Lögberg - 01.06.1933, Blaðsíða 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN i. JÚNÍ, 1933
Högberg
Gefií út hvern fimtudag af
TBE COLUMBIA PRE8S LIMITED
69 5 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba.
Utanáakrlft ritatjórans:
EDITOR LÖGBERG, 69 5 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
Verð $3.00 um drið—Borgist fyrirfram
The "Lögberg" is printed and published by The Columbia
Press, Limited, 695 Sargent- Ave., Winnipeg, Manitoba.
PHONE8 Sfl 327—88 328 ✓
Bílslys
Bílslysin eru mörgum góðum mönnum á-
hyggjuefni. Þau eni svo mörg, að nærri ligg-
ur að segja megi að þau séu daglegur við-
burður hér í Winnipeg, ekki síður en annars-
staðar. Hefir verið farið fram á það við
blöðin að þau vektu eftirtekt almennings á
þessu. Er það ekki nema rétt, því hér er um
nauðsynjamál að ræða, sem öllum kemur við.
Sjálfsagt verður aldrei hjá því komist, að
bílslys komi fyrir, fleiri eða færri. En það
er ekkert vafamál, að-þessi slys gætu orðið
stórkostlega mikið færri heldur en þau nú
eru, ef fólkið sjálft gætti meiri varfærni hekl-
ur en það gerir. Það eru möguleikar til að
komast hjá þeim, langflesturn. Það er engu
síður hægt að draga mikið úr bílslysum held-
ur en úr öðrum slysum svo sem járnbrautar-
slysum og slysum við margskonar iðnað.
Járnbrautarslys eru nú ekki neitt líkt því eins
tíð, eins og þau áður voru. Fyrir nokkrum
árum voru t. d. slysin á strætisbrautavögnum
í Winnipeg miklu fleiri heldur en þau eru
nú orðin. Sama er að segja um járnbrautirn-
ar í landinu. Þetta kemur eðlilega til af þ'ví,
að menn hafa smátt og smátt lært að þekkja
hættuna og forðast hana. Hér er þó nokkuð
öðru máli að gegna heldur en með bílana.
Þeir, sem nokkuð verulega hafa með járn-
brautirnar að gera, annað en ferðast með
þeim sem farþegar, eru svo tiltölulega fáir í
samanburði við þá, sem bíla keyra.
Hver maður, sem bíl keyrir verður að gera
sér grein fyrir því, að á honum hvílir mikil
ábyrgð, og hann verður að venja sig á það, að
fara varlega og vera aðgætinn. Hann verður
að læra að skilja þá miklu hséttu, sem af óvar-
færni hans og aðgæslulevsi getur stafað.
Hann verður líka að gæta þess, að bíll hans
sé altaf í því standi, að hann hafi fult vald á
honum. Bíll, sem er í góðu lagi, er í raun
og veru ekki hættulegt flutningstæki, í hönd-
um manns, sem kann vel með hann að fara
og er aðgætin og varfærinn.
Það er hægt að setja mönnum reglur fyrir
því hvernig þeir eiga að fara með bílana, og
það vantar sízt að nóg sé til af slíkum lögum
og reglum. En ekkert slíkt er einhlítt. Hver
og einn verður að skilja þá ábyrgð sem á hon-
um hvílir í þessum efnum og að það er hans
skylda gagnvart sjálfum honum og öðrum að
gæta allrar varfærni í hvert sinn sem hann
keyrir bíl sinn. Bílstjórar verða að gera sér
fulla grein fi’rir því, að af litlu gáleysi eða
óvarfærni getur af stafað lífstjón eða meið-
ingar.
Allir, sem nokkuð verulega hafa ferðast
með bílum, hafa vafalaust veitt því eftirtekt
hve bílstjórarnir eru misjafnlega varfærnir
og hve misjafnlega þeir eru færir um að
stjórna bílum. Það verk, sem margir gera,
án þess að vera færir um það, eða hæfir til
þess. Svo illa ferst mörgurn að stjórna bíl-
um, sem þó gera það, að mann furðar næst-
um að bílslysin skuli ekki vera miklu fleiri en
þau eru.
En þeir eru margir, sem eru vel hæfir til
að stjórna bílum, eða gætu vel verið það, en
kappgimi þeirra er svo mikil, að þeir þess-
vegna gæta ekki nauðsynlegrar varfærni.
Hún er næstum ótrúlega mikil kappgimin í
sumum bílstjórum, að komast fram fyrir aðra,
þó þeim liggi ekkert á, og láta ekki aðra kom-
ast fram fyrir sig. Af þeirri óþarfa kapp-
gimi hljótast oft slys.
Það eru ekki aðeins þeir, sem bílunum
stjórna, sem þurfa að gæta meiri varfæmi
heldur en þeir oft gera, heldur líka gangandi
fólk. Allir vita að bílslysin eru ekki öll bíl-
stjórunum að kenna. Fólkið sem géngur eftir
strætunum eða þjóðvegunum, gætir líka oft
lítillar varfærni. Bílsjórinn getur ekki varn-
að slysi, þegar gangandi manneskja fer rétt í
veginn fyrir bílinn, þegar hann er á hraðri
ferð.
Það verður aldrei komið í veg fvrir öll bíl-
slvs, en það er hægt að draga afarmikið úr
þeim, ef ábyrgð^rtilfinningin væri gleggri og
varfærnin meiri.
Islendingadagurinn
ESns og þegar hefir verið skýrt frá hér í
blaðinu, hefir Islendingadagsnefnd Winni-
peg-búa ákveðið að halda Islendingadaginn á
Gimli 7. ágúst í sumar. Sá dagur er mánu-
dagur og almennur frídagur í Winnipeg.
Fóru nfefndarmenn flestir til Gimli á sunnu-
daginn var og héldu þar fund til að ráðstafa
ýmsu Islendingadeginum viðvíkjandi.
Þar sem dagurinn er haldinn á Gimli, er
nauðsynlegt og sjálfsagt að liafa samvinnu
með ýmislegt sem að hátíðahaldinu lýtur, við
Gimli-búa, og með það fyrir augum, hafa átta
menn, sem þar eiga heima, verið kosnir til að
starfa með nefndinni í Winnipeg. Þeir eru
þessir: Guðmundur Fjeldsted, Baldur Jónas-
son, Yilhjálmur Arnason, Guðmundur Magn-
ússon, Th. Thordarson, Hannes Kristjánsson,
C. P. Paulson og Sigmundur Josepsson. Voru
flestir þessara manna á fundinum á Gimli á
sunnudaginn.
. Það eru meir en tveir mánuðir til Islend-
ingadagsins og má því segja, að enn sé allur
dagur til stefnu. Engu að síður hefir nefndin
nú þegar unnið heilmikið verk, þó hitt sé
mikju meira, sem enn er ógort eða þá ekki
nema hálfgert. Virðist lítil ástæða til, að svo
stöddu, að skýra nákvæmlega frá því, sem
nefndin hefir í hyggju að gera, enda er fátt
af því enn fast ákveðið. Þó má geta þess, að
nefndin hefir fastlega sett sér, að það Islend-
ingadagshald, sem nú er fyrir hendi, skuli
hepnast, jafnvel enn betur heldur en í fyrra,
og hepnaðist það þó ágætlega þá, eins og
kunnugt er.
I 43 ár hafa Islendingar í Winnipeg haldið
Islendingadag, Þar hefir aldrei fallið úr ár.
Einhver ágreiningur hefir nú orðið út af
þessu Islendingadagshaldi stundum, en hann
hefir jafnað ®ig aftur og Islendingar í Win-
nipeg virðast nokkumvegin á það sáttir, að
halda þesSum sið áfram og eins að hafa þetta
hátíðahald 2. ágúst, eins og upphaflega var
gert, eða eins nærri þeim degi, eins og hægt
er við að koma, svo vel fari.
Jafnan hefir fslendingadagurinn verið
haldinn í Winnipeg, eða hér í grendinni
þangað til í fyrra, að breytt var til og hann
haldinn á Gimli. Spáðu margir illa fyrir því
í byrjun, en svo fór áð hann hepnaðist ágæt-
lega bæði fjárhagslega og á allan hátt. Vér
vitum ekki betur, en fólk væri yfirleitt mjög
vel ánægt með þann fslendingadag.
Þótt ókunnugum kunni að þykja ótrúlegt,
þá er 'því nú samt sVo varið, að ekki er hægt
að fá hentugan stað í Winnipeg, eða rétt í
grend við Winnipeg, til íslendingadagshalds.
Hefir það mjög dregið úr því, að fsledinga-
dagurinn yrði eins ánægjulegur, eins og hann
hefði annars getað orðið. Þar á móti er ekki
óhentugur staður á Gimli, til slíks hátíðahalds
sem þessa, þó vitanlega megi líka ýmislegt að
þeim stað finna, meðal annars það, að skemti-
garðurinn á Gimli má heita óinngirtur. En
staðurinn er ljómandi fallegur og danssalur
góður. Vitalega fylgir því líka ofurlítill kostn-
aður fyrir Winnipeg-búa að fara til Gimli.
En sá kostnaður hefir nú verið gerður svo
lítill, að hann má heita næstum því bverfadi.
Einn dollar fyrir að fara frá Winnipeg til
Gimli og til Winnipeg aftur, er áreiðanlega
ódýrt ferðalag. Hitt er miklu meira'atriði,
frá sjónarmiði íslendinga í Winnipeg, að með
þessu móti gefst þeim kostur á að fara einu
sinni að sumrinu út úr bænum ofan að vatni,
fyrir mjög lítið gjald. Það er gaman að koma
að Gimli að sumarlagi og þar er fallegt á
vatnsbakkanum, þegar veðrið er gott. Þar var
fyrst reist bygð í Vestur-Canada, af fslend-
ingum. Það er þeirra fyrsta landnám í Can-
ada, sem hægt er að segja um, að ekki hafi
enn gengið úr ættinni. Þar er enn íslenzk
bygð.
Hið árlega íslendingadagshald er spor í
þjóðræknisáttina. Þáttur í þeim tilraunum
íslendinga í Vesturheimi að viðhalda þjóð-
erni sínu hér í landi meðan verða má. Hve
mikil, eða lítil hjálp íslendingadagurinn er í
þessum efnum, fer eftir því, hversu vel til
hans er vandað og hversu vel hann hepnast
árlega. Margur kynni að halda, að hér sé alt
undir íslendingadagsnfndinni komið. Svo er
þó ekki, því engin fslendingadagsnefnd getur
látið íslendingadagshaldið hepnast vel, nema
hún hafi til þess stuðning almennings.
Avarp og kvæði
t silfurbrúðkaupi hr. Guðmundar og
frú Láru Árnason, 16. maí, 1933.
Mr. og Mrs. Guðmundur Árnason,
Kæru, góðu vinir okkar:—
Við vonum og vitum að nokkur
liópur kunningja og vina, heimsækir
ykkur einmitt nú á 25. hjónabands
afmæli ykkar, þ. 16. þ. m. Það er
skiljanlegt hversu geðfelt og ákjós-
anlegt það hefði verið fyrir okkur
að fylla þenna hóp, ’en (fótur vor
er fastur, þá fljúga vill önd). Bráð-
um er fjarlægðin hvergi til fyrir-
stöðu. í anda sitjum við hjá ykkur
og syngjum einum rómi. (Hvað þú
minn guð ert góður, að gleðja börn-
in þin). Líkast til heyrið þið ekki
til okkar, en drottinn heyrir og er-
indið er fyrst og fremst við hann.
Við reynum að vera ykkar tilfinn-
ingum nærgætnir og við þekkjum
óeigingirni ykkar, máske hugsið þið
sem svo: Þvi lætur fólkið svona?
Hvað höfum við til unnið? Við
erum ekki makleg þessara vinaláta.
Við færðum ekki fjöllin af vegin-
um. Nei, þjð tókuð ekki eftir því,
þið ætluðust ekki til endurgjalds,
en glaða lundin ykkar, vinhlýja við-
mótið, gestrisnin og bróðernið á
allar síður, var stöðugt á næstliðn-
um 25 árum, að gróðursetja kær-
leikann sem i dag skýlir ykkur frá
öllum áttum, sýnir ykkur og setur
ykkur niður í vermireitnum, sem
þið sjálf hafið rsbktaS, og eigið að
njóta skjóls og trausts og ánægju af,
á næstu 25 árum og stöðugt áfram.
Guðs friður og náð ykkar farsæli
ráð.
Mozart, 12, maí, 1933.
B. Árnason, Fr. Guðmundsson,
Guðbjörg Benediktsson, Fr. Jóns-
son, B. Jónsson, Mr. og Mrs. Árni
Jónsson, Mr. og Mrs. Jóh. Gísla-
son.
Til Guðmundar og Láru Arnason í
silfurbrúðkaupi þeirra, þann 16.
maí 1933
Nú faðmar vorið alt og eitt
með yndisleik og hlýju,
sem vermi sálu ljúflings-ljóð—
hvert laufblað fætt af nýju.
Þó margir bergi’ af miði þeim,
sem myndar stundar gaman,
er meira vert að unnast enn
og eiga býli saman.
Og þeim, sem unnast alla tíð
er auðnuvegur greiður,—
því yfir þeirra stríð og strit
rís stjörnugeimur heiður.
Og þar er aldrei þrotabú
né þröng á vinakynning,—
því brúðkaupslag varð æfin öll
og æfintýra minning.
Til öfundar eg aldrei finn
þó ýmsa betur dreymi.
En metnað yfir ykkar sæmd
eg inst í hjarta geymi.
Og sá er maður meiri en eg—
við morgunrjóðar kinnar,
er þroskast inn í eilíft líf
i örmum frænku minnar.
Einar P. Jónsson.
Á 23 ára hjónabandsafmœli Mr. og
Mrs. G- Árnasonar.
Sem léttur fugl í lofti kveður.
Ó, heyrðu mig Guðmundur hlustaðu
vel
því hjartað mitt talar svo lágt.
og atburða stórrregnið umhverfis
mig ,
því ollir að flugið er bágt.
Mér hlýnar að hugsa um þig hlæj-
andi pilt,
þú hljópst þó að alt sykki á kaf.
En þá varstu ungur og æskan þín
djörf,
svo æddir þú vestur um haf.
Nú þegar eg síðarmeir sá þetta ráð,
og sigldi í kjölfarið þitt.
Mig langaði til þess að vera þér
vænn
og votta þér frændernið mitt,
þó fór eg af stað svo eg fann ekkert
blóm
því fönnin hlóð öllu á slig.
En það var á leiðinni úr loftinu víst,
hún Lára féll onyfir mig.
Það er mér óljúft að útlista gjöf
frá örlagahendi sem barst.
Eg sá ekkert annað, en sæll varð eg
fyrst
þá sá eg hvað hrifinn þú varst.
Á fjórðungi aldar í yndi og þraut,
í ylgeisla og frosthörku klóm,
þú annaðist, frændi minn, fjöldan-
um bezt
þitt fallega lífstíðárblóm.
Gjörðu mér þægð fyrst að gamall
eg varð
og get ekki skemt mér við sól,
lifðu nú áfranl með lífsgleði bros
og ljáðu’ ekki ellinni skjól.
Og mundu það, Lára mín, ennþá svo
ung
að ekkert fær bitið á þig,
að láta ekki hrukkurnar laumast á
liann
og löðra’ hann svo út eins og mig.
Ó, verið þið altaf í andanum sterk,
í elsku og trúfesti liraust.
þá fallið þið útaf í íaðminum hans, ’
sem forsorgar endurgjaldslaust.
Svo vakið þið þar sem að vinirnir
sjást
og varanlegt bróðerni skln.
Par sit eg og stend eins og samúðin
vill
os. sýni ykkur nýju augun mín.
Fr. Guðmundsson.
Til herra Guðmundar Arnasonar og
frtí Láru Bjórnsdóttur Arnason á
silfurbrúðkaupsdegi þeirra 16. mai
1933-
Hér á þessum heiðursdegi
Hátt skín sól á ykkar vegi;
Nú er vor á láði og iegi,
Lífsins vaxtarþing.
Vorið heldur veizlu dagsins,
Vekur raddir sumarbragsins,
A meðan svipir sólarlagsins
Svífa alt í kring.
Þegar hljómar kvöldsins kalla,
Á köldu hausti laufin falla,
\?inarþel og ástúð alla
Ykkur þakka ber.
Brennur minning bernsku ára
Á báli lífsins reynslu og tára,
eins og sævarbrimsins bára
Brotni í haf við sker.
Ef ei voru götur greiðar,
Um gilin djúp og elfur breiðar,
Þeim, sem fóru um f jöll og heiðar
Fjórðapart úr öld.
Alda faðir ykkur leiði
Undir sól i f jalla-heiði,
Frið á ykkar framtíð breiði
Fram á hinzta kvöld.
S. E. Bjórnson.
Það he!dur velli sem
hæfast er
Fyrir löngu bárust raddir um það
til íslands, að semja þyrfti nýja trú-
arjátningu. En ekki er mér kunnugt’
hvort nokkur með okkar þjóð hefir
tekið undir með þeim mönnum \út í
löndum, sem eru að ympra á því
öðru hvoru, að biblian sé svo úrelt
að brýn nauðsyn sé á að gefa út
nýja biblíu handa, okkar hálofuðu
nútímamönnum, og láta nú hvorki
Guð né Jesú Krist koma þar nokk-
ursst^ðar nærri.
Um þetta hefir Ameríkumaður
einn skrifað langt mál ekki alls fyr-
ir löngu; honum þykir auðvitað
sjálfsagt að kasta gömlu biblíunni
alveg fyrir borð, en semja aðra nýja
og sjóða upp úr ritum vísindainann-
anna eins og Eddington, og rithöf-
undanna *tL J. Wells og J. B. S.
Haldane og einhverra fleiri.
Mér barst um líkt leyti og eg las
þetta, skýrsla frá ameríska biblíufé-
laginu. Af tölum, sem þar eru birt-
ar má ráða, að sala ritningarinnar
eykst ár frá ári um allan heim, og
hefir t. d. í Bvrópu aukist um 25
prósent siðustu þrjú árin. Það er
þó einna eftirtektaverðast, að í ka-
þólskum löndum hefir sala ritning-
arinnar aukist gífurlega.
Það er því í mikið ráðist vilji
einhver taka að sér að útrýma biblí-
unni, og er hætt við að ekki gangi
betur en áður, þegar slíkar tilraunir
hafa verið gerðar. Það er svo sem
ekkert nýtt, að einhverjir menn vilji
biblíuna feiga. Voltair spáði því að
biblían mundi lifa sig að vísu en yrði
þó öllum gleymd 30 árum síðar.
Honum varð ekki að þeirri ósk.
Biblíufélag eitt hefir nú útsölu-
stað í húsinu, sem hann kvað hafa
att heima í.
íKIDNEY;
k" lLS4
,;'J'.
sM
1 melr en þrifljung aldar hafa Dodd’a
Kidney Pills veriö viBurkendar rétta
meðalið viS bakverk, gigt, þvagteppu
og mðrgum fleiri sjúkdómum. Fást hjá
öllum lyfsölum, fyrir 50c askjan, eða
sex öskjur fyrir $2.50, eða beint frá The
Dodd’s Medicine Co., Ltd., Toronto, ef
borgun fylgir.
Hrokinn var ekki minni í Thomas
Paine, er hann reit: “Eg hefi farið
í gegnum biblíuna eins og maður,
sem gengur að skógarhöggi. Hér
eru viðarkestirnir; prestarnir geta
plantað þessi tré aftur, en þau munu
aldrei festa rætur.’ Síðan er nú lið-
in hálf önnur öld, en ekki sér þess
nein merki að feld hafi verið tré i
þessum skógi.
Amerískur blaðamaður og rit-
stjóri, sem var íyrir nokkru á ferða-
lagi í Japan, segist hafa heimsótt
stærstu deildaverslun Tokio-borgar,
Mitsukoshi. Á stærsta borðihu í
bókadeildinni lá mikill bókahaugur,
en alt var það þó sama bókin. Hann
spurði verslunarþjóninn hvaða bók
þetta væri. “Þetta er biblíuborðið,”
svaraði þjónninn. “Það hlýtur að
vera einhvér sérstök útsala,” sagði
Ameríkumaðurinn. “Nei,” var hon-
um svarað, “biblían selst mest allra
bóka hjá okkur og hefir alltaf gert.”
Talið er að sala kristilegra rita
yfirleitt, hafi aukist að helmingi í
Evrópu, síðasta áratug.
Enskur blaðamaður, trúaður, hef-
ir ritað bók um kristilegt liknarstarf
í Lundúnaborg, afturhvarfssögur
aðallega, (God in the Slums), sem
mikið minna á bók Ólafíu heitinnar,
^Aumastur allra,” sem mér þykir
fult eins góð. Af þessari bók hafa
selst nálega þrjú hundruð þúsund
eintök. Eg get þess til samanburö-
ar að af síðustu bókinni, sem eg
hefi lesið eftir Sir James Jeans,
(einhver fnéðasti vísindamaður sem
nú er uppi), hafa ekki'selst nema
liðlega hundrað þúsund eintök, og
þykir mikið; eru þó bækur hans
flestar við alþýðuhæfi og afar-
skemtilegar aflestrar.
Ólafur Ólafsson.
—Bjarmi.
The Manacled Man
Sjónleikur í þremur þáttum
Þessi sjónleiktir var leikinn í
Goodtemplarahúsinu hinn n. og 12.
maí, undir umsjón Kvenfélags
Fyrsta lúterska safnaðar.
Hefir þessi sanni leikur áður ver-
ið sýndur hér i borginni meðal Is-
lendinga og var hans þá að nokkru
getið { Lögbergi, svo ekki er ástæða
til að segja mikið um leikritið sjálft,
annað en það, að það er fallegt og
það er ánægjulégt að horfa á þenn-
an leik, þegar vel er með hann far-
ið, og það var vel með hann farið,
bæði þegar hann var leikinn hér fyr-
ir nokkrum árum og eins nú.
Miss Dora Hinrickson æfði leik-
endurna og undirbjó leiksýninguna
og stjórnaði henni og leysti hún alt
það mikla verk prýðilega af hendi,
og er það vafalaust mikiö henni að
þakka hve vel leiksýningin hepnað-
ist. Lék hún eitt af aðal hlutverk-
um leiksins og gerði það mjög vel.
Yfirleitt má segja að leikendurnir
leystu hlutverk sín mjög vel af
hendi, en sérstaklega gerðu þau Mr.
C. B. Howden og Miss Henrietta
Thompson sérlega vel.
Sænska skáldið Ernst Nordlind
hefir samið leikrit um Kreuger, og
er það sýnt á leikhúsi i Málmey og
fyllir húsið kvöld eftir kvöld. Fer
tvennum sögum um ágæti þess, en
þarna koma fram ýmsar merkar per-
sónur svo sem Hinderburg, Poincaré
og Mussolini auk Kreugers sjálfs og
ætti þetta að vera nægilegt til að
rumska við meðal forvitnum manni.
Þýski leikstjórinn G. W. Pabst er
að taka kvikmynd um Kreuger og á
myndin að heita “Iwan.” » . ö