Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 3

3
þess að gæta, að meðvitundin um þær siðferðislegu
hugsjónir, sem sameiginlegar eru hinum meuntaða
heimi, er svo rík, að heilbrigður mannshugur, sem
er nokkurn veginn í jafnvægi, hefur ósjálfráða til-
hneiging til að hrinda frá sjer bóklegum áhrifum,
sem koma beint í bága við þá meðvitund. Hitt er
örðugra, að gjalda varhuga við áhrifum frá sam-
vistarmönnunum. Vondar bækur eru miklu optar dæt-
ur siðferðilega sjúks tiðaranda heldur en mæður hans.
Og þegar tíðarandinn er sjúkur og spilltur, verjast
menn naumast sýkingunni, sízt þeir sem í fjölmenni
búa, með því einu, að bægja viðsjárverðum bókum
fiá húsdyrum sínum.
Mjer stendur tiltölulega meiri beigur af ljelegu
bókunum. Það er svo miklu meira til af þeim og
það er svo miklu örðugra að vara sig á þeim; þær
sýnast vera svo meinlausar. Vjer erum sífellt í
þeirri hættu að dragast frá þvi, sem styrkir andann
og eflir hann, dragast að þvi, sem eingöngu æsir
hugann eða svæfir hann eða æsir hann fyrst og
svæfir hann svo. Og fyrir raunalega mörgum verð-
ur niðurstaðan sú, að þeir lesa ekkert, sem vert er
að lesa. Menn ættu heldur ekkert að lesa. Því að
það veikir hugann, að troða hann út með því, sem
ekki veitir sálarlífinu neina næring.
En jafnvel þeir, sem hafa einlægan vilja á að
lesa ekki annað en góðar bækur, eru í stöðugum
vandræðum vegna þess, að um svo auðugan garð
er að gresja. Auðvitað á jeg við þá af þjóð vorri,
sem eiga kost á að ná í bækur, hafa efni á að
kaupa þær eða ná til bókasafna og lestrarfjelaga.
Hvaða bækur eiga þeir að lesa? f hverri röð? í
hvaða skyni? Ekkert lif er svo langt, engin kost-
gæfni svo óþreytandi, ekkert minni svo sterkt, að
1*