Skírnir - 01.01.1909, Blaðsíða 59

Um ættarnöfn.
59
og bæja og öðrum örnefnum, hugsuðum eða raunveruleg-
um, þá yrði þau fögur og fjölbreytt, en þó því að eins,
að málið sé eigi afmyndað með úrfellingum atkvæða og
öðrum styttingum, sem er beint óþjóðlega einkennið við
gömlu ættarnöfnin hjá oss.
Eftir því sem ráða má af allri ritgerðinni, þá er það
víst álit höf. að helzt beri að taka nafnorð í eintölu af
sterku beygingunni fyrir ættarnöfn, ef þau eiga að geta
farið vel í málinu, og jafnframt beri að sleppa nefnifalls-
merkinu af karlkynsorðum. Segja t. d. 'Juðmundur Þórð-
arhói og Sólbjörg Hjaltadal; er þá auðsætt að hvorug-
kynsorðin yrði bezt viðfangs; t. d. Sigmundur Mýrarholt
og Guðlaug Eyrarland, en aftur yrði næsta örðugt að nota
kvenkynsorð, þótt sterk séu, vegna eignarfallsins, sem
vill ávalt að geti endað á s, eins og í dönsku og sænsku,
hvað sem réttu máli íslenzku líður. Þessu eina r'alli i
ættarnöfnum vill hann halda, auðsjáanlega heillaður af
danskri og þýzkri málvenju, en hitt er honum víst ókunn-
ugt um, að í ýmsum öðrum málum, svo sem slafnesku
tungunum, geta ættarnöfnin verið alfalla. Það yrði nokk-
uð undarlegt að hafa t. d. Jón Mágahlíð og Guðrún Fífil-
grund, ef eignarfallið þar ætti að hafa s fyrir ar, enda
væri slikt argasta málleysa. Af sömu ástæðu væri alveg
útilokað, að geta notað þau orð, þótt karlkyns séu, sem
enda á ar í eignarfalli, einkum ef það eru m stofnar,
hversu fögur sem þau eru; því það yrði óhæfu afbökun
að segja t. d. til Þorsteins Stöðvarjjörðs (f. fjarðar) eða
Þórdísar Smáravölls (f. vallar). Af þessu fer nú að verða
nokkurn veginn auðsætt að ættarnafnakerflð hans G.
Kambans er að mörgu leyti vandræðagripur í tungu vorri,
og efnisviðurinn hjá honum mjög takmarkaður, þótt vel
geti verið að hann sé nægur í nokkur hundruð nafna. Að
vitna í norskuna og önnur beygingarsnauð mál dugir eigi
í þessum efnum. Það er systerni á milli nýnorðrænu mál-
anna, t. d. norsku og sænsku, en alls eigi milli norsku og
íslenzku, því þær eru mæðgur; hin fyrri er dóttirin en