Skírnir - 01.01.1856, Blaðsíða 13

Danmurk*
FRÉTTIK.
15
megi gjöra neina breytíngu á henni, nema ríkisrábife gjaldi þar á
samkvæbi sitt; nefndin beiddi því Andræ ab koma á fund mej sér,
og spurfei hann, hvort þafe væri hife sama afe gjöra nokkra breyt-
íngu, sem aÖ ráfea frá frumvarpinu meb öllu. Hann kvab já
vife því, og tjáfei nefndarmönnum ástæfeur stjórnarinnar, og féllust
þeir á þær. Vér vitum nú ekki hverjar ástæfeur þessar voru, en
eptir því sem einn þíngmafeur sagfei seinna á þjófeþínginu, þá haffei
stjórnin og rikisráfeife gjört þafe mefe sér, afe eitt skyldi ganga yíir
ríkisráfeife og ríkisþíng Dana: hvorugt skyldi fá lof til afe gjöra breyt-
íngar vife frumvarp alríkislaganna, heldur játa efeur neita því mefe
öllu. Nefndin sá, afe nú var annafehvort afe gjöra, og réfe hún'því
til afe samþykkja frumvarpife, þótt henni líkafei ekki hitt og annafe í
því. — í stjórnarskipun hverri ber einkum tvenns afe gæta, en þafe
er réttur konúngs og réttur þjófearinnar, efeur konúngsvaldife og þjófe-
frelsife; hver stjórnarskipun er því frjálslegri sem betur er gætt hófs
og jafnréttis, og því betur sem valdinu er jafnafe nifeur milli konúngs
og þjófear, því minna ber á því, afe konúngsréttur sé annafe en
almenníngsréttur, og konúngsvald sé gagnstætt þjófefrelsi. Svo skal
öllu fyrirkomife, afe samheldni og samhljófeun sé í allri landstjórn,
og því verfeur stjórnarskipunin afe vera svo, afe á hvorugan verfei
hallafe, hvorki á konúng né almenníng. Nefndin athugafei nú, hvort
þessari skofeun væri fylgt í alrikislögunum, og fannst henni þafe
ekki vera í ýmsum greinum. — Taldi hún þafe fyrst til, afe þafe
væri ekki rétt, afe konúngur væri skyldafeur til afe vinna eife afe
stjórnarskránni (sjá 5. gr. laganna), en hvorki þjófeinni né ríkis-
ráfeinu væri gjört neitt þvílíkt afe skyldu aptur á móti; einnig þótti
henni þafe ekki geta samrýmzt konúngsvaldinu, afe láta næsta ríkis-
erfíngja eiga sæti í leyndarráfeinu og ræfea þar öll mál án þess
afe hafa nokkra abyrgfe á, og þafe hvort sem konúngi líkafei vel
efeur illa (s. 44. og 15. gr.). Hins vegar þótti nefndinni þafe ekki
samhljófea frelsi þjófearinnar, afe stjórnin geti ein ráfeife, hvernig
lagafrumvörp verfei lögufe vife þrifeju umræfeu, en ríkisráfeife geti þá
afe eins játafe efeur neitafe frumvarpinu öllu (s. 45. gr.); þá efafeist
og nefndin um, hvort kosníngarrétturinn væri sambofeinn ])jófefrels-
inu (s. 24.—29. gr.), og hvort leyndarráfeife fengi ekki of mikil
umráfe yfir málum þeim, er snerta valdsumdæmi yfirvalda og dóms-