Dagblaðið Vísir - DV - 12.12.1981, Blaðsíða 3

DV — HELGARBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1981.
3
Sigurður Helgason
ER ÁSTÆÐA
TIL AÐ OTTAST
UMFRAMTÍÐ
ÍSLENSKRA
BARNABÓKA?
— hugleiðingar Sigurðar Helgasonar
gagnrýnanda
gefíð dúkkunni að borða og drekka
Vorum að fá dúkkuna sem borðar, drekkur og
þarfað skipta á eins og ungabarni.
Verð aðeins kr. 280,-
^ TÓmSTUflDAHÚSID HF
Lougaueqi ISlRentþuit »21901
Nú geta litlu
stúlkurnar
Á barnaárinu 1979 fóru fram tölu-
verðar umræður um barnabækur sem
og önnur málefni sem varða börn og
unglinga sérstaklega. Þá voru áberandi
raddir sem óttuðust að frumsamdar is-
lenskar barnabækur ættu undir högg
að sækja og menn óttuðust jafnvel að
útgáfa þeirra liði senn undir lok. Þá
voru ýmsar blikur á lofti sem gáfu þess-
um ótta byr undir báða vængi. Útgáf-
ur á teiknimyndabókum voru mjög
áberandi á barnabókamarkaði og nálg-
uðust að vera helmingur útgellnna
barnabóka. En hefur eitthvað breyst i
þessu sambandi á sl. tveimur árum?
Svo virðist senr útgáfa myndasögu-
bóka hafi minnkað verulega á undan-
förnum tveimur árum. Hins vegar hcf-
ur útgáfa vandaðra þýddra barnabóka
aukist verulega og eru það að mínu
mati góð skipti. Ég hefi áður látið
skoðanir minar á teiknimyndasögum í
Ijósi i greinum og geri þeim því engin
skil í þessari grein. En það sem ég álít
vera stærsta ókostinn við þessar bækur
er að þær koma í veg fyrir að börn sem
þær lesa fái þá lestrarþjálfun sem þeim
er nauðsynleg til að þau geti t.d. stund-
að nám og náð góðurn árangri.
Frumsamdar íslenskar barnabækur
eru töluvert áberandi á bókamarkaðin-
um í ár. Höfundar sem hafa lengi verið
í eldlinunni hafa sent frá sér nýjar bæk-
ur og alltaf bætast nýir menn við.
Lengi vel voru þeir sem skrifuðu barna-
bækur langfleslir bamakennarar. En nú
á allra síðustu árum hafa verið að
koma fram á sjónarsviðið nýir höfund-
ar sem ekki eru kennarar og vænta má
að bækur þeirra séu skrifaðar frá dálít-
ið öðru sjónarmiði en bækur eflir
skólamennina. Þessir höfundar eru t.d.
Sigrún Eldjárn, sem hefur jöfnum
höndum skrifað sögur og myndskreytt
þær haganlega, Andrés Indriðason,
sem gaf út slna fyrstu bók 1979 sem
vakti verðskuldaða athygli fyrir næm-
an skilning höfundar á aðstæðum og
hugsunarhætti barna. Páll H. Jónsson
gaf út barnabók 1978, þá sjötugur að
aldri, og sló í gegn og hlaut barnabóka-
verðlaun fræðsluráðs Reykjavíkur það
árið og sama leikinn lék hann ári síðar.
Kornungur höfundur gaf út sína fyrstu
unglingabók á siðasta ári. Hann heitir
Eðvarð Ingólfsson og lofar fyrsta
framlag hans góðu. Önnur bók hans
kom reyndar út núna á dögunum.
Margt og mikið hefur verið rætt og rit-
að um Guðrúnu Helgadótlur og barna-
bækur hennar, en þær eru meðal þess
besta sem út hefur komið fyrir börn á
undanförnum áratugum hér á landi.
Hér hef ég talið upp þá höfunda sem
hafa komið nýir fram á undanförnum
árum og gefa allir góð fyrirheit og hafa
raunar sumir hverjir þegar'skipað sér
traustan sess meðal íslenskra barna-
bókahöfunda. Það finnst mér sýna að
engin ástæða sé til að óttast um framtíð
íslenskra barnabóka. Sé þessi mikla
viðbót við marga ágæta höfunda sem
skrifað hafa um lengri og skemmri líma
skoðuð hljóta menn að vcra bjartsýnir.
Þegar menn voru hvað hræddastir
um að framtíð íslenskrar barnabókaút-
gáfu komu fram hugmyndir um að
ástæða væri til að styrkja sérstaklega
útgáfu þeirra. Það tel ég ekki vera
bestu leiðina til að auka gæði islenskra
barnabóka. Það liggur í augum uppi að
ef höfundum tekst vel upp þá eiga þeir
nokkuð vísa sölu á bókum sinum. Því
miður eru alltaf til höfundar sem fá
gefnar út eftir sig bækur sem betur
værugeymdar i handriti ofan í skúffu
heima hjá þeim. Slíkir höfundar verð-
skulda engan opinberan stuðning. Sú
hugmynd hefur líka komið fram að
gott væri að fastákveða að bókasöfn
kaupi ákveðinn fjölda eintaka af hverri
barnabók eftir íslenska höfunda. Sömu
vandkvæði eru á því og varðandi beina
styrkinn. Hætt er við að óverðugir nytu
þess, jafnvel á kostnað þeirra sem vel
gera. Bókaverðir velja bækuf af þekk-
ingu á þörfum notenda og áhugamál-
um. Þeir kaupa frekar góðar bækur af
því að þær hafa gildi, en kaupa færri
eintök af lakari bókum. Það er eðlileg
leið.
Þeir nýju höfundar sem fram hafa
komið á undanförnum árum eru og
munu verða á næstu árum sá vaxtar-
broddur sem listin að semja barnabæk-
ur þarfnast. Ég hef meiri ástæðu til
bjartsýni nú en fyrir tveimur eða þrem-
ur árum. Umræða um barnabækur er
meiri og fleiri virðast hafa hug á að
gera hlut þeirra sem mestan og bestan.
Versti óvinurinn er þögnin. Þeir sem
skrifa bækur þurfa á sanngjarni og
réttlátri gagnrýni að halda. Hlutverk
fjölmiðla í því sambandi er mikið, en
fyrst og fremst eru það rithöfundarnir
sem eru áhrifavaldar.
Nú geta aKr farið að móla
— hér kemur tílboð,
sem erfitt er oð hofna
1. Ef þú kaupir málningu fyrir 500 kr. eða meira
færðu 5% afslátt.
2. Ef þú kaupir málningu fyrir 1000 kr. eða
meira færðu 10% afslátt.
3. Ef þú kaupir málningu í heilum tunnum, þ.e.
100 lítra, borgarðu verksmiðjuverð og í kaup-
bæti færðu frían heimakstur, hvar sem er á
stór- Reykjavíkursvæðinu.
Hver býður betur?
Opið mánud. — miðvikud. kl. 8-18
Opið fimmtudaga kl. 8-20
Opið föstudaga kl. 8-22
Opið laugardaga kl. 9-12
Oiðtil kl.18ídag
fTTll BYGGHICAVÖRUBl
Hringbraut 119 Símar: 10600-28600
Munið aðkeyrsluna frá Framnesvegi