Morgunblaðið - 19.07.1991, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 1991
——-----r-r: !—■' ■ ■'— —I r- ■■ T-r K
ii
Hildierunnur osr Anna í
Listasafni Sigurjóns
_________Tónlist____________
Ragnar Björnsson
Sl. þriðjudagskvöld þreytti Hildi-
gunnur Halldórsdóttir frumraun
sína, að ég best veit, með einleikstón-
leikum í Siguijónssafni. Við píanóið
var Anna Guðný, sem er jú enginn
nýgræðingur á þeim bekk. Hildi-
gunnur var efnilegur nemandi þeirra
Guðnýjar Guðmundsdóttur og Marks
Reedmans í Tónlistarskólanum í
Reykjavík. Þaðan fór hún til áfram-
haldandi náms í Bandaríkjunum,
hefur lokið þar BM-prófi og heldur
náminu áfram, því seint verður list-
náminu lokið. Nokkuð hafði maður
það á tilfinningunni að Hildigunnur
er enn í hefðbundnu námi, enn vant-
ar á þann þroska og þá breidd sem
áheyrandinn sækist eftir og ekki að
furða svo ung sem Hildigunnur er.
En auðheyrt er að hún hefur unnið
vel, hefur þegar góða tækni, þó ekki
fullunna á öllum sviðum, en músíkina
hefur hún í blóðinu. Erfitt er að byija
tónleika með Mozart-sónötu og bitn-
aði það nokkuð á sónötunni í A-dúr
KV526, fyrsti þátturinn hraður um
of, þrátt fyrir „molto allegro“, í ann-
an þáttinn vantaði þá breidd og að
þora að syngja út, sem þroskinn
gefur og Presto-kaflinn náði tæplega
fluginu. í „Duo Concertante“ sýnir
Stravinsky hluta af þeirri miklu
tækni og þekkingu, sem hánn réði
yfir og í þessum fimm þáttum leggur
hann hinar ýmsu þrautir fyrir fiðlu-
leikarann sem hljóta að vera hljóð-
færaleikaranum mjög hollar. Hér
reynir mjög á tvígripin, hrynkennd
og söng. Hér sýndi Hildigunnur oft
ágæta tækni og öryggi. Örlítið meira
skap og skarpari mótun hendinga
hefði ekki skaðað og reyndar fannst
mér að Anna Guðný hefði getað stutt
hana betur í því, en píanóleikur Önnu
var annars áberandi nákvæmur og
góður og ætti raunar skilið sérum-
fjöllun. Þó fannst mér hún óþarflega
hlédræg, svo ágætur sem leikur
hennar var.
Scherzo-Tarantelle op. 16 eftir
pólska fíðlusnillinginn Wieniawski
var kannski of stór biti fyrir Gunn-
HEIMILISTÆKI
sem hægt er ab treysta
hildi í bili, en svona verk þarf að
spila margsinnis á tónleikum áður
en vængirnir opnast.
En þetta voru mjög lofandi „deb-
ut“-tónleikar og við bíðum eftir
næsta skrefí.
Nú hafa þrír ungir kvenfíðluleikar-
ar haldið einleikstónleika með stuttu
millibili, — hvar eru karimennirnir?
— Er það rannsóknarefni?
Hildigunnur Halldórsdóttir og Anna Guðný Guðmundsdóttir
Bókmenntafræðin
fær á baukinn
Bókmenntir
Jóhann Hjálmarsson
TÍMARIT MÁLS OG MENNING-
AR. 2. hefti 1991. Ritstjóri Árni
Sigurjónsson.
„Ég reyni fyrst og fremst að vera
húmoristi" nefnist viðtal Árna Sigur-
jónssonar við Þórarin Eldjárn íí nýút-
komnu Tímariti Máls og menningar.
Lesendur Þórarins og aðrir munu í
því finna svör við mörgum spurning-
um sem menn hafa velt fyrir sér og
löngum vakna. Hér verður lítillega
vikið að viðhorfum Þórarins til bók-
menntafræðinnar og umræðu um
bókmenntir.
„Finnst þér vit í umræðu bók-
menntafræðinga hér á landi?, spyr
Ámi og Þórarinn svarar:
„Að sjálfsögðu er mér ekkert
illa við bókmenntafræðinga eins og
ég sagði áðan. En hins vegar vil ég
ekki að það sé litið svo á að þeir
stjórni bókmenntunum. Þeir eiga
ekki að gera það og það er mjög
slæmt ef þeir fara að ímynda sér að
það sé þeirra hlutverk. Þeir eiga að
vera eins og lítil en vel upplýst þjón-
ustustétt sem er á þönum í kringum
hinar risavöxnu bókmenntir og er
þar að pússa glugga og dytta að
ýmsu og gera við og átta sig á sam-
hengi. Stundum mega þeir leggja til
að eitt og eitt hús sé rifið eða endur-
byggt, en þeir mega alls ekki teikna
hús og enn þá síður skipuleggja ný
hverfí. Þeir eiga alltaf að koma eft-
irá. Þeir verða að sætta sig við þetta
hlutverk."
Ekki er nú víst að allir skrifí und-
ir þetta, en ég býst við að hér sé á
ferðinni algengt viðhorf skálda. Ég
myndi aftur á móti ekki telja það
skaða að við eignuðumst bókmennta-
fræðinga/gagnrýnendur sem stæðu
jafnfætis að minnsta kosti meðal-
skáldum. Sem betur fer hafa þau
teikn sést að þetta geti gerst.
Þórarinn nefnir sem dæmi um
annmarka bókmenntafræðinnar nok-
kurra ára gamlar umræður um raun-
sæi og fantasíu og kallar þær innflut-
tann „debatt“. Tal manna um fylk-
ingu sósíalrealista sem átti að hafa
sligað allt í skandinavískum anda
hófst að hans dómi áður en slík verk
urðu til: „Oft höfðu þeir menn sem
voru að skammast út f skandinaví-
skan realisma í íslenskum bókmennt-
um ekki hugmynd um hvað var að
gerast í skandinavískum bókmennt-
um. íslendingar ganga með þá hug-
mynd alveg upp til hópa að það sé
ekki til neitt leiðinlegra en sænskar
bókmenntir en vita reyndar ekkert
um þær“.
Ég er hræddur um að sú mynd
sem Þórarinn dregur upp af andófi
gegn skandinavískum bókmenntum
sé frekar lýsing á almennum fordóm-
um en því sem fræðimenn um bók-
menntir létu frá sér fara. Sænskar
bókmenntir eru ekki leiðinlegri en
aðrar, en á tímabili fengu íslenskir
lesendur einkum að kynnast því sem
ort var og skrifað í Svíþjóð í þágu
einhvers konar sósíalrealisma og
undir merkjum marxista.
Flest helstu skáld Svía stóðu utan
við þessa stefnu og uppskáru tóm-
læti og jafnvel árásir eins og til
dæmis Tomas Tranströmer. Allt er
þetta breytt nú, einstaklingshyggjan
á fáum stöðum jafn áberandi og í
bókum sænskra höfunda.
Það er líka tímanna tákn að Þórar-
inn Eldjárn er harðorður í garð só-
síalisma og sameignarhugmynda í
viðtalinu, talar í því sambandi um
„eintómt helvítis kjaftæði“ og aðferð
sem „hefur bara gjörsamlega klikk-
að“.
Þórarinn segist aðhyllast þá stefnu
að vera húmoristi, en húmor sé hins
vegar engin teoría hjá sér. Það er
reyndar ekki hættulaust að ræða
húmorisma því að menn leggja svo
misjafna merkingu í orðið. Orðaleikir
og útúrsnúningar ná því eícki alltaf
að þjóna húmorisma, en geta verið
málsköpun eins og Þórarinn bendir
á. Dæmi er þegar það að hafa allt
til alls verður að hafa allt til einskis,
samanber Hina háfleygu moldvörpu
Þórarins
Kaflar úr sjálfsævisögu hins mikla
húmorista Þórbergs Þórðarsonar sem
birtast í tímaritinu eru ekki mjög
húmorískir, enda Þórbergur þar
fremur í gervi bókmenntafræðings
en rithöfundar. Hvernig líst mönnum
til dæmis á staðhæfinguna að Bréf
til Láru, íslenskur aðall og að nokkru
leyti Pistilinn skrifaði sé „eina nýj-
ung, sem komið hefur fram í íslensk-
um bókmenntum í síðastliðin 100
ár“.
VERÐ
KR.STGR.
KR. STGR.
VR 201 Verðlaunamyndbandstækið frá Philips. Myndleitari í báðar áttir með
tvöföldum hraða. Ramma fyrir ramma færsla. Heegur hraði. Leitarhnappur tengdur teljara.
Fullkomin fjarstýring. Þú getur treyst Philips.
VERÐ KR. 89.450.
21“ skjár,
steríó:
HR 6500 Philips ryksuga. Taumlétt
og þægileg. Aflmikil 1100 W hljóðlátur
mótor. Bráðnauðsynlegt tæki heimafyrir.
KR.STGR.
R.STGR
STGR,
Philips steríó sjónvarpstæki.
Black line - betri mynd. NICAM steríó
móttakari, frábær hljómgæði. Tækin eru
búin Textavarpi (Teletext) en sjónvarpið
byrjar útsendingar á því í september n.k.
Stafrænt stýrikerfi annast öll mynd-, lit- og
hljómskil. „Super VHS" inngangur.
Þú getur treyst Philips.
25“ skjár, steríó 108.965 kr.stgr.
28“ skjár, steríó 119.560 kr.stgr.
ARG 636 Philips Whirlpool kæli■
skápur 168 lítra kælirými og 48 lítra
frystirými. Sjálfvirk afþýðing. Stórgræn-
metisskúffa.Hægteraðveljaámillihægri
eða vinstri opnun á hurð. Mál:
HxBxD 139x55x58.5 cm.
85 RXT Philco þvottavélin sem
sparar rafmagn með því að taka inn á sig
heitt og kalt vatn. Vinduhraðinn er allt að
800snúningar. Fjöldi þvottakerfa eftir þínu
vali.
VERÐ KR. 31.400.
KR.STGR.
KR.STGR.

VKR 6843 Philips myndbandsupp■
tökuvél. Veguraðe/ns 1,3 kg. Dagsetn.
og klukka sjást við upptöku. Sjálfvirkur
fókus og birtustillir. Vélin ermjög Ijósnæm
eða 10 lux. Hægt erað tengja vélina beint
við sjónvarp og nýtist hún þá sem
myndband.
ATH. Taskaogallirfylgihlutirinnif.
í verði.
AS 9510 Philips hljómtækjasam-
stæða með geislaspilara og
fjarstýringu. Plötuspilari. Stafrænl
útvarp með minni og sjálfleitara. Magnari:
2x40 músík Wött. Tónjafnari. Tvöfalt
snældutæki. Geislaspilari með 20 laga
minni.
AWG 210 Philips Whirlpool þurrkar-
init Traustur og vandaður. Núna á
einstöku verðl. Allt að 120 mínútna
þurrktlmi. 2 hitastig: 1000/2000 Wött.
Hægri eða vinstri opnun á hurð.
Heimilistæki hf
SÆTÚNI8 SÍMI691515 ■ KRINGLUNNISIMI6915 20
iscuKKÍHgunv