Morgunblaðið - 08.10.1996, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 8. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Sjónvarpskappræður forsetaefna repúblikana og demókrata í Bandaríkjunum
Bob Dole tekst ekki að
hnekkja veldi Ciintons
rrl Ranlor
Hartford. Reuter.
Reuter
BOB Dole, forsetaefni repúblikana, og Bill Clinton Bandaríkja-
forseti í sjónvarpskappræðum í Hartford í Connecticut.
BILL Clinton, forseti Bandaríkjanna,
tókst á við Bob Dole, forsetaefni
repúblikana, í 90 mínútna sjónvarps-
kappræðum í fyrrinótt en ólíklegt
þykir að þær dragi úr líkunum á því
að Clinton nái endurkjöri. Sam-
kvæmt skyndikönnunum eftir kapp-
ræðurnar voru mun fleiri þeirrar
skoðunar að Clinton hefði sigrað en
flestir sögðu þó að Dole hefði staðið
sig betur en þeir hefðu búist við.
Dole gagnrýndi forsetann fyrir
að hafa framfylgt veikri stefnu í
utanríkismálum, hækkað skatta og
látið hjá líða að stemma stigu við
vaxandi eiturlyfjaneyslu í landinu.
Clinton sagði hins vegar að Banda-
ríkjamenn væru betur settir nú en
fyrir fjórum áram og að verulegur
árangur hefði náðst í friðarumleit-
unum Bandaríkjastjórnar víða um
heim.
Dole stóð verr að vígi fyrir kapp-
ræðurnar og varð að blása til sóknar
og sannfæra kjósendur um að hann
væri sjálfur hæfari til að gegna
embættinu án þess þó að vera of
herskár. Clinton þurfti hins vegar
aðeins að varast klaufaleg mistök
til að halda forskoti sínu í skoðana-
könnunum.
„Hér urðu engir stóratburðir.
Þetta var nær því að vera jafntefli
og það kemur sér betur fyrir Clint-
on,“ sagði David Birdsell, sérfræð-
ingur í sögu slíkra sjónvarpskapp-
ræðna við Baruch College í New
York.
Fylgi beggja eykst lítillega
Samkvæmt Gallup-könnun, sem
gerð var fyrir CAW-sjónvarpið, töldu
51% sjónvarpsáhorfenda að Clinton
hefði sigrað í kappræðunum en 32%
nefndu Dole. 74% aðspurðra sögðu
hins vegar að Dole hefði staðið sig
betur en búist var við.
Niðurstöður skyndikannana CBS
og ABC voru svipaðar; 50% töldu
að Clinton hefði sigrað, 28-29%
sögðu Dole hafa haft bet-
ur og 17-19% hölluðust
að jafntefli. Skekkjumörk-
in í könnununum voru
sögð 4-4,5%.
Könnun ABC bendir tii
þess að fylgi Clintons hafí
aukist úr 51% í 55% og
Doles úr 40% í 41%. Þriðji frambjóð-
andinn, Ross Perot, fékk ekki að
taka þátt í kappræðunum vegna lít-
ils fylgis í skoðanakönnunum.
Stuðningurinn við hann fór úr 5% í
2% eftir kappræðumar, ef marka
má könnun ABC.
Samkvæmt nýjustu könnun
Reuters, sem var framkvæmd fyrir
kappræðumar, minnkaði forskot
Clintons úr 15 prósentustigum á
sunnudag í 9 stig á mánudag.
Óöruggur en hnyttinn
Dole virtist nokkuð óöruggur í
fyrstu og brosti sjaldan en sótti í sig
veðrið þegar á leið. Margar af bestu
setningunum í kappræðunum komu
frá honum og viðstaddir hlógu
nokkmm sinnum að hnyttnum til-
svömm hans. Clinton var öryggið
uppmálað, broshýr, yfirvegaður og
mælskur, og hamraði á því að hann
væri betur til þess fallinn að stjóma
Bandaríkjunum fram á næstu öld.
Bill Clinton vísaði til þekktra
ummæla Ronalds Reagans, fyrrver-
andi forseta, í sjónvarpskappræðum
árið 1980 þegar hann atti kappi við
Jimmy Carter og spurði: „Eruð þið
betur sett en fyrir fjómm áram?“
„Við emm betur sett nú en fyrir
fjórum ámm. Við skulum
halda áfram á sömu
sagði Clinton í
upphafí kappræðnanna.
„Það er rétt að hann
er betur settur en fyrir
fjórum ámm,“ svaraði
Dole og viðstaddir hlógu.
„Eg býst við að einhverjir s_éu betur
settir. Saddam Hussein [íraksfor-
seti] er líklega betur settur."
Utanríkisstefnan gagnrýnd
Dole sagði að flugskeytaárásir
Bandaríkjamanna á írak hefðu ekki
komið í veg fyrir að Saddam styrkti
stöðu sína í norðurhluta landsins og
Clinton hefði ekki tekist að viðhalda
alþjóðlegri samstöðu gegn írak.
Hann gagnrýndi ennfremur frammi-
stöðu forsetans í málefnum Sómalíu,
Haítí, Bosníu, Kóreu, Kúbu, írlands
og Miðausturlanda.
„Clinton hefur sent fleiri hermenn
til annarra landa en nokkur annar
forseti í sögunni. Friðargæsla hefur
kostað okkur marga milljarða dala,“
sagði Dole og bætti við að Bandarík-
in hefðu glatað trúverðugleika sínum
á valdatíma Clintons.
Forsetinn lagði hins vegar áherslu
á að friðammleitanir Bandaríkja-
stjómar í Bosníu, Miðausturlöndum
og Norður-írlandi hefðu borið árang-
ur og einræðisstjórn hefði verið
steypt á Haítí.
Tekist á um tóbaksfyrirtækin
Frambjóðendurnir deildu einna
harðast þegar Clinton sakaði Dole
um að hafa lagst gegn
aðgerðum stjórnarinnar
gegn tóbaksfyrirtækj-
unum. „Það var ekki ég
sem lagðist gegn því sem
við reyndum að gera til
að bjarga lífi barna, sem
stafar hætta af tóbaki,
og fór síðan til tóbaksræktenda og
stærði sig af því að hafa barist
gegn stjórninni, sem reyndi að
stemma stigu við auglýsingum og
sölu tóbaks til barna,“ sagði forset-
inn.
Dole kvaðst hins vegar hafa haf-
ið baráttu gegn reykingum árið
1965. „Það var ekki fyrr en á kosn-
ingaári, herra forseti, að þér hug-
kvæmdist að beijast gegn reyking-
um. Hvað um eiturlyfjasöluna sem
tvöföldaðist á síðustu 44 mánuðum?
Sala kókaíns jókst um 41%, maríjú-
ana, kókaíns um 166%. Svo virðist
sem þú munir aðeins það sem kem-
ur þér best.“
Clinton sakaður um ýkjur
Clinton kvaðst vilja draga úr rík-
isumsvifum og skrifræði en Dole
sagði að hlutverk alríkisins væri
helsta ágreiningsmál þeirra. „Eg
treysti fólkinu. Forsetinn treystir
stjórninni," sagði Dole og bætti við
að hann vildi færa „völd aftur tii
ríkjanna og til fólksins".
„Dole öldungadeildarþingmaður
viðurkenndi í febrúar að bandaríski
efnahagurinn væri öflugri en nokkru
sinni fyrr í 30 ár,“ sagði Clinton um
efnahagsmálin. „Við höfum stuðlað
að 10,5 milljónum nýrra starfa,
störfunum fjölgar hraðar en dæmi
eru um undir stjórn repúblikana frá
þriðja áratugnum, launin eru tekin
að hækka í fyrsta sinn á áratug,
nýju smáfyrirtækin hafa aldrei verið
fleiri.“
Dole sagði afrekalista forsetans
minna sig á látinn bróður sinn, sem
hefði verið gefínn fyrir ýkjur. „For-
setinn getur ekki eignað sér allt sem
ríkisstjórarnir em að gera. Hann
vill láta þetta hljóma betur til að
ykkur líði vel,“ sagði Dole og kvað
Bandaríkjamenn aldrei hafa þurft
að leggja jafn hart að sér til að fram-
fleyta fjölskyldum sínum.
Dole lofaði að lækka tekjuskatta
um 15% á næsta kjörtímabili og
eyða um leið fjárlagahallanum.
Hann kvaðst ekki gefa slík loforð
nema hann væri sannfærður um að
hægt yrði að standa við þau. „Vara-
forsetaefni repúblikana, Jack Kemp,
sagði eitt sinn að Dole hefði aldrei
komist í tæri við skatt sem
hann hefði ekki hækkað,"
sagði þá Clinton.
Jim Lehrer, virtur sjón-
varpsfréttamaður, stjórn-
aði kappræðunum og gaf
Dole færi á að veitast að
Clinton persónulega en
hann stóðst þá freistingu og sagði
kosningabaráttuna snúast um mál-
efni. „Spurningin er, emð þið ginn-
keypt fyrir gömlum kosningaloforð-
um andstæðingsins?"
Frambjóðendumir heyja annað
einvígi í San Diego 16. október.
Tveir létust í árás á
danska Vítisengla
Lög gegn
mótor-
hjóla-
klúbbum
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ÁRÁSIN á klúbbhús Vítisengla á
Norðurbrú í Kaupmannahöfn að-
faranótt sunnudags er enn ein
áminningin til danskra yfirvalda
um að engin vettlingatök dugi til
að stemma stigu við átökum stríð-
andi mótorhjólaklúbba. Tveir lét-
ust og nítján særðust. í fyrsta
skiptið í ellefu ár var fórnarlambið
ótengt gengjunum, því annað
þeirra tveggja er lést var kona,
sem býr í hverfinu, en var gest-
komandi hjá Vítisenglunum. Að
sögn lögreglu og hjúkrunarfólks
líktist aðkoman að húsinu vígvelli.
í vikunni er búist við að danska
þingið samþykki lög gegn mótor-
hjólagengjunum.
Árásin á klúbbhúsið er ekki sú
fyrsta, því áður hefur verið skotið
sams konar skeytum á klúbbhús
bæði í Danmörku og Svíþjóð en
þetta er í fyrsta skipti sem fólk
lætur lífið í slíkri árás hér. Vitað
var að einmitt þetta kvöld var
haldin árleg víkingaveisla klúbbs-
ins og gestir komu víða að, einnig
erlendis frá. Lögreglan hafði verið
á verði við götuna frá því snemma
um daginn og allir gestkomandi
þurftu að sýna skilríki og leitað
var á grunsamlegum gestum.
Óvinir vítisenglanna, líklega
meðlimir Banditosklúbbsins, létu
þó lögregluvörðinn ekki aftra sér
frá árás, heldur fóru þeir upp á
nærliggjandi hús og skutu flug-
skeytinu þaðan. Annað ónotað
skeyti fannst á skotstaðnum og
hafa skeytin verið rakin til inn-
brots í vopnabúr sænska hersins.
Klúbbhúsin bönnuð
Lögin, sem danska þingið hefur
í undirbúningi, eiga að vernda þá
um þúsund manns, sem áætlað er
að búa í nágrenni við klúbbana.
Samkvæmt þeim fær lögreglan
heimild til að banna meðlimum
klúbbanna að koma í klúbbhúsin
ef talin er hætta á árás. Einnig
verður hægt að banna meðlimun-
um að koma saman annars stað-
ar. Lögin á að nota gegn hópunij
sem eiga í vopnuðum átökum. I
gær efndi þingið til ráðstefnu um
mótorhjólaklúbbanna, þar sem
vom samankomnir aðilar, er
þekkja til þeirra.
74%segjaað braut,
Bob Dole hafi
komið þeim á
óvart
„Ég treysti
fóikinu
- forsetinn
stjórninni"
Trúboði en
ekki njósnari
Seoul, Moskvu. Reuter.
YFIRVÖLD í Suður-Kóreu sögðu
í gær, að bandarískur ríkisborg-
ari, sem væri í haldi í Norður-
Kóreu, væri trúboði með aðsetur
í Kína og ekki njósnari Suður-
Kóreu.
Talsmaður s-kóreska utanríkis-
ráðuneytisins sagði, að hann teldi,
að Evan Carl Hunzike, sem Norð-
ur-Kóreumenn handtóku, væri
trúboði með aðsetur skammt frá
landamærum N-Kóreu í Norðaust-
ur-Kína. Kvaðst hann telja, að
N-Kóreustjóm hefði logið upp
mjósnasögunni til að neyða
Bandaríkjastjóm til beinna við-
ræðna.
Stjórnin í Pyongyang í N-Kóreu
sagði á sunnudag, að Hunzike,
sem er á þrítugsaldri og af kóresk-
um ættum, hefði verið handtekinn
24. ágúst sl. eftir að hann hefði
farið yfír landamærin. Sakaði hún
hann um njósnir fyrir S-Kóreu.
Elísabet drottning vill greiða skuldir Söru Ferguson
London. Reuter.
ELÍSABET Bretlandsdrottning
hefur gengið frá samningi um,
að allar skuldir Söruh Fergu-
son, hertogaynjunnar af Jórvík,
verði greiddar gegn því, að hún
afsali sér forræði yfir dætrun-
um og setjist að erlendis. Flutti
dagblaðið The Sun þessa frétt
ígær.
Samkvæmt fréttinni er
drottning tilbúin til að leggja
fram nokkuð á sjötta hundrað
milljóna kr. og á það að
hrökkva fyrir skuldum tengda-
dóttur hennar fyrrverandi og
kostnaði við hugsanlega heimil-
isstofnun erlendis. Fergie yrði
hins vegar að láta manninn sinn
fyrrverandi, Andrew prins, fá
forræði yfir bömunum, prins-
essunum Beatrice og Eugenie.
Blaðið, sem hefur oft flutt
áreiðanlegar fréttir af málefn-
um konungsfjölskyldunnar,
Afsali sér börnunum
og flytjist úr landi
sagði einnig, að
Fergie yrði svipt
titli sínum og bann-
að að segja sögu
sína í bókum eða
viðtölum.
Berorðar lýsingar
Fergie, sem fékk
á þriðja hundrað
milljóna kr. þegar
hún skildi við
Andrew, hefur
bakað konungsfjöl-
skyldunni mikil
vandræði, ekki síst
vegna berorðra
frásagna af
Fergie
einkalífi hennar,
sem hafa birst
nýlega. Má af því
nefna, að Vasso
Kortesis, grískur
miðill eða hug-
læknir, sem Fergie
gekk til, hefur birt
nákvæmar lýsingar
á sambandi hennar
við ýmsa menn og í
síðustu viku hætti
Fergie við málssókn
gegn Allan Starkie,
félaga bandaríska
fjármálamannsins
John Bryans. Á
sínum tíma birtust
myndir í blöðum þar sem Bryan
saug tær hertogaynjunnar á
sundlaugarbakka í
Suður-Frakklandi.
Blaðið Mail on Sunday sagði
um helgina, að Margrét, systir
Elísabetar drottningar, hefði
skrifað Fergie á síðasta ári og
sakað hana um að vera til
skammar fyrir konungsfjöl-
skylduna.
„Þú hefur orðið þessari fjöl-
skyldu til meiri skammar en
nokkur getur ímyndað sér,“
hafði blaðið upp úr bréfínu.
„Þótt birst hafí af þér hneyksl-
anlegar myndir í blöðum, hef-
urðu aldrei skammast þín eitt
augnablik. Þú virðist ófær um
að taka tillit til annarra, leyfir
þér að niðurlægja alla fjölskyld-
una og sendir okkur síðan
blóm.“ Sagði blaðið, að Margrét
hefði skrifað Fergie eftir að
hafa fengið frá henni blómvönd.
I
I
>

í
i
>
i
l
>
i