ákvörðun
Husseins konungs fyrirfram að
segja skilið við Vesturbakkann,
fyrr en hann flutti sjónvarpsræð-
una um málið. Það vafðist fyrir
ýmsum að skilja hvað vakti fyrir
kóngi og vefst raunar enn, þótt
ætla megi að sú skýring standist
að hann hafí með því viljað knýja
fram úrslit, meðal annars á borð
við þau sem nú hafa orðið í Al-
geirsborg. Skyldi utanríkisráð-
herrann hafa vitað um málið?
Hann brosir við, ypptir öxlum,
býður meira te, segir hæglátlega
að þetta hafi verið ákvörðun kon-
ungsins. En hin opinbera skýring
þá?
„Tilgangurinn var að gera Pal-
estínumenn ábyrga, láta þá
Bandaríkjamenn og ísraela horf-
ast í augu við virkileika. Konungi
fannst rétta stundin upp runnin
til áð Palestínumenn yrðu viður-
kenndir og láta allan heim heyra
að nú var ekki lengur um að ræða
Jórdanska möguleikann", nú
færðist hann á hendur Palestínu-
manna í þeirri von að þeir væru
menn til að ráða við hann.“
Aðspurður um hver yrðu afdrif
landnemabyggða ísraela á Vest-
urbakkanum eftir stofnun Pa-
lestínuríkis, sagði Masri, að sig
dreymdi um að þær byggðir yrðu
ekki hindrun á veginum. „Ég spái
því að með tímanum muni flestir
flytja í burtu, allt að 80%, enda
vinna langflestir landnemanna í
ísrael sjálfu. Ef einhveijir vilja
vera um kyrrt er það þeirra mál
þótt ég sjái, að þar með er ekki
sagt að það verði öldungis einf-
alt, þar eð margir landnemanna
eru öfgafyllri flestum."
Hverja telur hann skýringu á
tímasetningu uppreisnarinnar á
Vesturbakkanum að liðnum öllum
þessum árum undir hemámi?
„Hjörtu og hugur verða að vera
samstiga. Ég held einfaldlega að
stundin hafi verið runnin upp. Það
þarf ekki alltaf mikið til að hleypa
öllu í bál og brand, við höfum
dæmi um það í Líbanon, sagt er
að ákveðin geijun sé í Egyptal-
andi, nýaf- staðnir atburðir í Álsír
og svo mætti nefna fleira. En ég
skal viðurkenna að ég bjóst ekki
við þessu svona langvinnu og
hörðu. Ég þykist þess fullviss að
ísraelar hafi ekki gert það held-
ur. Enda tóku þeir þetta ekki al-
varlega í fyrstu. Þeir áttuðu sig
ekki á að eftir langa, langa kúgun
var mælirinn fullur. Auk þess var
ísraelum annt um ímynd sína á
alþjóðavettvangi. En svo vöknuðu
þeir upp við vondan draum, en
þá var allt orðið um seinan."
„Það sem mér finnst skelfi-
legt,_“ hélt hann áfram, „er hvem-
ig ísraelar hafa leikið araba-
byggðir á Vesturbakkanum. Þeir
hafa lagt íbúðarhús og verslanir
í rúst, drepið fólk, þeir hafa rú-
stað allt nema moskumar, sem
verða þar með gróðrastíur fyrir
múslímskan „fúndalisma", sem
mér finnst ekki geðþekk tilhugs-
un.“
Masri sagði, að það væri rétt
að arabaleiðtogar hefðu lengst af
brugðist þeirri skyldu að standa
með Palestínumönnum, en á því
yrði væntanlega breyting nú, fyrst
með aðskilnaði Jórdana við Vest-
urbakkann, þar sem Jórdanía
hefði í reynd riðið á vaðið og viður-
kennt Palestínu. Hann byggist við
að flest arabaríki myndu fylgja
því fordæmi og allir réttsýnir
menn hlytu að hugsa vel sinn
gang, áður en þeir slægju á út-
rétta sáttahönd Palestínumanna.
Texti: Jóhanna
Kristjónsdóttir
Bítlavinafélagið. Frá vinstri: Rafii, Haraldur, Stefán, Jón og Eyjólfúr.
TÓLF ÍSLENSK BÍTLALÖG
MEÐ BÍTLAVINUM
Hljómsveitin Bítlavinafélagið hefúr gefið út hljómplötuna „12
islensk bítlalög", en eins og nafiiið gefúr til kynna er þar að finna
samansafii af íslenskum lögum, sem voru upphafiega gefin út á
bítlatimabilinu svokallaða.
Á hljómplötunni er að finna lögin
Gvendur á Eyrinni, Glugginn, Vetr-
arnótt, Miðsumarnótt, Léttur í
lundu, Dimmar rósir, Það er svo
undanlegt með unga menn, Ertu
með?, Leyndarmál, Skuldir, Ég er
fijáls og Kling Klang. í frétt frá
Bítlavinafélaginu segir, að hljóm-
sveitin hafí verið stofnuð vorið 1986
með það að aðalmarkmiði að spila
öll þau lög sem komu út á sjöunda
áratugnum.
Þegar hafa komið út tvær fjög-
urra laga plötur með hljómsveit-
inni. Hugmyndin að plötunni „12
íslensk bítlalög" hafði blundað
nokkuð lengi hjá Bítlavinafélaginu.
Þegar ákveðið var, í samráði við
Steina hf., að ráðast í gerð hennar,
var gerður lagalisti með rúmlega
30 lögum og völdu Bítlavinir úr
þeim þau tólf lög sem er að finna
á plötunni. „Platan er óður til þess
tíma sem yfirleitt er nefndur
Bítlatími og hófst með Bítlaæði í
upphafi sjöunda áratugarins, svo
og þeirra íslensku frumheija er
lögðu sig fram við að semja þá tón-
list sem spratt upp úr þessum jarð-
vegi,“ segir í fréttinni.
Meðlimir Bítlavinafélagsins eru
þeir Jón Ólafsson, orgel, píanó og
söngur, Haraldur Þorsteinsson,
bassi óg söngur, Stefán Hjörleifs-
son, sólógítar og söngur, Rafn Jóns-
son, trommur, slagverk og söngur
og Eyjólfur Kristjánsson, rytmagít-
ar og söngur. Á plötunni hafa þeir
einnig fengið til liðs við sig Karl
Sigtryggsson, sem leikur á Hamm-
ond-orgel. Þá syngja á plötunni
tveir söngvarar, sem vinsælir voru
á Bítlatímabilinu þeir Jónas R. Jóns-
son og Stefán Eggertsson.
Reykjavík:
Bíl stolið úr
bílskúr
Brotist var inn í bílskúr við
Blönduhlíð 4 aðfaranótt miðviku-
dags og stolið þaðan bíl.
Um var að ræða Saab 90 fólks-
bifreið, silfurgráa að lit. Skráning-
amúmer eru R-22.67. Þeir sem vita
um ferðir bílsins eða geta gefið
aðrar upplýsingar um málið eru
beðnir að hafa samband við RLR.