Skírnir - 01.12.1912, Blaðsíða 52

340 Nokkrar athuganir um islenzkar bókmentir 4 12. og 13. öld.
sonar og heflr hann verið heitinn eftir Katli biskupi lang-
afa sínum. Eins og áður hefir verið sýnt fram á hafa
þeir Ketill Hermundarsson og Styrmir hinn fróði verið
systkinasynir, en Ketill heflr verið að mun eldri, því að
hann mun fæddur um 1155—1160, eflaust í Kalmans-
tungu, því að faðir hans hefir þá búið þar. 1179 er Ket-
ils og Koðrans bróður hans getið við Deildartungumál og
sagt að þeir hafi þá verið »gervilegastir menn í héraði®1).
Er auðsætt af því, að Ketill hefir þá verið kominn
nokkuð til aldurs, að minsta kosti tvítugur og eflaust átt
þá heima hjá föður sínum í Kalmanstungu2). Skömmu
síðar mun Ketill hafa farið að búa sig undir klerkdóm,
og þykir mér sennilegast, að hann hafi lært til prests i
Skálholti hjá Þorláki biskupi eða undir umsjón hans. Seg-
ir og í Þorlákssögu hinni eldri (13. kap.) að biskup hafi
oft kent klerkum bækur að rita og annað nám það er
þeim var nytsamlegt, og í hinni yngri sögu hans (15. kap.)
er þetta orðað á líkan hátt, að hann hafi oft kent ungum
piltum og klerkum, bæði að lesa og rita o. s. frv. í Skál-
holti hefir Ketill komizt í kynni við systurson biskups,
Pál Jónsson, er síðar varð biskup og verið hefir nær jafn-
aldri Ketils, eða litlu eldri.*) Virðast þeir hafa verið hin-
ir mestu ástvinir. Var og kona Páls Herdís Ketilsdóttir
>) Sturl.2 I, 78.
’) Hermundur faðir hans hefir flutt að Gilshakka 1180, eins ogfyr
er getið um (í Styrmisþættinum), en um páskaleytið það ár virðist hann
eiga heima í Kalmanstungu (sbr. Sturl.2 I, 79). Er sennilegt, að Koð-
ran son Hermundar hafi þá tekið við húi i Kalmanstungu, er faðir hans
flutti þaðan, þvl að þeir langfeðgar hafa átt þá jörð, og þar hjó Orm-
ur Hermundarson föðurfaðir Hermundar (sbr. Laxdælu 78. kap.) og ef-
laust Koðran son hans eftir hann. Koðran Hermundarson, er mun hafa
verið nokkru eldri en Ketill hróðir hans, andaðist ungur 1189. Son hans
mun hafa verið sá Ormur prestur Koðransson, er andaðist 1253 (Isl.
Ann), heitinn eftir Ormi presti Koðranssyni (f 1179) er húið hefir 4
Gilsbakka næst á undan Hermundi bróður sínum. Þykir mér sennileg-
ast, að við þessi bústaðaskifti um 1180 hafi Ketill einmitt farið að læra
til prests og komið þá í Skálholt undir handleiðslu Þorláks biskups.
3) Páll biskup var fæddur 1154,