Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 76
7f>
heldur átt í friði hvorir við aðra hjer við land,
Englendingar og Hamborgarmenn. Vildu hvorir bola
aðra frá verzluninni, en venjulega munu íslendingar
og hirðstjórinn hata fylgt Hamborgarmönnum eða
Þjóðverjum að máli, þá er í illdeilur sló, því að þeir
fóru spaklegar, og komu sjer betur við landsmenn
en Englendingar.
Eptir það að hirðstjóri konungs og Hamborgar-
menn gerðu Englendingura aðsúg í Grindavík og
drápu þá ásamt forkólfi þeirra, er Jón Breiði nefnd-
ist, árið 1532, mun verzlun Englendinga hafa verið
að mestu lokið hjer við land, að minnsta kosti við
Suðurland, en Þjóðverjar verið einir um hituna. —
Lítur út fyrir, að landsmönnum hafi líkað miklu
betur verzlun þeirra en Englendinga. En þetta
verzlunarnæði átti nú ekki lengi að standa fyrir
Þjóðverjum.
Kristján III. var mjög óvinveittur Hansakaup-
mönnum, og vildi eins og fleiri Danakonungar eyða
verzlun þeirra í löndum sínum. Þóttist har.n nú í
þessu efni geta komið sjer betur fyrir, er hann var
búinn að brjóta undir sig katólsku kirkjuna i Dan-
mörku, og ná undir sig eignum hennar. 1542 bann-
ar Kristján konungur öllum útlendum kaupmönnum
vetursetu á Islandi. 1547 kemur það opinberlega í
ljós hjá Kristjáni III., er honum hafði búið i brjósti,
nefnilega að stemma stigu fyrir verzlun Þjóðverja
við Islendinga. Hinn 4. jan. þetta ár (1547) veitir
konungur borgarstjórunum i Kaupmannahöfn alla
tolla og tekjur af íslandi um 10 ár, en með því
fengu þeir ráð yfir verzluninni, því að af henni
voru tollar goldnir. En Hamborgarmenn, er sjálf-
sagt hafa kunnað þessu illa, urðu nú vinveittir Jóni
Arasyni, sem af alhuga vildi eyða danska valdinu