Morgunblaðið - 31.05.1998, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 31. MAÍ 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ji ri,
Ky1ian
SJtool
Game
íáSf’-,
■v
Jorma *
U o t i n e n : y
Night

%

J ochen
U1 r i c h :
La Cabina
26
Akvarellur
Hafsteins
Austmann
MY]\PLIST
Stöðlakot
VATNSLITIR
HAFSTEINN AUSTMANN
Opið alla daga frá 14-18.
Aðgangur ókeypis. Til 7. júní.
í TILEFNI af Listahátíð hefur
Hulda Jósefsdóttir í Stöðlakoti
boðið Hafsteini Austmann að sýna
vatnslitamyndir, akvarellur, sem
hann hefur gert á síðustu tíu árum,
síðan 1988. Alls eru myndimar
tuttugu og þrjár og sýna, svo ekki
verði um villst, meistaraleg tök
Hafsteins á þessum vandmeðfama
miðli.
Hafsteinn er fæddur 1934 og
stundaði framhaldsnám í París á
sjötta áratugnum, þegar abstrakt-
listin stóð í blóma og margir ís-
lenskir listamenn úr öllum list-
greinum fjölmenntu til háborgar
listmenningarinnar. Hafsteinn er
af annarri kynslóð íslenskra
abstraktmálara, þ.e. ef rétt er að
telja Svavar Guðnason og Þorvald
Skúlason til þeirrar fyrstu. Það er
yfirleitt hlutskipti þeirra sem lenda
í seinni hlutanum á hreyfingum í
myndlist að standa í skugganum af
forkólfunum, hvort sem það er nú
réttlátt eða ekki. En það er ekki
þar með sagt að myndlist Haf-
steins sé einhver annars flokks list.
Maður finnur enn í myndum hans
fyrir þeim upprunalega anda
abstraktlistarinnar sem svo oft
hefur verið endurtekinn og útvatn-
aður af öðmm.
Myndimar em byggðar upp á
fáeinum einföldum elementum.
Sterkar beinar línur, dökk strik,
eða bjálkar, sem fljúgast á, litaflet-
ir inni á milli sem magna upp and-
stæður í lit og birtutón. Formbygg-
ing myndanna gegnir aðallega því
hlutverki að vera umgjörð utan um
liti og birtu innan myndanna. Lita-
tónamir, dýptin og andstæðumar
gefa myndunum líf.
Eitt einkenni á myndum Haf-
steins, sem maður tekur eftir þeg-
ar þær em samankomnar, er að
þær „hanga“, ef svo má að orði
komast. Oft er nokkurs konar
þverband sem gengur yfir mynd-
ina að ofan, sem heldur uppi því
sem er á neðri hluta myndarinnar.
Stundum deyr myndin út við neðri
jaðarinn, sem gerir það að verkum
að þær búa yfir ákveðnum léttleika
og svifi, þrátt fyrir að pensilstrok-
umar, eða bjálkamir, séu frekar
stífir og þungir. Vegna þess að
myndin hvílir ekki á neinu þá
magnast samspilið milli upplausnar
og jafnvægis, sem gerir þær kvik-
ari en ella.
Maður gæti búist við því að
myndsköpun Hafsteins hefði leitað
í ráðsettan farveg og þar væri
engra óvæntra tíðinda að vænta.
Þó má merkja á myndunum frá
þessu tímabili að myndimar hafa
tekið nokkmm breytingum. í
myndum eins og „Tunglskini“, frá
1989, þar sem skiptast á djúpblá
strik og daufgulir fletir, em
kontrastamir harðari, línumar
sterkari. En yfirbragð nýrri mynd-
anna er mildara og meira lagt upp
AKVARELLA eftir Hafstein Austmann frá árinu 1997.
úr litaflæðinu heldur en pensil-
strokum. Einnig er áferðin blæ-
brigðaríkari og meiri fylling í litun-
um. Myndimar „Tímarímuteikn"
og „Aldarháttúr", sem málaðar em
á þessu ári, era gott dæmi um það.
Hafsteinn slakar greinilega hvergi
á og er enn að leita og læra.
I myndlist Hafsteins Austmann
er ekkert að finna sem er yfirmáta
nýstárlegt eða djarft, og myndstíll
hans á sér ýmsar hliðstæður í
verkum annarra listamanna frá
sjötta og sjöunda áratugnum. En
hann málar ekki svona eingöngu
vegna þess að hann hefur tileinkað
sér ákveðinn stíl, heldur til að laða
fram það sem er eðlilegt og sjálf-
ljóst í myndsköpun. Nýstárleiki og
perónuleg sérkenni em léttvæg í
samanburði við grandvallarsann-
indi abstraktlistarinnar um eðli lita
og formbyggingar. Þótt málverkið
virðist enn búa yfir aðdráttarafli
meðal yngri listamanna, þá er ljóst
að hugmyndafræði abstraktlistar-
innar býr ekki yfir sama sannfær-
ingarkrafti og áður. En það ætti
ekki að koma í veg fyrir að menn
geti notið verka þeirra sem með
sönnu tilheyra þeim hugmynda-
heimi. í akvarellum Hafsteins
Austmann er margs að njóta.
Gunnar J. Árnason.
4. júni
Frumsýning
aö höfundum
viðstöddum
örfAir hioar eftir
5. júni
Seinni sýning
Aöeíns tv*r sýnmgar i Lístahátió i
Reykjavik. Miöasala 1 UpplýsingaBiöstöö
terðaaáta, Bankastrati 2. si»1 552 8588.
www.id.is
Morðsaga frá
S-Kóreu
ERLENDAR
RÆKLR
Spennusaga
„SLICKY BOYS"
Eftir Martin Limón. Bantam Books
1998. 387 síður.
BANDARÍSKI spennusögu-
höfundurinn Martin Limón ólst
upp í Los Angeles og gegndi her-
þjónustu í bandaríska hernum í
tvo áratugi. Helmingi þess tíma
eyddi hann í Suður-Kóreu og þar
gerast þær þrjá spennubækur
sem hann hefur hingað tíl skrifað.
Sú fyrsta heitir ,Jade Lady Bum-
ing“, síðan liðu nokkur ár þangað
til hann sendi frá sér „Slicky
Boys“ og loks mun væntanleg frá
honum bók nú í sumar sem ber
naftiið „Buddha’s Moneý1.
Limón er einn af þeim sem
skrifar um það sem hann þekkir
og hefur upplifað af eigin raun.
Allar fjalla sögur hans um banda-
ríska lögreglumenn í Seoul tutt-
ugu ámm eftir að Kóreustríðinu
lauk eða á áttunda áratugnum.
Sjálfur var hann lögreglumaður í
borginni á vegum bandaríska
hersins svo hann gjörþekkir tíl
mála í borginni og honum tekst
að gera sögusviðið bæði athyglis-
vert og spennandi.
Draumurinn
Sagan í „Slicky Boys“ er upp-
byggð eins og hver önnur spæj-
arasaga og aðalpersónumar í
bókinni era þær sömu og í hinum
tveimur, rannsóknarlögreglu-
mennimir George Sueno, sem er
ættaður frá Mexíkó, og vinur
hans, Emie Bascom. Þeir starfa
við glæparannsóknardeild átt-
undu deildar bandaríska hersins í
höfuðborg S-Kóreu. „Við vinnum
mikið en það sem við vildum
helst af öllu gera er að þræða
barina í rauða hverfínu," segir
George en hann er sögumaður
bókarinnar. Eftimafnið hans
þýðir draumur og hann er einn af
örfáum útlendingum virðist vera
sem gerir sér far um að kynnast
landi og þjóð og læra tungumálið.
Félagi hans, Emie, er t.d. ekki á
þeim buxunum. En George nýtur
fyrir þetta virðingar á meðal
heimamanna sem kemur honum
vel þegar á reynir.
Sagan hefst á því að breskur
hermaður er myrtur í Seoul að
næturlagi og heyrir morðrann-
sóknin undir þá félaga auk þess
sem kóreanska lögreglan tekur
þátt í henni. Leit þeirra ber þá
um melluhverfin og knæpumar
og á vit rótgróinnar þjófamafíu
sem einbeitir sér einkanlega að
birgðum bandaríska hersins á
svæðinu. Frá þessari mafíu er
heiti sögunnar komið, „Slicky
Boys“. Drápunum fjölgar og svo
virðist sem vemlega ógeðfelldur
morðingi sé á ferðinni, sem sker
í fómarlömb sín. Einnig kemur í
ljós að það em ekki síst George
og Ernie sem em í hættu af
völdum þessa illskeytta morð-
inga.
Forvitnilegt
sögusvið
Kórea er auðvitað tilvahnn
staður fyrir spennusögur og býð-
ur uppá marga möguleika sem
Martin Limón nýtir sér reyndar
flesta. Sagan gerist skömmu áð-
ur en Suður-Kórea verður það
öfluga iðnríki sem við þekkjum í
dag og Limón tekst vel að lýsa
lífinu í landinu á þann hátt að
vekur áhuga og forvitni lesand-
ans. Sjónarhom hins mexíkóska
Bandaríkjamanns er ferskt og á
einhvem hátt mjög eðlilegt í
þeim potti ólíkra þjóðema sem
finnst í sögunni. Sögumaður er
mjög vel að sér um siði og hug-
myndaheim landsmanna og
varpar ljósi á samfélagið sem
hann hrærist í, götulífið, nær-
vera bandaríska hersins og
ótryggt nábýlið við N-Kóreu-
menn.
Sambandi löggufélaganna er
ágætlega lýst þar sem annar er
vel meðvitaður um þá menningu
sem hann lifir í en hinum gæti
ekki staðið meira á sama. Og það
er undirliggjandi spenna í sög-
unni. Veikastí hlekkurinn er
hraðsoðnar skýringar á því hvers
vegna morðinginn lætur eins og
hann lætur og óþarfa hliðarsaga
gerir ekkert fyrir söguna nema
lengja í henni og var hún hæfi-
lega orðmörg fyrir.
„Slicky Boys“ er hin sæmileg-
asta aiþreying frá höfundi sem
skrifar um framandi land og
menningu af þekkingu og innsæi
svo úr verður eitthvað af viti.
Arnaldur Indriðason.
Nýjar bækur
• CARMEN eftir Prosper
Mérimée birtist nú óstytt ífyrsta
skipti á íslensku. Hún hefur
tvisvar verið þýdd á íslensku, en í
bæði skiptin stytt. í þessari nýju
útgáfu er stuðst við þýðingu
ókunns þýðanda frá 1931. Sæ-
mundur G. Halldórsson sá um end-
urskoðun textans og samdi skýr-
ingar og eftirmála. Sæmundur er
lektor í íslensku við Sorbonnehá-
skóla í París.
Sagan gerist á Spáni árið 1830
og segir frá Baskanum don José
sem verður ástfanginn af sígauna-
stúlkunni Carmen. Óperan Car-
men eftir Bizet byggist á þessari
sögu. Popp-rokk-salsa óperan Car-
men Negra, sem íslenska óperan
frumsýnir á Listahátíð íkvöld,
fóstudag, er ný uppfærsla óper-
unnar.
Prosper Mérimée (1803-1870)
er einn af helstu rithöfundum
Frakklands. Hann var þjóðminja-
vörður Frakklands en þekktastur
þó fyrir leikrit, ljóð og sögur. Stíll
hans er skýr og samþjappaður,
formið klassískt; Nietzsehe kallaði
hann „einn af meisturum hins
óbundna máls“. Mérímée ferðaðist
um Spán áríð 1830 og studdist í
sögunni við ýmislegt úr reynslu
sinni þaðan. Carmen kom fyrst út
1845. Þrjátíu árum síðar var gerð
eftir henni samnefnd ópera, en um
leið var ýmislegt í sögunni lagað
að óperuforminu. Þess vegna sýnir
bókin hið öríagaþrungna ástar-
samband don José og Carmen frá
öðru sjónarhomi og gefur stund-
um sterkarí og upprunalegri mynd
afþví.
Mynd á kápu er eftir Baltasar.
Útgefandi er Sóley ehf. bókaút-
gáfa. Bókin er 95 bls. og kostar
1.900 kr. Gutenberg sá um alla
prentvinnslu.