Morgunblaðið - 26.01.2000, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ
8 C MIÐVIKUDAGUR 26. JANÚAR 2000
REYKJAVÍK - MENNINGARBORG EVRÓPU 2000
Sílogandi
menningarviti
Rýmisverkiö íslandsvit-
inn eftir Claudio Parm-
iggiani veröurvígtá
Sandskeiði viö hátíðlega
athöfn kl. 10 á opnunar-
dag menningarársins.
„HUGMYND Parmiggianis er í
sem stystu máli sú að reistur verði
viti inni í landi, á frekar eyðilegum
stað, fjarri mannvirkjum, og á hann
að lýsa dag og nótt,“ segir Eiríkur
Þorláksson, forstöðumaður Lista-
safns Reykjavíkur, sem sér um
framkvæmd og uppsetningu vitans.
Vitinn verður staðsettur í landi
Kópavogsbæjar vestan Sandskeiðs
og mun sjást víða að.
Claudio Parmiggiani er fæddur
1943 á Ítalíu. Hann er einn af
þekktustu listamönnum samtímans
í Evrópu og hafa verk hans, sem
einkum eru rýmisverk og skúlptúr-
. ar af ýmsu tagi, hlotið alþjóðlega
viðurkenningu. Samhliða vígslu Is-
landsvitans verður opnuð stór sýn-
ing á verkum Parmiggianis í Lista-
safni Islands.
„Vitinn verður byggður úr fjór-
um jámsívalningum, sem hver er 3
metrar á hæð, en misbreiðir, neðsti
sívalningurinn verður 170 sm í
þvermál, annar 150 sm, sá þriðji
130 sm og sá efsti 110 sm. Ofan á
efsta sívalningnum kemur ljósein-
ing, sem yrði um 1,65 sm á hæðina
og 100 sm í þvermál; þar verður
* komið fyrir lömpum sem lýstu allan
hringinn.“
Að sögn Eiríks hefur Parmiggi-
ani í gegnum tíðina unnið rýmis-
verk á ólíkum stöðum þar sem hug-
myndafræðin er ekki ólík þeim
grunni sem hann leggur upp með í
Islandsvitanum. „Hér má einkum
vísa til verka sem hann hefur gert á
Ítalíu 75, í Egyptalandi 83, Frakk-
landi 89 og í Tékklandi 93, þar sem
um er að ræða ólíkar einingar
byggingaforma sem þó vísa hver
með sínum hætti til höfuðáttanna
og þá um leið hvert til annars.
Þessi verk eru einfaldrar gerðar og
eru nokkuð utan alfaraleiðar en
hafa vakið verðuga athygli og hlotið
mikla umfjöllun, bæði hvert fyrir
sig og sameiginlega" segir Eiríkur.
„Islandsvitinn er í mjög góðu
samræmi við þessi verk listamanns-
ins og líklegt að framkvæmdin veki
verulega athygli í hinum alþjóðlega
listheimi. I vitanum er að finna
mjög skýra hugmyndafræði sem
hefur mikla skírskotun til umhverf-
isins, hann er gerður úr einingum
sem Parmiggiani bendir á að geti
táknað undirstöðuefni lífsins - land,
vatn, loft og eld - og ljósið sé tákn
eldsins. Einnig vísar vitinn til stöðu
Islands, útvarðar evrópskrar
menningar í Norður-Atlantshafi, og
staðsetning hans úti í náttúrunni
vísar loks til landsins í öllum sínum
margbreytileika. Ég tel að fram-
kvæmd þessa verkefnis sé í fullu
samræmi við þær hugmyndir sem
hafa verið að þróast hér á landi um
listaverk í landinu og samspil
þeirra og umhverfisins. I þeim
listaverkum sem sett hafa verið
upp utan byggðakjarna hér á landi
síðustu ár og áratugi hefur mátt
greina þróun í þá átt að listaverkin
eigi ekki að vera afgirt eða með
öðrum hætti gert sérstaklega hátt
undir höfði, heldur eigi þau að
standa í náttúrunni eða í umhverfi
sínu sem hluti heildar, þau séu við-
bót sem gefi heildarsvip umhverfis-
ins aukið vægi.“
Hægan
Elektra
Frumsýnt 12. febrúar
á Litla sviöi
Þjóöleikhússins.
ÞAÐ ER spennandi viðburður fram-
undan á Litla sviði Þjóðteikhúss-
ins. Nýtt leikrit eftir Hrafnhildi
Hagalín er að lita dagsins Ijós eftir
að nær tíu ár eru liðin frá því fyrsta
leikrit hennar, Ég er meistarinn,
var frumsýnt í Borgarleikhúsinu.
Fyrir það hlaut hún Norrænu leik-
skáldaverðlaunin er þau voru af-
hent í fyrsta sinn árið 1992. Hrafn-
hildur hefur gefið sér góðan tíma
til skriftanna, enda erfitt að fylgja
slíkum sigri eftir sem Meistarinn
var. Óttast hún samanburð við
sjálfa sig?.
„Nei, þetta er svo gjörólíkt verk.
Ég tók mér hlé í nokkur í ár frá
skriftum og fór í nám. Þegar ég hóf
Morgunblaðiö/Jón Svavarsson.
islandsvitinn rís við Sandskeið að
baki Claudio Parmiggiani.
Morgunblaöiö/Sverrir
Listnemar verða á ferðinni í strætó.
Listnemar í strætó
ÞAÐ verður óvenju gaman að ferð-
ast með strætó á opnunardegin-
um, en auk þess að vera frír
ferðamáti þennan dag, mun fjör-
ugur fjöllistahópur nemenda úr
listaskólum landsins lífga upp á
daginn með alls kyns sprelli og
uppákomum.
Morgunblaöiö/Ámi Sæberg
Þær leika mæðgurnar Steinunn Ól-
ína og Edda Heiðrún. Höfundurinn
Hrafnhildur Hagalín hefur sleppt af
þeim hendinni.
skriftirnar að nýju var ég ákveðin í
að gera eitthvað allt öðruvísi.
Meistarinn er hefðbundinn í formi
en í þessu verki reyndi ég að búa
til eitthvað nýtt, láta formið verða
til út frá efninu en ekki öfugt.
Þetta hefur verið jafnmikil glíma
en á allt annan hátt en nú er þessu
lokið hvað mig varðar. Verkið er
komið í annarra hendur. Ég hef þá
fullkomnunaráráttu að ég kýs að
fullklára verkið áður en ég læt það
í hendur annarra," segir Hrafnhild-
ur. Það mun koma út hjá Máli og
menningu á frumsýningardaginn.
Efni verksins er spennandi, þar
sem tvær mæðgur eru staddar á ór-
æðum stað og rifja upp leiksýningu
sem þær léku eitt sinn, sýningu
sem reyndist þeim örlagarík. Hér
tekst höfundurinn á við leikhúsið
sjálft og tengsl lífsins og listarinn-
ar. Mæðgurnar leika Edda Heiðrún
Backman og Steinunn Ólína Þor-
steinsdóttir. Atli Rafn Sigurðarson
leikur þriðja hlutverkið.
í uppfærslunni er blandað saman
tjáningarformi leikhússins og kvik-
myndarinnar, því verkið gerist
bæði á sviðinu og á hvíta tjaldinu,
á ýmsum tímum og á ólíkum stöð-
um. Samhliða eða hvort í sínu
lagi.Listrænir stjórnendur sýning-
arinnar eru Björn Bergsteinn Guð-
mundsson Ijósahönnuður, Valgeir
Sigurðsson gerir tónlist. Leikmynd
og búninga hannar Snorri Freyr
Hilmarsson og leikstjóri er Viðar
Eggertsson.
Tilfinningar,
tækni og náttúra
Morgunblaöiö/Golli
Anna Líndal mundar myndbandstökuvélina.
Jörö,
vatn, loft
ogeldur
MUNIR Guðnýjar Hafsteinsdóttur
og Kristínar Sigfríðar Garðarsdóttur
verða kynntir í Ráðhúsi Reykjavíkur
29. janúar.
Guðnýju Hafsteinsdóttur og Krist-
ínu Sigfríði Garðarsdóttur var falið
af Þórunni Sigurðardóttur, stjórn-
anda verkefnisins Reykjavíkur
menningarborgar Evrópu árið 2000,
að hanna minjagripi með merki
menningarborganna. Hönnuðu þær
form út frá höfuðskepnunum fjórum,
jörð, vatni, lofti og eldi, sem er
þema R-2000. Var þessari hugmynd
vel tekið. í september hófust þær
handa við hönnunarvinnuna og
ákváðu fljótlega að hvor um sig ynni
með tvær höfuðskepnur.
Við hönnunina kváðust þær hafa
lagt til grundvallar að formin þurfi
að hljóma vel saman án þess aö
skyggja hvert á annað. Merki
M-2000 er sandblásið á hlutina.
Báðar hafa þær hannað bolla, staup
ogtvö skálarform. Annar bollinn er
veltibolli (loft) með gripi ffyrir fingur
og fer vei í hendi. Hinn bollinn (eld-
ur) er mokkabolli með hanka. Að
formi til eru staupln skyld bollunum,
annað er hátt og teygir sig upp, en
hitt er lágt.
Skálarnar hafa hver sitt form.
1 Ætlunin er að selja þessa hluti víða.
Til að byrja með verða munirnir ein-
göngu til sölu í Meistara Jakobi,
Skólavörðustíg 5. Meistari Jakob er
listhús rekið af 12 myndlistarmönn-
um úr ýmsum geirum myndlistar og
eru Guðný og Kristín þar á meðal.
Hinn 29. janúar verða munirnir
kynntir í Meistara Jakobi og Ráð-
' húsi Reykjavíkur. Umbúðir hlutanna
Staup eftir Guðnýju
Hafsteinsdóttur.
eru vandaðar og þeim fylgja greinar-
góðar upplýsingar.
Kristín Sigfríður Garðarsdóttir er
fædd í Hafnarfirði 1959. Hún lauk
námi frá leirlistardeild MHÍ1997.
Hún var gestanemandi við Konst-
fackskolan í Stokkhólmi 1995. Árið
1996 var hún við nám á al-
þjóðlegum lelrlistarvinnustofum í
Ungverjalandi. Hún var við fram-
haldsnám við Danmarks Design-
skólann í Kaupmannahöfn 1998-
1999.
Guðný Hafsteinsdóttir fæddist í
Vestmannaeyjum 1956. Hún lauk
kennaraprófi frá KHÍ1981 og námi
frá leirlistardeild MHÍ1995. Hún var
við nám f Danmörku 1990/1991 og
gestanemandi við Listiðnaðar-
háskólann í Helsinki 1993. Árið
1994 var hún við nám á al-
þjóðlegum leirlistarvinnustofum í
Ungverjalandi.
Guðný og Kristín hafa báðar hald-
ið einkasýningu og tekið þátt í sam-
sýningumbæði hér heima og eriend-
is. Opið er í Meistara Jakobi kl.
11-18 virka daga og kl. 11-14
laugardaga.
Anna Líndal opnarsýn-
ingu í Gallerí Sævars
Karls . Hún hefur haldiö
fjölda einkasýninga og
tekið þátt í fjölmörgum
samsýningum bæði hér
heima og erlendis. Sýn-
ingin Jaðar verður sýnd
síðar á þessu ári í Kan-
ada og Kóreu.
„MYNDLISTARSÝNINGIN „Jað-
ar“ er myndbanda-innsetning sem
fjallar um þá orku sem myndast
þegar jaðrar tveggja flata mætast. í
þessu tilfelli náttúran og daglegt líf
okkar,“ segir Anna Líndal.
„Ég er búin að vera að vinna að
þessu verki síðan 1997 en þá fór ég í
fyrsta skipti með Jöklarannsóknafé-
laginu í rannsóknarleiðangur á
Vatnajökul. Þá kviknaði sú hug-
mynd að gera myndverk um rann-
sóknir, þörfinni fyrir að skrá og
mæla og tengja þetta við samfélagið.
I þessari ferð fór ég að safna mynd-
efni og velta fyrir mér sannleiksþrá
mannsins, þörfinni til að skilja nátt-
úruöflin sem í raun eru ofvaxin
mannlegum skilningi. Það er spenn-
andi að tefla þessu saman við okkar
flókna daglega veruleika," segir
Anna.
„í verkinu stefni ég saman mörg-
um sjónvarpsskjám sem hver segir
sína sögu, verkið er þannig fjölfrá-
sagnarlegs eðlis. Á sjónvarpsskján-
um renna margvísleg myndskeið
sem sýna náttúruöflin bæði ógnandi
og gefandi, landslag og beinharðar
staðreyndir um hefðbundnar rann-
sóknir en með því að tefla þeim sam-
an við heimilið og okkar daglega líf
verða þær á einhvem hátt afstæðar,
jafnvel undarlega tvíræðar. Ég held
að hver einstaklingur geymi náttúr-
una og tímann í sér, heldur jafnvel
að hann eigi náttúruna, meðan það
er náttúran sem á hann,“ segir
Anna.
„Það er búið að vera óskaplega
gaman að vinna að þessu verki. Ég
er búin að taka þátt í fjórum rann-
sóknarleiðöngrum á Vatnajökul,
fengið að fylgjast með Grímsvatna-
gosinu, farið inn á miðhálendi Is-
lands þegar var verið að mæla
hvernig er umhorfs undir yfirborð-
inu. Það munaði öllu fyrir mig að
verkið var valið inná dagskrá
M2000, með þeirri samvinnu var
hægt að breyta hugmyndinni í veru-
leika. I þessum ferðum hef ég alltaf
haft myndbandstökuvélina með
mér, en öll úrvinnsla er mjög tækni-
leg og þar af leiðandi kostnaðarsöm.
Síðasta ár hefur tíminn hjá mér að-
allega farið í að tileinka mér nýja
tækni, forma hugmyndina betur og
klippa saman myndefnið, þessi staf-
ræna tækni gefur mikla möguleika
en ég hef líka oft setið rangeygð fyr-
ir framan þessa tölvu og horft á
hvert ljónið á fætur öðru hoppa inn
á skjáinn. En með góðra manna
hjálp nær maður einu hænuskrefi í
einu. En mín listræna glíma felst að-
allega í því að finna þessari óbeisl-
uðu orku sem falin er á milli tilfinn-
inga og tækni, viðeigandi sjónrænt
tjáningarform," segir Anna Líndal.