Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1959, Blaðsíða 60

62
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
unni hefur þá verið um það bil 4,2 m2 (hlöðuvíddin að ofan í 2.
veldi deild með 4). Nú má gera ráð fyrir, að hey í risi sígi tals-
vert, svo að aðeins notist hálft risið. Verður þá þverskurður heysins
í risi hlöðunnar 4,2/2 = 2,1 m2. Þverskurður heysins í hlöðutóft-
inni = meðalvídd sinnum dýpt = 3,95x2 = 7,90 og þá fæst þver-
skurður heysins = 7,90 + 2,10 = 10 m2. Rúmmál alls heys í hlöð-
unni fæst þá = þverskurður sinnum lengd = 10,00x12,60 = 126 m:!.
Þessi tala er lágmark, en ekki er trúlegt, að hlaðan hafi þó verið
miklu stærri og óhugsandi að hún hafi verið meira en 175 m:!.
Nú á dögum eru kúnni ætlaðir um 30 m3 af töðu og með slíkri
gjöf nægði þessi hlaða aðeins fjórum til sex kúm, en víst er að
kúm var gefið minna til forna, og Páll Zóphóníasson búnaðarmála-
stjóri hefur sagt mér frá bónda, sem skömmu fyrir 1930 ætlaði
kúm sínum aðcins 15 m3 og beitti kúm sínum allan veturinn. Að
vísu mjólkuðu kýrnar minna um veturinn og urðu auk þess ekki
eins stórar, en þær lifðu af veturinn og gerðu gagn á sumrin.
Sé nú reiknað með, að kúnum í Gröf hafi verið ætlaðir 20 m3
af töðu hefur fjóshlaðan nægt 6-—9 kúm, þ. e. aðeins kúnum, sem
stóðu norðan megin í fjósinu, en nautunum, sem höfð voru við suð-
urvegg hafa verið ætluð moð og rekjur, en annars látin fleyta sér
fram á útigangi. Vera má þó, að þeim hafi verið borið hey annars
staðar frá, eða að hey hafi verið flutt til fjóssins úr heystæðum
á engjum úti einhvern tíma vetrar, þegar færi var gott um mýrlendi.
f stekkatúni frá Hofi, sem er lítið eitt austar með fjallshlíðinni
en Gröf stóð, er lítil hlaða með helluþaki. Veggir eru vel 2 m háir
og á gólfi standa stoðir á stoðasteinum. Þessi hlaða er aðeins þrjú
stafgólf og er frábrugðin Grafarhlöðunni að því leyti einu, að súlna-
raðirnar ná út að göflum og standa því stoðasteinar við gaflana.
Væri öllu tré kippt burt úr þessari hlöðu mundi rústin annars líta
út alveg eins og rúst fjóshlöðunnar. Það er því ekki mjög djarft
að gera ráð fyrir að hlöðuuppgerðin í fjóshlöðunni í Gröf hafi
verið eins og í stekkatúninu frá Hofi, þó að aldursmunur sé 600
ár. Þar hafi stoðir staðið á steinum og borið brúnása. Þvert á brún-
ásana upp undan stoðum hafi verið lagðir bitar (skammbitar) og
á þeim miðjum hafi verið reistir dvergar, sem báru mænásinn.
Raftar hafi legið frá veggjapöllum (án vegglægju) upp á brúnása
og aðrir raftar af brúnásum upp á mænás, ef neðri raftarnir náðu
ekki alla leið. Á röftunum var síðan hella og yfir henni torf, þá
mold og efst grastorf (eða snidduhleðsla).