Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.1990, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 13: MA«S 1990.
15:
Konur gegn klámi
I byrjun mars barst þingmönn-
um bréf frá samtökum sem nefna
sig „Konur gegn klámi“. Samtök
þessi munu vera aðili að sams kon-
ar samtökum á Norðurlöndum eða
deild innan þeirra samtaka.
í bréfinu var boðað til fundar þar
sem umræður fóru fram um klám
og klámiðnað og jafnframt var
sýnd svokölluð „fullorðinsmynd"
sem fengin var frá íslenskum dreif-
ingaraðila. Hér var um að ræða
mynd sem konurnar töldu „til-
tæka“ hverjum sem væri.
Samtök þessi hafa barist gegn
innflutningi og dreifingu á klám-
varningi hvers konar.
Þessar konur töldu ráðamenn
ekki gera sér grein fyrir hve alvar-
leg staða þessara mála væri og
efndu því til þessarar umræðu og
kynningar.
Myndina, sem sýnd var, höfðu
þær fengið eftir smáauglýsingu í
Dagblaðinu.
Á fundinum var lesiö bréf til sam-
takanna frá ritstjóra Dagblaðsins
þar sem hann upplýsti að slíkar
auglýsingar yrðu framvegis ekki
birtar í blaðinu.
Ég held mér sé óhætt að fullyrða
að gestum samtakanna hafi orðið
hverft við er myndin var sýnd.
Reyndar voru aðeins sýndar fyrstu
mínúturnar og fannst víst flestum
nóg. Seinni hlutinnn hefur þó lík-
lega verið enn soralegri.
Klám
í lögum er klám bannað og lögð
refsins við. Orðið klám hefur þó
ekki sömu merkinu í huga allra.
Grátt svæði er milli þess sem ann-
Kjallarinn
Guðmundur G.
Þórarinsson
alþingismaður
karls og konu og þeim ógeðslega
iðnaði sem sækir hugmyndir sínar
niður í dreggjar mannlífsins.
í myndum sem þeirri, er þarna
var sýnd, er um að ræða ofbeldi
og pyntingartæki og líklega eru
leikendur eiturlyfjaneytendur.
Hreinasta ógeð.
Ég get varla ímyndað mér annað
en venjulegt fólk missi alla löngun
til kynlífs við að sjá svona myndir.
Áríðandi er að verja börnin gegn
þessum ófögnuði. Þessi klámiðnað-
ur getur haft mikið slæm áhrif á
ómótaðar sálir. Auðvitað verður
aldrei unnt aö koma alveg í veg
fyrir þennan iðnað. Neytendur
virðast vera ótrúlega margir.
En áríðandi er að almenningur
sé vakandi og samtök sem þessi,
„Konur gegn klámi“, geta gegnt
veigamiklu hlutverki.
„Enginn vafi er að klám af því tagi sem
sýnt var í nefndri mynd getur ræktað
upp veilur og afbrigðilegar hvatir í
mönnum með sjúkt sálarlíf.“
ars vegar er kallað „pornografia“
og hins vegar „erotika".
í nafni listar fara ýmsar myndir
út á gráa svæðið. Klámiðnaðurinn
er gríðarlega afkastamikill og velt-
ir óhugnanlegum upphæðum.
í þessu sambandi verða menn að
gera greinarmun á léttum,
skemmtilegum myndum af leik
Lögin
í lögum er kveðið á um refsingar
gegn klámi. Þar segir meðal ann-
ars:
„Hver, sem með lostugu athæfi
særir blygðunarsemi manna eða
er til opinbers hneykshs, skal sæta
fangelsi allt að þrem árum, varð-
„Menn verða að gera greinarmun á léttuni, skemmtilegum myndum
af leik karls og konu og þeim ógeðslega iðnaði sem sækir hugmyndir
í dreggjar mannlífsins," segir greinarhöfundur m.a.
haldi eða sektum.
Ef klám birtist á prenti, skal sá,
sem ábyrgð ber á birtinu þess eftir
prentlögum, sæta sektum, varð-
haldi eða fangelsi allt að 6 mánuð-
um.
Sömu refsingu varðar það að búa
til eða flytja inn í útbreiðsluskyni,
selja, útbýta eða dreifa á annan
hátt klámritum, klámmyndum eða
öðrum slíkum hlutum, eða hafa þá
opinberlega til sýnis, svo og að efna
tfi opinbers fyrirlestrar eða leiks,
sem er ósiölegur á sama hátt.
Það varðar enn fremur sömu
refsingu að láta af hendi við ungl-
inga, yngri en 18 ára, klámrit,
klámmyndir eða aöra slíka hluti.“
Mér virðast lögin glettilega hörð.
En vandinn er skýrgreiningin á
orðinu klám, munur á listrænni
túlkun ástar og klámiðnaði sem
skírskotar til lægstu hvata og
veilna í mannlífinu.
Enginn vafi er aö klám af því tagi
sem sýnt var í nefndri mynd getur
ræktað upp veilur og afbrigðilegar
hvatir í mönnum með sjúkt sálar-
líf. Því er ástæða til að vona að
samtökunum vegni vel í baráttu
sinni.
Guðmundur G. Þórarinsson
Hundraðkall á kjúkling
Því var slegið upp í DV á dögun-
um að hægt væri að láta allri þjóð-
inni í té ókeypis hádegismat alla
virka daga ársins eða senda 90 þús-
und króna ávísun í pósti til hverrar
fjögurra manna fjölskyldu. Þetta
þóttu mér góð tíðindi. Hugsaði ég
með mér að þótt ég sé ekki fjögurra
manna fjölskylda kæmi mér betur
að fá ávísun í pósti þar sem ég er
léttur á fóðrum og held ekki uppi
reglubundnum borðunartíma í há-
deginu.
Fór ég nú að rýna í textann sem
fylgdi þessari gleöilegu fyrirsögn,
svona til að kanna hvert ég ætti að
snúa mér til að fá sendan tékka í
stað hádegisverðar upp á hvern
virkan dag.
Uppgötvaði ég þá mér til mikillar
hrellingar að hér var verið að gera
grein fyrir því að ef þeir peningar,
sem nú fara til niðurgreiðslu land-
búnaðarvara, yrðu sendir beint til
neytenda gætu þeir étið „ókeypis"
í hádeginu. Ekki bætti þaö úr skák
að reiknað var með aðeins 88 króna
matarkostnaði á mann en tekið
fram að slík máltíð með vatni væri
góð magafylli.
Leikur með tölur
Sumir menn hafa mikla unun af
ýmiss konar talnaleikjum. Hvað
varðar niðurgreiðslur á landbún-
aðarvörum hefur Jónas Kristjáns-
son ritstjóri verið um langt árabil
í fararbroddi talnameistara sem
eru á móti niðurgreiðslum en upp
á síðkastið hefur Þorvaldur Gylfa-
son prófessor einnig látið nokkuð
að sér kveða á þessum vettvangi.
Talsmenn niðurgreiðslna hafa ver-
iö í vöm, enda lið þeirra dreift, en
að sjálfsögðu ganga þeir út frá allt
öðrum forsendum en Jónas og hans
menn.
Ég sá í forystugrein, er Jónas
skrifaði í DV fyrir skömmu, að rík-
ið eyddi átta milljörðum króna til
að halda uppi einokun á land-
Kjallarinn
Sæmundur Guðvinsson
blaðamaður
búnaðarvörum sem kosti neytend-
ur síðan milljarða til viðbótar í
óeðlilegu vöruverði.
í fréttinni um ókeypis hádegis-
mat segir hins vegar að niður-
greiðslur á landbúnaðarvörum
muni nema 5,7 milljörðum króna á
þessu ári. Með þá upphæð í huga
er gengið út frá því sem vísu að
með því að borga niðurgreiðslur
beint til neytenda gæti hver fjög-
urra manna fjölskylda keypt sér
rúmt kíló af heilli ýsu á dag. Og
svona er reiknað fram og til baka
þar til venjulegur lesandi er kom-
inn með höfuðverk af áreynslu við
að fylgjast með allri þessari talna-
leikfimi.
Hundraðkall á kjúkling
Þeir sem berjast hart gegn niður-
greiðslum tala jafnan um að þær
renni til landbúnaðarins og álítur
almenningur þá gjarnan aö átt sé
við bændur. Enda var því einhvers
staðar haldið fram að beinir styrkir
til landbúnaðarins væru um 1,7
milljón á ári til hvers bónda. Síðan
er hamrað á því hvað mætti spara
marga milljarða eða milljarðatugi
á ári með því að leggja niðhr land-
búnað hér og hefja innflutning bú-
vara í staöinn.
Það er engu líkara en bændur séu
einhver óværa á þjóöinni. En það
er sjaldan sem minnst er á hvernig
raunveruleg verðmyndun búvara
verður til frá bónda til neytenda.
Á dagskrá rásar 2 um daginn
heyrði ég að Stefán Jón Hafstein
var að spjalla við mann sem virtist
stunda kjúklingaframleiðslu, hafi
ég tekið rétt eftir. Hann fullyrti að
þaö kostaði um hundrað krónur aö
slátra hverjum kjúklingi. Stefán
Jón hváði, sem von var, en viðmæl-
andinn stóð fastur á sínu.
Þetta þykir mér með ólíkindum
og skýrir kannski að nokkru leyti
hátt verð á kjúklingum. Síðastliðið
haust kom fram í fréttum að slátur-
kostnaður á meðalíjárbú væri 1,1,
milljón króna. Fyrr má nú rota en
dauðrota. Auðvitað er verð á land-
búnaðarvörum alltof hátt miðað
við kaupmátt almenings. En hve
stóran þátt eiga vinnslustöðvarnar
í þessu háa verði? Getur það verið
einleikið að kílóverð á sVokallaðri
skinku skuli vera um tvö þúsund
krónur? Nokkrar sneiðar í bréfi,
svo næfurþunnar að lesa má í gegn-
um þær, kosta um eða yfir 200
krónur! Þetta er auðvitað út í hött
en ekki segjast smásalar of sælir
af sinni álagningu á búvörur og er
það eflasut rétt.
Hægt að lækka verðið
Auðvitað er hægt að lækka verð
á landbúnaöarvörum ef rétt „er á
málum haldið, án þess að bændum
fækki stórlega. Sem betur fer eru
forsvarsmenn bænda farnir að
ræða leiðir í þessa átt af alvöru og
á ég von á því að Haukur Halldórs-
son, formaður Stéttarsambandsins,
eigi eftir að beita sér fyrir ýmsum
ráðstöfunum í þá átt.
Vitaskuld verður að ná fram hag-
ræðingu með færri en stærri búum,
alveg eins og brýnt er að fækka
frystihúsum þótt það hafi nokkra
röskun á búsetu í för með sér. -
Óþarft er að halda hér uppi verk-
smiðjuframleiðslu á eggjum og
kjúklingum.
Yfirvöld landbúnaðarmála
reyndu að koma í veg fyrir verð-
lækkun á sveppum er þau bönnuðu
innflutning á rotmassa en Pálmi
sveppabóndi og hans lið vann sigur
á rotnuðu kerfi í því máli. Svina-
bændur mega ekki kynbæta sinn
stofn vegna laga frá árinu 1932! Þaö
má lengi halda áfram að telja upp
atriði sem betur mættu fara í stjórn
búvöruframleiðslu og vinnslu og
leiddu til betri vöru á lægra verði.
Og það er athyglisvert að þrátt fyr-
ir það að neytendur kvarti undan
háu verði búvara er meirihluti
þeirra andvígur fijálsum innflutn-
ingi á þessum vörum ef marka má
nýlega skoðanakönnun.
Sæmundur Guðvinsson
„Auövitaö er verö á landbúnaðarvör-
um alltof hátt miðað viö kaupmátt al-
mennings. En hve stóran þátt eiga
vinnslustöövarnar í þessu háa verði?“