Skírnir - 01.01.1856, Blaðsíða 60

62
FRÉTTIR.
En^Uml.
hverri ifen og athöfn. Allt þah sem mafturinn vinnur, býr til ehur
aflar, ætlar hann annafehvort sjálfum sér efeur ö&rum; hann ætlar
annafehvort sjálfur a& neyta þess, e&ur hann hyggur ab selja þab
öbrum. En þau eru kjör mannanna, ab enginn getur aflab sér alls
þess meb eigin höndum sínum, er hann þarfnast, en aptur á mót
er hann aflagsfær í því sem hann sjálfur abhefst eba hefir fyrir at-
vinnuveg. {>annig hefir forsjónin hagab ])ví, ab hver þarf annars
vib, og hver getur veitt öbrum þab af sínu eigin, sem hann
þálfnast, ef stjórnendur mannlegs félags hindra þab ekki af
heimsku sinni. Forsjónin hefir ætlazt til, ab mannkynib væri
eitt félag, meb því ab hver mabur þarf annars vib, án þess þó ab
vera þurfamabur, því hann getur látib öbrum þab í té, sem hann
girnist. Ef nú annabhvort er enginn ebur þá sárlítill kaupskapur
meb mönnum, þá vinna menn ekki nema þab sem þeir sjálfir neyta,
og af því þá vantar tækifæri til ab selja öbrum, þá vantar þá og
efni til ab kaupa ab öbrum þab sem þeir þurfa, því enginn kaupir
nema hann selji um leib. því frjálsari sem öll vibskipti manna eru
og þvi fleiri kaupendur sem eru ab því sem aflab er í einhverjum
atvinnuveg, því meira vinna þeir menn, sem stunda þenna at-
vinnuveg, og því meir blómgast þeir, af því ab því meira sem selst,
því meira er unnib til ab selja. Jarbyrkjan á Englandi sannar
þetta öllu fremur, því síban ibnabarmenn fjölgubu svo mjög núna
seinna hluta 18. aldar, þá hefir jarbyrkjan vaxib ótrúlega mikib.
Hveitiaflinn er meiri en þrefaldur vib þab sem hann var 1750, og
kvikfjúrræktin hefir vaxib enn meira. Landskuldin og kaupgjald
vinnufólksins á Englandi minnkar og vex eptir því sem jörbin liggur
langt ebur skammt frá kaupstöbunum, og eptir því sem verzlun er
þar lítil ebur mikil, eptir hinum sömu lögum fer og velmegun
bænda og ræktun jarbanna. 1770 var enskt pund af kjöti 3 </.,
en nú er þab 6 <Z.1, eins er um smjör og mjólk. Nýmjólkurpott-
urinn er 7—10 sk., smjörpundib 2 mörk 14 sk.; allt er helmíngi
dýrra en ábur. þab er ekki meira en \ af fólkinu, sem lifir á
’) Enskt pund er T9B°0,S úr dðnsku pundi, eður hér um bil minna en
danskt pund (10 e. pd. = 9 d. pd.), kjötpundið að dönsku máli er því
að meðalverði 23 skild. danska.