Morgunblaðið - 29.05.1990, Blaðsíða 46

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. MAÍ 1990
46
Valdimar Guðmunds-
son skipstjórí - Minning
Fæddur 18. nóvember 1913
Dáinn 20. maí 1990
Valdimar Guðmundsson hefur
lokið sinni tilveru á þessari jörð.
Mér er það ljúft að minnast frænda
míns sem nú er farinn yfir móðuna
miklu. Valdimar frændi minn var
mjög sterkur persónuleiki. Þarna
fór maður sem hafði sínar skoðanir
á mönnum og málefnum og vildi
að aðrir hefðu það líka. Vildi ekki
að fólk væri matað á einhvern hátt.
Það áttu allir rétt á að láta sitt álit
í ljós. Þegar Valdimars er minnst
verður ekki hjá því komist að minn-
ast á konu hans, Jóhönnu Eyjólfs-
dóttur. Svo náin voru þau að þegar
talað var um hann þá nefndi maður
hana í sömu andrá. Hún var líka
sú peróna sem lét að sér kveða.
Alltaf var gott að koma á Bárugöt-
una. Jóhanna er látin fyrir nokkrum
árum. Þá missti Valdimar mikið.
Valdimar var fæddur á Þingeyri
við Dýrafjörð 18. nóvember 1913.
Hann var 6. af 10 systkinum sem
ung fóru að heiman til að sjá sér
farborða, því á þessum árum voru
ekki efni til að koma öllum til
mennta. En hann hugðist koma sér
til mennta og búa sig undir lífið.
Sjómennskan byijaði strax um
fermingu. Á Þingeyri var haldið
námskeið í minna-fískimannaprófí
1928. Valdimar sótti þetta nám-
skeið. Var hann svo skipstjóri og
stýrimaður á ýmsum bátum sunn-
anlands þar til hann fór í Stýri-
mannaskólann. Hann tók meira-
fískimannapróf frá Stýrimanna-
skólanum 1940 og byijaði þá tog-
arasjómennskan sem hefur staðið æ
síðan.
Sjómaður og sjómannskona var
uppistaðan í okkar þjóðfélagi á fýrri
tímum. Menn fóru á sjó, konur
hugsuðu um börn og bú og þá var
ekki búið að sjómönnum eins og er
í dag.
Faðir minn, Jón Guðmundsson,
og Valdimar voru bræður og fylgd-
ust þeir að í sjómennskunni. Arið
1980 héldu þeir upp á 50 ára starfs-
afmæli sitt og átti Valdimar eftir
þó nokkur ár á sjó eftir það. Hann
fór ekki á land fyiT en heilsan gaf
sig en það er um ár síðan hann
kenndi sér þess meins sem nú hefur
lagt hann að velli.
18. maí 1985 var haldið ættar:
mót á Hvanneyri í Borgarfirði. í
framhaldi af því fór 20 manna hóp-
ur 15.-17. júní sama ár á æskuslóð-
ir þeirra við Dýrafjörð. Einnig var
farið í Lokinhamra, en þar voru
þeir bræður ungir að árum við
ýmisleg störf. Þeir sem fóru í þessa
ferð minnast hennar lengi því hún
er ógleymanleg.
Það var svo gaman að fylgjast
með þeim, þarna þekktu þeir hverja
þúfu og höfðu frá mörgu að segja.
Nú er komið að því að kveðja
og þakka fyrir allt. Ég vil senda
bömum hans og tengdabörnum
mínar innilegustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning frænda míns.
Elísabet G. Jónsdóttir
Tengdafaðir minn, Valdimar
Guðmundsson, Bárugötu 16,
Reykjavík, andaðist í Landspítalan-
um sunnudaginn 20. maí sl., eftir
eins og hálfs árs erfíð veikindi.
Útför hans verður gerð í dag frá
Dómkirkjunni.
Valdimar fæddist 18. nóvember
1913 að Þingeyri við Dýrafjörð.
Foreldrar hans voru Guðmundur
Bjarni Jónsson frá Aðalbóli í Lokin-
hamradal, Arnarfírði, og Helga
Jóna Jónsdóttir frá Hrauni á In-
gjaldssandi, Önundarfírði. Valdi-
mar var sjötti í röðinni af tíu systk-
inum og eru fimm þeirra nú á lífí.
Honum var tíðrætt um æsku sína
og uppvöxt. Það skiptust á skin og
skúrir. Átta ára gamall fór hann í
fóstur til frænku sinnar að Lokin-
hömrum í Lokinhamradal. Þar var
hann til tólf ára aldurs en þá fór
hann aftur til foreldra sinna á Þing-
eyri. í Lokinhömrum var Valdimar
smali en gekk í önnur verk eftir
því sem til féll. Frá árunum í þess-
um dal hafði Valdimar margt að
segja. Frásagnargáfa hans og minni
kom þá einkar vel í ljós. Hann lýsti
aldarhætti, verklagi og því mannlífí
sem hann kynntist á sérstaklega
lifandi hátt. Fáum hef ég kynnst
sem höfðu slíka frásagnarhæfíleika
sem Valdimar. Hann gat hrifíð
mann með sér inn í atburðarás
löngu liðins tíma og oft kom inn í
frásögnina spaugilegir atburðir og
þá hló Valdimar svo hátt og inni-
lega.
Valdimar ólst upp á þeim tíma
þegar lífsbarátta fólks var oft á
tíðum mikil og hörð. Hann var mjög
merkur og verðugur fulltrúi sinnar
kynslóðar. Valdimar var með af-
brigðum ósérhlífinn og duglegur til
allra starfa og gerði fyrst og fremst
kröfur til sjálfs síns enda hafði
hann vanist því frá barnæsku að
leggja sig allan fram í hveiju því
sem hann tók sér fyrir hendur.
Valdimar átti að baki langa sjó-
mannsævi. Hann starfaði á sjónum
í 60 ár. Einn þeirra íslendinga sem
eiga flest sjómannsár að baki. Á
aðfangadag jóla 1988 var hans sér-
staklega getið í fréttum Ríkisút-
varpsins, en þá var hann elsti starf-
andi sjómaðurinn í íslenska togara-
flotanum, 75 ára gamall. Valdimar
var heiðraður á Sjómannadaginn í
Reykjavík árið 1981 af Sjómanna-
dagsráði. Hann mat þennan heiður
mikils.
Valdimar fór fyrst á sjó árið
1928 á 4 lesta vélbát frá Þingeyri.
Hann var á trillu frá Arnarfirði
1929. Á árunum 1930-1940 var
hann ýmist á vélbátum eða línuveið-
urum, fyrst frá Flateyri en síðar frá
Akranesi en þar bjó hann í nokkur
ár. Árið 1940 lauk Valdimar námi
frá Stýrimannaskólanum í
Reykjavík, tók Hið meira fiski-
mannapróf. Það ár hóf Valdimar
togaraferil sinn, fyrst á togaranum
Surprise frá Hafnarfírði. Hjá útgerð
Surprise starfaði hann til ársins
1953, síðustu árin sem skipstjóri.
Eftir það var Valdimar lengst af
hjá Júpíter og Mars hf., bæði sem
skipstjóri en þó lengst af sem stýri-
maður. Síðustu starfsár sín, eða frá
árinu 1977, var hann netamaður á
skuttogaranum Hjörleifí hjá Bæjar-
útgerð Reykjavíkur, nú Granda hf.,
og þar starfaði hann þar til skipinu
var lagt í janúar 1989. Mánuðina
á undan hafði heilsu hans farið
hrakandi, en Valdimar gerði lítið
úr veikindum sínum. Elja og vinnu-
semin var öllu yfírsterkari. Fljótlega
kom þó í ljós að hann þjáðist af
mjög alvarlegum sjúkdómi og eftir
mikla aðgerð var einsýnt að hveiju
stefndi.
Ástci Jenný Sigurð-
ardóttír - Minning
Fædd 14. október 1914
Dáin 22. maí 1990
Legg ég nú bæði líf og önd
ljúfi Jesú í þína hönd
siðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs engiar yfir mér.
(Sálmur.)
Það fer vel á að kveðja elsku
ömmu, Ástu Jenný Sigurðardóttur,
með einni af mörgum bænum sem
hún kenndi okkur í æsku. Hún hélt
áfram að kenna bamabamabörnum
sínum bænir og fyrir nokkmm ámm
skrifaði hún bænimar niður í litla
bók sem hún gaf þeim og er þessi
litla bænabók þeim mikill dýrgripur.
Hún amma var alla tíð boðberi
hins góða og mikla umhyggju bar
hún fyrir mönnum og dýmm. Hún
átti alltaf stund til að hugga og
hughreysta og leiðbeint gat hún af
mikilli visku og lífsreynslu. Það var
sannarlega ástæða til að taka þessa
góðu konu sér til fyrirmyndar, bæði
hvað varðar handbragð og lífsvið-
horf. Það fetar enginn í hennar
fótspor, en margt lærðum við af
henni og lífsskoðanir hennar fylgja
okkur.
Líf okkar er uppfullt af minning-
um af Bústaðaveginum hjá ömmu
og afa. Þar vomm við fiestum
stundum, enda alltaf svo innilega
velkomin. Aldrei var amma ánægð-
ari en þegar hún hafði allan hópinn
sinn hjá sér. Úr því var alltaf veisla
og glatt á hjalla. Ekki varð upp-
þvotturinn vandamál. Við ijöi-
menntum gjaman í eldhúsið því þar
var oft mesta ijörið. Þá gat hún
amma, þessi prúða, kvenlega kona,
komið okkur á óvart með sprelli
sínu og kímni.
Amma var alltaf svo ung í anda.
Fyrir nokkmm ámm komum við
systurnar við hjá ömmu og afa og
vomm á leið á dansleik. Þá sagðist
hún svo vel geta hugsað sér að
bregða sér í sparikjólinn, háhæluðu
skóna og komið með okkur. í hug-
anum gæti hún dansað alla nóttina,
en hins vegar ætti hún í vandræðum
með líkamann, hann væri orðinn
svo gamall og þreyttur. En hana
munaði ekki um að gefa einni kyn-
slóðinni enn af elsku sinni og um-
hyggju og því fengu synir okkar
að kynnast eins og við systurnar.
Við erum sannariega betri mann-
eskjur að hafa kynnst elsku ömmu
og vitum við að hún heldur áfram
að sinna sínu hlutverki í öðrum
heimkynnum. Guð geymi ömmu
okkar alltaf. Hafí elsku amma þökk
fyrir allt.
Elsku afí, Guð gefí þér styrk við
þinn mikla missi.
Ásta Hulda, Áslaug Adda,
Helga Hanna.
í dag kveðjum við frændurnir
elsku langömmu okkar, Ástu Jenný
Sigurðardóttur.
Langamma bar hag okkar alltaf
fyrir bijósti, eins og reyndar allrar
fjölskyldunnar. Þó hún hafi átt við
vanheilsu að stríða í langan tíma,
en þó mest síðasta árið, fengum
við alitaf að borða hjá henni og
langafa að loknum skóladegi í há-
deginu, meðan foreldrar okkar voru
að vinna.
Þegar langamma iagðist síðustu
leguna tók langafi við að sjá um
okkur. Á því heimiii var ekki nóg
að gefa okkur að borða, heldur var
líka séð um að við lærðum fyrir
næsta skóladag, og fengum góða
tilsögn við það, langamma hafði
fallega rithönd og lagði mikla
áherslu á að við skiluðum verkefn-
um okkar með snyrtimennsku.
Hún og langafí pössuðu okkur
oft í gegn um árin, og hjá þeim
fengum við að sofa um helgar, og
stundum af því að okkur langaði
að vera hjá þeim, þá var ýmislegt
gert til þess að gleðja okkur.
Mæður okkar hafa sagt okkur
frá mörgum skemmtilegum ferða-
lögum sem þær fengu að fara í
með langömmu og langafa, þegar
þær voru litlar, þau kölluðu það litla
ferðafélagið, þá leið langömmu vel,
hún vildi hafa sem flesta í kring
um sig, og oft var farið vestur í
Dali, en hún unni sveitinni sinni.
Á jólunum var langamma alltaf
glöð, þó oft væri heilsan hennar
slæm, en þá hafði hún alla fjölskyld-
una í kring um sig, og hélt fast í
gamla, góða siði.
Hún hafði undanfarin ár, áður
en sjónin fór að bila, skrifað í bæk-
ur handa okkur fallegar bænir og
vers sem hún kunni, en langamma
var trúuð kona, og setti allt sitt
traust á guð, við vitum líka að hún
trúði á annað líf eftir þessa jarð-
vist, sem létti henni margar erfiðar
stundir í gegn um lífið.
Það verður tómlegt að koma á
Bústaðaveginn þegar hún er farin,
en við vitum að hún mun vaka yfir
langafa og okkur öilum.
Við biðjum algóðan guð að blessa
langafa við þennan missi, en við
vitum núna að henni líður, og eins
að það hefur verið vel tekið á móti
henni af fólkinu hennar sem farið
var á undan, og eins af guði.
Við þökkum góðum guði fyrir
að hafa fengið að kynnast henni
svona vel, og hafa haft hana hjá
okkur, og geymum minninguna um
allt það góða sem hún gaf okkur í
veganesti fyrir framtíðina.
Hvíl þú í friði elsku langamma,
við bjóðum þér góða nótt með einni
bæninni sem að þú kenndir okkur.
Kristur minn ég'kalla á þig,
komdu að rúmi mínu.
Gakk þú inn og geymdu mig,
guð í skauti þínu.
Svenni og Gaui
22. maí síðastliðinn lést í Borg-
arspítalanum Ásta Jenný Sigurðar-
dóttir, hárgreiðslumeistari, eftir
erfið veikindi sem hafa staðið með
stuttum hléum nú síðustu árin.
Ásta Jenný var fædd á Fellsenda
í Miðdölum 14. október 1914 en
ólst upp á bænum Melum í sömu
sveit. Átta ára gömul fluttist hún
til Reykjavíkur ásamt foreldrum
sínum, Sigurði Guðmundssyni,
söðlasmiði, og konu hans, Jóhönnu
Amgrímsdóttur og bjó hún í
Reykjavík allar götur síðan. Hún
lærði hárgreiðslu á hárgreiðslustof-
unni Carmen sem var til húsa á
Laugavegi 64 hér í borg og starf-
aði að iðn sinni um tuttugu ára
skeið.
Ásta Jenný giftist eftirlifandi eig-
inmanni sínum, Sveini H.M. Ólafs-
syni, þáverandi útvarpsvirkja hjá
Ríkisútvarpinu og síðar aðalvarð-
stjóra hjá Slökkviliði Reykjavíkur,
þann 2. nóvember 1935 og hefðu
þau því verið gift í 55 ár á hausti
komanda.
Ásta og Sveinn eignuðust eina
dóttur, Theódóm, sem gift er Sig-
urði Sveinssyni, brunaverði, og eiga
þaó tvær dætur saman.
Ásta Jenný átti eina systur,
Margréti, sem gift var Karli Ó.
Runólfssyni, tónskáldi, og áttu þau
eina dóttur, Lilý. Margrét lést ung
Sjómannsferill Valdimars er
einkar farsæll,- Sjómennskan var
honum annað og meira en venjulegt
lífsstarf. Fyrir utan fjölskyldu og
heimili var hún honum allt enda
stundaði hann sjómennskuna með-
an kraftar leyfðu.
Valdimar kvæntist Jóhönnu Eyj-
ólfsdóttur frá Laugardal í Vest-
mannaeyjum 8. ágúst 1946. For-
eldrar hennar voru Eyjólfur Sig-
urðsson frá Syðstu-Grund, V-Eyja-
fjöllum og Nikólína Eyjólfsdóttir frá
Mið-Grund, V-Eyjafjöllum. Jóhanna
lést eftir stutt en erfíð veikindi 9.
desember 1984.
Valdimar og Jóhanna keyptu af
stórhug húsið við Bárugötu 16,
strax við upphaf hjúskapar en það
varð heimili þeirra æ síðan. Þau
voru ákaflega samhent um að hlúa
að öllu á heimilinu á sem myndar-
legastan hátt. Heimili þeirra var
annálað fyrir snyrtimennsku og
gestrisni og var þeim til mikils
sóma. Valdimar var virðulegur hús-
bóndi og þau hjón veittu gestum
sínum af rausn og kvöddu þá með
hlýhug og elskusemi.
Börn þeirra hjóna urðu þijú. Elst-
ur er Valdimar, kvæntur Þorgerði
Einarsdóttur, þau eiga þrjú böm.
Næstelstur er Eyjólfur, kvæntur
undirritaðri, þau eiga tvö börn.
Yngst er Helga, gift Oskari Alfreðs-
syni, þau eiga þijú börn.
Eftir að Valdimar var orðinn einn
naut hann þess að hafa samband
við börn sín og fjölskyldur þeirra
og kom oft í heimsókn. Bamaböm-
um sínum var hann jafnan aufúsu-
gestur. Hann kom jafnan færandi
hendi, oft var það harðfískur eða
sælgæti í poka að ógleymdu „kaup-
inu“ sem öll barnabörnin fengu frá
afa eftir hveija sjóferð. Alltaf var
hátíðlegt og ánægjulegt að fá Valdi-
mar í heimsókn, ætíð mikil reisn
yfír honum.
Síðasta árið dvaldi Valdimar á
Hrafnistu, Dvalarheimili aldraðra
sjómanna, fyrst á hjúkrunardeild
og síðar á vistdeild. Áthvarf hafði
hann þó ætíð hjá Valdimar, eldri
og kom það í hlut Ástu og Sveins
að ala Lilý upp. Eiginmaður Lilýjar
var Geir Halldórsson, flugumferðar-
stjóri, en hann lést árið 1972. Nú-
verandi sambýlismaður hennar er
Garðar Þorfínnsson. Einnig ólu þau
upp dótturdóttur sína, Ástu Huldu,
frá sjö ára aldri en hún er gift
undirrituðum.
Ásta Jenný var ekki heilsuhraust
kona síðustu árin og dvaldist marg-
sinnis á sjúkrahúsum. En dugnaður
og fádæma kjarkur kom henni
ávallt heim á Bústaðaveginn á ný.
Ofan á þessi veikindi versnaði sjón-
in mikið og átti hún í erfiðleikum
með að lesa og ég veit að það átti
hún erfitt með að sætta sig við.
Ég kynntist Ástu Jenný fyrst
þegar ég ungur kom á heimili
þeirra, feiminn og óframfærinn með
Ástujluldu. Mér var tekið ákaflega
vel og minnist þess ætíð með þakk-
læti.
Á Bústaðaveginum var gaman
að vera og minnist ég margra góðra
stunda við eldhúsborðið, þar sem
rætt var um allt milli himins og
jarðar.
Við Ásta Hulda bjuggum fyrstu
árin okkar ásamt syni okkar Sveini
Kristni á Bústaðaveginum og hlýjan
og vinsemdin sem okkur var sýnd
þar var einstök.
Ásta Jenný var mikil félagsvera
og ef hún hefði fengið að ráða þá
hefði hún sjálfsagt kosið að hafa
sem flesta í kringum sig öllum
stundum, enda undi hún sér best
með „hópnum" sínum en þannig
nefndi hún yfirleitt nánustu fjöl-
skyldu sína.
Það var ýmislegt sem við áttum
eftir að gera saman, en það býður
ef til vill betri tíma. Ég mun geyma
minninguna um þessa góðu konu í
huga mér alla tíð og vona að hún
sé búin að fá hvíldina sína í faðmi
guðs almáttugs.
Elsku Svenni minn, ég vona að
góður guð styrki þig á þessum erf-
iðu tímum.
Sérstakar þakkir færi ég öllu
starfsfólki á deild A-7 Borgarspítal-
ans fyrir sérstaklega góða umönnun
og gott vjðmót. Það var ómetanlegt.
Ögmundur Kristinsson