Morgunblaðið - 07.09.1999, Blaðsíða 11

w war
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1999 11

Stjórnvöld áforma að verja 150 milljón-
um til stuðnings hrossarækt
Gert án samráðs
við Félag
hrossabænda
KRISTINN Guðnason, formaður
Félags hrossabænda, segir að ekk-
ert samráð hafi verið haft við félag-
ið um átak til að efla fagmennsku í
hrossarækt, hestamennsku, hestaí-
þróttum og hestatengdri ferðaþjón-
ustu sem landbúnaðarráðherra
kynnti fyrir skömmu. Kristinn telur
að undirbúa þurfi þetta átak betur
og eins gerir hann athugasemd við
að tengja eigi átakið sérstaklega við
Skagafjörð.
Um er að ræða verkefni sem er
ætlað að standa í fimm ár. Ríkið
ætlar að leggja fram samtals 150
milljónir, en gert er ráð fyrir að
ISkagfirðingar leggi fram 75 millj-
ónir og aðrir 25 milljónir. Kristinn
sagðist fagna því að loksins ætti að
leggja fram fjármagn til hrossa-
ræktar á íslandi. Það væri löngu
tímabært að gera það. Það gengi
hins vegar ekki að binda þetta við
Skagafjörð með þeim hætti sem
kynnt hefði verið. „Það hlýtur að
þurfa að hugsa þetta á landsvísu,
nema ef þetta er hugsað sem sér-
stakt byggðamál fyrir Skaga-
|fjörð.“
Kristinn sagði að stjóm Félags
hrossabænda hefði fyrst frétt af
þessu máli tveimur dögum áður en
það var kynnt á Vindheimamelum í
Skagafirði. Þetta hefði því ekki ver-
ið unnið í samráði við félagið.
Ástæðan væri væntanlega sú að
þetta mál hefði farið af stað fyrir
frumkvæði heimamanna í Skaga-
firði. „Ég vona að þetta mál verði
hrossarækt í öllu landinu til fram-
dráttar. Það hefur háð hrossarækt-
inni lengi hvað það hefur gengið erf-
iðlega að fá fjármagn inn í grein-
ina,“ sagði Kristinn.
Taka þarf tillit til Suðurlands
Arni Johnsen, fyrsti þingmaður
Suðurlands, sagðist telja það lofs-
vert framtak hjá Skagfirðingum að
fara út í þetta verkefni. „Það geng-
ur hins vegar ekki að afgreiða þetta
á þennan hátt af hálfu ríkisins nema
að farið verði út í sambærilegt átak
á hinu hrossaræktarsvæðinu og þá
á ég við Suðurland. Helstu hrossa-
ræktarsvæði landsins em Suður-
land og Norðurland vestra. Það er
grundvallaratriði að þannig sé hald-
ið á málum svo að hægt sé að ná
sátt um það. Annaðhvort er að gera
þetta í samvinnu þessara landshluta
eða það sé klárt að sambærilegir
möguleikar standi Suðurlandi til
boða.
Það er mikilvægt að markaðs-
setja íslenska hestinn og allt það
sem honum fylgir bæði heima og
heiman. Ég tel að það væri einungis
verið að efna til ófriðar ef þetta er
gert á þennan hátt.“
Ámi kvaðst telja það af hinu góða
að farið væri út í svona verkefni fyr-
ir tilstyrk rfldsvaldsins. Það væri
búið að vinna mikið uppbyggingar-
starf í hrossarækt, sem þyrfti að
styrkja. Verkefnið ætti einnig eftir
að styrkja ferðamannaþjónustuna
og ferðamannastraum til landsins.
„Ég sé ekkert að því að leggja opin-
bert fjármagn í þetta. Það er þörf á
því að styrkja þennan þátt,“ sagði
Ami.
fjallað sérstaklega um þessi efni og
því ekki að sjá að slík auglýsing
stangist á við lög. Þó svo að reglu-
gerðin geri ráð fyrir að læknirinn
velji gjafann er ekki útilokað að sá
sem þarf að fá gjafaegg komi með
gjafa. Læknirinn tekur hins vegar
endanlega ákvörðun um frá hverjum
egg er tekið,“ segir Guðríður.
Sigurður minnir á að ekkert í lög-
um takmarki rétt þessa fólks tii að
auglýsa eftir gjöfum. „En auðvitað
hefur maður áhyggjur af því al-
mennt eftir svona auglýsingu að
þarna fari fjárhagslegir hagsmunir
að tengjast efninu. Við vonumst til
að þetta verði ekki markaðsmál, á
þeim tímum þar sem farið er að
leggja mælikvarða markaðarins á
næstum hvað sem er. Ein helsta
gagnrýnin sem beinst hefur að stað-
göngumæðran, sem er að vísu annar
hlutur, er einmitt tengd greiðslum
fyrir slíkt og er ein ástæðan fyrir því
að staðgöngumæðrun hefur ekki
verið leyfð hérlendis,“ segir Sigurð-
ur.
„Ein og ein auglýsing af þessu tagi
er þó vart vísbending um viðskipti á
þessu sviði og aldrei hafa neinar
fregnir um slíkt borist okkur til
eyrna. Það getur sjálfsagt gerst hér
eins og annars staðar, en ég held að
auglýsingin lýsi miklu frekar hinni
eindregnu ósk viðkomandi eftir að
eignast barn en að verið sé að sækj-
ast eftir verslun. Mér þætti það ekki
siðferðislega rétt og bendi á að við
kaupum ekki Ííffæri úr fólki, þau eru
gefin venjulega frá ættingjum, við
borgum aldrei fyrir blóðgjafir, að
visu mjög gagnstætt því sem gerist
t.d. í Bretlandi og Bandaríkjunum,
og held að við eigum mjög langt í
land með að viðurkenna einhvers
konar sölu á blóði og líffæram, þai- á
meðal kynframum. Mér finnst ólík-
legt að við munum kyngja því að
slíkt gerist í einhverjum mæli hér-
lendis, en auðvitað er það svo, að ef
eitthvað gerist annars staðar í heim-
inum getur það gerst hér.“
Þórður bendir á að sumstaðar er
það svo, t.d. í Danmörku, að fólk sem
er að reyna að eignast barn er beðið
að gefa hluta af eggjunum til ann-
arra sem þeirra þarfnast. Um leið sé
verið að íþyngja fólki. „Kannski
verður til barn úr egginu sem það
gaf en ekki því sem það notaði sjálft,
og þá er ástandið kannski orðið
verra en var í upphafi. Við geram
þetta ekki hérlendis og ég tel slíkt
varhugavert," segir Þórður.
Nafnleynd ef óskað er
í reglugerð um tæknifrjóvgun frá
1997 segir m.a. að „séu notaðar
gjafakynframur skal læknir sem
annast meðferð velja viðeigandi
gjafa“. Þá er þess getið að óski gjafi
eftir nafnleynd sé heilbrigðisstarfs-
fólki skylt að tryggja að hún sé virt.
í þeim tilvikum má hvorki veita
gjafa upplýsingar um parið sem fær
gjafakynfrumur eða um barnið né
veita parinu eða barninu upplýsingar
um gjafann. Barn, sem verður til
vegna kynframugjafar þar sem gjafi
óskar ekki eftir nafnleynd, getm' er
það nær 18 ára aldri óskað eftir að-
gangi að skrá til að fá uppíýsingar
um nafn gjafans. I þeim tilvikum ber
stofnuninni að tilkynna gjafanum um
upplýsingagjöfina eins fljótt og auðið
er.
„Barnið sem af þessu verður fær
ekki að vita hver er raunverulegt
kynforeldri þess, nema viðkomandi
gjafi samþykki það. Þetta ákvæði
hefur verið gagnrýnt talsvert, m.a. i
kjölfar lagasetningarinnar, enda
ættu einstaklingar skýlausan rétt á
að þekkja uppruna sinn. Þetta varð
eigi að siður niðurstaða Alþingis, en
við því er að búast að ekki séu allir á
sama máli,“ segir Sigm'ður. „Ég held
að lögin eins og þau eru núna,
kannski að undanskildu ákvæðinu
um nafnleyndina, séu nokkuð góð. Á
það skal líka bent, þessu ótengt, að
þetta eru meðal fyrstu reglna eða
laga í Evrópu sem banna klónun á
mönnum."
Mótfallnir tengingu
við heimsmarkaðsverð
FORSTJÓRAR Olíufélagsins og
Olís era mótfallnir hugmyndum
sem Kristinn Björnsson, forstjóri
Skeljungs, hefur viðrað um að
bensínverð skuli tengt heims-
markaðsverði þannig að verð á
bensíni geti breyst á tveggja til
þriggja dága fresti eftir sveiflum
á heimsmarkaðsverði.
„Ég held að það yrði mjög í þá
átt að rugla neytandann í rím-
inu. Við höfum reynt að breyta
verði um mánaðamót. Á þessu
ári, þegar miklar hækkanir hafa
orðið á heimsmarkaði, höfum við
látið lægra birgðaverð koma
fram í verðlaginu. Hefðum við
verðlagt eftir heimsmarkaðs-
verði á þessu ári hefði bensín til
neytenda á íslandi að jafnaði
verið hærra á þessu ári en það
hefur verið fram til þessa,“ segir
Geir Magnússon, forstjóri Olíu-
félagsins.
Hann segir að til séu að jafnaði
birgðir til tveggja til þriggja
mánaða og þegar stöðugar hækk-
anir era á heimsmarkaði sé
birgðaverðið að jafnaði alltaf
lægra. Þegar heimsmarkaðsverð
fari lækkandi sé birgðaverðið á
hinn bóginn jafnan hærra. Hann
segir að á meðan Olíufélagið skili
ársuppgjöri tvisvar á ári og arð-
semin er innan þess sem markað-
urinn krefjist sjái menn svart á
hvítu að hækkun bensínverðs sé
ekki að skila sér til Olíufélagsins í
auknum hagnaði. „Við eram ekki
að taka ótæpilega álagningu til
okkar í stígandi eða fallandi
markaði," segir Geir.
Þjónar litluin tilgangi
Einar Benediktsson, forstjóri
Olís, kveðst ekki sjá að það leysi
nokkurn vanda eða þjóni
nokkram tilgangi að tengja bens-
ínverð hér heimsmarkaðsverði á
hverjum degi. Eðlilegt sé að Is-
lendingar þurfi að halda meiri
birgðir en gengur og gerist ann-
ars staðar í Evrópu vegna fjar-
lægðar og smæðar markaðarins.
„Verðbreytingar skila sér með al-
veg sama hætti hingað en það
gerist einungis nokkrum vikum
síðar. Ég sé ekki að með því að
tengja bensínverð heimsmark-
aðsverði á hverjum degi sé verið
að mæta sérstökum óskum neyt-
enda. Mönnum ætti að vera það
orðið ljóst að verðþróun á Islandi
gerist síðar en í Evrópu eða sem
svarar til einum til einum og hálf-
um mánuði en meðaltalið til
lengri tíma verður hið sama,“
segir Einar.
Hann segir að eini tilgangurinn
sem hann sjái að geti falist í hug-
mynd Kristins sé að með þessu
móti væri hægt að slá á þá ósann-
gjörnu gagnrýni sem olíufélögin
verði oft fyrir vegna annarrar að-
ferðafræði sem viðhöfð er við
verðlagningu hérlendis en í Evr-
ópu.
Einar bendir á að álagning ol-
íufélaganna hafi ætíð verið
krónutöluálagning en ekki í pró-
sentum allt frá því að eldsneytis-
verð var ákveðið af verðlagsyfir-
völdum. Reynt sé að haga mál-
um á þann veg að álagningin
fylgi innlendri verðlagsþróun. I
áætlunum Olís í upphafi árs var
sett fram ákveðin framlegðar-
krafa sem reynt sé að halda út
árið.
„Þær breytingar sem hafa orð-
ið á síðustu mánuðum era því ein-
göngu vegna erlendra hækkana
og opinberra álagna. Við höfum
ekkert breytt okkar álagningu.
Mér finnst við loks fá sanngjama
umræðu frá FIB sem gerir ekki
athugasemdir við þróun álagn-
ingar olíufélaganna á árinu,“ seg-
ir Einar.
skóli ólafs gauks
innritun er hafin og fer fram í skólanum, Síðumúla 17, daglega kl. 14-17, sími 588-3730, fax 588-3731.
Eftirtalin námskeið eru í boði á haustönn, en nánari upplýsingar er að fá í skólanum á innritunartíma eða
í ítarlegum bæklingi um skólann, sem við sendum þeim sem þess óska, hvert á land sem er:
LETTUR
UNDIRLEIKUR
1. FORÞREP FULLORÐINNA
Byrjendakennsla, undirstaða,
léttur undirleikur við alþekkt lög.
2. FORÞREP UNGLINGA
Byrjendakennsla, sama og
Forþrep fullorðinna.
3. LÍTIÐ FORÞREP
Nýtt, spennandi námskeið fyrir
börn að 10 ára aldri.
4. FORÞREP II
Beint framhald Forþreps eða
Forþreps 3 - meiri undirleikur,
einkum „plokk" o.m.fl.
5. FORÞREP III
Beint framhald Forþreps eða
Forþreps 2, dægurlög
undanfarinna 20-30 ára, byrjun á
þvergripum o.m.fl.
6. BÍTLATÍMINN
Eitt af Forþrepunum. Aðeins leikin
lög frá bítlatímabilinu, t.d. lög
Bitlanna sjálfra, Rolling Stones,
vinsæl íslensk lög o.fl.
7. PRESLEYTÍMINN
Einkum leikin lög sem Elvis
Presley gerði fræg um alla heims-
byggðina, ásamt alþekktum lögum
íslenskra og erlendra flytjenda frá
sama tíma. Afbragðs þjálfun
8. TÓMSTUNDAGÍTAR
Byrjendakennsla (sama og
Forþrep fullorðinna, en styttra)
fyrir 16 ára og eldri í samvinnu viö
Tómstundaskólann.
HEFÐBUNDINN
GÍTARLEIKUR
9.FYRSTA ÞREP
Undirstöðuatriði nótnalesturs fyrir
byrjendur lærð með því að leika
léttar laglínur á gftarinn o.m.fl.
Forstig tónfræði. Próf.
10. ANNAÐ ÞREP
Framhaid fyrsta þreps, leikin
þekkt smálög eftir nótum,
framhald tónfræði- og
tónheyrnarkennslu. Próf.
11. ÞRIÐJA ÞREP
Beint framhald Annars þreps.
Verkefnin þyngjast smátt og
smátt. Framhald tónfræði- og
tónheyrnarkennslu. Próf.
12. FJÓRÐA ÞREP
Beint framhald þriðja þreps. Bæði
smálög og hefðbundið
gitarkennsluefni eftir þekkt
tónskáld. Tónfræði, tónheyrn.
Tekur tvær annir. Próf.
13. FIMMTA ÞREP
Beint framhald Fjórða þreps.
Leikið námsefni verður
fjölbreyttara. Tónfræði, tónheyrn.
Tekur tvær annir. Próf.
HÆGT AÐ FA LEIGÐA
HEIMAGÍTARA
KR. 2000 Á ÖNN
Sendum vandaöan
upplýsingabækling
ONNUR
NÁMSKEIÐ
14. JAZZ-POPP I
Þvergrip, hljómauppbygging,
tónstigar, hljómsveitarleikur
o.m.fl. Nótnakunnátta áskilin.
15. JAZZ-POPP II / III
Spuni, tónstigar, hljómfræði,
nótnalestur, tónsmíð, útsetning.
16. TÓNSMÍÐAR I / II
Byrjunarkennsla á hagnýtum
atriðum varðandi tónsmíðar.
Einhver undirstaða nauðsynleg.
17. TÓNFRÆÐI-TÓNHEYRN l/ll
Innifalin í námi.
18. TÓNFRÆDI-TÓNHEYRN
FYRIR ÁHUGAFÓLK
Fyrir þá, sem langar að kynna
sér hið auðlærða en fullkomna
kerfi nótnanna til þess m.a. að
geta sungið/ leikið eftir nótum.
19. KASSETTUNÁMSKEIÐ
Námskeið fyrir byrjendur á tveim
kassettum og bók, tilvalið fyrir þá,
sem vegna búsetu eða af öðrum
ástæðum geta ekki sótt tíma í
skólanum en langar að kynnast
gítarnum. Sent í póstkröfu.
V/SA
(Ö 588-3730
INNRITUN DAGLEGA KL. 14-17