Skírnir

Årgang

Skírnir - 01.04.1907, Side 70

Skírnir - 01.04.1907, Side 70
66 Darwinskenning og framþróunarkenning. þessari merking'u, má eg minna á það, hvernig herra Giard rétt áðan skýrði aldauða dinösára?nna. RAUH. — Mér virðist hingað til einkum hafa verið rætt um það, hve mikils samfeldar breytingar og hve mikils ósamfeldar breytingar mættu sín um framþróun lifandi vera. Það er ekki eina úrlausnarefnið, né aðal- úrlausnarefnið. Það sem á ríður er að vita hver er orsök framþróunarinnar. En um þa-ð efni virðast mér nú vera þrjár tilgátur, er líffræðingarnir verja. Ein tilgátan er darwinsk; samkvæmt henni er alt sem viðiielzt með teg- und hverri gagnlegt henni; hver sú tegund sem viðhelzt er sterkari en tegund sem horfið hefir; staðhæfingin, sem fólgin er i slíkri tilgátu, væri þá sú, að hinar lifandi teg- undir stefni að því að taka framförum, eða að minsta kosti að haldast við á linettinum. önnur tilgáta, er sumir Lamnrckingar verja (t. d. Cope), er sú að hin fyrgreinda framför stafi af meira eður minna óljósri meðvitund, sem tegundin hafi um það hvað henni sé til góðs. Loks er þriðja tilgátan, sú er sumir Ný-Lamarckingar halda fram, að orsakir framþróunar séu tvenns konar, annars vegar eðlis-efi:alegar orsakir, hins vegar eins konar eðlisstjórn (direction interne) er ekki fer eftir því hvnð tegundinni er gagnlegt, en er að eins formbundin (t. d. bundin við eins konar formsamræmi) og er það kallað lögfylgi (orthogénése). Sem fulltrúa þessarar kenningar má eg nefna Eimer; eg hefi lesið eftir liann mestalla bókina um 1 ö g f y 1 g i f i ð r i 1 d a n n a (D i e 0 r t h o g e n e s i s der Schmetterlinge). Eimer sýnir t. d. fram á að dulgerfisfyrirbrigðunum, sem talin eru tegundinni gagnleg, er á sumum dýrum svo háttað, að þau dyljast óvinunum, en að liins vegar margt hvert form, sem talið er dulgerfis- form, er blátt áfram ein af mörgum reglubundnum mynd- um, er dýrin taka á sig, svo að dulargerfið viiðist þar -tilviljun ein. Skoðun Eimers er því hlutlaus, og gagnstæð hinni bjartsýnu skoðun á náttúrunni, sem Darwin fylgir. Hins vegar játar Eimer að náttúruvalið sé aukaatriði sem megi sín nokkurs um franþróunina, að lögun eða líffæri

x

Skírnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.