Skírnir - 01.12.1915, Síða 21

Um Hallgrím Pjetursson.
357
er eg glaðr á góðri stund« o. s. frv. þar er þó heilbrigð
lífsgleði og heilbrigt lof hófiegrar vínsnautnar:
Gott er að hætta hverjuœ leik
þá hæst fram fer.
Nú skal hafa sig á kreik.
Yel sé þeim sem veitti mjer.
Þetta eru hinar helstu tegundir kvæða sjera Hall-
gríms, er vjer nú þekkjum.
Þess hefur verið getið oftar en einu sinni, hve lipur
kveðandi hans er, hvílík mælskugnótt hans er, og alt vald
á málinu. Mörg rímnaskáld geta þ a r jafnast við hann,
en að smekk standa mörg þeirra honum á baki; smekk-
leysur eru valla til hjá Hallgrími, og það þótt dæmt sje
eftir nútíðarsmekk (»eymdavæl« gæti helst heyrt til þess-
konar hluta).
Um mál hans sjálft hefur áður verið talað. Það er
enginn vafi á þvi að Hallgrimur hefur eins og Eysteinn
borið djúpa lotníngu fyrir móðurmáli sinu, þótt slíkt
komi sjaldan beinlinis fram. Því að alveg óbeinlínis
kemur sú tilfinníng fram í vessi því, sem hefur verið
vitnað í um það mál:
Gef þú að móðurmálið mitt
minn Jesú, þess eg beiði,
frá allri villu klárt og kvitt
krossins orð þitt út breiði o. s. frv.
3. vo. »klárt og kvitt« á ekki við »móðurmálið«, heldur
við »krossins orð«, eins og rjett er skilið í útg. Gfr. Thom-
sens og þýðíngu sjera Kolbeins. En greinilega sjest hún
í brjefinu til Þormóðar Torfasonar (Andvari XXXVIII);
þar segir: »svo sem nú gerum vjer með skaða og niðrun
vors ágæta og auðuga móðurmáls«, »og ekki hygg jeg, að
vor gamla norræna hafi þurft af henni [grísku] eður öðr-
um tungumálum lán að þiggja«.
Finnur Jónsson.