Morgunblaðið - 03.04.1993, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. APRIL 1993
Minning
Selma Dóra
Þorsteinsdóttir
Guðjóni, Þorsteini, Hrefnu og
öðrum aðstandendum hennar votta
ég djúpa samúð.
Svandís Skúladóttir.
Fædd 27. júní 1953
Dáin 27. mars 1993
Fundum okkar Selmu Dóru bar
oft saman á liðnum árum því sem
formaður Fóstrufélags íslands átti
hún ósjaldan erindi í menntamála-
ráðuneytið til að tala máli leikskóla-
bama. Henni var einstaklega lagið
að tala við fólk og rökstyðja skoðan-
ir sínar.
Eftir að Selma Dóra kom heim
frá framhaldsnámi við Bameverns-
akademiet í Ósló árið 1987 flutti
hún með sér nýja strauma um starf
í leikskólum, nýjar áherslur og nýj-
an stíi. Að hennar fmmkvæði og
undir hennar leiðsögn var markvisst
unnið að því að kynna þá hug-
myndafræði sem fóstrur vildu vinna
eftir í leikskólum.
Selma Dóra hafði mjög ákveðnar
skoðanir á því hvemig fóstmmennt-
unin ætti að vera, en síðasta heim-
sókn hennar í menntamálaráðu-
neytið varðaði einmitt það mál. Hún
átti sæti í mörgum nefndum á veg-
um menntamálaráðuneytisins sem
fjallað hafa um áhugamái hennar,
ieikskólann og menntunarmál
fóstrastéttarinnar.
Þegar við unnum að samningu
fmmvarps til laga um leikskóla, þar
sem lagt var til, að fmmkvæði
Selmu Dóm, að leikskólinn yrði
skilgreindur sem fyrsta skólastig
bamsins, þar sem þróunarstarf og
rannsóknir tengdar leikskólaupp-
eldi ásamt meginmarkmiðum með
uppeldisstarfí í leikskóla, yrðu lög-
fest, kom skýrt í ljós hve hún var
ósérhlífín og vinnusöm. Hún blés
lífí í hugmyndir og styrkti fagleg
vinnubrögð okkar sem vom að
vinna með henni.
Hún lagði mikla áherslu á leik-
skólafræði sem sjálfstæða fræði-
grein en hún hafði sjálf lagt stund
á hana í framhaldsnámi sínu. Hún
var órög við að tala við fólk um
hvað verið væri að gera í góðum
leikskólum og hvað hægt væri að
gera betur.
Það er hreint ótrúlegt hve miklu
hún fékk áorkað á stuttri ævi.
Áhrifín af ævistarfí hennar eiga þó
eftir að koma enn betur í ljós á
komandi ámm. Þó taldi hún sig
eiga mikið óunnið.
Þegar hún kom til mín síðast,
rúmri viku áður en hún lést, var
ljóst að hún ætlaði sér enn mörg
verk að vinna, það var greinilegt
að hún ætlaði að veijast og beijast
til hinsta dags. Hún hreif mig með
sér í áætlunum sínum, mér var allt-
af ómögulegt að hugsa um Selmu
Dóm og dauðann í sömu andrá.
Hún var baráttukona og gat ver-
ið hörð í hom að taka, en notaði
aldrei áfangasigra til að hreykja sér
hátt og vílaði heldur ekki þegar
miður gekk.
Selma Dóra var einstaklega
skemmtilegur samstarfsmaður og
hafði hæfíleika til að sjá broslegu
hliðamar á lífínu og tilvemnni. Kom
það oft í ljós þegar við sóttum sam-
an norrænar ráðstefnur þar sem
hún var eftirsóttur fyrirlesari.
Við hið ótímabæra fráfall Selmu
Dóra Þorsteinsdóttur vil ég með
þessum orðum þakka henni lær-
dómsríkt og gott samstarf.
Haustið 1988 var ákveðið að
gera það sem unnt væri til að hreyfa
við málum í menntamálaráðuneyt-
inu sem litu út eins og fjöll. Og
allir héldu að væru óhreyfanleg.
Það tókst að aka málunum af
gmnni þrátt fyrir allt í senn, skiln-
ingsleysi, skammsýni, andúð og
öfund. Eitt þessara mála var leik-
skólinn. Fyrst var spumingin um
það: Hvar á ieikskólinn heima? Fé-
lagsmálaráðuneytið vildi eiga leik-
skólann af því að félagsmálaráðu-
neytið heldur að leikskólinn sé
rekstur. Við lögðum áherslu á að
hafa leikskólann í menntamála-
ráðuneytinu af því að leikskólinn
er börn. Niðurstaðan varð sú að við
höfðum fullan sigur; leikskóla-
kaflinn var í raun strikaður út úr
framvarpi til laga um svokallaða
félagsþjónustu sveitarfélaga. Jafn-
framt var það verkefnið að semja
fmmvarp til leikskólalaga. Það var
ekki erfitt verk í þeim hópi sem
kallaður var til. Síðan var verkefnið
það að semja fmmvarp til laga um
fjármögnun leikskóla. Það var
flóknara verkefni. Ásmundur Stef-
ánsson var þar betri en enginn -
mér iiggur við að segja að enginn
hefði fengist til að taka mark á til-
lögum okkar í þeim efnum nema
vegna þess að Ásmundur var drif-
krafturinn á bak við þær. En lið-
sinni hans dugði ekki til að sinni.
Það gengur næst.
Þegar við réðumst á þessi fjöll
var margur góður liðsmaður.
Fremst í þeim flokki var Selma
Dóra Þorsteinsdóttir formaður
Fóstmfélagsins. Hún var í fyrsta
lagi fylgin sér með afbrigðum. Man
ég ekki eftir mörgum sem lögðu
annan eins kraft í mál sem áttu sér
samhljóm við sannfæringuna. Hún
var í öðm lagi harðsnúin. Og hún
var í þriðja lagi ótrúlega lagin. Þar
taldi ég að væri komin kona sem
hlyti að veljast til forystu langt út
fyrir svið Fóstrufélags íslands. Að
sjálfsögðu með fullri virðingu fyrir
Fóstmfélaginu, sem er satt að segja
eitt merkasta stéttarfélag landsins
bæði faglega og í kjaramálum. En
því miður varð mér ekki að von
minni. Sjúkdómur lagðist á Selmu
Dóm - og sjúkdóminn bar hún af
ótrúlegu æðmleysi og skipaði sér
fremst í baráttuna fyrir velferðar-
kerfinu og gegn ósanngjörnum
árásum á það. Daginn sem fréttin
um andlát hennar birtist í blaði birt-
ist grein í sama blaði þar sem vitn-
að var til útvarpsviðtals við Selmu
Dóra sem þúsundir áheyrenda
muna lengi lengi.
Það tókst að fá samþykkt leik-
skólalögin. Það tókst að halda fag-
legu forræði leikskólans inni í
menntamálaráðuneytinu. Og það
tókst að koma saman frumvarpi um
fjármögnun leikskólans. Það er
næsta fjall sem verður gengið í að
hreyfa.
Selma Dóra barðist allt til hinstu
stundar og kostaði sér sannarlega
allri til. Í starfi hennar birtist því
fordæmi sem við getum öll lært af.
Þess vegna mun enn verða lagt af
stað til að flytja fjöll sem virðast
vera óhreyfanleg. En verða færð
úr stað.
Við kveðjum Selmu Dóru Þor-
steinsdóttur í dag með djúpum
söknuði. Flytjum eiginmanni henn-
ar og börnum samúðarkveðjur svo
og öllum vinum hennar og aðstand-
endum. Þau öll, fóstrurnar og
reyndar þjóðin, hafa misst mikil-
hæfa konu.
Svavar Gestsson.
Bognar aldrei - brotnar í
bylnum stóra seinast.
(St. G. St.)
Þessar ljóðlínur úr kvæðinu
Greniskóginum koma upp í huga
okkar þegar við minnumst í dag
baráttukonunnar Selmu Dóm Þor-
steinsdóttur, sem stolt og æðmlaus
barðist við þann sjúkdóm sem varð
henni að aldurtila langt um aldur
fram.
Á stundu sem þessari er margt
sem rifjast upp við þessi kynni okk-
ar af Selmu Dóru í gegnum árin.
Það sem er efst í huga okkar var
hinn mikli eldmóður sem tengdist
uppeldi og menntun leikskólabarna,
jafnt sem menntunarmálum fóstm-
stéttarinnar.
Selma Dóra kom heim frá Noregi
1987 að loknu framhaldsnámi við
Barnevemsakdemiet í Ósló, og var
frá þeim tíma formaður Fóstmfé-
lagas íslands.
Þegar hún tók við formennsku í
félaginu fylgdu henni ferskir
straumar þar sem hún lagði metnað
sinn í menntun og virðingu fyrir
stéttinni.
Sá tími er ógleymanlegur sem
við áttum með henni í baráttunni
okkar fyrir nýjum lögum um leik-
skóla, sem samþykkt vom á Alþingi
1991. Þar lagði hún nótt við dag
til að vinna leikskólalögunum fylgi.
Þegar litið er yfír uppbyggingu,
þróun og fræðslu í leikskólastarfí á
undanförnum árum lagði hún svo
sannarlega hönd á plóginn. Hún fór
um allt land og hélt námskeið fyrir
fóstmr og starfsfólk leikskóla, þar
sem hún miðlaði af þekkingu sinni
og hreif með sér fólk því að hún
hafði einstaka frásagnargáfu.
Selma Dóra var ákveðin og gat
verið hörð í hom að taka ef svo bar
undir. Þegar við þijár ákveðnar
stéttarsystur komum saman vomm
við ekki alltaf sammála, en um
hugmyndafræðina var aldrei
ágreiningur.
Við teljum að með störfum sínum
í þágu Fóstrufélags íslands hafi hún
reist sér bautastein sem hún svo
sannarlega verðskuldar.
Það er erfítt að sætta sig við að
Selma Dóra skuli vera farin en við
verðum að lúta þeim vilja almættis-
ins. Við minnumst hennar með
söknuði og þökkum henni samver-
una, en við erum ríkar að minning-
um um ánægjulegar og góðar
stundir.
Kæri Guðjón, Þorsteinn Pétur og
Hrefna Ýr, ykkur sendum við sam-
úðarkveðjur. Hvorki fjarlægð né
tími læknar slíkan missi. Það er
einungis hægt að læra að lifa með
honum.
Kristjana og Sigurlaug.
Okkar góða vinkona Selma Dóra
er dáin. Við vomm að vona að hún
fengi að vera með okkur lengur.
Hún átti svo margt ógert og brott-
hvarf hennar er ótrúlega sárt.
Selma Dóra sem hafði svo mikinn
metnað fyrir hönd fóstmstéttarinn-
ar og framtíð leikskólans. Henni
var mikið í mun að við skiluðum
sem bestu faglegu starfí, að leik-
skólinn væri í stöðugri þróun og
mikilvægi þess að leikskólinn væri
viðurkenndur sem fyrsta skólastig
bamsins. Miklu fékk Selma Dóra
áorkað með óþrjótandi elju sinni,
framsýni og áhuga og tókst með
eldmóði sínum að hrífa okkur hin
með sér.
t
Eiginkona mín og móðir okkar,
VALGERÐUR MARGRÉT LÁRUSDÓTTIR
frá Heiði á Langanesi,
er látin.
Jarðarförin fer fram frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 6. apríl
kl. 10.30.
Snorri Bergsson og börn.
t
Ástkaer eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
GUÐMUNDUR JÓH ANNESSON,
Ásabraut 12,
Keflavík, _
lést í Sjúkrahúsi Keflavíkur fimmtudaginn 1. apríl.
Magndís Guðjónsdóttir,
dætur og fjölskyldur.
t
Elskuleg eiginkona, móðir og dóttir,
SVAVA INGVARSDÓTTIR,
andaðist í Akademiska sjúkrahúsinu í Uppsala í Svíþjóð þann
31. mars.
Fyrir hönd aðstandenda,
Páll Arnar Árnason,
Svanborg Daníelsdóttir,
Ingvar Herbertsson.
t
Innilegar þakkir til þeirra fjölmörgu, sem sýndu okkur samúð og
hlýhug við andlát og útför eiginkonu minnar, móður okkar, tengda-
móður, systur, ömmu og langömmu,
SIGRÍÐAR HARALDSDÓTTUR
frá Saltabergi,
Vestmannaeyjum.
Guð blessi ykkur öll.
Jón Hlöðver Johnsen,
Ágústa Guðmundsdóttir, Guðni Pálsson,
Margrét Johnsen,
Sigríður Johnsen,
Anna Svala Johnsen,
Haraldur Geir Johnsen,
Svava Björk Johnsen,
Ásta Haraldsdóttir,
Hrafn Steindórsson,
Garðar Jónsson,
Guðjón Jónsson,
Harpa Kolbeinsdóttir,
Eggert Garðarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim, sem sýndu okkur samúð
og vinarhug við andlát og útför eiginmanns míns, föður, tengda-
föður, afa og langafa,
KARLSÞÓRÐARSONAR
frá Hávarðarkoti,
Þykkvabæ.
Guð blessi ykkur öll.
Svava Guðmundsdóttir,
Þórður K. Karlsson, Auður Þorsteinsdóttir
Karl S. Þórðarson, Svava B. Jónsdóttir,
Halldór M. Þórðarson, Lilja Guðjónsdóttir,
Elísabet L. Þórðardóttir,
Auður Ýr Geirsdóttir,
Sigurborg S. Karlsdóttir.
Eitt kunni Selma Dóra öllum
konum betur, það var að fá fólk til
starfa. Það var sama hvað maður
taldi sig vera störfum hlaðinn, þeg-
ar Selma Dóra hringdi og fór að
ræða nýtt mikilvægt verkefni sem
henni fannst þurfa að vinna. í stað-
inn fyrir að færast undan, lauk
samtalinu þannig að maður spurði
„Hvað get ég gert? Má ég taka þátt
í þessu?“
Við undirritaðar höfum starfað
með Selmu Dóru á ýmsum vett-
vangi en við viljum nú minnast
þess sem við áttum með henni,
ekki bara í starfí heldur einnig í
leik á góðum stundum. Eitt af því
sem við gerðum saman var að
stofna sönghóp, nokkrar fóstmr og
makar. Við hittumst nokkmm sinn-
um á ári til að gleðjast saman, borða
góðan mat, fjalla um það sem var
efst á baugi í þjóðmálunum og
syngja saman fram á rauða nótt.
Nutum við þar tónlistarhæfileika
Selmu Dóm og Guðmundar Vignis
svo að ekki vantaði undirspilið.
Mikil breidd var í lagavalinu allt frá
ættjarðarlögum til laga „Rolling
Stones". Við áttum okkar uppá-
haldslög m.a. sungum við oft einn
af textum Halldórs Laxness við lag
eftir Selmu Dóru. Sönghópurinn
varð meira að segja svo frægur að
stíga á svið og flytja söngprógramm
en það var í fertugsafmæli Guð-
mundar Vignis. Það var hugmynd
Selmu Dóm, en hún vildi alltaf sýna
vinum sínum sóma. Þessar stundir
verða okkur ógleymanlegar og
munu ylja okkur um ókominn tíma.
Þó að við kveðjum Selmu Dóm
nú hefur hún fengið svo miklu áork-
að að við verðum að halda barátt-
unni áfram fyrir bættum leikskóla.
Betri leikskóli, betri framtíð fyrir
börnin okkar.
Elsku Guðjón, Þorsteinn og
Hrefna, okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Fyrir hönd sönghópsins,
Sólveig, Unnur
og Þuríður.
Þegar ég frétti að Selma væri
dáin fylltist ég tómleikatilfínningu
og fannst líkt og ákveðnum kafla
væri lokið, svo stór hluti af mínu
lífi hafði hún verið. Þegar ég var
lítil passaði hún mig og eftir að ég
fluttist til Reykjavíkur var ég
heimagangur á heimili hennar. Fyr-
ir mér var hún allt í senn; frænka,
stóra-systir og vinkona.
Selma var mjög hjálpsöm og
reyndist mér ævinlega vel hvað sem
á bjátaði. Mörg af mínum vanda-
málum, persónuleg jafnt sem önn-
ur, enduðu á eldhúsborðinu hjá
henni. Fyrir mig var sérstaklega
gott að leita til hennar þegar ég
af veikum mætti var að stíga mín
fyrstu spor í kennarastarfínu. Hún
gaf góð ráð og ekki síst hlustaði
hún með áhuga á hvað maður var
að gera og kom með athugasemdir
og ábendingar þar um.
Það er erfitt að ímynda sér lífið
án Selmu og skrýtið verður að koma
heim í tilvem þar sem maður gerir
ekki ráð fyrir henni.
Elsku Guðjón, Steini Pétur, og
Hrefna Ýr. Megi guð styrkja ykkur
í ykkar sorg.
Ég þakka Selmu fyrir allar
skemmtilegu minningamar sem
hún skildi eftir. Blessuð sé minning
hennar.
Sigríður Jóhannsdóttir.
Fyrstu kynni mín og Selmu Dóru
voru þegar hún stóð fyrir utan garð-
inn í leikskólanum Ösp fyrir um 16
árum og spurði hvar í ósköpunum
hliðið væri eiginlega.
Séríræðingar
í blóinaskrcylinguin
við »11 IípUÍIíPI'Í
Bblómaverkstæði I
innaII
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 19090